qino
222111
Geen gatenplan maar
ouwgrond in Oosterend!'
Steurt de coU®04®
iwateunia"0®'1
Raider voert actie voor stukje groen
in vader die z'n zoon niet kende
US| ]AG 16 AUGUSTUS 1985 TEXELSE COURANT PAGINA 7
dit doorgaat, vind ik dat de mensen zich belazerd mo-
voelen".Krasse woorden van oud-wethouder Jan Daalder
Oosterend die momenteel een kruistocht voert tegen het
om op een stuk openbaar groen aan de Ankerstraat in
dorp een woning te bouwen.
woning mag daar volgens hem
komen omdat de bestaande
ruimte daar destijds op uit-
kelijk verzoek van de provincie
jkomen om het zicht op de ka-
jristieke Koningshoeve niet te
mmeren. Daalder: „Gedepu-
de Staten hebben destijds het
emmingsplan goedgekeurd on-
voorwaarde dat die enclave er
komen. De mensen die er later
omheen bouwden heb-
deze bouwplaats mede om het
[rekkelijke uitzicht en de ruimte
ezen en er bij de indeling van
luizen zelfs rekening mee ge
iden, Waar blijft de rechtszeker-
els die open plek nu zomaar
dt volgebouwd?"
gemeentebestuur voelt zich min of
jedwongen om alle open plek-
in het dorp vol te bouwen met
ngen, omdat normale dorpsuit-
jing door de provincie wordt be-
nerd. Dat laatste gebeurt krach-
het zogenaamde kleine kernen-
t er wat Texel betreft op neer
eigenlijk alleen Den Burg nog
behoorlijke uitbreiding vatbaar is.
een feit is dat vrij veel mensen
osterend een woning willen en dat
d tot het zogenaamde „ga
ten". Dat is een inventarisatie van
open plekken waar in theorie
n zouden kunnen komen. In
raktijk biedt het echter nauwelijks
•as want de meeste van deze
jes grond zijn particulier eigendom
e eigenaars voelen er niets voor
deze te verkopen als bouwgrond
mer zelf te bouwen. Een van de
ten" is nu het plantsoentje aan de
erstraat waar Jaap van der Vis
van ,,Jan van Toon") een huis
louwen. Het gemeentebestuur wil
meewerken door het bestem-
isplan ter plaatse te wijzigen wat
I geleid tot het voorstel aan de
om een zogenaamd voorberei-
sbesluit te nemen. Dit voorberei-
sbesluit maakt de weg vrij voor
zg. artikel 19 procedure waarbij ie
der in de gelegenheid wordt gesteld
bezwaar te maken en de provincie het
eindoordeel velt.
Kwalijk
Jan Daalder vindt het kwalijk dat de
gemeente dat voorbereidingsbesluit wil
nemen. „Principieel verwerpelijk", zegt
hij. „Als de gemeente woningbouw
mogelijk wil maken in Oosterend moet
dat niet op deze manier gebeuren,
maar moet veel krachtiger actie wor
den gevoerd voor normale dorpsuit
breiding. Ik erger me er al jaren aan
dat Oosterend geen voet bouwgrond
krijgt, maar ik heb tot dusver mijn
mond gehouden omdat ik vind dat je
als oud-bestuurder een beetje afstand
moet nemen van die dingen. Maar nu
ik zie dat als gevolg van die grond-
nood binnen het bestaande dorp on
aanvaardbare dingen dreigen te gebeu
ren, kan ik me niet langer stilhouden.
Ze willen het mooiste groene plekje
van Oosterend volbouwen en daar zal
ik actie tegen voeren, desnoods tot
aan de Kroon."
Nadrukkelijk wil de oud-wethouder
vermeld zien dat hij niets heeft tegen
Jaap van der Vis en het mooie huis
dat hij wil bouwen. Het gaaf uitslui
tend om de plek waar dat dreigt te ge
beuren. „Hier mag het niet en ik vind
dat ik uitstekende argumenten heb,
waar ook de provincie niet ongevoelig
voor zal zijn. Het was immers de pro
vincie die destijds eiste dat deze plek
vrij zou blijven in verband met het ge
zicht op de Koningshoeve? Dat argu
ment geldt nog steeds."
