Cjrocn'warL-Jexels in het harL,
linister met Hoornder hart
irug naar Den Haag
„Rotganzen weg en een
uitkijkpunt op de dijk"
gering acht voortgaand zeeonderzoek noodzakelijk
elf Klaassen
volger van
aarten Mantje
Drumfanfare op zondag
Sibas-studie
21 juni klaar
Beheersplan Roggesloot in discussie
kRGANG Nr. 9883
VRIJDAG 18 MEI 1984
Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, tel. (02220) 2741.
werktijd: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel. (02228) 266,
losterhof, Westerweg 14, Den Burg, tel. (02220) 4988 en Niek van dei
Schilderweg 215, Oudeschild, tel. (02220) 5393.
jvertenties, abonnementen, etc.:
«ld De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
[02220) 2741, na 18.00 uur 4881.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs ƒ17,40 per kwartaal.
Losse nummers f0,75.
Postgiro 652.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636.
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr 67.34.60.398.
logen en andere wetenschappers die zich bezig houden
ecologisch onderzoek in Noord- en Waddenzee hoeven niet
te zijn dat zij spoedig zonder werk komen. Van regerings-
e wordt voortzetting van dergelijk onderzoek (waarvan de
Itaten worden gebruikt bij het voorkomen en bestrijden van
uiling) noodzakelijk geacht.
bovenstaande kreeg vrij veel
uk in de redevoering die mi-
drs. N. Smit-Kroes woensda-
tend hield in het NIOZ-
orium toen zij daar het sympo-
Biologisch Onderzoek Eems
ird Estuarium" (BOEDE) open-
Het BOEDE is een goed voor
van dergelijk ecologisch on-
jek en op de verworvenheden
dient nu te worden
igebouwd.
bewindsvrouw was per Lucht-
iithelicopter van vliegbasis Ypen-
naar Texel gereisd, waar werd ge-
op het voetbalveld van de Joost
•ijnkazerne (De Mok). Ze was in ge-
lap van de heren Gaajes (hoofd van
ieuafdeling van Rijkswaterstaat),
Vlugt (hoofd publieksvoorlichting
net ministerie van verkeer en wa-
iat) en de heer Kroes, een broer van
ninister die uit persoonlijke be-
ielf Klaassen uit Wieringerwerf
dt per 1 juli het nieuwe hoofd
dienstkring Texel van Staats
ieheer. Klaassen volgt hiermee
rten Mantje op die volgende
nd met pensioen gaat.
benoeming werd woensdagavond
ind gemaakt tijdens de commissie-
adering Ruimtelijk en Huisvestings-
d, waar de toekomstige voorman
SBB-Texel aanwezig was. Roelf
ssen is 48 jaar en is momenteel
«aam als districtsambtenaar in
ingerwerf.
oor het plaatselijk personeel van
itbosbeheer is hij al enige tijd geen
ïkende meer, want Klaassen werkt
gedurende enige dagen per week in
"exel.
Staatsbosbeheer is discussie ont-
over de toekomstige woonplaats
Klaassen, mede omdat SBB
itisch moet bezuinigen en er moge
een andere dienstkringverdeling
Een beleidsmedewerker van SBB
de woensdagavond echter aan wet-
der Daan Schilling mee dat het niet
;rwachten is dat Klaasen een andere
idplaats krijgt dan Texel.
langstelling het reisje meemaakte. De
minister en haar gevolg werden door
burgemeester Engelvaart en de com
mandant van het amfibisch oefenkamp
verwelkomd, waarna men per taxi met
spoed naar het NlOZ-gebouw ging. Me
de als gevolg van de mist boven een deel
van Noordholland was de helicopter-
vlucht meer dan een kwartier vertraagd.
In het NIOZ auditorium werd me
vrouw Smit begroet door de weten
schappelijke staf en door de commissa
ris van de koningin dr. R. J. de Wit (zelf
bioloog) die tevens op Texel was om het
agrarisch museum in De Waal te
openen.
NlOZ-rol
Uit het welkomstwoord van prof. dr.
