(ji ocn ^warts-Jexels in het
Geen eiland op
ten eiland
Blij met service
en gastvrijheid
Particuliere glasinzameling
op Texel mogelijk?
laartenhuis sfeervol geopend
Fokker Four-vliegers:
JO-ouders praten
rer werkweken
BA-KAB0 woedend
er besteding
fintig mille
Sint Nicolaasactie
„Troef-tien"
Mishandeling
Georgiëreizigers
houden reünie
Rijverboden
Lichte stijging
herfstdrukte
Verse mosselen
HAVENRESTAURANT
TEXEL
JAARGANG Nr. 9828
ctie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Borg, tel (022201 2741.
n werktijd: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75. De Koog, tel. (022281 266,
Oosterhof, Golfslag 32. Den Burg, tel 1022201 4988 en Niek van der Heij-
De Wesp" bij Oranjestr. 31, Oosterend, tel. (022231 964
advertenties, abonnementen, etc.
weid De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
ion (02220) 2741, na 18.00 uur 4881
DINSDAG 1 NOVEMBER 1983
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Postgiro 652 Abonnementsprijs /17,— per kwartaal
70 cent incasso; los 70 cent
Bankrelaties Amro Bank nr 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25 01.742, NMB nr 67.34.60 398.
oor mest in een kruiwagen te scheppen, een kist open te zagen waar-
r een stoel te voorschijn kwam en door enig weefwerk te verrichten,
nde burgemeester J. A. Engelvaart vrijdagmiddag officieel het Maarten-
De genoemde handelingen symboliseerden het werk waarmee men
in dit sociaal therapeutisch centrum op antroposofische basis bezig
idt. Tot do genodigde toeschouwers hoorden onder meer ouders en fami-
iden van de 14 bewoners van het Maartenhuis alsmede verteger.woordi-
s van de Camphill organisatie, de Stichting Christophorus en afgevaar-
den van Texelse organisaties zoals de Vereniging Ouders van gehandicap-
en Texelse Reede. Door het groot aantal genodigden was men gedwon-
op het terrein aan de Ruijslaan een grote tent te plaatsen waar de ope-
g zich voltrok en waar diverse sprekers benadrukten dat het Maartenhuis
delijk een uniek project is dat mogelijk een nieuwe fase inluidt in de op-
g en begeleiding van geestelijk gehandicapten.
iat unieke betreft vooral het feit dat
Maartenhuis kleinschalig is en ruim-
leeft aan maximaal 18 bewoners De
lense opknapbeurt van het centrum
it stand gekomen zonder een cent
sidie en de heer Van Dijk van het
Pedagogisch Verbond en het Ra-
duis in Bergen (dat de kinderen uit
„vorige" Maartenhuis onder zijn
de heeft.) benadrukte dat het zelf
ken in kleine huizen zonder over-
Ishulp de toekomst van de zwakzin-
inzorg kan zijn. ,,De weg die nu nog,
tegen beter weten in, wordt be-
ideld is een heilloze. We bedenken
inen en vragen subsidie aan maar
werkwijze is uitgeput. We zullen
improvisatie kleinschalig in de slag
e ouders van het lager beroep-
derwijs Texel zullen op de oude-
md van donderdag a.s. discus-
en over .schoolreisjes en werk-
cen". De bedoeling is dat op deze
meningen aan het licht komen
grond waarvan de onderwijsge-
den zich kunnen beraden over de
dige praktijk van de schoolreisjes
werkweken.
iver deze aangelegenheid is de
ste tijd nogal wat te doen. Niet alle
ers zien het nut in van deze reisjes en
de onderwijzers zijn niet allemaal
mening dat met de organisatie van
i uitjes op de oude voet moet wor-
voortgegaan.
et onderwerp komt na de pauze aan
orde. Bij monde van enkele ouders
in diverse standpunten inzake de
es worden vertolkt, waarna de zaal
lelegenheid krijgt hierover na te den-
om vervolgens een mening naar vo
te brengen. Daartoe zullen de aan-
igen in diverse groepjes worden on-
rerdeeld. Elk groepje krijgt een
orzitter" die tenslotte namens het
ipje spreekt. Voor deze werkwijze is
izen om zoveel mogelijk meningen
deeën los te krijgen, zonder dat men-
elkaar hun standpunt opdringen.
