ESO-directie bepleit nieuwe oers bij „verlopend getij" [|JDAG 8 FEBRUARI 1985 TEXELSE COURANT PAGINA 5 erdere ontwikkeling van de recreatie op een idere manier dan tot dusver is gebeurd is [ior Texel de enige beïnvloedbare mogelijk- >id om welvaart en werkgelegenheid te her tellen en om aldus een eind te maken aan de iruggang van de laatste jaren. Die ontwikke- ng is mogelijk door grote inspanning en in- [ijpende reorganisaties op korte termijn. VVV moet als vereniging worden geliquideerd en worden vervan- in door een commercieel werkende stichting die zich bezig houdt et promotie, werving en boeking en die zich elk jaar voor ten- nste vijf achtereenvolgende jaren verzekerd weet van ƒ900.000 |een te brengen door ondernemers, Teso, Recreatiestichting en ge- eente. De Recreatiestichting moet andere doelstellingen krijgen en or meer kwaliteit zorgen op de eigen campings, Teso zou in voor- naseizoen door het bieden van kortingen voordelige arrangemen- i mogelijk moeten maken en het bedrijfsleven moet (gezamenlijke) jtiatieven nemen, onder meer gericht op het stichten van overdek- voorzieningen. De gemeente moet de uitvoering van die initiatie- j i vergemakkelijken door zo soepel mogelijke planologische en an- e voorschriften en zou een toeristisch marktonderzoek kunnen la- instellen waarop het recreatie- en promotiebeleid mede is baseerd. us enkele suggesties die Teso- icteur Theo Hoogerheide heeft laan in het zojuist uitgebrachte iport dat de titel „Notitie bij ver- iend getij" heeft gekregen. Met 20 pagina's tellende stuk hoopt Teso-directeur de aanzet te ge- h tot een reeks maatregelen die herstel van de eilandelijke eco- mie zullen leiden. De meeste in t rapport verwoorde conclusies ideeën zijn niet nieuw. In de af- ylopen jaren zijn ze door allerlei irsonen en instanties bij allerlei ilegenheiden geopperd, maar oogerheide heeft ze op een rijtje izet en met elkaar in verband ge acht. De bedoeling was duidelijk maken dat er in grote eendracht komende jaren veel zal moeten beuren in alle bij de recreatie be- >kken sectoren om het beoogde >el te bereiken. Ie sectoren worden in het rapport al- naal op de korrel genomen, soms op nelijk kritische wijze. Wat heeft de so directeur bewogen om zich niet te luden aan het spreekwoord: schoen aker blijf bij je leest? Hoogerheide: k maak me zorgen over de ontwikke- g. ledereen die de krant leest weet it het niet goed gaat met de recreatie Texel en wij merken dat door de da- ïde vervoerscijfers, waardoor de ex- oitatie van de bootdienst flink onder uk komt te staan. Sommigen zeggen it de vervoerstarieven de oorzaak zijn i ik wil best toegeven dat de prijs lor het bootkaartje een rol speelt, aar er is op Texel veel meer aan te ijzen waardoor te verklaren is waarom it niet gaat zoals het zou moeten aan. Ik heb daarom een analyse willen aken van het totale beeld al geef ik ie dat dit eigenlijk een taak van ande- n is. Maar die doen het niet en intus- in blijven de overnachtings- en ver- lerscijfers zakken en komt er niets van i grond om het getij te keren. We ra in steeds meer achterop. Daarbij komt at deze problematiek me erg interes- iert en dat ik de gelegenheid en de ulpmiddelen heb om zo'n rapport te laken." Gesprek oogerheide heeft zijn „notitie" istuurd aan de gemeenteraad, WV, ixels Verbond van Ondernemers, vak- onden, banken, Jonge Ondernemers, ecreatiestichting en tal van andere ersonen en instanties die zich in bij- andere mate bij de problematiek be- okken zijn. Ze zijn uitgenodigd voor en gesprek en Hoogerheide hoopt