Cjroen c2jwartsJexeU in het harL.
/logelijk al in 1987
ater van de vaste wal
VVV-kantoor De
Koog blijft open
\ans/uiting kost veertien arbeidsplaatsen
|p
:en
Veer honden op
chapenjacht
„Wij wisten niets
van Texviscontract"
RST, VVV en De Koog Promotion
akkoord met regeling
ill lij
Radiateur uit
auto gestolen....
Extra parasprong:
militair door dak
Mei
lERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - Nr. 10.081
VRIJDAG 23 MEI 1986
jclie: Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, tel. (02220) 2741.
werktijd: Harry de Graaf, Pelikaanweg 75, De Koog, tel. (02228) 266,
,.jn der Heijden, Schilderweg 215, Oudeschild, tel. (02220) 5393 en Frans
man, Ongeren 7, Den Burg, tel. (02220) 5472.
advertenties, abonnementen, etc.:
«veld De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
jon (02220) 2741, na 18.00 uur 4881.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs /18.65 per kwartaal; los 85 cent
Postgiro 652.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742: NMB nr. 67.34.60.398.
directie van het Provinciaal Waterleidingbedrijf zal het
liege van Gedeputeerde Staten voorstellen Texel via een
inker" aan te sluiten op het Noordhollandse waterleiding-
Als GS en ook de raad van toezicht op de provinciale
drijven hiermee akkoord gaan zou Texel al in oktober 1987
>r kunnen gaan op Rijnwater, dat bij Castricum is
loongemaakt.
e electriciteitscentrale op Texel
dat veertien arbeidsplaatsen,
wijl bij Texvis nog eens een vijf-
mogelijke arbeidsplaatsen wel-
it niet zullen ontstaan. Door het
gvallen van het door de waterfa-
ik geleverde „brijnwater" ver-
ijnen daar de gunstige omstan-
heden voor de kweek van arte-
of pekelkreeftjes. Ir. J. Haas-
it, adjunct-directeur van het
N, vertelde woensdag niets te
ten van de inhoud van contrac-
tussen het Provinciaal Electrici-
sbedrijf en Texvis, waarin de
levering van brijn voor tien jaar
leregeld.
plan van het PWN om een leiding
het eiland te leggen raakte be-
d toen het Texels Belang-raadslid
irand Poster in de rondvraag van
raadsvergadering vorige week dins-
vroeg naar de gevolgen van dit
rnemen. Poster had zijn informatie
iet januari-nummer van het perso-
sblad PWN-wereld. Haasnoot:
zijn niet echt blij dat dit nu al
buiten komt, de resultaten van
onderzoek dat we hebben laten
oeren moeten nog naar de gedepu-
Het onderzoeksrapport is dan
nog niet openbaar, maar Haas-
was toch bereid uitgebreid ope-
van zaken te geven.
Onderzoek
de PWN-directie heerste begin van
jaar al groot optimisme over de
paring die een zinker, dat is een
ie buis onder de zeebodem, zou
inen opleveren. De kostprijs van
kubieke meter water op Texel be-
igt momenteel omstreeks fl,25.
echter niet over één nacht ijs te
gaf men het ingenieursbureau
sek BV uit Rotterdam opdracht om
:ies uit te zoeken wat aanleg van
zinker zou kosten en hoe het zou
inen. Bovendien berekende het
N wat de alternatieven zouden
ten op basis van prijsopgaven. Eén
gelijkheid werd ook aangemerkt als
loorlijk besparend, zij het niet zo
als een zinker: een hyperfilter"
arin door een proces van omgekeer-
osmose onder druk water ontzilt
tlt'
ig jaar werd een proef met een der-
ijk filter bij de PEN-centrale geno-
~nen er was sprake van dat die me
lde, al of niet gekoppeld aan een
idmolen voor de benodigde energie,
3d toepasbaar zou zijn. Dat is ook
zo, maar de kostprijs van per zin-
aangevoerd water is becijferd op
35 per kuub en water uit een hy-
rfilter kost altijd nog ƒ3,10. Het in
drijf houden van de huidige waterfa-
»ee honden verwondden vorige
iek een schaap en een lam, met
ten in oor en rug. Dat gebeurde
en de dieren een weiland nabij
Cocksdorp in waren gevlucht.
ter werd op het erf van een na-
rig gelegen perceel een kip
odgebeten.
honden waren eigendom van
n Duitse vakantieganger, die in
buurt verbleef. De schade zal
or hem worden vergoed,
iksterzaterdag werd in De Sluf-
een lam doodgebeten. Een Sint
rnhard-hond van een inwoner
Enschedé was zijn baas te snel
geweest. Het dier was niet aan-
lijnd de toegangstrap tegen het
In bij het natuurgebied opgerend
vervolgens verder gevlucht, ach-
de aldaar grazende schapen
i. Ook in dit geval draait de ei-
laar voor de schade op.
briek levert over twee jaar, als de in
stallatie financieel is afgeschreven, een
kostprijs van ongeveer f5— op. Mo
menteel bedraagt de jaarproduktie van
de fabriek 800.000 kubieke meter. Elke
gulden besparing levert dus jaarlijks
acht ton op.
