ertig jaar bejaardenwerk:
ertig jaar Jannie Wassenaar
•oosjubileum uitbundig gevierd
VAN HET i
i -. RAADHUIS
jMededelingen van Ken ff. i
Bemiddeling bij
kamerverhuur
lAG 12 FEBRUARI 1985
TEXELSE COURANT
)N,
de Vrouwenbond NVV op. ,,lk was
voorzitster en ik kan je wel vertellen
dat de zenuwen door mijn keel gierden
toen ik voor het eerst een vergadering
moest toespreken. Ik had wel een
briefje maar alles werd zwart voor mijn
ogen. Nu praat ik vrij makkelijk, maar
dat is pas iets van de laatste paar jaar.
Toen dacht ik tevoren dat ik veel wist,
maar in de praktijk viel dat nogal te
gen." Het bestuurslidmaatschap van
de bond leidde weer tot andere func
ties. Het bestuur van de huishoud
school telde Jannie Wassenaar dertig
jaar onder haar leden, terwijl ze ook in
het bestuur van de landarbeidersbond
zat. ,,Dat werd allemaal te gek. Toen
33 jaar geleden mijn tweeling geboren
werd heb ik mijn baantje als voor
zitster van de vrouwenbond eraan ge
geven, hoewel ik wel in het bestuur
bleef zitten. Ik heb al die tijd ook nog
veel voor mijn man gedaan, die maat
schappelijk ook erg actief was. Vanuit
de vrouwenbond ben ik afgevaardigd
naar het bejaardenwerk. Alle gezindten
moesten daarin, dus kerken en bonden
stuurden hun afvaardiging."
Dat eerste bestuur van het bejaarden
werk bestond uit mevrouw M.F. van
der Sluis-Bijl, de vrouw van de toen
malige Texelse doopsgezinde dominee,
A. Peters-Peters namens de platte
landsvrouwen, mevrouw De Waard
vanuit de Nederlands Hervormde
zusterkring Dorcas, mevrouw Idema
namens de vereniging van Volksfeesten
en Folklore, mevrouw Van der Knaap,
die oude schoolkachels te loeien en
het was echt warm. Toen ik de deur
opendeed zag ik al die ouwe mensen
daar zitten. De bejaarden zagen er
toen nog echt uit als ouden van da
gen, weet je wel. Ik schrok daar toch
wel van, ik vroeg me echt af waar ik
aan begonnen was. Toen wenkte één
van die mensen me en zei ,,Kom er
maar in, we helpen u wel". Toen was
ik over mijn schroom heen en dat is
ook nooit meer teruggekomen."
De bejaarden van toen zijn anders dan
de bejaarden van nu. ,,Die mensen die
daar zaten, die hadden echt niks. Toen
begonnen we met die soosmiddag op
woensdag en dat was echt enorm. In
het begin was er de spanning wat ze
van je verwachten, maar dat is altijd
vanzelf gegaan. Er werd gewoon ge
kaart en gebiljart en de vrouwen zaten
vaak te breien. Tegenwoordig hebben
de mensen veel meer. Toen lieten we
met sinterklaas Jan Bruin of Harry de
Graaf met een film komen, of juffrouw
Tiessen met dia's van haar reizen.
Voor de mannen was er een zakdoek
en een doosje sigaren, voor de vrou
wen een zakdoek en een zakje snoep.
Die mensen die films draaiden bedank
ten we met wat sigaren. Harry de
Graaf rookt niet, die hebben we een
keer een zakje studentenhaver gegeven
als dank."
Alle gezindten
Zoals hiervoor al te lezen was, de soos
was voor alle gezindten. Met het kerst-
Luciferdoosje
nen met vrijwillig bejaardenwerk als betrekkelijk jonge vrouw
iorgaan tot je zelf de pensioengerechtigde leeftijd ruim gepas-
bent en mogelijk nog veel langer, dat is een teken van uit-
ngsvermogen. Jannie Wassenaar uit Den Burg was dertig jaar
en betrokken bij de oprichting van de soos voor Ouden van
f en ze is nog steeds de stuwende kracht. Ophouden is er
ipig nog niet bij: ,,lk ga door zolang het kan, maar ik heb
an mijn kinderen gevraagd of ze me willen waarschuwen als
iteruitga, dan stop ik ermee." Jannie Wassenaar-Wilmink
wat ze wil, maar op de vraag hoe ze het zolang heeft vol
in houden antwoordt ze: ,,Daar heb ik nooit over nagedacht,
ïad ik trouwens de tijd ook niet voor. Je deed het gewoon."
eer haar werk gewaardeerd wordt bleek donderdagmiddag en
d toen de soosbezoekers en -helpsters een daverend feest or
eerden voor de totaal verraste Jannie.
eens dat de soos een soos voor alle
gezindten was en is gebleven, en dat
werd alom gekenschetst ais een ver
dienste van Jannie Wassenaar.