dat it zal leiden tot het slaan van spijkers iet koppen, al vreest hij dat velen loeite zullen hebben met het lange ermijndenken dat hij nodig vindt en noeite zullen hebben met het geven an prioriteit aan het algemeen belang loven het persoonlijk of groepsbelang, lij koestert echter de hoop dat de chokkende cijfers van de laatste tijd ebben bijgedragen aan een nentaliteitsverandering. loogerheide inventariseert in zijn noti- ie uitvoerig de huidige situatie op Texel. Er zijn 700 werklozen (22%) en meer bedrijven zitten in de rode :ijfers. Ingegaan wordt op de proble men van landbouw en visserij, maar jeconstateerd wordt dat de moeilijkhe den waarmee deze belangrijke econo mische pijlers te maken hebben, wor den veroorzaakt door omstandigheden ivaarop Texel zelf geen enkele invloed an uitoefenen. Hij gaat daar dan ook liet verder op in. Anders ligt het met toerisme. De 47.000 slaapplaatsen die na eindeloos ook mogelijkheden verloren gaan. Eénmans-structuur De toeristische bedrijvigheid op Texel is kleinschalig van opzet, onder andere door de ontwikkeling van het tweede woningbezit. Die situatie belemmert een grootscheepse aanpak en ontwik keling van deze branche. „Vanuit de positie van de éénmanszaak is het be grijpelijk dat de aandacht voor de ex ploitatie in de eerste plaats uitgaat naar de eigen positie, waaraan de onderne ming ondergeschikt is. Ogenschijnlijk lijken de belangen van de onderneming en de exploitant niet te scheiden. Maar economisch gezien is het anders: wan neer in de eerste plaats aan de onder neming wordt gedacht, worden de ac centen anders gelegd en wordt de ei gen positie daarvan afhankelijk ga- maakt. De aandacht voor de continuï teit van de onderneming zal in het al gemeen niet verder reiken dan de per soonlijke behoefte gaat", aldus Hooger heide, die hierin het gevaar ziet dat za kelijke beslissingen meer door persoon- worden overschat. „Een zekere mate van trendgevoeligheid is zeker aan dit promotionele aspect verbonden." Bij slecht weer valt er van de na tuur weinig te genieten en omdat Texel een eiland is kan men dan niet op aantrekkelijkheden in het binnenland terugvallen, zoals bij an dere vakantiegebieden in het land. „Daarom zou Texel ook bij minder goed weer een ruimer aanbod aan voorzieningen moeten hebben dan elders om in een vergelijkbare posi tie te verkeren. Een bijzondere attrac tie die ook bij de promotie wervend kan werken is niet voorhanden terwijl juist de geïsoleerde ligging een meer dan gemiddeld voorzieningenniveau verlangt. Enkele bedrijven doen op dat gebied wel iets voor hun eigen gasten, maar die voorzieningen drukken zwaar op de exploitatie; de investeringen zijn niet recht evenredig met de omvang van de voorzieningen mede omdat een kleine voorziening duurder is. Het me- gepraat in het huidige jaar 1985 verant woord werden geacht, zijn lang niet gehaald. De ca. 38.000 slaapplaatsen die er wél zijn worden in het seizoen minder benut en met het toerisme in het voor- en naseizoen wil het niet vlotten. Toch is het binnenlands toe risme landelijk gezien toegenomen; de ontwikkeling op Texel is dus tegen gesteld aan de landelijke, wat zijn weerslag heeft op toeristische maar ook op de andere bedrijven, temeer daar de bestedingen per persoon zijn teruggelopen. De inkomens zijn onder druk gekomen en de werkgelegenheid is aangetast. De vervoerscijfers van Te so zijn onder de prognoses gebleven. Hoogerheide ziet blijkbaar weinig heil in arbeidstijdverkorting als middel om de werkgelegenheid op te vijzelen. „Het leidt meer