Het is weer bramentijd VMM 1 jxels vredesplatform pgericht voor Dlkspetitionnement n,al deo-avond over jrst kanker ier veelzijdige expositie Galerie Tessel Diefstal boottrailer Orgelconcert in R.K. kerk Den Burg Doorrijder Burgemeesterswoning verkocht aan Bongers Eilandtocht Scouting Zitting diëtiste Vaste data „Groene routes" weer open Sis )AG 30 AUGUSTUS 1985 TEXELSE COURANT PAGINA 9 r, Texeis Vredesberaad heeft het - stief genomen tot oprichting 9en Texeis Vredesplatform. De jiding daarvoor was dat het ad niet genoeg daadkracht k|(te bevatten om op Texel het spetitionnement te houden dat in het land door vredesorga- ities op poten wordt gezet dat het eventuele plaatsen van araketten in de kamer bespro- wordt. Het is de bedoeling dat platform na deze actie blijft Itomité Kruisraketten Nee is ver ordelijk voor het peilen van de nening' op deze manier. Het pe- mement is een gigantische hand- dingenactie. ledereen krijgt een om in te vullen thuis gestuurd. dan teruggestuurd worden of de vrijwilligers die zich bij het irm hebben aangesloten komt om het op te halen. Daarvoor is groep van dertig mensen bij el- maar de organisatoren hopen er eens een zelfde aantal bij te krij- om de 'wijk' per man of vrouw al te groot te maken. Het platform uiit de volgende organisaties, fabetische volgorde: EVP, FNV, •vrouwen, Landschapszorg, PPR, PvdA en het Vredesberaad. Er it nog met diverse andere groepen j 16 september wordt in het ine Kruis-gebouw, aanvang 20.00 een videoband vertoond over al- i aspecten van borstkanker. Het over de ontdekking van borstkan- de reactie daarop, behande- imogelijkheden (zoals amputatie) «geleiding. Ook het werk van vrij- begeleidsters van borstkanker- jênten in plaatselijke zelfhulpgroe- en gespreksgroepen komt aan de i. De avond is bedoeld om infor- tiete geven. Tevens wordt nage- m of er op Texel behoefte is aan iviteiten voor borstkankerpatiënten. avond is vrij toegankelijk voor ie- Men wordt verzocht gebruik te en van de ingang van het Tand- Ikundig Centrum. Wie tevoren in- matie wil hebben over het onder- ipvan deze avond kan op werkda- tussen 16.30 en 17.30 uur num- (02220) 3241 bellen. Het initiatief srdeze avond is genomen nadat gebleken dat op Texel interesse is ïeen zelfhulpgroep. 27 september zal in Galerie Tes- weer een veelzijdige expositie lien zijn met werk van Kleder en Duitse kunstenaars van im: Anneke Visser (raku- ecten), Ina Faber (plastieken), van Westerlo (keramische beel- I, Ansél Sandberg (olieverfschil- rijen(, Günther Roth (sculpturen) Jeroen Bechtold (porselein). reke Visser gebruikt de op Texel in- Idels bekend te veronderstellen i-techniek. Zij ontwikkelde daarvoor ieen kleimengsel dat echter minder sd te draaien bleek. Haar daarom tigevormde objecten zijn waterdicht naakt (noodzakelijk bij de raku- hniek omdat de scherf vaak poreus rdt) zodat ze gebruikt kunnen wor- voor bloemschikken, van Westerlo is vooral bekend ge- tien met de tentoonstelling van beelden in Galerie „Lieve hemel, ot je hoofd niet" in Amsterdam. Zij oseerde in binnen- en buitenland. Faber-van der Vliet is een hand- tiigheidslerares uit Friesland, die pecialiseerd is in keramiek. In haar k probeert ze de invloed die de tijd ft op keramiek, daar kunnen ook oorbeeld bakstenen muren onder itaan worden, weer te geven. Zoals trvan de kunstenaars die nu aan zijn, exposeerde zij al eerder op sêl Sandberg is een schilderes uit hoven, die in haar werk bijzondere handen legt tussen elementen uit werkelijkheid. Zij exposeerde in oen- en buitenland en een groot van haar werk is aangekocht door an. Texelaars die genoten hebben expositie die Djim