bubbel jubileum bij Excelsior
/Vaar het enthousiasme van
ïén man toe kan leiden....
Programma
"Tsr1
IJDAG 16 SEPTEMBER 1983 TEXELSE COURANT
PAGINA 11
esentwintig september viert de
ristelijke Muziekvereniging Excel-
rhaar 75-jarig bestaan. Op dezelf-
datum bestaat de gelijknamige
imband een derde van die tijd, 25
Beiden kwamen tot stand om-
één man zijn enthousiasme om-
te in daden. „Meester" Pool te
lde voor de totstandkoming van,
n nog, de harmonie (nu is Excel-
r een fanfarekorps) en „lange
t" Daalder startte het georgani-
irde trommelen. Meester Pool zal
bedoeling hebben gehad het
psleven blijvend te verrijken,
iar als hij zou hebben geweten
Excelsior 75 jaar later functio-
>rt was het dirigeerstokje hem
llicht uit de hand gevallen van
bazing. Op de oudst bekende fo-
van de harmonie wordt hij om-
door zestien muzikanten, het
iform was een pak en een pet. Op
jongste foto van het gezelschap
an veertig muzikanten, een diri-
ït, 22 tamboers en 15 majorettes
raaie, deels nieuwe uniformen.
:n dat is voor een dorp met zo'n 1200
toners een flinke vereniging, zeker als
irbij in aanmerking wordt genomen
de fanfare in de ere-afdeling speelt,
vijl de drumband ook diverse prijzen
e wacht heeft gesleept. In de Texelse
irant van zondag 27 september 1908
het volgende berichtje te lezen:
Voor eenigen tijd deed men hier
eite tot oprichten van een Christelijk
itekcorps. Men is toen met geslaagd.
i/7s zijn opnieuw biljetten aangeplakt,
verzoek zaterdag a.s. in de Christe-
school te willen komen om mede te
'ken tot de oprichting ener Christe/ij-
Harmomevereeniging.
'oor mensen die nu denken dat 26
tember niet de goede oprichtingsda-
is, het nieuws kwam toen niet zo
in druk als tegenwoordig het geval
n de volgende krant, die van donder-
1 oktober werd namelijk gemeld:
1 zaterdag is alhier opgericht een
istehjk Harrjioniegezelschap dat uit
ieveer 20 man bestaat onder Directie
den Heer J Pool, Hoofd der bijzon-
'school." (Pool kwam uit Malden bij
negen waar hij ook al in een fanfare
elde).
ide krant van 3 november wordt dan
vermeld dat de instrumenten zijn
gekomen. Uit andere rbon werd ver-
len dat de eerste repetitie op 6 no-
iber werd gehouden. Het gezelschap
29 januari 1909 koninklijke goed-
B rem er, een tijdperk
ing en moet tijdens het paasfeest
dat jaar voor het eerst zijn
etreden.
haalde de krant echter pas weer
het optreden ter ere van de geboor-
an prinses Juliana,
'f Harmoniegezelschap onder leiding
den heer Pool heeft zich gedurig en
doen horen, en zijne opwekkende
■n brachten vreugde en joligheid."
u was die geboorte dan ook iets
r enorm naar toe was geleefd, de
ilse Courant meldde ongeveer een
nd eerder dat er mensen ten onrech-
an het feesten waren gegaan toen er
nseen oefening bij Den Helder nog-
uk geschoten werd. Men dacht dat
hier om vreugdeschoten ging....
Stilte
a die tijd daalde er, tenminste voor
'«schouwer achteraf, een soort stilte
over de harmonie. Er werden geen
Jlen meer bijgehouden. Rond het
'hg jubileum werd door de heer Van
terg, de toenmalige secretaris, na-
9 gedaan bij de toen nog levende le
vari het eerste uur en die wisten te
den dat het na dat enthousiaste be-
eigenlijk snel minder werd met het
"ceren. Het is met goed meer te ach
ten waardoor die achteruitgang
d veroorzaakt maar als mogelijke
•aken worden door de huidige
'uursleden P. Bakker en Th. Medema
9«geven de eerste wereldoorlog en
vertrek van meester Pool. Het is ech-
'let meer bekend wanneer dat moet
geweest. Het zal wel ingrijpend zijn
^est, zowel de dirigent als de hoofd
ster vervulden in de dorpsgemeen-
'P in die jaren een veel belangrijker
'an tegenwoordig.
De oudste bestaande foto van de harmonie. De man met het dirigeerstoktje (donkere snor en sikje) in meester" J. Pool
Het is ook niet meer bekend wie er
toen in het bestuur zaten. Wel weten we
wie het allereerste bestuur vormden:
Jac. Dros was voorzitter, K. Vlaming se
cretaris, P. Boon penningmeester en D
Boon en S. Bakker waren commissaris.
