Cjroen ^wartrj'exeh in het harL,
iffecten relatienota
/oor Texel aanzienlijk
Vlieland krijgt aardgas
via de „Texelse" pijp
Gemeente schept voorwaarden
voor eventueel onteigenen
andbouworganisaties presenteren rapport:
Marihuana in tuin
van ereburger
Texelse kaas is
goud waard
-
Geen baatbelasting en geen hoger vastrecht
Voor Oosterend-noord en Den Burg-centrum
Familie opgespoord
R 1984 'JERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - Nr. 9921
VRIJDAG 5 OKTOBER 1984
jetje: Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, tel. (02220) 2741.
3!werktijd: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel. (02228) 266 en
yan der Heijden, Schilderweg 215, Oudeschild, tel. (02220) 5393. Hans
srhof is met vakantie,
advertenties, abonnementen, etc.:
;eveld Et De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
;xn (02220) 2741, na 18.00 uur 4881.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs /17,40 per kwartaal; los 75' cent.
Postgiro 652.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
Toepassing van de relatienota op Texel volgens de thans
(discussie staande voorstellen van Gedeputeerde Staten
il een belangrijke vermindering van de agrarische produktie
3 het Texelse grasland tot gevolg hebben. Om het inkomen
in de betreffende bedrijven op peil te houden zou een
ïheersvergoeding van f2210— tot f3020— per hectare
lodzakelijk zijn. De hoeveelheid melk zal na het afsluiten
in een beheersovereenkomst op 386 ha grasland met 3,6 tot
afnemen en dat zou het voortbestaan van de
jivelfabriek De Eendracht in gevaar kunnen brengen met de
armee samenhangende werkgelegenheid.
bovenstaande staat in een
gport dat door de provinciale di-
:tie Landbouw en Voedselvoor-
ming in Noordholland en door
Consulentschap voor de Rund-
ihouderij in Noordholland is ge-
jakt en dat door de gezamen-
ie Texelse landbouworganisaties
gemeenteraad is
igeboden.
als bekend willen Gedeputeerde
aten van Noordholland dat voor
DO hectare van het Texelse buiten
lied de relatienota van toepassing
ordt verklaard. Beperkende bepalin-
zullen als gevolg daarvan gelden
515 van de totaal 966 hectare
asland in deze gebieden. De 32 be-
jkken graslandbedrijven. hebben eik
•middeld 30 ha grasland in gebruik
3arvan gemiddeld ruim de helft in
■•aangewezen relatienotagebied ligt.
p dit gemiddelde bedrijf worden 39
relkkoeien, 15 pinken, 16 kalveren en
)3schapen gehouden.
Inkomen
De beperkingen die de boeren zich-
f opleggen bij het aangaan van een
iheersovereenkomst hebben betrek-
ig op het maai- en weidebeheer.
•enoemde provinciale agrarische in-
:anties hebben berekend wat de ge-
olgen daarvan zullen zijn voor het in-
omen van de boer. Daarbij is ervan
n dat de bedrijven wat het
woer betreft in eigen behoefte
oorzien en dat het niet reëel is dat
sn bedrijf op Texel makkelijk ruwvoer
an aankopen. Ook wordt ervan uitge-
;aan dat het beweidingssysteem om
leiden is om de vier dagen, dat 400
g stikstof per ha wordt gestrooid en
iat de melkproduktie van een koe
Ï00 kg is bij 4% vet, dat het aantal
nuks jongvee per 100 melkkoeien ge-
fk blijft en dat voor de betreffende
iiukken grasland maai- en weidebeper-
pïigen worden voorgeschreven tot 1
jini en (voor de helft) tot 8 juni. Vol
gens het rapport moet er ook rekening
nee worden gehouden dat de stikstof-
?ft op het grasland waarvoor de be
perkingen gelden, teruggebracht wordt
'at 320 kg en dat in de zomermaanden
Texel minder regen valt dan in
werig Nederland, waardoor het „be
perkingenland" dat in juni is gemaaid,
•xtra hergroeivertraging krijgt.
Al rekenend komt men tot de
slotsom dat de melk- en andere
ipbrengst van de 12 ha die
gemiddeld per bedrijf voor maai-
In de tuin bij de tweede woning
van de heer J.A. van der VIis aan
de Waterweg trof de politie
hennep aan die bedoeld was om
tot drugs te worden verwerkt.