de Graaf in het raadhuis zouden ook eens dit werk moeten kijken, ither Roth is een in Duitsland be de beeldhouwer, die les geeft in vak. Hij exposeerde veel met zijn •afschillende materialen uitgevoerde Sturen. fi tentoonstelling is de tweede uit 'ij van drie die dit jaar in Galerie te zien zullen zijn. De ruimte is Jndag tot en met vrijdag van 10.00 '8.00 uur en op zaterdag van 10.00 '7.00 uur geopend. Vanaf 15 sep- h>er is de galerie op dinsdag toten. en personen gesproken over deelname. De mensen van het platform wijzen er met nadruk op dat hun organisatie niet is gebonden aan een politieke richting. „Onze samenstelling wekt misschien de indruk dat wij een linkse groepering zijn maar dat is niet zo, we houden ons verre van politieke stelling- name, we willen ons inzetten voor de vrede, in de eerste plaats het niet plaatsen van atoomwapens in Neder land en iedereen die zich daar bezorgd over maakt is welkom". Bijeenkomst Mensen die mee willen werken aan het ophalen van de handtekeningen- formulieren kunnen woensdag 4 sep tember naar een avond in d'Ouwe Ulo, waar om 20.00 uur een bijenkomst be gint voor dit doel en waar ook gepraat zal worden over de bedoeling van de actie. Op de markten van 2 en 9 sep tember zal het platform een stand be mannen waar mensen hun handteke ning in kunnen leveren. Tussen 9 en 20 september worden huis aan huis, ook in het buitengebied, de briefjes opgehaald van hen die ze nog niet opstuurden of inleverden. Eind setem- ber zal de voorlopige uitslag bekend worden gemaakt en eind oktober de definitieve. 21 september zullen de or ganisatoren op aandachttrekkende wij ze nog eens het hele eiland overgaan om de bevolking een laatste mogelijk heid te bieden de briefjes in te leveren. Bij het briefje zal ook een acceptgiro ingesloten zitten voor mensen die het vredeswerk financieel willen steunen. Die kan worden meegegeven als er ie mand langs de deur komt om de handtekening op te halen maar het is ook mogelijk om direct geld over te maken naar giro 3725743 van het KKN te Amsterdam. De Texelse contacta dressen zijn Popke van Bruggen, Em- malaan 8, Den Burg, teleffon (02220) 3153 en March Heijnen, Buitengors 11, Den Burg, telefoon (02220) 4852. Van een stuk land aan de Maricoweg werd tussen 15 juni en 20 juli een ca tamarantrailer van het merk Atlanta (aluminium met rode strepen op de spatborden) ontvreemd. Daarvan werd dinsdag aangifte gedaan bij de politie. Organist Peter Zwart geeft op dinsdag 3 september, aanvang 20.15 uur een orgelconcert in de R.K. kerk te Den Burg. Dit is tevens het laatste concert in het zomerseizoen van 1985, georga niseerd door de Raad voor het Zomer- werk van de Texelse kerken. Het orgel in de R.K. kerk te Den Burg is het mooiste op het eiland. Peter Zwart, geboren in 1945, stamt uit een orga nistenfamilie. Hij is de kleinzoon van de beroemde organist Jan Zwart. Peter Zwart studeerde aan het Utrechts Con servatorium orgel, kerkmuziek en schoolmuziek. Verder studeerde hij im provisatie bij Jan Welmers. Naast les geven, muziekschrijven en dirigeren geeft hij regelmatig orgelconcerten. Peter Zwart is de vaste bespeler van het beroemde Vater-Müller orgel in de Oude Kerk te Amsterdam. Dinsdagavond speelt hij onderstaand programma. 1. Fantasie over Psalm 24, Jan Zwart. 