In 1925 nam Cor Trap de voorzittersha
mer over en tijdens de eerste vergade
ring waar weer notulen van zijn (4 maart
van dat jaar) besloten de negen leden
dat de vereniging weer nieuw leven in
geblazen moest worden. Dat bleek niet
te lukken, wan* op de -agenda van de
vergadering die 18 februari 1926 werd
gehouden prijkte maar één punt: ophef
fen of niet. Toen waren er overigens nog
acht leden. Besloten werd door te gaan
en de houten blaasinstrumenten aan de
kant te doen, dus om van harmonie fan
fare te worden.
Het kon wel eens zijn dat die beslis
sing de redding van de muziekvereniging
is geweest. Het is immers veel moeilijker,
vooral op hef gebied van zuiver sa
menspelen om mét in plaats van zonder
„hout" te spelen.
Tijdperk
In 1926 was er nog een verandering in
het verenigingsleven die beslist positief
gewerkt heeft: dat jaar was het begin
van het tijdperk Cor Bremer. Na meester
Pool waren meester Bakker en Gerrit
Bremer dirigent geweest, Cor Bremer
nam het weer van die laatste over. Bre
mer is misschien wel de meest ver
dienstelijke dirigent van Excelsior ge
weest, maar degeen die hem een instru
ment (esbas) leerde spelen was hoogst
waarschijnlijk meester Pool. Deze
schoolmeester leidde bijzonder veel mu
zikanten op, evenals trouwens Gerrit
Bremer, Cor Bremer en J. Krotje.
Cor Bremer is dirigent geweest tot
1957 en heeft in die periode de vereni
ging tweemaal in de klasse „uitmun
tend" gebracht Dat is weliswaar geen
ereklasse, maar in die tijd was er ook nog
geen muziekschool. Bovendien was de
kwaliteit van de intrumenten een stuk
minder dan tegenwoordig.
De eerste eerste prijs werd behaald op
een concours in Alkmaar in 1935. Dat
was net een jaar na het begin van een
andere periode, namelijk de bestuurlijke
periode waarin Jan Daalder voorzitter
was: 1934-1968. Over Daalder later meer,
we hebben het nu over dirigenten. Cor
Bremer leerde dus een intrument bespe
len (en dat was in die jaren al gauw ge
beurd) waarna hij zich door een schrifte
lijke cursus en zelfstudie bekwaamde in
het dirigentenvak. Als dirigent was hij
een vriendelijke man die meer geloofde
in overreding dan in de knoet. Sommi
gen mopperden wel eens dat hij eigenlijk
wat harder zou moeten optreden, maar
de resultaten wezen uit dat met vriende
lijkheid veel bereikt kan worden.
Misschien kwam dat ook wel door het
voorbeeld dat hij stelde. Cor Bremer was
verenigingsman in hart en nieren en hij
zag er bijvoorbeeld niet tegenop om po
dia op te bouwen en andere hand- en
spandiensten te verrichten. De man was
huisschilder, maar er moeten weken zijn
geweest dat hij meer muzieknoten dan
verfkwasten zag.
Tranen
In de oorlog moesten de instrumenten
onderduiken, vanwege het in beslag ne
men van alles wat van koper was door
de Duitsers. De vereniging weigerde lid
te worden van de cultuurkamer en
moest dus ophouden te bestaan. Op be
vrijdingsdag werd echter één van de
meest indrukwekkende concerten uit
het hele bestaan gegeven. „Het hele
dorp was uitgelopen en toen speelden
ze van de toren het Wilhelmus, ledereen
stond daar met tranen in zijn ogen naar
te luisteren, ik zal het nooit vergeten", al
dus Piet Bakker, de huidige secretaris.
De draad werd weer opgepakt op 15
juli 1945. Het eerste concours was bijna
twee jaar later: 17 mei 1947 in Den Burg.
twee dagen later werd in Bloemendaal
gespeeld en 21 augustus van hetzelfde
jaar bezochten ze een concert op het
toenmalige eiland Urk. „Die reis zal ik
nooit vergeten. We hadden de oude
„Marsdiep" van Teso gehuurd om er
heen te gaan. We kwamen tegen de
middag aan en gingen om vier uur weer
weg. Iedereen had zich bijna overeten
aan de paling en er stond nogal een dei
ning op dat IJsselmeer, dus het duurde
niet lang voordat bijna iedereen zeeziek
was en dat ging pas na de sluizen bij
Kornwerderzand over. Toen gebeurde er
echter weer wat, we liepen vast op een
bank tussen Den over en Texel. Het wa
ter viel, dus we kwamen zo vast als een
huis te zitten. Dat gaf consternatie, het
schip lag scheef en de meeuwen liepen
er na verloop van tijd omheen, dus dan
weet je het wel. De jeugd vond het
prachtig vanzelf, maar een oudere
vrouw bijvoorbeeld liep haar man te zoe
ken en ze kon hem op het hellende schip
niet vinden, die zal het beslist minder
leuk hebben gevonden. Het schip was
afgeladen vol, moet je denken. We heb
ben daar de nacht doorgebracht met het
doen van spelletjes en dergelijke. Dat
was nog niet zo makkelijk, het licht viel
ook uit. De volgende morgen zijn we
door de „Voorwaarts" van Teso van
boord gehaald." Zowel Piet Bakker als
Theo Medema kunnen zich de gebeurte
nis nog levendig voor de geest halen.
