Cjrocn c2wartsjexels in het harL>
l/leer mosselpercelen funest
roor garnalenvissers?
Geschiedenis brandweer Texel
vol mooie verhalen
angdurige discussie over pian Waddenzee
Jong ieven
in november
„Korps is 200 jaar jong"
Verse mosselen
HAVENRESTAURANT
TEXEL
J. M. Westenberg,
natuurgeneeskundige
Psychotherapieën
Natuurgeneeswijzen
Behandeling van psychische en
psycho somatische klachten.
e JAARGANG Nr. 9833
VRIJDAG 18 NOVEMBER 1983
dictie: Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, tel. (02220) 2741.
ten werktijd: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel (02228) 266,
ns Oosterhof, Golfslag 32, Den Burg, tel. (02220) 4988 en Niek van der Heij-
De Wesp" bij Oranjestr. 31, Oosterend, tel. (02223) 964
or advertenties, abonnementen, etc.:
igeveld De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
ifoon (02220) 2741, na 18.00 uur 4881
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Postgiro 652 Abonnementsprijs /17,— per kwartaal
70 cent incasso, los 70 cent.
Bankrelaties Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25 01.742; NMB nr 67.34.60 398.
De discussie over het ontwerp-bestemmingsplan voor de
iddenzee is niet alleen een confrontatie tussen „natuur" en
conomie". Ook de belangen van menselijke activiteit in het
bied kunnen onderling strijdig zijn, zodat het opstellen van
elregels gewenst is. Daarbij doemen echter vele vraagtekens
)at bleek tijdens de dinsdagavond in
raadhuis gehouden hoorzitting,
arbij organisaties en belanghebben-
hun mening over het bestem-
igsplan kenbaar konden maken. Het
Ida tot een geanimeerde, af en toe in-
assante, maar helaas zeer langdurige
cussie. Voorzitter wethouder Schil-
liet toe dat de bijeenkomst bijna tot
jdernacht duurde. Maar toen had
n het hele ontwerpplan doorgewerkt,
lat het niet nodig is nog eens een
arzitting te beleggen.
Het laatste woord over het bestem-
ïgsplan is echter nog lang niet ge
ld, want de officiële procedure moet
g beginnen. Het verzoek van de
chting Wad en Land om niet in het
Bnbaar over het bestemmingsplan te
iten omdat het gaat over andermans
rein dat nog niet aan de diverse wad
igemeenten is toegedeeld, werd van
hand gewezen. ,,Er gebeurt niets of-
ieels. We willen gewoon in openheid
sturen en het publiek in een zo vroeg
igelijk stadium bij onze ideën betrek-
Wad en Land slaat de plank mis",
us wethouder Schilling.
Mosselen
:en aspect waarover tijdens de hoor-
ling uitgebreid werd gepraat was de
igelijke botsing van belangen van
ssselkwekers en garnalenvissers in de
iddenzee. Uitbreiding van mosselper-
len betekent inperking van de visgron-
n voor garnalenvissers. Maar dat
eft niet te betekenen dat uitbreiding
n mosselpercelen daarom moet wor-
n tegengegaan. De heer L. Westbroek
Den Burg (tot voor kort betrokken bij
isselexperimenten van het RIVO) ver-
Ide dat de economische betekenis van
garnalenvisserij (half miljoen omzet
ir jaar) volkomen in het niet valt bij de
Dsselvisserij met een omzet van ca. 30
Ijoen per jaar. Lokaal bekeken verhou-
n de belangen zich echter anders tot
□ar. De mosselvisserij is een groten
els Zeeuwse aangelegenheid; naar
irhouding profiteert Texel van de Wad-
mzee meer als garnalengebied. Niet al-
voorschriften en uitgangspunten in
't nu ter discussie staande ontwerp-
an zijn duidelijk. Als er bijvoorbeeld
aat dat uitbreiding van mosselpercelen
irantwoord is als het ecosysteem niet
in negatieve zin" wordt beïnvloed, zegt
(t niet zoveel. Want wat wordt ver-
aan onder negatieve beïnvloeding?
s men wil dat de bestaande toestand
stand wordt gehouden, is elke veran-
iring in het ecosysteem als negatief
in te merken. Voor aanleg en verplaat-
ïg van mosselpercelen zal in ieder ge
il een aanlegvergunning nodig zijn.
ilgens het plan heeft dat te maken met
.vertroebeling" van het Waddenzee-
ater als gevolg van de mosselen. De
ler Westbroek vertelde dat hier blijk-
lar een misverstand heerst. Mosselen
iroorzaken geen slib in het water, maar
luden het bestaande slib vast. Ze filte-
e het water en maken het dus juist
inder troebel.