tot algemene verarming. Hoewel het uit maatschappelijk oog punt aantrekkelijk kan zijn, draagt het niet bij aan economisch herstel terwijl dat nu juist voorwaarde is voor een po sitieve ontwikkeling." Weinig mogelijkheden ziet Hoogerheide ook in industriële ontwikkeling op Texel. „Vestiging op een eiland van dergelijke bedrijven is in strijd met de meest eenvoudige economische regels waaraan ook stimuleringspremies niets kunnen veranderen. Bovendien legt de arbeidsmarkt door de veelal noodzake lijke specialistische kennis beperkingen op." Een uitzondering geldt voor de be drijven die het moeten hebben van specifieke voordelen die Texel kan bie den, zoals de palingkwekerij van Texvis. Het is terecht dat dit bedrijf alle mede werking heeft gekregen maar voor Texel als geheel zullen dergelijke bedrij ven van beperkte betekenis blijven. Het toerisme blijkt de enige branche te zijn met potentiële groeimogelijkheden. Dat zal moeten gebeuren door uitbrei ding, kwalitatieve verbetering, promotie en daardoor betere bezetting. Omslachtige procedures Kritische geluiden zijn in het rapport te lezen over de wijze waarop onder wet telijke druk plannen op Texel tot stand komen. De voorschriften van de wet op de ruimtelijke ordening brengen om slachtige en tijdrovende procedures met zich mee al wordt erkend dat men dit de gemeente Texel niet kan aanrekenen en dat een alternatief voor het waar borgen van zorgvuldige belangenafwe ging met vermijding van overbodige procedures niet voor het oprapen ligt. Feit is echter dat het twintig jaar heeft geduurd voordat De Krim een rechts geldig bestemmingsplan was en dat over het artikel 11 gebied in De Koog al tien jaar wordt gepraat zonder dat er iets tot stand is gekomen. ,,ln dergelijke periodes worden meerde re colleges van B en W en gemeente raden versleten, die evenzovele visies en invloeden op de ontwikkeling van dergelijke plannen geven. De vraag uit de markt verandert ook telkens, zodat van de zijde van de betrokkenen het in zicht op de ontwikkeling van het plan zich eveneens wijzigt. Het effect is dat feitelijk steeds opnieuw aan de uitwer king van een plan moet worden begonnen." Geconstateerd wordt dat de gemeente niet vrij is in de uitwerking van bestem mingsplannen. De ingebouwde ontheffings- en afwijkingsmogelijkheden zullen dus zoveel mogelijk moeten wor den benut en er moet niet meer wor den gedetailleerd dan strikt nodig is. Langdurige procedures hebben tevens het nadeel dat het enthousiasme van de initiatiefnemers verdwijnt, waardoor Th. Hoogerheide lijke voorkeuren worden ingegeven dan door rationele zakelijke afweging, met in het uiterste geval competitie tussen personen inplaats van tussen onderne mingen. Waaraan de conclusie wordt gekoppeld dat onder deze omstandig heden een bundeling van gemeen schappelijke belangen moeilijk tot stand is te brengen. Op bepaalde terreinen zal dit echter toch moeten gebeuren, waarbij onder andere promotie wordt genoemd. Toeristen besteden op Texel per dag gemiddels f30,— per persoon. De toe ristenbelasting van 80 cent heeft daarin dus een bescheiden aandeel: 2,5%. Het begrip „belasting" wekt echter af schuw op, zodat bij de vaststelling van het tarief voorzichtigheid geboden is. Bootkosten Erkend wordt dat de bootkosten van belang zijn wat de concurrentiepositie van Texel als vakantiebestemming be treft. Toch vormen de bootkosten (vol gens het rapport dat enkele jareen gele den door het bureau Hajema werd uit gebracht) een betrekkelijk klein deel van de totale vervoerskosten die een