Hyperfiltratie
Het reinigen van water door de omge
keerde osmosemethode brengt volgens
Haasnoot diverse complicaties met
zich mee. „Om te beginnen moeten
we zout grondwater oppompen. In
zeewater zitten te veel slibdeeltjes,
daar zouden de filters van „dichts
laan". Bovendien levert die installatie
maar twee arbeidsplaatsen op, je praat
dus over het afvloeien van veertien of
van twaalf man. Daar komt bij dat er
geïnvesteerd moet worden in een voor-
reinigingsinstallatie. Ook voor de narei-
niging met koolfilters, de opharding
(het water moet harder worden ge
maakt) en de desinfectie moet worden
geïnvesteerd. Dat zou trouwens toch
moeten, die nabehandeling krijgt het
water in de huidige situatie ook, maar
de benodigde apparatuur is aan ver
nieuwing toe." De meerkosten van hy
perfiltratie ontstaan vooral in de exploi
tatiesfeer. „Het kost energie, chemica
liën, personeel en onderhoud van de
installatie. We hebben bekeken of de
druk in het systeem rechtstreeks opge
wekt zou kunnen worden door een
windmolen met een staande as, van
het bekende „slagroomkloppermodel"
maar dat bleek niet uitvoerbaar. De
energie opwekken door een windmolen
met een horizontale as die stroom le
vert is vooralsnog niet rendabel ge
noeg. Volgens een lage schatting heb
ben we jaarlijks 4,2 miljoen kWu nodig
voor de hyperfiltratie en dat kost bijna
een miljoen gulden. Pas als de kWh-
prijs zou zakken van 19 naar bijvoor
beeld 5 cent zou een dergelijke instal
latie interessant worden. Het argument
dat het in huis halen van de benodig
de hoogwaardige technologie interes
sant zou kunnen zijn zag Haasnoot
niet echt zitten: „Het PWN zit daar
niet om te springen. Het nieuwe zou
dan zijn dat het hier om ontzilting van
zeewater gaat. Met hyperfiltratie heb
ben we echt wel ervaring, in Andijk
staat al jaren een proefopstelling."
Over het uitfiltreren van radio-activiteit
en zware metalen had Haasnoot niet
echt gegevens beschikbaar.
„Zware metalen worden er in het hui
dige provinciale systeem van opper
vlaktereiniging en infiltratie goed uitge
haald en uit de gegevens van de
besmetting door Tsjerbobyl blijkt dat
we in de filtering van het PWN-
zuiveringssysteem al een behoorlijke
verlaging van de radioactiviteit bereikt
hebben. Vergelijkende cijfers heb, ik
echter niet."
Zinker
De zinkermethode is ook niet geheel
vrij van complicaties. Zowel in Den
Helder-oost, het beginpunt van de 6,5
kilometer lange leiding, als in de Prins
Hendrikpolder zal het bestaande lei
dingnet moeten worden aangepast.
Gekozen is voor „aanlanding" in de
PH-polder bij een stuk dijk waar nog
geen zinkstukken tegen de voet van
de dijk zijn gelegd. In het voorgestelde
traject loopt een knik naar het oosten,
Het VW-kantoor in De Koog blijft open en zal dus niet worden
verkocht zoals de bedoeling was. Blijvende openstelling wordt
financieel mogelijk gemaakt door de Stichting VW Texelpro-
motie, die 2/5 van de kosten draagt en door De Koog Promoti
on en de Recreatiestichting die bereid zijn gezamenlijk de
resterende kosten te vergoeden.
Zoals bekend werd verkoop van het kan
toor noodzakelijk geacht om de sterk
verslechterde liquiditeit van de VW orga
nisatie op te vijzelen. Hiertegen rees ver
zet. Velen in De Koog waren van me
ning dat een VW-vraagbaak in Texels
belangrijkste toeristencentrum noodzake
lijk is als toeristisch dienstbetoon, een
vorm van „interne promotie" die
minstens zo belangrijk is als de „externe
promotie" die de nieuwe stichting VW
Texelpromotie gaat bedrijven. Veel Koger
ondernemers lieten zelfs weten hun pro-
motiebijdrage aan het TVO niet te zullen
betalen als de plannen om het WV-
kantoor te verkopen zouden doorgaan.