Dieter Stoll van ,,Wad en Land" bleef
an mening dat het ontwerpplan niet
lor behandeling in aanmerking komt
De andere eilanden wachten ook")
tidat het zeegebied nog niet aan de ge-
eenten is toebedeeld, maar maakte
ich van de gelegenheid gebruik om zelf
in visie te geven.
Schrik
Bij het inzien van het plan was hem de
hrik om het hart geslagen omdat drie-
vart van de oppervlakte van de Wad-
inzee uit van staatswege aangewezen
ituurgebieden bestaat waar „niets" is
«gestaan. Aan die beperking, die veel
rder gaat dan de bevolking van de ei
nden wil, zit men bij voorbaat vast
rant de natuurreservaten in de Wad-
inzee zijn definitief aangewezen krach-
ns de Natuurbeschermingswet. Stoll
ad nog meer ontdekt dat hem overdre
ven ot overbodig voorkwam. Zo is be
paald dat op de Schorren (niet op Texel)
nauwkeurig omschreven aantallen vee
mogen grazen. Stoll vond dat onzinnig
en wilde de veebezetting aan de betrok
ken boeren overlaten. De kern van Stolls
betoog was: minder regels en meer vrij
heid voor mensen die in het Waddenge
bied moeten werken. Wethouder Schil
ling legde uit dat het nu in de maak zijn
de bestemmingsplan niets af kan doen
aan de reeds door het rijk aangewezen
beschermde gebieden. Verder is het
streven er op gericht alle bestaande
menselijke activiteit in het gebied te ont
zien vooral als die activiteiten kleinscha
lig zijn. Ook mosselkweker Dirk Slik
kreeg van Schilling te horen dat wat nu
in de Waddenzee mag, ook in de toe
komst is toegestaan. Alleen nieuwe acti
viteiten zullen aan het bestemmingsplan
worden getoetst en daarbij worden des
kundigen ingeschakeld.
Uitbaten
Die deskundigen weten overigens nog
niet alles. Zo is bijvoorbeeld niet bekend
wat de effecten voor het milieu zijn als
tot uitbreiding van mosselpercelen
wordt overgegaan. Westbroek liet uitko
men dat de boel niet zo gauw uit de
hand zal lopen. Een betrekkelijk klein
deel van de Waddenzee is geschikt voor
mosselpercelen. De percelen moeten
namelijk niet teveel last van golfbewe
ging en stroming hebben. Hij schatte
dat de bestaande oppervlakte aan perce
len met niet meer dan ongeveer eender
de kan worden utgebreid.
Westbroek pleitte voor een meer eco-
momische benadering van de Wadden
zee. Deze zee moet meer worden ge
bruikt om mensen aan het werk te krij
gen. ,,Je moet daar doen wat het
meeste opbrengt." Westbroek zag veel
brood in de mosselvisserij en vond dat
Texelse vissers de beschikking moeten
krijgen over eigen nieuwe percelen.
Overgangsrecht
Bestaande activiteiten in de Wadden
zee die „eigenijk" ongewenst zijn, mo
gen worden voortgezet. Daarvoor geldt
het zg. overgangsrecht. Onder andere
de gebroeders Duinker zullen van dit
overgangsrecht profiteren want zij mo
gen hun pierenwinmachine blijven ge
bruiken terwijl eventuele nieuwe machi
nes zullen worden geweerd. Flip Duinker
wilde precies weten hoe het zit met het
overgangsrecht. Staat de vergunning
om zo'n machine te mogen gebruiken op
naam? Is die vergunning overdraagbaar?
En wat gebeurt er als de machine aan
een ander wordt verkocht? En mogen
machines die nu in andere delen van het
waddengebied actief zijn, ook op het
„Texelse" wad komen of wordt hen een
rayon toegewezen? Niet op alle vragen
kon worden geantwoord, maar ambte
naar Jim Ie Roux meende dat het over
gangsrecht hetzelfde zou werken als bij
objecten op het land. Doorverkopen zou
dus niet betekenen dat het recht om ma
chinaal pieren te winnen verloren gaat.
Uniformiteit
Het nu aan de orde zijnde bestem
mingsplan beslaat het Waddenzeege
deelte dat zal worden toegewezen aan
de vijf waddeneilanden en Wieringen.