2. Fantasie en fuga in a, J.S. Bach 3. Toccata in G, Th. Dubois 4. Concerto del Sign. Meek: a. Alle gro, b. Adagio, c. Allegro, J.G. Walther 5. Troisième choral, César Franck 6. Thema en variaties in a, Peter Zwart De toegang tot dit concert is gratis. Aan de uitgang is er een collecte ter bestrijding van de kosten. Een auto die op de hoek van de We verstraat en de Parkstraat geparkeerd stond werd maandagmiddag omstreeks drie uur aangereden door een wagen met het Duitse kenteken MK-EK 590. De Duitser reed door zonder zich be kend te maken. De politie houdt zich aanbevolen voor tips die kunnen ont hullen of de dader nog op het eiland De voormalige burgemeesterswoning aan de Weverstraat is uiteindelijk ver kocht aan de heer H.A.F. Bongers. Het gebouw zou oorspronkelijk ver kocht worden aan Bongers en Room. Terwijl de voorbereidingen voor deze transactie gaande waren kregen Bon gers en Room echter de mogelijkheid zich te vestigen aan de Gasthuisstraat. Bovendien ontstond er onenigheid tus sen de beide kopers, die het bedrijf splitsten. Het koopcontract was echter opgemaakt op naam van de beide he ren. De rechter bepaalde dat de koop door zou moeten gaan. Na veel onder handelingen besloot Bongers uiteinde lijk als koper op te treden. Hij zal daar niet alleen zijn kantoor vestigen, hij gaat er ook wonen. Zijn woning in Ei- erland mag gebruikt worden als twee de woning. Het gebouw aan de We verstraat wordt momenteel verbouwd. De administratiekantoor van Bongers verricht naast de normale werkzaam heden vooral werk voor mensen die zowel met het Duitse als met het Ne derlandse recht in aanraking komen. Een specialisme van Bongers is inter nationaal recht. Dat gaat niet alleen om Duitsers die een huis op Texel heb ben, hoewel dat een behoorlijk deel van zijn klantenkring uitmaakt, ook be drijven die in beide landen opereren maken gebruik van zijn weinig voorko mende specialisme. In de toekomst zullen de werkzaamhe den van het kantoor wellicht nog uit gebreid worden. Mevrouw A. Bongers studeert Nederlands recht en als zij af gestudeerd is wordt aan het bedrijf een rechtskantoor toegevoegd. „Wij zijn naar Texel gekomen om het wat rustiger aan te doen. Nu blijkt er toch weer zoveel groei in het werk te zitten dat we volop bezig zijn", aldus Bon gers die geboren is in Nederland en die een Nederlands paspoort heeft. Bij vooral de jeugdgroep van Scouting Texel is na het lezen van het stukje in de vorige krant de indruk ontstaan dat bi de tocht over het eiland zaterdag uitsluitend de fiets of de benenwagen gebruikt zou moeten worden. Dat is niet zo, het vervoer zal 'prettig' gere geld worden. De diëtiste, mevr. S. L. Goote, houdt maandag 2 september van 13.30 - 15.30 uur zitting in het Groene Kruis- gebouw, volgens afspraak. Donderdag 29 augustus Om 18.15 uur start in Den Hoorn de wielerronde. Voorafgaand (start 17.15 uur) is een stratenloop. Vrijdag 30 augustus In De Koog begint het Tropical Sea Festival en de Holland Surf Pool (zie voor verdere informatie de vorige krant en de speciale extra krant). De sportvissersclub heeft najaarsverga dering in De Witte Burcht, aanvang 19.30 uur. Om 19.30 uur begint in het Eierland- sche Huis een vergadering over de problemen van het SVC-voetbal. Van 19.30 tot 21.00 uur is in galerie Drieangel de openbare slotavond van de cursus poppen maken. Zaterdag 31 augustus De spelinstuif met minivoetbal van Texelse Boys begint om 10.30 uur op het Boysterrein. Om 14.00 uur start bij het verpleeghuis de rit van de nostalgie van de Blijde Rijders. Van 14.30 tot 17.00 uur houdt het C.E. Gollards Rustoord open in het tijdelijke gebouw „Molenend" aan de Molenstraat. De JOVD heeft een openbare avond in De Lindeboom; aanvang 20.00 uur. Zondag 1 september Om 8.00 uur begint op het strand bij paal 28 een wedstrijd van de sportvis sersclub Texel. De vereniging voor Vrienden van het Paard houdt een marathon. Start op het parkeerterrein Emmalaan om 11.00 uur. Vandaag is het de