Door u niet aan de afspraken te hou-
pleegt u ons inziens een grove daad
onbehoorlijk bestuur en toont u zich
onbetrouwbare werkgever." Aldus
bestuur van de plaatselijke afdeling
de Federatie Abva-Kabo (de ambte-
enbond) naar aanleiding van het
luit van de gemeenteraad om een be-
g van /20.000 niet voor een tijdelij-
arbeidsplaats te bestemmen. Zoals
(end is de genoemde twintig mille het
jltaat van „inleveren" door de amb-
aren om aldus een arbeidsplaats te
eppen. De gemeenteraad heeft het
d echter in de gewone dienst van de
neentebegroting verwerkt en de tijde-
(halve) arbeidsplaats komt er dus
Abva-Kabo neemt daar geen ge-
)gen mee. In een boze brief aan de
d wordt erop gewezen dat over de
iteding van inhoudingen op het sala-
van overheidspersoneel op centraal
eau afspraken zijn gemaakt en dat de
d deze afspraken thans heeft ge-
onden. „Wij zullen ons op korte ter-
n beraden over de geëigende stappen
wij tegen uw besluit kunnen nemen,
spoedig mogelijk zullen wij u hierover
chten", aldus secretaris J. K. Oomens
nens het plaatselijk Abva-Kabo
►tuur.
moeten en wij volgen de ontwikkelingen
op Texel met veel belangstelling", aldus
Van Dijk, die perplex stond dat men in
drie jaar de vervallen gebouwen had we
ten op te knappen. „Ik ben hier in 1980
geweest en zag geen mogelijkheden
voor herstel, althans dat ging volgens
mij minstens tien jaar duren." Hij bood
een tandem aan en een stenen kruik die
door één van de dorpelingen werd uitge
pakt en trots en uitgelaten aan de geno
digden werd getoond. Een handeling die
zich bij het aanbieden van andere ca
deaus herhaalde en aantoonde hoe blij
de bewoners met de giften waren.
Legende
Voordat de burgemeester de opening
verrichtte werd een rede voorgelezen
van begeleidster Edelgard Jansen-
Arfeller die de Hollandse taal nog niet
voldoende beheerst om langdurig het
woord te voeren. Ze benadrukte dat het
Maartenhuis wil werken overeenkomstig
de legende van Sint Maarten die als sol
daat Martinus zijn mantel doormidden
sneed en de helft weg gaf aan een arme
bedelaar.
De heer Wessels van de Stichting
Christophorus (de instantie die het
Maartenhuis in 1980 kocht) gaf een over
zicht van de geschiedenis van het huis.
Het stenen gebouw aan de Ruijslaan
diende aanvankelijk als vakantiemoge
lijkheid voor kinderen van werknemers
van de Amsterdamse Droogdokmaat
schappij (kinderdok) en met een flinke
uitbreiding werd later een antroposofi
sche opvang voor dubbel gehandicapte
De Winkeliersvereniging Den Burg
start 7 november de jaarlijkse Sint-actie
die drie weken zal duren, de Troef-Tien
actie. Bij besteding van 710,— ontvangt
de consument een gratis Troef-tien bon,
die men open kan krassen. Onder de
waslaag bevindt zich een stukje van een
puzzel. Dit wordt op een gratis Troef-tien
kanskaart geplakt. De complete puzzel
bestaat uit acht puzzelstukjes en vormt
tesamen een Troef-tientje. De complete
puzzel kan als 710— worden besteed bij
de Troef-tien winkeliers. Uit de ingelever
de Troef-tientjes wordt wekelijks een
hoofdprijs van 7500,— getrokken waar
van de winnaar via de Texelse Courant
bekend gemaakt zal worden
Een 17-jarige Texelaar deed zaterdag
bij de politie aangifte van mishandeling.
Hij vertelde de avond tevoren in een bar
in Den Burg ruzie gekregen te hebben
met een jongen. Laatstgenoemde had
hem in het gezicht geslagen met als re
sultaat twee blauwe ogen, gezwollen
neus en een gebroken tand. De politie
heeft de zaak nog in onderzoek.