Pastorie
Eén van de huizen die hun woongenot
mede danken aan de thans nog open
plek, is de gereformeerde pastorie. Bij
de bouw daarvan is Daalder als kerke-
raadslid betrokken geweest en hij weet
te vertellen dat de indeling van het
huis is afgestemd op het uitzicht. Van
dat vrije uitzicht meende men zich ver
zekerd te weten omdat het aangren
zende terrein niet „zomaar" leeg was,
maar nadrukkelijk de „harde" bestem
ming openbaar groen had. Aan de an
dere kant van het terrein staat het huis
van Bob Rienks, dat destijds ook is
gebouwd, rekening houdend met het
vrije terrein. Het zou anders meer naar
achteren zijn gekomen om een ruime
voortuin te creëeren. Dat mocht niet,
zo luidde toen het argument, want het
openbaar groen bood ruimte genoeg.
Daalder vond later ook nog een finan
cieel argument, dat weliswaar niet ter
zake doet, maar mogelijk wel tot onte
vredenheid en daardoor actiebereidheid
van de omwonenden zal leiden. In de
grondkosten van de huizen in de om
geving zijn de kosten van het open
baar groen verdisconteerd. „Dat plant
soentje is dus eigenlijk betaald door de
omwonenden maar Jaap van der Vis
moet evengoed een flink bedrag per
vierkante meter betalen. Extra in
komsten voor de gemeente dus. Ei
genlijk zouden alle mensen die binnen
het bestemmingsplan wonen, alsnog
iets moeten terugkrijgen."
Lobby
Jan Daalder belde alle raadsfracties op
die hij kon bereiken om hen op te roe
pen tegen het voorbereidingsbesluit te
stemmen. Hij kreeg de indruk dat ve
len wel begrip konden opbrengen voor
zijn argumenten. De Pakt-fractie liet
zelfs direct weten tegenstander te zijn.
Zijn eigen CDA was minder mee
gaand. Gelein Jansen liet weten dat
het argument van de zichtbaarheid van
de Koningshoeve hem niet zo aansprak
omdat ter plaatse toch al bomen wa
ren opgegroeid die het uitzicht
belemmeren.
Daalder vindt dat geen argument want
bomen kun je omzagen of snoeien en
het gaat ook voorbij aan het principe:
je mag niet lichtvaardig afwijken van
een bestemmingsplan omdat de
rechtszekerheid geweld wordt
aangedaan.
Klomp tussen de deur
Daalder herhaalt dat de gemeente veel
krachtiger moet protesteren tegen het
aanvechtbare kleine kernen-beleid. „Ze
moeten bij GS de klomp tussen de
deur zetten". Met voldoening heeft hij
vernomen dat de gemeente in beroep
is gegaan tegen de afkeuring van GS
van de grondaankoop van de Her
vormde Gemeente Oosterend. De Her-
"s- -V-
Een bord dat voor zichzelf spreekt op het omstreden stukje openbaar groen aan de Ankerstraat.
vormde Gemeente is begaan met de
leefbaarheid van Oosterend, want ook
de kerk lijdt eronder dat de jonge
mensen wegtrekken omdat in het dorp
geen nieuwbouw mogelijk is. De
grond voor het bestemmingsplan is
daarom voor de zeer billijke prijs van
/4,25 per m2 aangeboden, onder voor
waarde dat binnen drie jaar wordt ge
bouwd en dat de volkstuinders die nu
in het gebied zitten vervangende
grond krijgen. Daalder ziet veel heil in
actie, temeer daar er van rijkswege
sprake van is dat het kleine kernen-
beleid ingrijpend zal worden herzien.
De kans op succes is daarom groot en
hij vindt dat de gemeente het in deze
richting moet zoeken en de „gaten" in
Oosterend gewoon moet laten zitten.
Vergeefs
De actie van Daalder heeft in eerste
instantie geen resultaat gehad want
dinsdagavond ging de meerderheid
van de gemeenteraad met het voorbe
reidingsbesluit voor de woning van
Van der Vis akkoord. Alleen de Pakt-
fractie en Joop van der Meer van de
VVD stemden tegen.