laatste dag van de Holland Surf Pool op het strand van De Koog. Maandag 2 september Op de Groeneplaats wordt de Texelse schapenfokdag gehouden van 9.00 tot ca. 13.00 uur. Van 20.00 tot 21.00 uur is in de open bare bibliotheek schrijfavond t.b.v. poli tie gevangenen. I Psychologe. Spreekuur volgens af- I spraak: op woensdag van 14.00 - 17.00 uur, tel. (02220) 4887, het Groene Kruisgebouw, kamer A1, Witte Kruis- laan 19, Den Burg. Mevrouw drs. R. Postma. Tevens bereikbaar: tel. (02220) 3842, Bernhardlaan 64, Den Burg. Spreekuren college van B en W: Burgemeester Engelvaart en wethou der Zegers maandag van 10.00 tot 11.00 uur; wethouder Schilling vrijdag van 14.30 tot 15.30 uur en wethouder Barendregt vrijdag van 10.00 tot 11.00 Elke eerste donderdag van de maand (na het fractieberaad) houdt de VVD Texel in hotel Rebecca in De Waal een instuifavond voor leden en introducees. Iedere woensdagavond houdt de Volksdansvereniging Texel een volksdansavond in De Wielwaal in De Waal, aanvang 20.15 uur. Nieuwe le den zijn welkom. Informatie via tele foon 02220-3565. Maatschappelijk werker Frank van Lare houdt spreekuur in d'Ouwe ULO maandags, dinsdags, woensdags en vrijdags van 8.30 - 9.30 uur en don derdags van 18.30 - 19.30 uur. Spreekuur raadsfracties: Iedere don derdag voorafgaand aan de week waa rin de raadsvergadering wordt gehou den hebben de raadsfracties van CDA, PSP, Pakt en WD spreekuur in het raadhuis, van 19.30 tot ca. 20.15 uur. leder kan daar terecht met vragen, aan- en opmerkingen, in het bijzonder over kwesties die in de raadsvergade ring aan de orde zullen komen. Texeis Belang houdt dit fractiespreekuur op de maandagavond voorafgaand aan de raadsvergadering. De WAO groep komt elke woens dag van 10.00 tot 12.00 uur bijeen in dienstencentrum De Buureton (oude St. Jan) aan de Molenstraat in Den Burg. Milieuklachten (over b.v. stank of la waai, bodemverontreiniging, e.d.) kun nen dag en nacht worden ingediend via telefoonnummer 023-310200. De privacy van de indieners wordt gega randeerd en elke klager krijgt antwoord. Het Natuurrecreatiecentrum is geo pend van maandag tot en met zater dag van 9.00 tot 17.00 uur. Entreeprijs f4 voor volwassenen en f2,50 voor kinderen. In de loop van de zomer, zo rond eind juli - begin augustus, begint het bij een aantal mensen weer wat te kriebelen. ,,Hoe zou het dit jaar met de bramen gaanZouden we er weer net zoveel kunnen plukken als vorig jaar?" Soms worden al inspectietochten gemaakt naar de bekende stekkies om de stand van het gewas te be kijken. Is er veel bloesem? Worden er veel vruchten gevormd? Wat dat betreft kurtnen we voor dit seizoen niet optimistisch zijn. Af gelopen winter zijn veel braamstruiken doodgevroren. Dat is op zich zelf geen ramp want het zijn alleen de bovengrondse delen die van de kou te lijden hebben. De wortels blijven meestal onge deerd. Door het koele, vochtige voorjaar ontwikkelden zich op de meeste plaatsen weer snel behoor lijke struiken. Maar te vrezen valt dat door het gebrek aan zon er toch maar weinig bramen echt tot hun recht komen. Voordat ik zal uitleggen wat er in de Texelse duinen op bramenplukgebied mogelijk is (daarover schijnen wel eens misverstanden te bestaan), eerst iets over de braam zelf. Rozen De bramen behoren plantkundig tot de rozenfamilie. Een grote familie waar dus niet alleen alle rozen toe behoren. Ook heel bekende planten en bomen die al eeuwen gekweekt en aangeplant worden zijn 'roosachtigen': aardbei, framboos, peer, kers, krenteboompje, lijsterbes, meidoorn, cotoneaster en ga zo maar door. Kruidachtige wilde en tuinplanten zijn onder andere wate