H. Postma (directeur van het NIOZ)
bleek de belangrijke rol die het NIOZ
heeft gespeeld bij de BOEDE-studie. Het
NIOZ gaf samen met de Rijksuniversiteit
van Groningen gastvrijheid en weten
schappelijke medewerking aan het
BOEDE-onderzoek waarmee zich twin
tig mensen hebben bezig gehouden. Er
was sprake van nauwe samenwerking
tussen fundamenteel (zuiver weten
schappelijk) en toegepast onderzoek en
van interdepartementale samenwerking
en financiering, wat allemaal erg profij
telijk is uitgepakt. Een van de interessan
te aspecten van het BOEDE-onderzoek
is dat hier is gewerkt met mathemati
sche modellen, waardoor het mogelijk is
voorspellingen te doen inzake de effec
ten op de organismen als gevolg van be
paalde veranderingen in het milieu. Dat
geeft mogelijkheden voor beheersing
van het ecosysteem.
Op de goede weg
De minister, die uit handen van Maar
ten van Arkel een gebonden exemplaar
van het rapport van het onderzoek had
gekregen, belichtte in haar toespraak
het belang van de zg. estuaria (ondiepe
randzeeën, zoals de Waddenzee) niet al
leen voor de natuur maar ook voor men
selijke activiteiten. Mens en natuur kwa
men met elkaar in conflict, totdat men
inzag dat de natuur het onderspit niet
mocht delven. De minister schetste de
verheugende vorderingen bij het weer
zuiver maken van het Nederlandse op
pervlaktewater, wat ook van belang is
voor de ondiepe randzeeën. Rivieren e.d.
monden hierin uit en vormen de belan
grijkste bedreiging voor het leven in die
zeeën. Bestrijding van verontreiniging
moet plaatsvinden aan de bron en daar
op is onder andere het internationale
Rijn-overleg gericht. De minister zei het
eens te zijn met de Raad van de Wa
terstaat die vindt dat geen vergunning
meer verleend moet worden voor het
dumpen van matig verontreinigde bag
gerspecie (klasse II) op zee omdat er op
het land voldoende andere opslagmoge
lijkheden zijn. Natuurlijke en menselijke
belangen zijn de laatste jaren steeds
meer op elkaar afgestemd.
Integraal
Een logische volgende stap is een in
tegrale benadering van alle maatschap
pelijke activiteiten in relatie tot het eco
logisch functioneren van de zee. Het is
niet de bedoeling maatschappelijke ver
anderingen tegen te gaan of te voorko
men, maar om het proces van verande
ring in juiste banen te leiden. Deze visie
komt onder andere naar voren uit de pla
nologische kernbeslissing voor de Wad
denzee en de Nota harmonisatie
Noordzeebeleid.
Dat kan allemaal echter pas na diep
gaand wetenschappelijk onderzoek, zo
als de afgelopen tien jaar in het Eems
Dollard zeegebied is gebeurd.
Voortzetting van dergelijk onder
zoek is nodig en daarom is vorig jaar
besloten tot instelling van een inter-
depertementale Stuurgroep voor In
tegraal Ecologisch Onderzoek in
Noord- en Waddenzee. Met een
eerste reeks projecten heeft die
stuurgroep het begin van de weg ge
plaveid voor verder ecologisch on
derzoek ten behoeve van beleid en
beheer. De ministers van Volkshuis
vesting, Ruimtelijke Ordening en Mi
lieubeheer, van Onderwijs en Weten
schappen en van Landbouw en Vis
serij hebben dit onderzoek dat in de
komende vier jaar zal worden uitge
voerd door het NIOZ op Texel, on
langs aanvaard. ,,lk spreek de wens
uit dat spoedig zal blijken dat onze
maatschappij in goede harmonie
met zijn natuurlijke omgeving zal
kunnen bestaan. Moge deze dag
ook daaraan bijdragen", aldus
besloot mevrouw Smit haar
toespraak.
Zuurstofloos
Een interessante, ook voor leken be
grijpelijke uiteenzetting van de proble
matiek die tot het BOEDE-onderzoek
heeft heleid werd gegeven door de voor
zitter van de deskundigencommissie Ir.
J. L. Kooien van het Rijksinstituut voor
zuivering van afvalwater (RIZA). Hij wist
zijn verhaal te doorspekken met uitspra
ken als „Milieubeheer, dat is een aange
legenheid van gebiologeerde civielen en
geciviliseerde biologen". Als gevolg van
de lozing van industrieel afvalwater (van
De minister, begeleid door de Commandant van de Joost Doorieinkazerne en de burgemeester, op weg van de helicopter naar de
de aardappelmeel- en strokartonfabrie
ken) was in de zestiger jaren nog sprake
van geweldige vervuiling in Eems en
Dollard. De hoeveelheid vuil die alleen
hier in het water ging, was twee keer zo
groot als de vervuiling die de hele Neder
landse bevolking veroorzaakt. Daarnaast
was ook de vervuiling van de Rijn een
probleem met een alarmerende omvang.