Vrouwenbond
De oorlog kwam en ging. Jannie Was
senaar wi! er eigenlijk niet veel over
zeggen: ,,AI die herdenkingen. Je
maakte die tijd gezamenlijk mee." In
1948 richtte Jannie met een stel ande
re vrouwen een Texelse afdeling van
oogtepunt daarbij was zeker
itreden van Jannie Craanen-
Irijk, die speciaal voor de ge
heid een programma van een
ur in elkaar zette. Er werd
diverse sprekers teruggeke-
ater vertelde Jannie Wasse-
:elf in een interview dat
epunten voor haar vooral de
dentochten zijn geweest,
ir leuk was de oprichting van
Bcoördineerde bejaardenwerk.
elzijnswerkers namen veel
[aamheden over en zeker in
agin kwam dat over alsof de
n uit het werk werd gehaald,
etuigt van karakter dat de
lligers toch doorgingen en
b bejaarden bijna niets van de
stellingen hebben gemerkt,
kijkend geeft mevrouw Was-
r toe dat die welzijnswerkers
l ichijnlijk wel een aantal goe-
twikkelingen versneld
in.
er werd veel muziek gemaakt. Je keek
toen op tegen de mensen die dat de
den maar dat ging later wel over. Bij
die bijeenkomsten werd ook al voor
zichtig wat aan politieke vorming
gedaan."
Later werd het lidmaatschap van de
AJC omgezet in dat van de SDAP, de
voorloper van de huidige Partij van de
Arbeid. Wilke Wassenaar was daar
ook lid van en hij was actief in de
bond van landarbeiders. Zijn vrouw
steunde hem daarin, verrichtte veel
werk, ontving mensen en zo kwam ze
op Texel ook in het bondswerk en der
gelijke terecht. Tot op de dag van van
daag is het echtpaar Wassenaar poli
tiek geïnteresseerd gebleven. Toch wa
ren alle sprekers donderdag het er over
Wilmink groeide op in de
itse wijk ,,Het Ondiep". Toen zij
in was overleed haar moeder en
zij de oudste dochter was werd
g voor het gezin haar verant-
elijkheid. Daar was ze kapot van
neef van haar, die verkering
iet een Texelse, regelde dat zij
aar weken op het eiland kon lo-
Die verkering bleek de zuster
aar latere echtgenoot Wilke Was
te zijn.
ng op een geleende fiets naar
want we hadden geen geld om
in fiets te kopen. Het geld voor
ot had ik in een luciferdoosje bij
iet een dubbeltje voor een glas
onderweg. Ik logeerde in het
huisje bij Madura in Eierland en
te eigenlijk direct onder de in-
van de schoonheid van Texel,
lar daarop ging ik weer en in
ben ik met Wilke getrouwd. Hij
e in Eierland als landarbeider
we gingen in#Den Burg wonen
t gloppie tegenover Henk Boon."
ezin Wilmink in Utrecht stond
id als ,,een rood nest". ,,Mijn
er zat in de oudercommissie van
jm hooi en dat was voor die tijd
vat. Ze had daar wel niets te
in maar ze zat er toch maar in.