raardbei, zilverschoon, tormentil, vrou wenmantel, agrimonie en spirea. Het dragen van doorns is dus, of schoon bij rozen en bramen normaal, geenszins een kenmerk voor alle leden van de rozenfamilie! Smakelijke vruchten Er zijn als we deze verschillende soor ten bekijken dus nogal wat roosachti gen die 'nuttig' zijn voor mens en dier. Heel wat produceren eetbare vruchten. Dit verdient wat nadere uitleg. Bij de geslachten (een plantenfamile wordt onderverdeeld in geslachten) roos en aardbei bijvoorbeeld, zijn het niet de echte vruchten (de zaden) die sappig en smakelijk zijn. Het is in feite de bloembodem die we eten. Bij rozen is het middelste deel hiervan los en bij de aardbei kegelvormig. Het zwelt na de bloei sterk op, wordt sappig en krijgt een opvallende kleur: rood of oranje. Allerlei vogels en zoogdieren (en dus ook mensen) komen op deze zogenaamde schijnvruchten af. Zo worden de eigenlijke vruchtjes, kleine droge dopvruchtjes, verspreid. Bij de rozebottels zitten deze zaadjes (pitjes) middenin, bij de aardbei zitten ze als kleine puntjes op de schijnvrucht. Bramen zijn in feite verzamelvruchten. In ieder afzonderlijk bolletje zit een steenhard zaadje. Bij het eten merken we daar doorgaans weinig van omdat de keiharde vruchtwand omgeven wordt door een heel taai, zacht en glibberig laagje. Het zaadje glijdt onge merkt naar binnen. Alleen als je echt op een braam gaat kauwen merk je die zaadjes wel op. Voordat je het weet zit er een tussen je kiezen! Alle 'moeite' die de planten doen om van die mooi gekleurde bloem zoete vruchten te ontwikkelen is gericht op de verspreiding van de zaden. De steenharde pitten worden niet door de maag verbrijzeld. Hoogstens enigszins aangetast door het maagzuur maar dat kan juist de ontkieming, later, bevorde ren. Ze komen met de uitwerpselen weer mee naar buiten en als bijvoor beeld een vogel die op een schaduw rijk plaatsje deponeert, kan er spoedig een nieuw braamstruikje ontkiemen. Twee soorten De meeste Texelaars weten ongetwij feld dat er twee soorten bramen op ons eiland groeien: blauwe en zwarte'. De blauwe heten officieel dauwbraam. De vruchten van deze soort zijn 'blauw berijpt' door een waslaagje dat er op zit. Ze smaken meestal vrij zuur. Op Texel vinden we dauwbramen vrij wel alleen in de duinen en met name dicht achter de zeereep. Hij gedijt daar goed op plaatsen waar kalkhoudend zand over organisch materiaal wordt geblazen. En dat gebeurt bij een af- slagkust zoals op Texel natuurlijk veel! Ingaand zondag a.s. stelt Staatsbosbeheer weer de zg. groene wandelroutes open. De ze wandelroutes liggen in De Muy, Westerduinen, Bodeka mer en de Eierlandse duinen en kunnen in verband met de kwetsbare natuur ter plaatse alleen in het winterhalfjaar worden gebruikt. De routes zijn aangegeven met paaltjes met groene koppen. Bloeiende bosbraam Duinriet, kruipwilg en bosaardbei zijn de weinige soorten die in de omgeving van de dauwbraam regelmatig zijn te vinden. Deze overstuivingszone is soortenarm! Hoge struiken vormt de dauwbraam nooit. Hij kruipt over de grond en be dekt daarbij soms vele tientallen vier kante meters duinzand. Meterslange uitlopers Naast de verspreiding door zaden heb ben bramen ook eenandere manier om hun gebied uit te breiden: snel groei ende loten langs de grond. Soms gaan deze uitlopers eerst de hoogte in om later naar de grond te buigen. Vooral in juli komt de groei van de loten goed op gang. Thijsse beschrijft hoe snel ze kunnen groeien en ook dat je dat werkelijk kunt zien: „Je ligt dan languit in het mos, de loep boven de groeipunt en dan gaat die heel langzaam met kleine schokjes