recreant zich moet getroosten als hij naar Texel wil. De totale vervoerskosten bedragen namelijk 11% van het vakan tiebudget en de bootkosten vormen daarin een aandeel van 3%. Bij een kortere verblijfsduur nemen de boot kosten naar verhouding echter sterk toe. Alleen natuur „Welbeschouwd biedt Texel naast de natuurlijke aantrekkelijkheid voor de re creant bijzonder weinig", aldus Hooger heide. De aantrekkelijkheid van Texel wordt vooral veroorzaakt door het feit dat het een eiland is. Hieraan wordt ex clusiviteit ontleend. Daarnaast is de na tuur voor een grote groep van verblijfs- recreanten aantrekkelijk, maar Hooger heide vindt dat dit element niet mag rendeel van de bedrijven is afhankelijk van grote centrale overdekte voorzienin gen. Die zijn er niet als gevolg van de kleinschaligheid van het eiland en de hoge exploitatiekosten die een jaarlijks tekort zullen opleveren. Hoogerheide vindt dat hiervoor „een geëigende or ganisatie beschikbaar moet komen die uit andere dan de traditionele bronnen over de nodige fondsen kan beschikken". Vooral in de periode buiten het zomer seizoen off-season") zijn overdekte voorzieningen nodig om de dan te lage bezettingsgraad van de logiesverstrek- kende bedrijven op te voeren. In die periode kunnen dan de vaste kosten worden gedekt en is een gunstiger concurrentiepositie in de zomerperiode mogelijk. Overigens is niet voor iede reen vergroting van de bezettingsgraad interessant. De extra inspanningen lei den tot een groter inkomen maar als gevolg van het fiscale stelsel wordt dat extraatje teniet gedaan. In zijn „notitie" wijst Hoogerheide op het belang van goed gastheerschap op Texel. Er is be hoefte aan persoonlijke benadering maar „bij rolwisseling van gastheer naar consument blijkt de norm te ver schuiven". (Dat laatste heeft te maken met persoonlijke ervaringen van Hoo gerheide, di$ meer dan eens heeft ge constateerd dat mensen die niet be paald te boek staan als goed gastheer, wel erg boos worden als zij zelf niet correct en voorkomend worden behan deld als zij van de diensten van ande ren gebruik maken). Evenals elders in het land zijn de korte vakanties op Texel in voor- en naseizoen afgenomen. Texel heeft niet geprofiteerd van de toegenomen markt voor binnenlandse vakanties. Voor verbreding van het seizoen zal tegen de stroom moeten worden ingeroeid. Om succes te boeken moeten maximale inspanningen worden geleverd en moet de kwali teit van de voorzieningen uitsteken boven het landelijk gemiddelde. Wat het laatste betreft is thans ech ter het omgekeerde het geval. Hoogerheide wijst op de activiteit die de rijksoverheid de laatste tijd ontplooit op het terrein van toerisme. Een nota voor het toeristische beleid 1985-1989 werd onlangs door het ministerie van E.Z. gepubliceerd. De uitvoering van dat beleid is grotendeels in handen van het Nationaal Bureau voor Toerisme dat vorige maand een ontwerp voor een „Strategisch Plan 1985-1989" in discus sie bracht. Dit stuk is van veel belang voor de gemeente Texel en de WV. Afstemming van het plaatselijke beleid en strategie op het overheidsbeleid moet meer aandacht krijgen. WV en RST Voor zowel het stichten van slecht- weervoorzieningen als flinke promotio nele activiteit is de kleinschaligheid van Texel dus een hinderpaal. Twee organi saties die een rol kunnen spelen in de oplossing van dit probleem zijn volgens Hoogerheide de WV en de RST. De huidige structuur van deze instellingen zou dan wel veranderd moeten worden. De RST wordt onduidelijkheid in doelstelling verweten waardoor