'ader was lid van de bond. Ik
latuurlijk bij de AJC geweest. Die
lisatie was behoorlijk streng, maar
er toch wel veel geleerd. Ik
nu nog wel eens van mensen dat
n me kunnen merken dat ik lid
leweest. We waren fel en vol
in, maar ja, we wisten eigenlijk
liets van oorlog. Eens per week
en we horde-bijeenkomsten" en
waren dan boekbesprekingen en
De voorzitter van het Buuretonbestuur, Frans Haarsma, kreeg uit handen van de burgemeester de envelop met de jubileumsubsidie
uitgereikt.
gereformeerde vrouwen en mevrouw
Buisman namens de katholieke vrou
wen. Dat hele bestuur was actief en
behalve onder de domineesvrouwen
was het verloop niet erg groot. Voor
Sinterklaas en kerst werd bij één van
de dames thuis gezamenlijk gewerkt
aan pakjes voor de bejaarden. De da
mes schrokken niet terug voor grote
projecten. Jannie Wassenaar herinnert
zich nog een broodmaaltijd voor 280
personen die geheel door de helpsters
werd klaargemaakt in mei 1970.
Ook de groep helpsters werd samen
gesteld uit de groeperingen die in het
bestuur vertegenwoordigd waren. Het
systeem was zodanig dat elke helpster
eens in de vijf of zes weken werd
ingeschakeld.
„Kom maar binnen"
De eerste soos werd dertig jaar gele
den gehouden in een oud schoolge
bouw aan de Nieuwstraat. Dat heet
nu Burgwal, later is daar nog eens een
soos geweest in de Hollebol. Jannie
Wassenaar: Ik had gezegd dat ik wel
een half jaartje wilde helpen en ik
werd toen direct penningmeester ge
maakt. Daar kwam nogal wat bij kij
ken. De contributie was een kwartje
per maand en je had mensen die dat
tijdens de soos even betaalden, maar
er waren er ook waarbij ik langsging
om het op te halen. Je kwam ook bij
de mensen als er ziekte was of zo, dat
hoorde er bij". Uit één van de toespra
ken donderdagmiddag bleek dat er be
jaarden zijn geweest die soms expres
hun kwartje niet tijdens de soosmid
dag betaalden omdat ze het zo leuk
vonden dat mevrouw Wassenaar, vaak
samen met haar tweeling of nog meer
kinderen, dan op bezoek kwam. De
eerste bijeenkomst van de soos herin
nert Jannie Wassenaar zich nog leven
dig. Ik kwam daar in het halletje van
de oude school en de warmte sloeg
me al tegemoet. Er stonden twee van
feest leverde dat de vraag of er nu
protestants of katholiek feestgevierd
moest worden. ,,We dachten een keer
verstandig te zijn en we organiseerden
een dienst met de dominee en de ka
pelaan. Die. dominee was nogal lang
van stof, zodat de helft van de men
sen sliep toen hij klaar was. Toen heb
ben we maar gauw koffie en koek ge
organiseerd voordat de kapelaan aan
het woord kwam. Vanaf dat moment
hebben we het ene jaar de pastoor en
het andere jaar de dominee."
In die tijd werd er twee keer op een
middag koffie met koek gedaan. Het
was tekenend dat er nogal wat oudere
heren waren die de tweede koek onder
hun pet stopten, dan hadden ze thuis
ook nog wat. Er werd gewoekerd met
geld en dat was de taak van de pen
ningmeester. Haar zuinigheid kwam
donderdag in diverse toespraken naar
voren. Als er iets te doen was, bijvoor
beeld een toneelvoorstelling van UDI,
ging Jannie met die vereniging praten
of er niet ook voor de bejaarden
gespeeld zou kunnen worden. Dat
mocht dan weinig of niks kosten na
tuurlijk. Er was een biljart met twee
kromme keu's. Dan ging er een briefje
naar de fabriek die die dingen maakte
en dan werden voor een bijzonder lage
prijs keu's geleverd. De stoelen waren
nogal gammel, dan werd net zolang bij
de gemeente aan de bel getrokken tot
daar wat aan gedaan werd. Jannie
Wassenaar heeft nog een briefje van
de gemeente waarin wordt meege
deeld dat er dertig nieuwe stoelen en
één kaarttafel zouden worden
aangeschaft
Omstreeks 1958 verhuisde de soos
naar de oude landbouwschool, even
eens aan de Nieuwstraat. Niet lang
daarna werd de Witte Burcht het on
derkomen. ,,Daar hebben we een hele
fijne tijd gehad. Die zaal was lekker
ruim met een grote keuken. We had-
iIe Craanen las haar showtjetegen de gewoonte in van papier. Het theedoosje dat
katheder (een dambord) ondersteunde was tijdens de voorstelling even nodig voor iets
Geen nood, de zang ging onverdroten door.