Vrouwen erbij
In mei 1948 vergaderde het bestuur
over een verenigingsuitbreiding die in de
huidige tijd misschien wel de helft van
de leden heeft opgeleverd: Grietje van
der Slikke wilde als eerste vrouw fid wor
den. Niemand had daar overigens be
zwaar tegen. Grietje, die nu Medema
heet, is nog steeds lid, ze speelt
althoorn.
In 1957 kwam het afscheid van Cor
Bremer, die wegens drukke werkzaam
heden de dirigeerstok aan de wilgen
moest hangen Hij is toen benoemd tot
erelid en heeft inderdaad niet meer
gespeeld, hoewel hij wel trouw de con-
ast. Hij leerde zichzelf steeds nieuwe
dingen aan en wilde graag inspelen op
de landelijke ontwikkeling die zichtbaar
was: het ontstaan van drumbands en
concoursen. In 1958 kregen de tamboers
f500,— startgeld en daarvoor werden
bouwpakketten besteld waarmee trom
mels konden worden gemaakt. Vooral de
jeugd bleek zich aangetrokken te voelen
tot deze vorm van muziek maken en de
ontwikkeling ging behoorlijk snel. Piet
Daalder gaf zelf les, iets dat later met de
zelfde inzet werd overgenomen door J.
en H. Beyert, toen Daalder vertrok naar
de overkant.
Inmiddels werd overigens een goed
instrumentarium gefiruikt en was de
band met een majorette-afdeling uitge
breid. Die ontstond omstreeks 1965. De
drumband heeft altijd zeer onafhankelijk
geopereerd. Er was een eigen bestuur en
het bestuur van de muziekvereniging be
moeide zich weinig met de gang van za
ken. Soms wel eens té weinig, denkt
verenigingsvoorzitter Theo Medema nu,
maar het is een feit dat de drumband
goed functioneert.
Dat is overigens mede te danken aan de
bemoeienissen van de in 1975 opgerich
te oudercommissie. Die zorgde bijvoor
beeld voor de nieuwe uniformen. De
drumband doet ook aan internationaal
uitwisselen. Onlangs werd nog een be
zoek gebracht aan collega's in het Duitse
Schloss Reicklingen bij Hannover.
Strepen
De keurige uniformen waar nu in ge
musiceerd wordt zijn er niet altijd ge
weest., zoals op oude foto's te zien is
was het vroeger al voldoende om een
net pak en een pet te hebben. Jan Daal
der weet zich nog te herinneren dat voor
een koninginnefeest werd besloten om
de broeken van oranje strepen te voor
zien, maar dat de oude Piet Bakker (niet
de huidige secretaris) daar niet van ge
diend was. „Zijn vrouw heeft ze er 's
nachts voor de uitvoering toch stiekum
opgenaaid, zodat hij uiteindelijk ook
meedeed". Jan Daalder heeft de periode
van de uniformen niet meer in functie
meegemaakt. Hij droeg de voorzitters
hamer vanwege zijn wethouderschap in
1968 over aan Theo Medema en konin
ginnedag 1969 kreeg Excelsior van de
burgerij haar eerste uniformen. Het co
mité dat daarvoor zorgde is nog steeds
actief.
Inmiddels zijn die eerste, stemmig
donkerblauwe pakken vervangen door
een zwart met bruin uniform. Wat Daal
der nog wél in functie beleefde was de
VWVVVWWWVWV/AWAViVM
Excelsior bijna voltallig in de huidige samenstelling.
certen bezocht. Hij had toen „zijn" Ex
celsior overigens wel tot in de afdeling
„uitmuntendheid" gebracht. Hij was het
laatste erelid, inmiddels is hij overleden.
Zijn taak werd overgenomen door K.
Brouwer, een kleermaker uit Den Burg.
die oorspronkelijk uit IJmuiden kwam.