voorwaarts". De langste uitlo pen die Thijsse (van een dauwbraam) mat, was maar liefst 573 centimeter! Op een gegeven moment stopt de groei en buigt de punt de grond in. op die plaats ontstaan dan worteltjes en wordt een nieuw bramenplantje ge vormd. Als in de winter de uitlopers afsterven en het contact met de moe derplant dus verbroken wordt is een nieuwe bramenstruik zelfstandig geworden. Dauwbramen worden doorgaans maar weinig geplukt. Vaak zijn de vruchten aan de kleine kant en knijp je ze gauw stuk. Ook het constante bukwerk dat nodig is om een emmertje dauwbra men te verzamelen zal velen afschrikken. Bosbraam Dat is natuurlijk heel anders met de (zwarte) bosbraam. Overal in bos- en duinstruwelen groeit deze plant uitbun dig tot immense struiken uit. Soms hangen bij deze soort de bramen zelfs te hoog om te plukken! Het zal bramenplukkers nauwelijks op vallen, maar de bosbraam is een zeer complex geval. Er is namelijk niet één soort. Onderzoekers hebben vast gesteld dat wat wij in Nederland bos braam noemen, eigenlijk wel 300 ver schillende soorten zijn! Allemaal met heel kleine verschillen. Een deel van die soorten komt slechts plaatselijk voor, maar ook op Texel zijn vele 10-tallen verschillende bosbramen gevonden. Daar waar de braamstruiken niet te veel in de schaduw staan, ontwikkelen zich de meeste en lekkerste bramen. Zoals al gezegd: of het een goed bra menjaar wordt, hangt af van natuurlij ke omstandigheden. Daarbij heb ik ook de indruk dat oude braamstruiken zoals vruchtbomen goede en slechte jaren afwisselen. Plukken op Texel Langs (bos)wegen en wegbermen kan natuurlijk iedereen z'n gang gaan, maar in de duinreservaten gelden wel enige beperkingen. Een paar jaar gele den heeft Staatsbosbeheer voor haar hele duingebied één duidelijke toe gangsregel vastgesteld: alleen vrije toegang op aangegeven paden. Daar voor gold eigenlijk voor ieder gebied een andere regeling, die soms ook nog van jaar tot jaar verschilde. Misverstan den over de toegang waren daarom vaak meer regel dan uitzondering. Toen de beheerder van het duingebied geconfronteerd werd met steeds meer bezoekers, zeker in voor- en naseizoen, moest besloten worden bovenstaande regeling in te voeren. Langs de vrije toegankelijke wandelpa den en fietspaden en langs de groene routes die per 1 september open gaan (zoals door de Buiten-Muy of achter de Geulplas langs) zijn gelukkig al vele kilo's bramen te plukken. Staatsbosbe heer echter besefte dat de echte, fana tieke bramenzoekers door deze regeling in hun hobby werden beperkt. Na nogal wat discussies is men er daarom toe overgegaan de bramen- plukkers wat'meer mogelijkheden te geven. Maar als je een gebied vrijgeeft is dat niet alleen voor hen, maar mag ook elk ander van die vrijheid profite ren. Besloten werd (om verschillende redenen zoals kwetsbaarheid en con troleerbaarheid) twee bramengebieden aan te wijzen: De Muy in het noorde lijk deel en De Bollenkamer in het zuidelijk deel van het eiland. Afhanke lijk van de ontwikkeling van de bramen worden deze gebieden in een periodé tussen 1 september en half oktober helemaal opengesteld. Alle andere ge bieden echter blijven alleen vij toegan kelijk op de aangegeven routes. De opening (en sluiting) van Muy en Bollenkamer wordt ieder jaar in een aprt berichtje in de Texelse Courant vermeld. Ook in die terreinen zelf is dat overigens te zien want alle 'verbo den bordjes' gaan in die tijd om de be treffende gebieden weg. Misverstan den over de toegangsmogelijkheden hoeven er dus niet meer te zijn. Adriaan Dijksen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1985 | | pagina 9