PAGINA 5
Jannie Wassenaar-Wilmink gaat door met bejaardenwerk zolang het kan
den daar echt de vrijheid om de zaken
op onze eigen manier te regelen." In
1977 werd de Hollebol in gebruik ge
nomen en bijna een jaar geleden de
Buureton.
Raamplaatsen
Hoogtepunten in het bejaardenwerk
waren elk jaar weer de reisjes. In het
begin bleef dat op Texel. ,,We gingen
dan met personenauto's. Daar hoefden
we de Rotary maar voor te bellen en
dan werd vervoer geregeld. In die tijd
was Hotel Texel nog een heel chique
tent en wij hadden erg veel leden die
direct na de lagere school aan het
werk waren gegaan. Die kwamen daar
dus nooit en toen kreeg ik het idee
om daar dan koffie te drinken. Ik ben
naar meneer Kikkert gegaan om te
vragen of dat kon. Het kon maar we
moesten om half zes weer weg zijn
want dan kwamen de andere gasten
weer. Voor de prijs zouden we wel wat
regelen. Daar had ik naar gevraagd,
want je moest erg goed opletten in die
tijd, we zaten echt krap. De bejaarden
vonden het prachtig, ze wilden alle
maal op een raamplaats zitten en ze
vroegen of de vitrage open kon. Dan
kon iedereen zien dat zij in Hotel Texel
koffie zaten te drinken. Het werd zo
gezellig dat we tot zeven uur zijn blij
ven zitten. Kikkert gaf nog een tweede
ronde en de rekening viel uiteindelijk
enorm mee." De soos was in die tijd
harder nodig dan nu: ,,Er was geen
televisie, de mensen hadden veel min
der en ze waren minder ontwikkeld. Ik
heb meerdere generaties bejaarden
meegemaakt en dat is wel een duide
lijk verschil. Wel was er toen meer
contact tussen de mensen, dat mis ik
nu wel eens."
Welzijnswerk
In de zeventiger jaren veranderde het
bejaardenwerk ingrijpend. De gemeen
telijke subsidie viel weg terwijl de zaal-
huur van Witt B r ht opeens
sterk verhoogd werd. Er moest worden
uitgekeken naar een ander gebouwtje
dat niets kostte en dat werd de Holle
bol. In diezelfde tijd kwam de eerste
bejaardenwerker. Nico Nagtegaal, die
dat werk nu doet, is de tweede. De
zorg voor de financiën en voor een
groot deel van de organisatie kwam bij
de welzijnswerker terecht. Het bestuur
en de helpsters van de soos vonden
dat verschrikkelijk, ze hadden het ge
voel hun zelfstandigheid en hun vrij
heid kwijt te raken. ,,Niet dat we er
aan dachten om daartegen in het ge
weer te komen, dat deed je gewoon
niet. Toch was dat toen het gesprek
van de dag, hoewel we het wel weg
hielden voor de soosbezoekers. Ik ge
loof niet dat die er iets van gemerkt
hebben". De taken van het toenmalige
bestuur zijn nu voor een deel in han
den van het Buuretonbestuur, waarin
alle gebruikers van het dienstencen
trum vertegenwoordigd zijn. De soos
loopt nog steeds goed hoewel er
steeds meer bejaardenclubs komen.
Ook de aanvoer van „verse" helpsters
is nog steeds goed. Dat wil niet zeg
gen dat Jannie Wassenaar steeds min
der gaat doen. ,,Je moet zoiets hele
maal doen of niet."
De huidige situatie is enigszins verwar
rend. ,,Het buurthuis is elke dag open
en je kan hier altijd een kop koffie krij
gen en dergelijke. Tijdens de soosmid-
dagen zijn er vrijwilligsters maar verder
is het verschil met de andere midda
gen niet zo heel groot."
Jannie Wassenaar-Wilmink denkt voor
al met genoegen terug aan de afgelo
pen dertig jaar. Het tochtje met de
nieuwe veerboot in 1963, voordat er
iemand anders op was geweest. De
boerenkapel was erbij. De toneel-
voorsstellingen, de paasfeesten met de
kleuterschool. Eén van de kleuters wist
later te melden dat hij iemand had
gesproken die honderd jaar lid was van
de bejaardensoos. In werkelijkheid was
dat het honderste ingeschreven lid....