Deze muzikaal zeer actieve man, hij was
ook organist in de Gereformeerde kerk
en leidde een accordeonorkest in Den
Burg, dirigeerde onder meer de uitste
kende jubileumuivoering bij het 50-jarig
bestaan.
Drumband
In 1957 werd de eerste afgevaardigde
van het tamboerkorps in het bestuur ge
kozen, een jéar later werd de drumband
een zelfstandig onderdeel van Excelsior.
Dit was vooral de verdienste van „lan
ge" Piet Daalder. Deze man trommelde
bij het fanfare en was werkelijk enthousi-
Maandag 26 september: Herden
kingsconcert in de Nederlands Hervorm
de kerk te Oosterend, aanvang 20.00 uur
en officiële opening van de jubileum-
feestweek door burgemeester Engel
vaart. Dit concert duurt ongeveer één
uur. Medewerking wordt verleend door
Elias Hordijk op orgel.
Woensdag: Lampionoptocht voor de
jeugd, vertrek 19.30 uur vanaf de Slots
kolk. Na deze lampionoptocht is er een
bingo-avond voor iedereen in de feest
tent die speciaal in verband met het jubi
leum bij de Slotskolk is geplaatst.
Donderdag: Disco-avond om 20.00 uur
in de feesttent.
Vrijdag: Reünie voor oud-leden van
fanfare, drumband en majorettes. Aan
vang 20.00 uur in de feesttent. Mede
werking van fanfare en drumband
Excelsior.
Zaterdag: Allegorische optocht voor
iedereen met als thema „Muziek", ver
trek 10.00 uur van de Slotskolk. Een des
kundige jury zal e.e.a. beoordelen. Na af
loop prijsuitreiking en bekendmaken van
de uitslag van de kleurwedstrijd voor
kleuter- en lagere scholen.
15.00-17 00 uur: Receptie in de
feesttent.
20.00 uur: Feestavond voor iedereen in
de feesttent met medewerking van o.a.
een combo van de Luchtmachtkapel.
gehaald, een prestatie waar Kuik
minstens evenveel eer voor toekomt als
de muziekschool. Bij die mede op ver
zoek van de fanfares opgerichte onder
wijsinstelling is er voor gezorgd dat het
basisniveau van de muzikanten steeds
beter werd. Volgens de huidige
bestuursleden van Excelsior is vooral ko
perdocent Pieter Heertjes die later direc
teur van de muziekschool werd daar de
bet aan. Inmiddels was de cirkel weer
gesloten, één van de Excelsior-leden die
aan de muziekschool haar opleiding ont
ving is inmiddels zelf koperdocente: Bet
ty Bakker
Kuik leerde het vak echter nog in de
praktijk. Als jonge jongen was hij al bij
de fanfare in zijn toenmalige woonplaats
Almelo. Toen hij voor zijn werk op Texel
ingebruikname van een volledig instru
mentarium op 18 maart 1965. Dit werd
voor de helft gesubsidieerd door provin
cie en gemeente, de andere helft werd
met bazaars en andere acties bij elkaar
gebracht
Muziekschool
In januari 1969 werd de muziekschool
opgericht. Het jaar daarvoor was voor
Excelsior al bijzonder succesvol ge
weest, op het concours in Gorredijk wer
den drie eerste prijzen in de wacht
gesleept, en wel in de concert; de mars
en drumbandwedstrijd.
In 1969 kreeg de vereniging de Dubbele
von Sion utgereikt voor de muzikale
prestaties in '68. Het tijdperk Kuik was
inmiddels begonnen.
De huidige dirigent A, Kuik nam in
1965 de dirigeerstok over van Brouwer
Onder zijn leiding werd de ere-afdeling
terecht kwam gaf hij zich als muzikant
op hij de Hoornder vereniging Door Ei
gen Kracht. Daar nam hij na verloop van
tijd de dirigeerstok ter hand en het duur
de niet lang of hij vervulde diezelfde rol
bij de Oosterender fanfare „Vooruitgang
Is Ons Streven". VIOS werd echter op
geheven, waarna Kuik de toen ook va
cante plaats bij Excelsior vervulde Ook
hij leerde het dirigentenvak in de praktijk
en door zelfstudie.
Het repertoire is in de afgelopen jaren
wel gewijzigd, vooral moeilijker stukkun
kwamen er op te staan, maar de geeste
lijke muziek, de marsen en niet te verge
ten de ouvertures zijn altijd deel van het
muzikale menu blijven uitmaken Eigen
lijk is dat tekenend voor Excelsior. Kwali
teit is aanwezig, maar een zekere behou
dendheid wordt betracht. Degelijkheid
en een lang leven, daar gaat het om. En
dat zal nog wel even zo blijven ook.
Concours Leeuwarden 1970 Kuik dirigeert het in blauwe uniformen gestoken fanfare