De vervuiling van water is af te leiden uit
het zuurstofgehalte. Als het water
zuurstofloos is, is dat een teken dat er
meer vuil is dan door de afbrekende bac
teriën in het water kan worden verwerkt.
Er worden dan andere bacteriën actief
en er ontstaat een stikboel waarbij onder
andere zwavelverbindingen in de lucht
komen die schade toebrengen aan mate
rialen en aan de menselijke gezondheid.
Om de juiste maatregelen te kunnen
nemen, was onderzoek nodig waarbij
onder meer moest worden vastgesteld
welke zuurstofvermindering in het water
nog wèl aanvaardbaar is. De roep om
onderzoek en maatregelen werd nog
versterkt door toenemende ongerust
heid in Duitsland over de door de Neder
landers veroorzaakte vervuiling in het
aan Duitsland grenzende Dollard-
zeegbied. Mede om het Rijnoverleg niet
te bemoeilijken was het nodig dat Ne
derland zijn goede gezicht liet zien. Het
kwam tot oprichting van de BOVA (Bio
logisch Onderzoek Veenkoloniaal Afval
water) waarbij specialisten van onder
meer NIOZ en de Rijksuniversiteit van
Groningen werden ingeschakeld. BOVA
was de voorloper van BOEDE, dat een
bredere doelstelling heeft en vooral van
betekenis is als basis voor verder onder
zoek ten behoeve van zeebeheer.
De minister en haar gevolg maakten
de verdere voordrachten van het sympo
sium niet mee, maar begaven zich naar
het NlOZ-museum waar BOEDE-
medewerkers Van Arkel en Baretta aan
de hand van dia's een korte, zo populair
mogelijke toelichting op het onderzoek
gaven. Van Arkel ging in op het ontstaan
van het Dollard estuarium, de levensge
meenschappen in dit (enige) Nederland
se brakwatergebied, de onderlinge ver
banden van de organismen en de biolo
gische betekenis van kleine organismen
ten opzichte van grote. Baretta vertelde
het een en ander over het mathematisch
systeemmodel dat ten behoeve van het
BOEDE-onderzoek is gemaakt. Of alles
wat de heren naar voren brachten ten
volle werd begrepen mag worden betwij
feld. De minister: ,,lk realiseer me dat ik
nog erg weinig weet." Baretta: ,,U mag
best nog eens langskomen."
Aan het slot van de bijeenkomst over
handigde professor H. Postma aan me
vrouw Smit een mandje met Texelse lek
kernijen; een „Hoornder hart."
In het bericht in de vorige krant over
het optreden van de Amsterdamse mu
ziekvereniging Nico de Zwart is een fout
geslopen. Het optreden bij de Nikadel in
De Koog is niet op zaterdag maar op
zondagmiddag, aanvang 13.30 uur.
De Sibas-studie, een onderzoek
naar de mogelijkheden voor de
Texelse kustverdediging, is zo goed
als afgerond. Het rapport wordt 21
juni tijdens een bijeenkomst in het
provinciehuis in Haarlem gepresen
teerd aan de belanghebbenden.
minister in gesprek met direkteur H. Postma (linksl van het NIOZ en Maarten van Arkel, een van de uitvoerders van het BOEDE onderzoek.
„Ik begrijp niet dat men in dit na
tuurgebied nog plaats wil inruimen
voor het voederen van rotganzen.
Daarvoor is hoeve Zeeburg bestemd
en daar moeten die beesten ook
heen", zei het CDA raadslid Gelein
Jansen woensdagavond in de com
missievergadering ruimtelijk en
huisvestingsbeleid over het be
heersplan dat Staatsbosbeheer
heeft gemaakt voor het natuurreser
vaat de Roggesloot bij De
Cocksdorp.
Het was één van de belangrijkste kri
tiekpunten op het conceptplan dat tij
dens de discussie met experts van
Staatsbosbeheer eigenlijk een evaluatie
rapport bleek te zijn over het beheer in
de afgelopen 15 jaar. Mede door de aan
wezigheid van de Natuurbescherming
sconsulent van SBB, de heer De Gelde
ren, werd er menige kritische noot
gekraakt.