De duidelijkste illustratie van dat ge
noegen is wel dat haar dochters nu
ook allemaal in het vrijwillige bejaar
denwerk terecht zijn gekomen.
Lief zijn
Burgemeester Jo Engelvaart opende
donderdagmiddag de rij sprekers tij
dens de soosbijeenkomst waarin het
dertig jarig bestaan van de soos en de
betrokkenheid van Jannie Wassenaar
werd gevierd. Hij vertelde: ,,U dacht er
voor een half jaartje bij te komen maar
het is wel duidelijk. Niets is zo perma
nent als semi-permanent." Hij om
schreef het belangrijkste kenmerk van
haar werk: ,,U viel altijd op omdat u
lief was voor iedereen, ongeacht de
achtergrond van die persoon."
De voorzitter van het Buuretonbestuur,
Frans Haarsma, beschreef de geschie
denis van de soos. ,,Het is volgens mij
uniek in Nederland dat iemand dertig
jaar aan één stuk in het vrijwilligers
werk voor bejaarden zit." Hij overhan
digde Jannie een beker waarop de
tekst ,,1955 Soos 1985". Met grote let
ters staat op een plaatje aan de andere
kant van de beker ,,No. 1". In de be
ker een bloemstukje met kunstbloe
men van textiel. Haarsma had het
fraaie stukje volgens ingewijden zelf
gemaakt. Hij had nog meer lovende
woorden voor Jannie: ,,Ze zit op de
volksdansclub en daar danst ze nog
als een jong meisje van 17."
Namens de soosleden sprak Miep Wit
te: ,,Zij kreeg de bijnaam „moeder
van de soos" hoewel ze toen ze be
gon nog wel een erg jonge moeder
was.' Zij bood een envelop met inhoud
aan.
's Avonds was er een bijeenkomst met
de vrijwilligsters en de vertegenwoordi
gers van de Buuretongebruikers. Miep
Witte beschreef in geuren en kleuren
hoe er voor gezorgd was dat Jannie
Wassenaar niet kon weten wat er op
het programma stond. Dat het inder
daad een verrassing was bleek toen zij
de zaal inkwam, ze werd duidelijk
emotioneel omdat na de verrassingen
van de middag nog meer feest op het
programma stond, waar ze niets van
af wist.
Sieme de Waard sprak namens het
ANBO-bestuur. Hij kwam nog eens te
rug dc koms* :t gecoördi-
vertelde dat
het uc™ 0^ns hem best
had kunnen blijven. Hij bood een en
velop met inhoud aan.
Mevrouw Van der Struis bood namens
de volksdansclub een foto-album met
Lees verder
De gemeente heeft zich onlangs bera
den over de mogelijkheden om in de
vraag naar woonruimte door jongeren
te voorzien. Eén van de mogelijkheden
is bemiddeling bij verhuur van kamers.
Veel jongeren zijn namelijk niet in staat
een zelfstandige woning te betalen,
zodat er vraag is naar kamers. Bemid
deling door de gemeente kan ertoe lei
den dat de vragers naar en de aanbie
ders van woningen sneller tot elkaar
kunnen komen. Vanaf heden is het
mogelijk kamers bij de gemeente aan
te melden voor verhuur. Wij verzoeken
u daarbij op te geven:
1 de grootte van de kamer;
2 de huurprijs;
3 de aanwezigheid van zelfstandige in
gang/opgang, wastafel, douche, wc
en kookgelegenheid;
4 of u een huurcontract aanbiedt;
5 bijzondere bepalingen.
Adspirant- kamerbewoners kunnen bij
de afdeling van de gemeente kennis
nemen van de aangeboden kamers.
Voor het overige treedt de gemeente
niet bemiddelend op. U zult dus zelf
met de huurder tot overeenstemming
moeten komen over de voorwaarden
waaronder u deze kamer verhuurt. Uit
eraard zal de opgave die u verstrekt
daarin al inzicht geven. Nadere infor
matie kunt u verkrijgen op de afdeling
huisvesting. Rob van 't Noordende, ka
mer 209 in het gemeentehuis,tel.
02220-3041 .Wij hopen dat u door het
aanbieden van kamers dit experiment
tot een succes wilt maken.