Burgemeester Engelvaart schept de laatste mest in de kruiwagen en opende
daarmee het Maartenhuis
kinderen. Wessels herinnerde hoe hij de
leegstaande gebouwen drie jaar geleden
had bekeken en tot de conclusie was ge
komen dat er niet veel van over was.
„Jonge autochtonen hadden in het
Maartenhuis onderdak gevonden voor
activiteiten waarvoor elders geen plaats
was", zei hij, daarmee doelend op de
forse slooppartijen van de Texelse jeugd
Christophorus kocht het terrein maar de
eerste pogingen om een „dorp" te stich
ten mislukten. „Dat was een moeilijke
tijd en hoewel er veel mis ging is het
toch vooral aan de hulp van de mensen
van het eerste uur te danken dat wij nu
een nieuw huis kunnen openen." Wes
sels noemde het treurig dat het Maar
tenhuis geen AWBZ erkenning heeft
maar aan de andere kant blijft men zo
vrij van allerlei regelingen en voorschrif
ten. „Die stortvloed blijft ons bespaard
en als het lukt om zonder de AWBZ sub
sidiestroom verder te gaan dan is dat
een voorbeeld voor anderen."
Samen
Burgemeester Engelvaart zei blij te zijn
dat hij was uitgenodigd om de opening
te verrichten. „U wilt geen eiland op een
Momenteel wordt op Texel op vrij
grote schaal afvalglas ingezameld
dat in de fabriek wordt omgesmol
ten om tot nieuw glas te worden ge
maakt. Nog beter zou het zijn als dit
glas niet eerst wordt gesmolten
maar direct opnieuw gebruikt wordt
volgens het oude statiegeldsysteem.
Voor dit idee bestaat de laatste tijd
veel belangstelling en het wordt op
enkele plaatsen in het land al toege
past. Gebruikt glas wordt huis aan
huis opgehaald, gesorteerd, gerei
nigd en weer aan de betreffende fa
brieken verkocht. Een dergelijk be
drijf zou door een particulier kunnen
worden aangepakt.
Ook het Texelse gemeentebestuur is al
meerdere malen benaderd door mensen
die een dergelijk bedrijf willen opzetten,
waaronder de heer A. C. de Ridder uit
de Beatrixlaan in Den Burg. Laatstge
noemde heeft een brief aan de gemeen
teraad geschreven met het verzoek om
medewerking bij het opzetten van een
glasverwerkingsbedrijf op Texel.
De Ridder vertelde ons dat gebleken is
dat in een gemeente van 15.000 inwo
ners een glasverwerkingsbedrijf met 2-3
werknemers rendabel kan draaien. Op
Texel, waar een grote hoeveelheid glas-
afval voor toeristen wordt ingebracht,
moet dat ook mogelijk zijn. De Ridder,
thans werkzaam als chauffeur en als zo
danig gedeeltelijk afgekeurd hoopt in de
toekomst zijn brood te kunnen verdienen
in het door hem gewenste Texelse glas
verwerkingsbedrijf. Hij wijst erop dat
een dergelijke vorm van particuliere glas
inzameling voor de gemeente ook in fi
nancieel opzicht aantrekkelijk is. De hui
dige glasinzameling is namelijk niet ren
dabel; de gemeente legt er jaarlijks geld
op toe.
Zonder medewerking van het publiek of
dwingende voorschriften van de over
heid zal het niet lukken. De mensen
moeten bereid zijn hun afvalglas ge
scheiden naast de gewone vuilniszak te
zetten. Veel meer glas dan wel eens
wordt gedacht kan aan de fabrikanten
worden terugverkocht. Wat daarvoor
niet in aanmerking komt, is voornamelijk
kapot en beschadigd glas. Dit kan op de
„oude" manier van Texel worden afge
voerd maar zelfs in deze sector is een be
ter rendement te bereiken door het witte
glas van het gekleurde te scheiden. De
gemeente Texel heeft belang bij het sti
muleren van hergebruik van afval. In de
naaste toekomst wordt de vuilstort
plaats gesloten en het huisvuil moet dan
naar de overkant om daar verbrand te
worden. Dat is zeer kostbaar, mede door
het transport. Het is daarom van belang
de afvalberg zo klein mogelijk te houden
door te voorkomen dat nog bruikbare
materialen, zoals verpakkingsglas, erin
terecht komen.