een ge richt beleid ontbreekt. Door de nauwe relatie met de plaatselijke overheid en de politiek heeft de RST een bestuur dat veel te groot is en te weinig homo geen. De slagvaardigheid wordt ook beperkt omdat de gemeente en provin cie de besluiten moeten goedkeuren. Verder gaat van de RST een concurren tievervalsend effect uit. De stichting heeft nauwelijks grondkosten (wel de kosten van het onderhoud van het ter rein) en het parkeerterrein komt ten laste van de algemene middelen. Mede daardoor kunnen de campings voordeli ger worden geëxploiteerd dan andere kampeerbedrijven op Texel. Door haar grote marktaandeel werkt de RST als „prijssetter" voor overig Texel waar door de andere bedrijven geen tarieven kunnen berekenen die feitelijk noodza kelijk nieuwe investeringen (kwaliteits verbetering) mogelijk maken. „De prijspolitiek van de RST vereist derhalve een benadering in een bre der vlak dan alleen de eigen posi tie." Waarmee wordt bedoeld dat de RST zich de financiële ruimte kan verschaf fen om bij te dragen in de kosten van toeristische voorzieningen ten behoeve van heel recreatief Texel. Met andere woorden: de winst van de RST cam pings zou gebruikt moeten worden om de hele Texelse recreatie op te vijzelen. Ook de WV Texel heeft een zondanige structuur dat belangentegenstellingen binnen het bestuur mogelijk zijn; belangrijke besluiten moeten bovendien door de leden (ook allemaal met ver schillende belangen) worden goedge keurd. Dit staat slagvaardig werken in de weg. De WV moet aansluiting zoe ken bij het landelijk toeristisch beleid. De gemeente geeft belangrijke subsi dies aan de WV en heeft daardoor in vloed. „De gevarieerde opvattingen binnen de gemeenteraad met betrek king tot promotie van de WV, de ei gen opvattingen van het college en de betrokken ambtenaren maken de struc tuur van de WV extra complex. Het is wonderlijk dat binnen deze weinig slag vaardige organisatie de WV Texel lan delijk een uitstekende reputatie heeft." De WV heeft veel financiële zorgen. Deze en de organisatie vragen veel tijd van bestuur, directie en medewerkers. Hoogerheide betwijfelt of op deze wijze wel genoeg gedaan kan worden aan werving, de belangrijkste taak. Specialistenwerk „Promotie en reclame zijn bijna de enige middelen om aandacht te vestigen op het produkt dat wordt aangeboden. Reclame is primair een zaak van geld. De wijze waar op dit moet worden aangewend is een zaak van vakspecialisten", al dus de Teso-directeur die er op wijst dat de bedragen die met het maken van reclame zijn gemoeid al gauw het voorstellingsvermogen van velen te boven gaan, temeer daar meestal niet is te ramen wat die reclame zal opleveren. Het zijn kosten die voor de baat uitgaan. Een advertentie van briefkaartgrootte in een landelijke krant kost al gauw f3000,— tot f4000,—, een seconde tv- tijd f500,— en radioreclame f1800,— per uitzending. Een reclamebudget van een ton zet dus nauwelijks zoden aan de dijk. Het totale WV budget bedraagt f1,2 miljoen, waarvan slechts vier ton beschikbaar is voor feitelijke promotie en reclame. Dat is te weinig als het be drag van 100 miljoen in aanmerking wordt genomen, dat is gemoeid met de directe en indirecté omzet van het toerisme op Texel. Het gebruikelijke percentage dat bedrijven aan reclame besteden is één tot twee procent. Voor Texel-promotie zou volgens die regels jaarlijks anderhalf miljoen beschikbaar moeten zijn. Maar de WV heeft dit bedrag nodig voor al haar activiteiten. Hoogerheide vindt daarom dat de bij dragen van zowel gemeente als be