Gebleken is dat de familie Van der
Vlis van niets wist. Het terrein
was gratis beschikbaar gesteld aan
enkele Texelse volkstuinders onder
de conditie dat deze het grasveld
zouden onderhouden en zich
rustig zouden gedragen als in de
woning gasten verbleven. Vorige
week werd geconstateerd dat in
de tuin niet alleen normale
groente stond maar ook
nederwiet". Het was een kleine
hoeveelheid, kennelijk bedoeld
voor eigen gebruik. De politie
heeft de verantwoordelijke tuinder
inmiddels benaderd.
en weidebeperking kan worden
aangeboden ƒ237.874,— bedraagt,
terwijl het zonder beperkingen
ƒ271.577— zou zijn. De kosten zijn
op het beperkingenland lager maar
het opbrengstverschil blijft
aanzienlijk: de boer krijgt van het
beperkingenland ƒ142.445— terwijl
het zonder beperkingen ƒ168.921,—
is. Dat scheelt dus ƒ26.476,—. Er
rekening mee houdend dat ook de
melkproduktie nog kan dalen zou
ƒ2210— tot ƒ3020— per ha aan
De gewone Goudse kaas zoals
die in zuivelfabriek De Endracht
wordt gemaakt blijkt goud waard
te zijn. Er werd tenminste een
gouden medaille aan toegekend
tijdens de jaarvergadering van de
Koninklijke Nederlandse
Zuivel bond ENZ. Jaarlijks worden
hier door alle kaasfabrieken
kazen ter beoordeling
heengestuurd. Dinsdag werden
vier medailles toegekend, slechts
één daarvan kwam in
Noordholland (op Texel dus)
terecht.
In de rubriek 'specialiteiten'
scoorde de Texel aar" een
bronzen medaille en in de
rubriek 'oude kaas' kreeg een 1
jaar oude Goudse van De
Eendracht ook brons. Dat
betekent dat alle inzendingen
van deze fabriek zijn bekroond.
Van de veertig ingezonden kazen
werden er vier met goud, 10 met
zilver en 18 met brons
gewaardeerd.
beheersvergoeding ontvangen
moeten worden.
Dat is het directe effect per bedrijf.
Indirect hebben de beheersmaatregelen
ook gevolgen. Per bedrijf komen er zes
koeien minder waardoor de melk
produktie bij 5500 kg per koe met
58700 kg per bedrijf verminderd. Voor
de 32 veehouderijbedrijven betekent
dat 1,2 tot 1,9 miljoen kg. De totale
Texelse melkproduktie is 32 miljoen kg
en het gaat dus om een achteruitgang
van 3,6 tot 5,9%. Dit is een gevoelig
verlies voor de omzet van de
zuivelfabriek. De bedrijfsvoering wordt
daar mogelijk dusdanig onrendabel dat
tot sluiting moet worden overgegaan,
wat het verdwijnen van 30 arbeids
plaatsen betekent. Als op den duur de
515 ha in eigendom en beheer zou
komen van een natuurbeschermings
organisatie, dan daalt de melk-
opbrengst nog veel sterker.
Indirect
Volgens het rapport ontstaat er dan
ook nadeel voor toeleveren, de verwer
kende of dienstverlenende bedrijven
maar het is moeilijk de omvang
daarvan te schatten. Het rapport
besluit met het advies om de gevolgen
van de beperkingen op de
graslandproduktie te onderzoeken
alvorens wordt besloten de relatienota
op Texel van toepassing te verklaren.
„Omdat Texel een eiland is met alle
beperkingen die hierbij horen en door
de hoge produktiecapaciteit van het
grasland op Texel, kunnen de effecten
van de relatienota groter zijn dan in
gebiedsdelen van Noordholland zoals
Waterland en Eilandspolder."
Twistpunt
Over de aanwijzing van relatienota-
gebieden op Texel is al heel wat te
doen geweest. Defweerstand onder de
agrariërs is voor een deel verklaarbaar
door de ongelukkige wijze waarop de
Lees verder pagina 3.
Een historisch moment in de Texelse geschiedenis deed zich voor op 28 mei 1975 toen bij de IJzeren Kaap werd begonnen met de aanleg
van de stalen transportleiding door de Waddenzee. De leiding is 36 km lang, heeft een doorsnede van 20 centimeter en staat onder een
druk van 40 atmosfeer. De leiding zit een tot twee meter diep in de zeebodem en komt in Friesland aan land bij Kimswerd.
Vlieland krijgt begin 1986 als laatste waddeneiland aardgas.
Het gas wordt aangevoerd via een pijp die een aftakking is van
de bestaande transportleiding van Friesland naar Texel. De pijp
naar Vlieland gaat zes miljoen gulden kosten en wordt geheel
betaald door de Gasunie en de oliemaatschappij Petroland. De
aanleg en exploitatie van het gasnet op Vlieland wordt verzorgd
door het gasbedrijf Frigas uit Leeuwarden.
Een leuk spelletje in het
komende weekend:
kleding uitzoeken
voor de actie ,,Geef
Max de zak!"