Vrijdagavond 11 november komen de
deelnemers aan de reis naar Georgië in
hotel De Pelikaan bij De Koog bijeen
voor een soort reünie. Op deze bijeen
komst kan worden nagepraat, er kunnen
foto's van elkaar worden bekeken en
eventueel nabesteld en het is de bedoe
ling dat de door de heer G. A. Oskam
opgenomen videofilm zal worden ver
toond. Mogelijk zijn er meer reizigers die
iets willen laten zien; deze worden ver
zocht even contact op te nemen met
Marjan van der Vis, Gerritslanderdijkje
41, telefoon 02220-2459.
eiland zijn en dat is een goed uit
gangspunt. We moeten het samen
doen", aldus de burgemeester die de lei
ding ook prees voor het doorzettingsver
mogen. „Het lege Maartenhuis was een
juttersplaats en u heeft gewacht met de
opening tot u daadwerkelijk kon laten
zien hoe fijn het nu gaat." Engelvaart
was een maand geleden gevraagd om
het huis te openen en toen bleek men
niet aan de brandveiligheidseisen te vol
doen. Dat was binnen enkele weken ge
regeld en het was voor de burgemeester
een teken dat men van goede wil is. „Ik
vind dat geweldig."
De burgervader was minder te spre
ken over de staatssecretaris van volksge
zondheid die het Maartenhuis niet als
AWBZ centrum wil erkennen. „Volgens
mij is hij een beetje in de war, want de
afwijzing van het ministerie werd naar
Limburg gestuurd." Een vergelijkbaar
huis heeft onlangs echter via protest bij
de Raad van State erkenning gekregen
en Engelvaart sprak de hoop uit dat dit
het Maartenhuis ook lukt.
Tegenstelling
Een vertegenwoordiger van de ou
derkring van het Maartenhuis bood een
schilderij aan en een vader van de ou
derkring Christophorus gaf een envelop
met inhoud bestemd voor de aanschaf
van een Drents weefgetouw. Ze bena
drukten dat veel ouders niet antroposo
fisch denken maar toch hun kinderen
plaatsen in het Maartenhuis of in andere
huizen met dezelfde grondslagen.
„Die tegenstelling houdt me wel eens
bezig maar als ik zie hoe goed onze kin
deren een plaats hebben gekregen in de
ze leefvorm kan ik niet anders dan blij
zijn met dit huis."
Mark van Rijsselberghe van Sint Do-
natus overhandigde „als bedrijf met de
zelfde achtergrond" een mestvork en
beloofde een wagen mest af te zullen le
veren als de agrariërs van het Maarten
huis die nodig hebben. Van een zuster
huis van de vaste wal kreeg men een kalf
aangeboden en mevrouw Lasthuizen
van de Vereniging Ouders van Gehandi
capten Texel bood een geit aan. Een af
gevaardigde van het Christophorus per
soneel had een wandkleed meegeno
men en constateerde dat het Maarten
huis al zelfstandig wordt en, wat belang
rijker is, veel prijs stelt op goede contac
ten met Texel.
Men was van plan de opening een
week eerder te houden en toen van
Christophorus het bericht kwam dat er
dan niemand beschikbaar was om het
feest mee te maken werd meegedeeld
dat het toch doorging. „Toen echter
bleek dat de burgemeester in Rusland
zat verschoof men de datum zonder
morren. Dat was belangrijk." Na de
toespraken werden de gebouwen beke
ken en aan het einde van de middag
werd door de bewoners een spel opge
voerd met de titel „De roggekorrel."
Tijdens de nachtpatrouille van 29 op
30 oktober legde de politie kort na elkaar
twee rijverboden op aan Texelaars die
kennelijk teveel hadden gedronken. In
beide gevallen wees de blaasproef een
promillage aan van 0,5 tot 0,8 zodat
geen proces verbaal werd opgemaakt.