De gebieden die worden toegewezen
aan enkele landgemeenten, vallen er
buiten en het is best mogelijk dat die ge
meenten met heel andere regels komen
voor „hun" wad. Dat kan tot veel ver
warring leiden: wat in het ene deel van-
de Waddenzee mag, mag in het andere
niet; Niet ontkend werd dat dit gevaar
bestaat, maar uiteindelijk zulen de drie
in deze samenwerkende waddenprovin
cies de bestemmingsplannen moeten
t'
uï m -<«. - w'i.
Het schijnt meer voor te komen,
maar opmerkelijk blijft het: de ge
boorte van zwarte zwaantjes in dit
jaargetijde. Vorige week gebeurde
het bij mevrouw Meeldijk aan de
Bakkenweg, waar vijf zwaantjes uit
het ei kropen en sindsdien rond
zwemmen a/sof de zomer in aan
tocht is inpiaats van de winter. Van
de koudegolf in het begin van deze
week hebben ze blijkbaar ook geen
last gehad. De zwaantjes groeien
als kool en worden teder verzorgd
door hun ouders. Op de foto het
jonge vijftal in de vijver met links de
moeder, rechts de vader en in het
midden een één jaar oud kind uit
hetzelfde zwanengezin. De lichte
kleur van de jonge dieren is nor
maal. Jonge zwarte" zwanen zijn
altijd lichtgrijs.
goedkeuren en daarbij bestaat dus de
mogelijkheid tot op elkaar afstemmen.
Het zal er wel op neerkomen dat die an
dere gemeenten veel zullen overnemen
van wat nu door de waddeneilanden
wordt bepaald. Die waddeneilanden zijn
dus „trendsetter" en dat is altijd leuker
dan dat men straks regels die door ande
ren zijn bedacht moet overnemen.
Westbroek waarschuwde tegen de
De gulle lach was woensdagmiddag niet van de lucht toen Cor van Trigt
van de brandweer Texel met treffende anekdotes kwam over de 200 jaar ge
schiedenis van dit korps. Dat gebeurde tijdens het officiële gedeelte van de
receptie in het raadhuis ter ere van het jubileum waar het voltallige korps,
de gemeenteraad en vertegenwoordigers van politie en regionale brandweer
bij aanwezig waren. De verhalen van Van Trigt bleken zeer tot de verbeelding
te spreken. De spreker deed zelf de suggestie de brandweergeschiedenis in
het jubileumjaar verder uit te spitten en daar een boekje van te maken. Als
de verhalen dan niet gortdroog worden weergegeven is het zeker de moeite
waard hier een uitgave voor een groter publiek dan de direct betrokkenen
van te maken.
De speech van Van Trigt was het vro
lijke hoogtepunt van een ook overigens
genoegelijke receptie. De enige dreiging
boven de vrijwillige brandweer van Texel
(en andere hulpverlenende korpsen in
het land) is de mogelijke opheffing van
de Bescherming Bevolking (BB) en de
vraag wie deze taak moet overnemen.
Burgemeester Jo Engelvaart zei in zijn
openingswoord hierover dat men niet te
paniekerig moest reageren. „Er doen
veel geruchten de ronde maar voorlopig
moet de wet op de BB eerst worden op
geheven en dan zal men tegelijkertijd
vertellen hoe het verder moet. U moet
niet alleen afgaan op enkele politieke uit
spraken. Er moet een nieuwe wet komen
en die is er nog lang niet."
Burgemeester Engelvaart toont het jubileumschild. Naast hem commandant Van Wilsum en op
de voorgrond zijn vrouw.
Engelvaart zei dat de brandweer zo
oud had kunnen worden door de hulp
van de „achterban". „Als de vrouwen
van de vrijwilligers het niet zien zitten
dan is het snel afgelopen, denk ik". De
burgemeester bracht dan ook een toast
uit op de mensen achter de schermen
die na een brand ook nog het „vuile
werk" moeten opknappen zodat de
brandweerman er bij een volgende actie
weer pico bello uitziet. Het gezegde dat
een brandweerman eigenlijk een pyro
maan is, vond Engelvaart overdreven
maar wel vond hij de kreet „Ik ben be
hept met brandweer. Het is nog net
geen ziekte" op zijn plaats. Door deze in
stelling heerst er volgens de burgervader
juist een serieuze mentaliteit in het
korps. „Mensen vergeten vaak dat het
vrijwilligers zijn die taken moeten uitvoe
ren waar ze vroeger nooit over gedacht
zouden hebben, zoals hulpverlening bij
verkeersongelukken."