Al geruime tijd geleden kwamen op initi
atief van De Koog Promotion gesprekken
op gang om sluiting van het kantoor te
voorkomen, in eerste instantie met de
Recreatiestichting Texel. Ook de RST
(participant in de stichting Texelpromotie)
is van mening dat een VW informatie-
post in De Koog (waar in de top van
het seizoen 70% van de totale toeristi
sche bezetting van Texel verblijf houdt)
niet kan worden gemist. Het zag er ech
ter naar uit dat openhouden van het
kantoor financieel onmogelijk was, totdat
duidelijk werd dat RST en De Koog Pro
motion het grootste deel van de
openstellingskosten zouden willen dra
gen. Woensdagmiddag werd definitief
1'
Dit monument, met op de achtergrond centrale en waterfabriek, symboliseert de samenwerking tussen PEN en PWN.
overeenstemming bereikt.
Bemanning
Voor het komende seizoen is afgespro
ken dat het kantoor van eind mei tot 1
oktober open zal zijn en dat De Koog
Promotion en de VW samen voor de
personeelsbezetting zullen zorgen. Van
maandag tot en met zaterdag is van
15.00 tot 19.00 uur een VW informatrice
in het kantoor aanwezig en vanaf 10.00
uur 's morgens daarnaast ook de heer F.
Rootlieb namens De Koog Promotion.
Eventueel houdt Rootlieb ook na 19.00
uur zitting in het kantoor (zelfs openstel
ling op zondag is niet uitgesloten). Hij
geeft het publiek algemene informatie en
zorgt zonodig voor verwijzing. Voor ech
te VW werkzaamheden, zoals het reser
veren van accommodatie of de behande
ling van klachten zal men alleen bij de
VW-informatrice terecht kunnen. Een en
ander zal contractueel worden vastge
legd. Aan de hand van de ervaringen die
deze komende zomer worden opgedaan
zal vóór 1 oktober een regeling voor de
volgende jaren worden ontworpen; dan
zal ook precies bekend zijn wat de
kosten en baten zijn van de nu voorge
nomen regeling.
Zowel van de zijde van de VW, de RST
als De Koog Promotion werd ons mee
gedeeld dat men bijzonder tevreden is
over het onderhandelingsresultaat.
zodat het precies vrij blijft van het hui
dige ankergebied. Een complicatie
daarbij is echter dat in het bestem
mingsplan Waddenzee dat ankergebied
nogal fors naar het oosten opschuift.
Het plan heeft nog geen rechtskracht
maar het in de toekomst neerzetten
van een booreiland bovenop de water
leiding naar Texel kan beter vermeden
worden. Haasnoot weet een eenvoudi
ge oplossing: „Dan delen ze het an
kergebied maar in tweeën." Het
bestemmingsplan moet nog naar GS
en die zullen de belangen van het ei
gen bedrijf waarschijnlijk niet vergeten.
Het is overigens onjuist om te spreken
van één leiding, het zou namelijk om
twee buizen gaan, elk met een inwen
dige doorsnede van dertig centimeter
en een onderlinge afstand van honderd
meter. Het water dat daar doorheen
gaat is drinkwater, dat „schoon"
wordt afgeleverd in de drinkwaterkel
der in Den Burg. Dat water komt van
het pompstation Bergen. Daar ge
bruikt men gezuiverd Rijnwater dat is
geïnfiltreerd in een gebied nabij Castri
cum. Daar wordt het na verloop van
tijd weer uitgepompt.
De leidingen komen tenminste drie
meter dieper te liggen dan de laagst
mogelijke bodem. De bodem in dit ge
bied met zijn forse stromen is nogal
eens in beweging, maar door de lei
dingen zo diep in te spuiten zou risico
vermeden worden. Hoe veilig is een
dergelijke leiding? Haasnoot: „Abso
luut veilig is er niets, maar als je 99%
absoluut veilig vindt, is dit absoluut
veilig".