Je zou zeggen dat mensen die hun
dagelijks brood verdienen door in
ve r keersvii e gtu igexu_heJ ic opters„_of
straaljagers te vliegen in hun vrije
tijd wel eens wat anders willen dan
in de lucht zitten. Die veronderstel
ling gaat in ieder geval niet op voor
de luchtvaartenthousiasten van het
Fokker Four-team. Dat is een groep
beroepsvliegers die zich als hobby
bezig houden met het vliegen in de
antieke Fokker S11-toestellen.
Ze hebben een demonstratieteam dat
de afgelopen jaren op tal van vlieg-
feesten en bij andere evenementen is
opgetreden. Met het eiland Texel heeft
de groep bijzondere banden. Het Fokker
Four-team is er niet alleen met veel suc
ces opgetreden tijdens het vliegfeest
maar er worden ook trainingsweekenden
doorgebracht. Het afgelopen weekend
gebeurde dat voor de tweede keer.
Waarom Texel? Rob Posma, één van de
vliegers: „Het is hier rustig, weinig an
der vliegverkeer. En we krijgen erg veel
medewerking van de havenmeester. We
hebben het gevoel echt welkom te zijn
en dat draagt bij aan een prettige onder
linge sfeer." Tijdens het trainingswee
kend kon men de vier gele toestellen met
rode neus en vleugeltips herhaaldelijk in
keurige formatie in de omgeving van het
vliegveld zien rondvliegen. Soms was
ook een vijfde toestel in de lucht waar
mee spectaculair stuntwerk werd ver
richt. Vijf toestellen is noodzakelijk om
de garantie te kunnen geven dat altijd
met vier kan worden opgetreden.
Tenslotte zijn het oude vliegtuigen zodat
een reservetoestel geen overbodige luxe
is. Reserve zit ook in de groep vliegers.
Per toestel zijn drie piloten beschikbaar,
zodat het altijd wel lukt om voor een de
monstratie voltallig paraat te zijn.
De herfstvakantie op Texel is iets
drukker geweest dan vorig jaar. In
de periode van vrijdag 7 oktober tot
en met zondag 23 oktober vervoerde
Teso 2697 personenauto's. In de ver
gelijkbare periode vorig jaar (8 tot en
met 24 oktober) werden 2582 auto's
vervoerd, een toename derhalve van
215 auto's oftewel 0.8%.
Het Fokker Four-team is bezig een
nieuw programma in te studeren. Inmid-
jjels hebben minstens een miljoen men
sen in Nederland het team aan het werk
gezien. Wil dit publiek geïntereseerd blij
ven, dan moet het gebodene af en toe
wisselen. Naarmate het team langer
bestaat worden de programmas steeds
(02226) 310
Het Fokker Four-team in actie boven het
Vliegveld Texel.
aantrekkelijker, SI te ingewikkeld kan
men het niet maken Posma: „Vergeet
niet dat we het allemaal naast ons gewo
ne werk moeten doen. Als één van de
vliegers een tijd niet beschikbaar is moet
hij snel weer kunnen aansluiten en mag
dan dus niet hopeloos op achter zijn ge
raakt." Is het niet vervelend om na een
dagtaak die uit vliegen bestaat ook in
het vrije weekend in een toestel te moe
ten stappen? „Juist niet. Vliegen in ou
de toestellen zoals deze Fokkers is totaal
anders dan het straks gereglementeerde
en ge-automatiseerde verkeersvliegen.
Dit is écht vliegen en daarom voor ons
heel ontspannend."
Op Texel hadden de Fokker Four-
vliegers met slechts één berperking te
maken: woon- en natuurgebieden
moesten zoveel mogelijk worden geme
den. Dat betekende dat niet boven Den
Burg werd gevlogen hoeveel veel men
sen dat best een mooi gezicht zouden
hebben gevonden. Ook de Schorren en
de gehele duinstrook tussen De Koog en
de noordpunt waren taboe. De Eierland-
se polder met directe omgeving bood
echter ruimschoots voldoende mogelijk
heden. Te verwachten is daarom dat het
team nog wel eens zal terugkomen.