Brandweercommandant Daan van
Wilsum ging ook in op de stimulerende
rol van de vrouwen. Zonder hen was het
nooit geworden wat het nu is. Ik moet ze
dan ook hartelijk bedanken voor hun
steun", aldus Van Wilsum.
De laatste 25 jaar hebben in het Texelse
korps veel veranderingen gebracht voor
al omdat men zich ook met hulpverle
ning moest bezig gaan houden. „Daar is
wel eens tegen aangehikt maar de volle
dige inzet is er gekomen." De comman
dant roemde de moderne hulpmiddelen
van het korps zoals de oproepinstallatie
(piepers) en de mobilofoonverbindingen
in de wagens. Zijn dank ging ook uit
naar de gemeentebestuurders die hier
voor geld beschikbaar hadden gesteld.
„We gaan op weg in de volgende 200
jaar en dit alles ten behoeve van mens
en dier in nood", aldus Van Wilsum, die
burgemeester Engelvaart een herinne
ring standaard overhandigde, waarvan
de leden van de brandweer later een
zelfde exemplaar kregen.
Drankzucht
Cor van Trigt ging zeer ver in de ge
schiedenis terug. „Het eerste wat ik
vond was dat het 1400 jaar voor Christus
al verboden was vuur aan te leggen in de
onmiddelijke omgeving van tempels.
Men was dus allang bezig met brandpre
ventie", aldus de brandweerman.
In de eerste jaren na 1783 oefende de
brandweer één keer per jaar. Dat kon een
aangename bezigheid zijn want dan
werd de opbrengst van de forse boetes
die de leden moesten betalen als ze het
bij een brand lieten afweten, uitbetaald
in geld of drank. „Daarmee is mijn me
ning bevestigd dat de brandweerman
van nature niet drankzuchtig is maar dat
dit euvel door de overheid is opgelegd."
Het één keer oefenen is ook heden ten
dage nog plicht, meende Van Trigt, want
één keer per jaar moet men met de
pomp naar de Raadskelder wegens wa
teroverlast. „Eigenlijk is er niet veel
veranderd."
Dros en Kikkert
Deze mening werd helemaal bevestigd
toen Van Trigt in oude kranten had gele
zen dat „een raadslid Dros" in de derti
ger jaren tegen de aanschaf van een du
re motorspuit was. „Toen men enkele ja
ren later twee tweedehands spuiten wil
de aanschaffen pleitte dezelfde Dros
voor één spuit. Maar er was wél een
technisch rapport van gemeentewer
ken". Tot 1940 werd in de raad gediscus
sieerd over de vraag waar de inmiddels
aangeschafte spuit moest staan. De ge
meenteraad was meer betrokken geraakt
bij brandbestrijding toen het raadhuis in
Leiden was afgebrand. Toen dacht men
Lees verder pagina 2
„angstpsychose" die er volgens hem
heerst wat het „gebruiken" van de Wad
denzee betreft. Hij vond zoveel regels
niet nodig en verwachtte dat de econo
mische wetten voldoende regulerend
zullen zijn. Het verbieden van pierenwin-
machines vond hij dus ook overbodig.
Die extra machines komen er niet als er
geen vraag is naar de daarmee gewon
nen pieren.
Een vertegenwoordiger van de Lande
lijke Vereniging tot Behoud van de Wad
denzee betuigde zijn tevredenheid over
het door de eilanden gepresenteerde
ontwerp-bestemmingsplan. „Het ziet er
redelijk uit, al hebben wij wel wat kantte
keningen." Met name is de Waddenvere
niging blij met de kleinschalige activiteit
die men in stand wil houden en bevor
deren.
Bladzijde-gewijs werd het hele boekwerk
van het plan vervolgens doorgenomen.
Daarbij werd een reeks aan- en opmer
kingen gemaakt, die waarschijnlijk wel
tot wat wijzigingen zullen leiden. Een
discussie ontstond o.a. over het zoeken
Lees verder pagina 2
(02226) 310
LID V.N.T.
Schilderweg 178, Den Burg.
Telefoon (02220) 3131.
Spreekuur volgens afspraak.
Bellen voor afspraken 's morgens tussen 8.00 en 9.00 uur,
telefoon (02220) 3131.