Het natuurreservaat heeft de bestem
ming natuurgebied A in het bestem
mingsplan buitengebied met uitzonde
ring van een stuk grond bij Madura aan
de Postweg. Dat „driehoekje" is
bestemd als agrarisch gebied. Het colle
ge was van mening dat het onbemeste
stuk hooiland moeilijk als agrarisch ge
bruik kan worden aangemerkt maar dat
hier natuurbeheer wordt uitgevoerd
„met behulp van bepaalde agrarische
activiteiten". Het college constateerde
ook dat de grond al sinds 1967 op die
manier wordt gebruikt en B en W stellen
voor de bestemming met behulp van het
overgangsrecht te veranderen in natuur
gebied. Die mening werd niet gedeeld
dóór Gerbrand Poster en Jan van Asselt.
Beiden maakten duidelijk dat de grond
momenteel wordt gebruikt in strijd met
de bestemming. „Het bestemmingsplan
buitengebied heeft een utgebreide in
spraakronde gehad. Staatsbosbeheer
had toen maar bezwaar moeten maken
tegen de bestemming agrarisch gebied.
Die grond wordt niet optimaal agrarisch
gebruikt", aldus Van Asselt.
Foutje
SB B-vertegenwoordiger De Gelderen
sprak laconiek van „een foutje in het
bestemmingsplan waar de gemeente op
geattendeerd moet worden". Daan
Schilling: „Zo lust ik er nog wel één.
Straks staan er honderden ontevreden
burgers op de stoep met de mededeling:
foutje in het bestemmingsplan, even
doorstrepen."
De Gelderen vertelde dat het hier een
stuk grond betrof dat voor intensief
agrarisch gebruik niet is te exploiteren.
„Daar kan een boer niets mee."
In het natuurreservaat is een noorde
lijk gedeelte aangewezen als gebied
waar rotganzen mogen vertoeven om ze
zo uit de rest van het reservaat weg te
houden. Gelein Jansen vond dat de gan
zen allemaal naar Zeenurg moesten en
hierbij werd hij ondersteund door Jan
van Asselt. De Gelderen zei dat 95% van
de rotganzen rond Zeeburg verblijft en
dat er slechts een paar honderd neerstrij
ken bij de Roggesloot. „Die zitten daar
nu eenmaal en wij hebben er geen last
van. Op Zeeburg zitten er 6500. We zijn
al tevreden met dat resultaat. Jansen
dacht dat als men het grasland bij de
Roggesloot zou laten verschralen de
ganzen sneller naar Zeeburg zouden
gaan maar De Gelderen bracht daar te
genin dat de vogels voor hetzelfde geld
het land van een boer uitkiezen. „Wat
heeft u liever?"
Sportvissen
In de Roggesloot is momenteel één
visstoep en ooit had SBB het plan er
nog twee bij te maken ten behoeve van
sportvissers. Het voornemen van drie
stenen steigers is er nog steeds en Schil
ling vroeg of de tweede en derde er echt
zullen komen. De Gelderen maakte dui
delijk dat die kans zeer klein is. De huidi
ge steigr kan de sportvissersvraag mak
kelijk aan en SBB heeft geen geld voor
meerdere steigers. Daar staat tgenover
dat het sportvissen aan de Hollandse-
weg oogluikend wordt toegestaan ter
wijl het officieel verboden is. Geldgebrek
was ook de reden van het waarschijnlijk
schrappen van een uitkijkpunt over het
natuurreservaat bij de dijk. Verschillende
commissieleden hielden een pleidooi
voor een dergelijk oriëntatiepunt dat zo
wel over de Waddenzee als over de Rog
gesloot zou uitkijken. SBB moet hier
voor te rade bij het Waterschap dat niet
zit te springen om bouwwerken op de
zeewering. Dirk Terpstra deed na lange
discussie het simpele voorstel een ste
nen trap op de dijkglooing aan te leggen
en op de kruin van de dijk een eenvoudig
plateau te maken. „Een mooier uitzicht
kun je niet hebben en het is geen bouw
werk", aldus Terpstra.
Exc ursies
De SBB-vertegenwoordiger legde uit
dat er in het natuurreservaat twee
doelstellingen de boventoon voeren: het
bevorderen van de weidevogelstand en
het verschralen van de vegetatie om zo
zeldzame planten als orchideeën de kans
te geven op te komen. Deze twee
doelstellingen lijken lijnrecht tegenover
elkaar te staan maar in het reservaat zijn
daarvoor verschillende sectoren aange
wezen. Om het publiek te laten kennis
maken met dit langzamerhand unieke
stukje natuur zal SBB deze zomer voor
dee eerste keer excursies organiseren
rond de Roggesloot.