Het college is over deze zaak ook ver
deeld. Wethouder Daan Schilling ver
telde dat de burgemeester tegen is.
Gelein Jansen zei dat ook hij beden
kingen had omdat hij de open ruimte
bij de Koningshoeve liever in stand zou
houden. Maar er is nu eenmaal geen
bouwgrond bij Oosterend en er moet
wél gebouwd worden. Hij had de hand
daarom maar over het hart gestreken.
Hij was blij dat de gemeente in beroep
was gegaan tegen het afkeuren van de
grondtransactie met de Hervormde Ge
meente, waarbij hij de veronderstelling
uitsprak dat die weigerachtige houding
van GS iets te maken heeft met de op
landschapsbehoud gerichte structuur
schema's van de regering („Maar dat
is nu eenmaal een tik van mij"). Jan
sen zei begrip te hebben voor bezwa
ren tegen bouwen op deze plaats maar
wilde de artikel 19 procedure toelaten
om die bezwaren te kunnen afwachten
en zijn uiteindelijke oordeel van die be
zwaren laten afhangen.
Van der Meer herinnerde er aan dat
het handhaven van het zicht op de
Koningshoeve reden is geweest om
hier openbaar groen te stichten en
vond dat de daaruit voortvloeiende
huidige bestemming „hard" moest
zijn.
Terpstra vond ook dat de rechtszeker
heid in dit geval eist dat er met het
stuk openbaar groen niets gebeurt.
Het afwachten van de bezwaren van
de burgerij vond hij niet juist. De raad
moet zijn verantwoordelijkheid kennen
door er zelf een stokje voor te steken
en niet de burgerij opzadelen met deze
taak. Terpstra vond dat de leefbaarheid
van de wijk verminderd door het vol
bouwen van het open stuk. „We zijn
toch al niet scheutig met openbaar
groen. Dit moeten we houden".
Voor Jan van Asselt van Texels Belang
was de afweging in het voordeel van
Van der Vis uitgevallen, temeer daar
het terreintje rondom met bomen is in
geplant en al lang geen vrij uitzicht
meer biedt.
Wethouder Daan Schilling zei dat het
volbouwen van gaten in het dorp alvo
rens men gaat uitbreiden in thans
agrarisch gebied, een goede zaak is.
Maar hij erkende dat het „gat" bij de
Ankerstraat niet zomaar een gat is,
maar als zodanig bestemd openbaar
groen. Hij erkende dat het een „nood
greep" is om hier te willen bouwen
maar gezien de weigerachtige houding
van de provincie jegens normale uit
breiding wil de meerderheid van het
college het niet tegenhouden. Als de
bezwaren daartoe aanleiding geven
kan altijd nog besloten worden geen
medewerking te geven. Hij zei dat de
bestemming „openbaar groen" hard is
maar dat mag niet betekenen dat deze
onder geen voorwaarde gewijzigd mag
worden. „Er moet iets veranderd kun
nen worden als de omstandigheden
dat vragen. Maar het moet natuurlijk
wel zorgvuldig gebeuren."
ingens spitsen dadelijk nieuwsgie-
in oren. Als Rie zo begint, dan
rwel wat, dat is zeker. Trees
verwonderd op van de mand met
sen, waar ze alvast aan begonnen
'ear ga je niet meer naar toe?"
er catechisatie! Tenminste niet
'dat dominee zelf weer beter is! Ik
ink er voor, om me nog langer als
klein kind te laten behandelen!"
cent toch niet weggestuurd?"
gt Trees verschrikt.
jjgeStuurd niet, maar 'k ga niet
wat is er dan toch gebeurd?"
li, ik was een paar minuten over
ze waren al begonnen toen ik
m. Daar kreeg ik natuurlijk een
nerking over, maar dat was het
la niet. Ik had vergeten m'n vra-
la leren, dat was erger!"
je hebt er de hele middag tijd
gehad!"
ja, wie denkt er zo gauw aan
maandag is!"