Het spreekt vanzelf dat het gasge-
bruik op het 1063 inwoners tellende
eiland lang niet groot genoeg kan
zijn om deze investeringen rendabel
te maken. Toch krijgen de Vlielan-
ders straks gas voor dezelfde prijs
als elders in het land wordt betaald.
Ook het vastrecht is niet hoger en
evenmin zal baatbelasting worden
geheven.
Zoals bekend zijn de condities waa
ronder Texel destijds aardgas heeft ge
kregen minder gunstig: het vastrecht is
hoger en gedurende twintig jaar moet ie-
Het college van burgemeester en wethouders wil de procedure rond de
bestemmingsplannen Oosterend-noord en Den Burg-centrum zodanig
bespoedigen dat zonodig vlot kan worden begonnen met eventuele
onteigeningsprocedures. Zowel ten noorden van Oosterend als in het
reconstructiegebied rond het oude Sint Jan zijn er grondeigenaars die
niet willen verkopen, terwijl dat voor het uitvoeren van de plannen wel
noodzakelijk is.
Voor de twee gebieden gelden
enigszins verschillende regels. In
Oosterend gaat het om een „uitleg-
gebied", een uitbreiding van het dorp.
Rond St. Jan gaat het om een
„reconstructie", om het herstellen van
de woonfunctie in dat gebied.
Voor beide situaties gelden verschillen
de regels. Normaal gesproken kan
alleen onteigend worden als er een
bestemmingsplan met rechtskracht is.
Voor beide gebieden is dat nog niet
zo. Er zijn echter toch mogelijkheden
om, ook als er geen bestemmingsplan
is, te onteigenen. Bij St. Jan zou
vervroegde onteigening kunnen op
grond van het belang van de
reconstructie die de bebouwde kom
moet ondergaan. Dan is het echter
wel nodig dat Gedeputeerde Staten
vooraf hebben verklaard geen bezwaar
te hebben.
Bij Oosterend-noord is een beroep op
het belang van de volkshuisvesting
wellicht voldoende, omdat hier door
het plan zoals dat tot dusver naar
buiten is gekomen zodanige
verwachtingen zijn gewekt dat volgens
het college niet kan worden gewacht
tot het bestemmingsplan bestuurlijk
rond is.
Bouwplan
Een onteigening kan alleen worden
toegepast als er geen andere
belemmeringen meer zijh die de
voortgang van de plannen ophouden.
Er moet dus een concreet bouwplan
zijn. Dat betekent bijvoorbeeld bij
Oosterend-noord dat er „harde"
kopers moeten zijn. Bovendien moet
de provincie het groene licht hebben
gegeven door middel van een
verklaring van geen bezwaar, zodat het
zeker is dat direct na onteigening kan
worden gebouwd.
Er is een argument dat tegen het
onteigenen zou kunnen pleiten: de
grondkosten worden ongeveer twee
keer zo hoog als bij een „minnelijke"
aankoop. B en W vinden dan ook dat
bijvoorbeeld relatief onbelangrijke
stukjes grond die niet verworven
kunnen worden niet onteigend moeten
worden. Daarbij gaat het met name
om een paar achtertuinen in Den
Burg-centrum.
Spoed
Het college zorgt er nu voor dat er
een advies komt welke aannemers en
projectontwikkelaars een concreet
bouwplan zouden kunnen maken voor
het St. Jan-gebied. Op basis daarvan
kan dan eventueel de administratieve
voorbereiding voor onteigenings
procedures van start gaan.
Voor Oosterend wordt langs twee
wegen getracht een „onteigenings-
rijpe" situatie te scheppen. De eerste
manier is het met spoed door de raad
laten vaststellen van het bestreffende
bestemmingsplan terwijl ondertussen
gestart kan worden met de
voorbereiding van het administratieve
gedeelte van de onteigenings
procedure. De tweede mogelijkheid is
het zoeken van kopers met vast
omlijnde bouwplannen, waarvoor dan
een verklaring van geen bezwaar kan
worden aangevraagd.
der die is aangesloten of kan worden
aangesloten baatbelasting betalen. Die
baatbelasting is nodig omdat de ge
meente destijds een deel van de kosten
van de transportleiding door de Wad
denzee heeft moeten betalen: ƒ3.5 mil
joen. Dit bedrag was de zg. onrendabele
top van deze investering. De totale
kosten van de transportleiding lagen
rond de 10 miljoen gulden.
Billijk?