drijfsleven veel hoger moeten worden. Hij vindt daarbij steun in de Nota Toe ristisch Beleid van het ministerie van E.Z. waaruit het streven blijkt om over heid en bedrijfsleven ieder voor de helft de kosten te laten dragen. Zoals gezegd mits de WV niet alleen het geld maar ook de structuur om snel en juist te kunnen handelen als verkoopkantoor van het toeristisch pro dukt. De WV zou moeten worden uit gebouwd tot een zakelijke verkooporga nisatie die ook de promotie van andere Texelse produkten behartigdt en waar aan per dienstverlening vergoedingen worden voldaan. Teso-verleden Hoogerheide heeft ook kritiek op het beleid dat zijn eigen Teso in het verle den heeft gevoerd. Het komt er op neer dat veel te laat is begonnen met tariefsverhogingen. Wijziging van de ta rieven werd niet nodig gevonden om dat er elk jaar meer toeristen kwamen zodat de stijgende kosten ruimschoots door stijgende inkomsten werden goed gemaakt. De enorme vervoerstoename in de jaren zestig had reden moeten zijn om veel meer te reserveren ter compensatie van de koopkracht van het eigen vermogen omdat dit niet ge beurde was het later nodig om „in te halen", waardoor de tarieven sterker stegen dan de kosten van levensonder houd, tot algemeen ongenoegen. ,,ln geval van een gelijkmatige ontwikkeling vanaf 1964 zou over de totale looptijd een doorberekening van slechts 70% van de prijsindex in de tarieven nodig zijn geweest. Dit bijna ideaal te noe men beeld zou uitvoerbaar zijn geweest door enerzijds de volumetoename en anderzijds de efficiencyverbeteringen van de laatste jaren." Hoogerheide zegt best te kunnen begrijpen dat veel men sen boos zijn over de tariefsverhogin gen. Met de historie heeft men tenslot te niets te maken; men voelt de klap op dit moment. Extra wrang komen de tariefsverhogingen over omdat ze ge paard gaan met koopkrachtdaling. Hoo gerheide schrijft dat hij zich dit alles terdege realiseert. Wijzend op de op handen zijnde aanpassing van de aan- leginrichtingen waardoor de kwaliteit (door het reduceren van wachttijden) wordt verbeterd kondigt hij „afvlak king" van de tariefsstijgingen aan. Lees verder PAGINA 7 Donderdag 7 februari In het kader van de RSG-dorpentocht wordt een ouderavond gehouden in de Bruinvisschool in Oudeschild, aanvang 20.00 uur. In Rebecca in De Waal wordt de maandelijke bijeenkomst van WD- leden met introducee's gehouden. Vrijdag 8 februari De vrouwencabaretgroep „Eigen wijf" treedt op voor de Vrouwenbond FNV in De Buureton, aanvang 20.30 uur. Zaterdag 9 februari Van 10.00 tot 11.00 uur wordt via de Vara radio (Hilversum 1) het program ma „De stand van zaken" utgezonden waarbij Texelaars aan het woord ko men over de vervuiling van de Noordzee. Om 14.00 uur begint in Trefcentrum Formosa, Koningstraat 70 in Den Hel der een voorlichtingsbijeenkomst voor diabeten. Wie vervoersproblemen heeft moet daags tevoren bellen met 02230-44476 en kan dan van de haven worden afgehaald. Om 13.00 uur beginnen in dorpshuis De Bijenkorf de finales van de Texelse fietscrossbehendigheidswedstrijden. Zondag 10 februari Van 8!30 tot 10.00 uur heeft de sport vissersclub Texel een wedstrijd aan de dijk bij Oudeschild. Bij de kantine van camping De Brem akker kan tussen 13.00 en 14.00 uur gestart worden voor een wandeltocht in de winterserie. Dinsdag 12 februari De Rijksscholengemeenschap houdt open huis: van 14.00 tot 16.00 uur en van 19.00 tot 21.00 uur. In het raadhuis vergadert de gemeen teraad, aanvang 19.30 uur.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1985 | | pagina 5