'gen?" dringt de tienjarige Chris
«gierig aan. Ouderling Maas
die voor dominee de catechisa-
raarneemt, kan erg ongemakkelijk
dat weet hij wel van Bart. „En
'k dacht eerst dat nog wel
even leren kon terwijl de ande-
overhoord werden, maar dat liet
"erkeerd. Ik zat nog niet goed en
°'ik kreeg al een beurt ook. Ja,
moest ik wel zeggen dat ik er
woord van kende, en toen was 't
!?lf helemaal mis. Als ik op school
°fin betrekking, dan zou 't nog
anders wezen. Maar de hele week
er dan nog geen woord van
en, daar mocht ik met dan toch
Kns over schamen.
ik op m'n brood waar ze al-
'•bij waren, en toen - ja, je moet
roos worden, Trees, maar toen
«rne niet meer stilhouden!"
meer stilhouden? Wat heb je
gezegd? Je bent toch niet onbe-
geweest?'
beleefd was het niet geloof
"aar ik kon het niet helpen, het
M uit voordat ik erg in had. Ik
at ik vroeger op school al genoeg
moeten leren en dat het daarom
wonder niet was, als ik het nouw
en toe eens vergat!"
Qan toch!" verwijt Trees.
„Je had de andere meisjes eens moe
ten zien! Ze keken me allemaal aan of
ze me voor de eerste keer zagen!"
lacht het jongere zusje, nog nagenie
tend van al die verblufte gezichten.
"En Maaskamp zelf?"
„Die keek heel gewoon, net of ik het
beleefdste antwoord van de wereld
gegeven had. „Laten we maar verder
gaan, een uur is zo om!" Toen was er
een ander aan de beurt, en ik dacht al
dat ik er nou af was. Maar het begon
pas, toen de anderen weg waren!"
„Moest je dan blijven?" wil Chris
weten.
„Ja, stel je voor, precies als een on
deugend schoolkind!"
„Om die vragen te leren?"
„Nee, om een preek aan te horen. Ik
moest hem eens vertellen, of ik thuis
ook zo brutaal was. Daar zou vader
dan wel erg opgesteld wezen. En wat
er toen nog allemaal kwam, weet ik
zelf niet meer. Ik heb niet eens goed
geluisterd!"
„En heb je toen gezegd, dat 't niet
weer zou gebeuren?" vraagt Trees, die
dat eigenlijk stellig verwacht.
„Welnee, 'k Heb gezegd dat ik thuis
niet brutaal hoefde te wezen, omdat
ze me daar wel met rust lieten. En
toen mocht ik naar huis. 'k Moest er
maar eens goed over denken, mis
schien had ik dan een volgende keer
wel wat anders te zeggen. Maar ik ga
niet meer!" besluit ze, met een ruk
haar lastige krullen achterover
gooiend.
De broertjes kijken haar met een zeker
ontzag aan; ze begrijpen niet hoe ze
tegen een man als Maaskamp zoveel
durft te zeggen. Dat zou zelfs Bart,
die toch een echte belhamel is, wat al
te kras wezen.
Maar Trees schudt verdrietig het
hoofd. „Ik wou dat je toch eens ver
standiger werd en niet alles zei wat je
voor de mond kwam. Je zegt altijd
dat je geen schoolkind meer bent,
maar je lijkt soms wel een kind dat
nog niet eens op school is!"
Rie vindt het maar beter om daar geen
antwoord op te geven, en Trees
schijnt ook geen antwoord te ver
wachten. Ze voegt er tenminste aan
toe: "Afijn, help me nou maar vlug
met de kousen!"
\s
NATIONAAL EPILEPSIE
FONDS/DE MACHT
VAN HET KLEINE
Achterweg 5,2103 SW Heemstede
Er wordt nu verder over 't gebeurde
gezwegen. Ze stoppen samen de kou
sen af en daarna brengt Trees de ze
venjarige Eldert naar bed. Het is ei
genlijk te laat, maar de jongens vinden
het zo gezellig om 's avonds nog een
poosje bij haar te zitten, als verder al
boven is. Later, als ook Bart en Chris
naar boven zijn gegaan en de twee
meisjes dus alleen blijven, vraagt Rie
plotseling: „Je bent toch niet boos op
me, Trees?"