Vlieland maakt dus straks gratis ge
bruik van de leiding die voor een belang
rijk deel door de Texelaars is betaald. In
gemeentelijke kring heeft dit onaange
name verbazing gewekt. Waarom krijgt
Vlieland de leiding voor niets en heeft
Texel een deel zelf moeten betalen? Zou
het niet billijk zijn als Vlieland of de Gas
unie een financiële vergoeding aan Texel
geeft voor dit gebruik? Navraag bij ver
schillende van de betrokken instanties
leerde ons dat een vergoeding aan Texel
misschien wel billijk is maar dat de Gas
unie of Vlieland geen enkele verplichting
in deze heeft. De gasleiding is eigendom
van de Gasunie en die kan ermee doen
wat zij wil. Toen de leiding destijds werd
aangelegd en met de gemeente were'
overeengekomen dat de Texelaars er 3 Zz
miljoen gulden voor zouden betalen, is
geen enkele voorbehoud gemaakt met
het oog op eventueel later medegebruik.
Geste?
De beslissing dat Vlieland aardgas
krijgt viel samen met het definitief verle
nen van concessie aan Petroland om in
het zuidwalgebied van de Waddenzee
aardgas te winnen. Hierdoor is de indruk
ontstaan dat het gas voor Vlieland straks
uit deze nieuwe gasbron komt. Dat is
dus onjuist, want het gas voor Vlieland
komt uit de bestaande leiding die naar
Texel loopt en de bouw van de produk-
tieputten in de Waddenzee heeft daar
dus niets mee te maken. Maar waarom
betaalt of werkt Petroland dan mee aan
de door de Gasunie te leggen transport
leiding naar Vlieland? Bij de N.V. Neder
landse Gasunie in Groningen kon men
ons daarop geen duidelijk antwoord ge
ven. „De Gasunie en Petroland regelen
dit samen." Ook bij Frigas in Leeuwar
den weet men niets over de financiering
van de transportleiding naar het eiland
aangezien men zich alleen bezig houdt
met de transport- en distributieleidingen
op het eiland zelf. Daar moet trouwens
ook geld bij maar dat neemt Frigas voor
eigen rekening. Grote bedragen zullen
hier zeker, niet mee gemoeid zijn want
aangenomen mag worden dat alleen het
(enige) dorp van Vlieland van gas zal
worden voorzien, zodat geen sprake is
van een uitgestrekt gasnet met naar ver
houding weinig aansluitingen zoals op
Texel.
Waarom?
Blijft dus de vraag waarom een maat
schappij als Petroland jneebetaalt aan de
transportleiding. Uit opmerkingen van
sommige betrokkenen valt op te maken
dat het een kwestie van goodwill is. De
onderneming zou de komende jaren ir»
het Waddengebied in een sfeer van wel
willendheid willen werken.
Bij Petroland B.V. in Den Haag wordt dat
niet bevestigd of ontkend. Mevrouw
Drs. M.F.W. Hoogeboom deelde na-j
mens de directie mee dat er in ieder ge
val betrokkenheid van Petroland is bij de'
aanleg van de transportleiding naar Vlie
land. Vanaf de toekomstige win-
ningsputten in het Inschot moet een'
gasleiding naar Harlingen worden ge
legd. Als de daarvoor benodigde men
sen, machines en materialen toch in het
waddengebied zijn, kan op naar verhou
ding goedkoper wijze ook de aftakking
worden gemaakt van de Texelse gaslei
ding naar Vlieland. Of Petroland geld op
het project toelegt staat volgens me
vrouw Hoogeboom nog niet vast. „We
zijn hierover nog in bespreking."
Dat Petroland bereid is om voor een of
ander lokaal gemeenschapsbelang geld
of tafel te leggen ter bevordering van dë
goede verhoudingen, is inmiddels geble
ken. De onderneming droeg bijvoor
beeld ƒ50.000,— bij in de kosten van het
750-jarig stadsfeest van Harlingen. Alle
betrokkenen verwijzen telkens naar bur
gemeester A. Visser van Vlieland. Hij
zou de man zijn die het allemaal voor el
kaar heeft gemaakt en die dus ook van
de. details van de regeling op de hoogte
zou moeten zijn. Maar dat valt tegen.
„Hoe de Gasunie en Petroland dat alle-
Lees verder pagina 2.
De politie heeft dinsdag een Duitse
jongen opgespoord die met vakantie
op Texel was en wiens vader in Hamm
plotseling was overleden. De familie
had de ANWB alarmcentrale en de
politie op Texel verwittigd, waarbij
merk en kenteken van de auto van de
jongeman werden opgegeven. Bij de
politie herinnerde men zich de
betreffende auto gezien te hebben in
De Koog. Daar ging men zoeken en al
spoedig zag men de wagen in de
buurt van de Nikadel rijden en kon
men de chauffeur van het droeve
nieuws op de hoogte stellen. Als dat
niet was gelukt zou de jongeman pas
zijn thuisgekomen na afloop van de
begrafenis.