„Och nee. Ik wou je alleen zo graag
een beetje verstandiger hebben!" her
haalde oudere zuster. „Je maakt het
mij ook zo moeilijk, als je altijd tegen
de in gaat!"
"Zou je er dan last mee krijgen?" Aan
die mogelijkheid heeft Rie nog hele
maal niet gedacht. Trees is vriendin
met Maaskamps dochter, ze kon er
wel eens om in moeilijkheden komen.
"Last, nee, dat denk ik niet. Maar je
begrijpt toch wel, dat het verdrietig
voor me is, als jullie brutaal of onheb
belijk zijn. Ik moet voor jullie zorgen.
En als die andere meisjes nou thuis
vertellen, dat jij vanavond zo onbe
leefd geweest bent, dan zeggen de
vaders en moeders al gauw: die kinde
ren hebben ook niet veel fatsoen ge
leerd; je kunt wel merken dat ze geen
moeder hebben, die er achterheenzit!"
Rie buigt het hoofd en zwijgt. Van die
kant heeft zij het geval niet beke
ken. Maar het is waar wat Trees zegt:
de mensen zullen er haar op
aankijken.
Trees is opgestaan. "Kom", zegt ze,"
ik zal je nog een glas melk inschen
ken, en dan ga je een-twee-drie naar
boven. Het is morgen een drukke dag
met die grote was, daar moeten we
vroeg mee beginnen!" Ze loppt al weg
om de melk te halen. Koffie is er niet,
de kinderen mogen van vader geen
koffie drinken, vader zelf houdt er niet
van en voor zich alleen vindt Trees het
de moeite niet waard.
Rie talmt nog een ogenblik, als ze het
glas heeft leeggedronken. "Moet ik je
nog ergens mee helpen?" "Nee, nee,
maak nou maar gauw dat je boven
komt. Ik moet nog even een winkel
haak in Bart zijn kiel dichtmaken, dan
ga ik ook naar bed. En zachtjes voor
Marrie, hoor, denk er om!" Dan slaat
Rie, voor de tweede maal die dag, de
arm om haar zusters hals en geeft
haar een nachtzoen.
Trees blijft inderdaad niet lang meer
op. Ze is moe en ze moet er morge
nochtend alweer bijtijds uit. Dus naait
ze vlug de winkelhaak dicht - je be
grijpt niet hoe die jongens altijd zulke
kolossale scheuren in hun goed krijgen
- en bestijgt dan op haar lousen eve
neens de trap.
Even houdt ze, op weg naar haar ei
gen slaapvertrek, haar oor tegen het
sleutelgat van vaders kamerdeur; hij
schijnt nog wakker te liggen, zijn
ademhaling gaat kort en stotend. Ar
me vader, denkt ze, wat is het toch
een gesukkel met hem! Als ze hem zo
hoort en overdag zo ziet tobben - och
dan vergeeft ze hem zo graag zijn
brommerigheid en zijn onvriendelijke
uitvallen. Ze weet immers wel dat hij
het oneindig veel moeilijker heeft dan
zij. Rie en de jongens begrijpen dat zc
niet, ze hangen ook niet aan hem. Zij
wel, ondanks alles.
Op de kamer van de broertjes is het
stil. Ze slapen rustig; Bart en Chris in
het ene bed, Elbert en Henk in het an
dere. Ze dekt ze alle vier nog eens toe
wat elke avond weer nodig blijkt, en
gaat dan eindelijk naar de kamer er
naast, waar Rie al onderziel is in het
grote ledikant, dat ze samen delen.
Sophie Haaskamp zit bij het raam in
de keuken te naaien. Ze is alleen. Va
der is uit, op huisbezoek in de wijk;
daar zal het grootste deel van de
avond wel mee gemoeid wezen. En
Joost, haar broer, is kort na het
brood-eten eveneens weggegaan- waar
naar toe, dat weet ze niet en daar
heeft ze ook niet naar gevraagd.
Ze vindt het alleen-zijn in de stille keu
ken niet prettig. Ze had wel graag ge
had, dat Joost vanavond thuisgeble
ven was, maar dat hoeft ze hem niet
te vragen. Och, het is hem niet kwalijk
te nemen, wat zou hij de hele avond
in huis moeten doen? Vader laat hem
ook begaan en dat wil wat zeggen,
want vader is streng, als het er om
gaat wat jonge mensen wel of niet
mogen doen.
Sophie kijkt eens naar de klok. Tien
over acht. Kwam er maar eens ie
mand! Toch eigenlijk ongezellig als je
vader ouderling is, overweegt ze nu.
Vroeger was dat zo erg niet, toen leef
de moeder nog, en toen was Joost
ook meer thuis. Doch met moeders
dood, nu bijna anderhalf jaar geleden,
is er tussen haar en haar broer iets ge
komen, dat ze met geen mogelijkheid
verklaren kan. O nee, hij is niet on
vriendelijk tegen haar; hij is nog even
gul en hartelijk als vroeger, en als hij
haar ergens mee helpen kan, dan wil
hij dat ook wel. Maar hij laat haar
meer aan zichzelf over; hij blijft niet bij
haar 's avonds, al weet hij dat ze er
het land aan heeft om alleen te zitten.
Natuurlijk kan ze er zelf ook wel uit
gaan, naar Trees bijvoorbeeld. Maar
daar is het ook al zo somber met die
altijd brommende man in huis, en
meer vriendinnen heeft ze niet. Ze sluit
zich niet gemakkelijk aan en heeft
daarom met de andere meisjes van
haar kennis nooit vertrouwelijk kunnen
worden. De vriendschap van Trees,
met wie ze al omging toen ze beiden
nog op school waren, is haar genoeg.
Ze slaat voor de zoveelste maal een
blik door 't keukenraam. Dat doet ze
telkens al weet ze zelf niet waarom.
Tegelijk staat ze echter op en legt haar
werk op tafel. Daar zat ze nu over
Trees te denken en juist op dat ogen
blik ziet ze haar aankomen. Gelukkig,
dat kort de tijd alweer! Ze opent vlug
de buitendeur voor haar vriendin, die
een mandje vol kapotte kousen bij zich
heeft.
"Kom er gauw in!" zegt ze, nadat ze
haar groet heeft beantwoord. "Ik ben
alleen thuis, 'k zat net een beetje in
mezelf te mopperen omdat het hier zo
stil was!"
"Dat zal mij niet licht overkomen!"
lacht Trees, terwijl ze haar mand op de
vloer zet, naast de stoel die Sophie bij
de tafel voor haar aangeschoven heeft.
"Ik ben nooit alleen thuis, en al waren
ze eens allemaal weg, dan zou ik nog
geen tijd hebben om mezelf te bekla
gen, want er is altijd werk genoeg bij
ons!"
"Dat zie ik!" antwoordt Sophie met
een blik op de kousenmand. "Wat een
stapel, moet dat allemaal nog klaar
vanavond?"
"Ja, die jongens verslijten zoveel en
als je 't laat liggen tot een bepaalde
dag in de week, dan is er helemaal
geen doorkomen aan!"
Ze heeft al pratend de stopnaald reeds
ter hand genomen en begint moedig
aan 't werk. Sophie schenkt onderwijl
koffie voor haar in, zelf heeft ze daar
net al een kopje gehad. "Konden ze je
missen vandaag?"
'Rie is thuis, die is oud genoeg om op
te passen. Bart en Chris blijven op tot
ik terug ben, dan is 't gezelliger voor
haar. Vader gaat altijd vroeg naar bed,
dat weet je!" "Hoe gaat 't met hem
tegenwoordig?"
"Och...", ze trekt zuchtend haar
schouders op. "Vooruit gaat het niet,
helemaal niet. Hij kan zo weinig meer
hebben. Als Marrie en Henk in de ka
mer spelen, dan is 't hem aanstonds
te druk, en dan weten Rie en ik niet
hoe we ze rustig moeten houden. En
komen de jongens uit school, dan
wordt het nog erger. Ik zie nou al op
tegen de kerstvakantie, als ze allen-
maal de hele dag om huis lopen!"
"Ja, 't zal jou wel eens te roezig we
zen thuis!" peinst Sophie. "Vooral met
't oog op je vader!"
(wordt vervolgd)