Investeringen
Het vergelijken van de kosten is moei
lijker dan het op het eerste gezicht
lijkt. Niet alleen de investeringen spe
len een rol, ook de afschrijvingstermijn
is van belang. In totaal blijkt dat de
zinker er goedkoper afkomt dan de hy
perfiltratie. Als er volgend jaar een zin
ker gelegd wordt moet het PWN 21
miljoen gulden „in kas" hebben. Dat
bedrag is voldoende voor de dekking
van alle lasten tijdens een periode van
dertig jaar. Voor hyperfiltratie zou vol
gend jaar dertig miljoen beschikbaar
moeten zijn, ook voor dertig jaar. Ook*
het in bedrijf houden van de bestaan
de fabriek vergt investeringen. Voor
een half miljoen is die weer een jaar of
tien bruikbaar.
Het verschil in de kostprijs van het wa
ter zit dus de komende tien jaar ken
nelijk niet in kapitaalslasten maar in de
kosten van personeel, energie en voor-
en nabehandeling.
Personeel
De heer Haasnoot is zich bewust
van de gevolgen die een zinker
voor het PEN-personeel op Texel
heeft. „We hebben allerlei variabe
le factoren mee laten wegen zoals
de energieprijs, de rente en de in
flatie. Het plaatsen van een hyper
filter blijft veel duurder dan een
zinker, om over de waterfabriek
maar niet te spreken. Wij zullen
natuurlijk ons best doen om te hel
pen bij de opvang van mensen die
hun baan kwijtraken, dat zal in het
overleg met het PEN zeker ter tafel
komen". Desgevraagd moet hij
echter vertellen dat de zinker ook
aan de overkant geen extra werk
schept, behalve dan tijdelijk bij de
aanleg: „Die miljoen kuub per jaar
doen ze er in Bergen gewoon even
bij".
Texvis
Over de gevolgen voor Texvis blijft
Haasnoot vooralsnog heel formeel:
„De waterfabriek is officieel een
PEN project. Zij verkopen ons water,
dat is contractueel vastgelegd. Texvis
zit ook contractueel aan het PEN vast
en niet aan ons. Wij hebben pas on
langs gehoord dat er zo'n contract is
J. Haasnoot.
en we weten nog steeds niet wat er in
staat. We doen nu gewoon een voor
stel aan GS dat voor onze bedrijfsvoe
ring een behoorlijke verbetering bete
kent. Ik wil wel zeggen dat ik het heel
vreemd vind dat wij niets van de in
houd van het contract wisten". Haas
noot is niet op de hoogte van de con
sequenties voor het personeel van Tex
vis. Ook weet hij niet of de brijn, dat
is ingedikt zeewater, die eventueel van
hyperfiltratie afkomstig zou zijn wat
temperatuur en zoutgehalte betreft ge
schikt zou zijn voor de kweek van
pekelkreeftjes.
Drs. Ing. E. Lieuwes van Texvis: „Wij
moeten als beginnend bedrijf opeens
een half miljoen meer investeren als de
waterfabriek weggaat, terwijl we daar
ook al voor een dergelijk bedrag aan
leidingen naar toe hebben gelegd. De
artemiakweek is bijzonder interessant
voor ons, in twee weken tijd vermeer
dert dit beestje zich onder de juiste
omstandigheden van 1 gram per ku
bieke meter water naar 25 kilo. De
kreeftjes worden gebruikt voor de
pharmaceutische industrie en voor bij
voorbeeld veevoer. Op termijn denken
wij dat we hiervoor vijf tot tien men
sen aan het werk kunnen zetten. Lieu
wes is niet blij met de huidige gang
van zaken: „We hebben hier twee keer
te maken met de provincie. We heb
ben een contract met het PEN, waar
wel in is voorzien dat de waterfabriek
zal verdwijnen, maar niemand ver
wachtte dat al zo snel. Dat contract
werd een half jaar geleden afgesloten.
De provincie heeft onze vestiging hier
gestimuleerd en schriftelijk medewer
king toegezegd. Als we niet die gratis
„brijnstroom" deze kant op kregen
zouden we waarschijnlijk helemaal niet
op Texel zijn gaan zitten".
Lieuwen heeft er begrip voor dat het
PWN de eigen kosten wil drukken,
maar hij betwijfelt of de genoemde cij
fers reëel zijn. „Ik heb van mijn rela
ties in de baggerwereld gehoord dat
8,5 miljoen voor het leggen van een
Een 75-jarige vakantieganger werd
slachtoffer van een opmerkelijke
diefstal. Toen hij dinsdag met zijn
Opel Ascona de parkeerplaats van
zijn camping in De Koog verliet
om een ritje over Texel te maken,
merkte hij dat de grill van de wa
gen was af gesloopt. De man ging
evengoed op weg, maar op de Pij-
persdijk kreeg hij technische pro
blemen. De auto blies stoomwol
ken uit en was kennelijk overver
hit. Pas toen bleek dat niet alleen
de grill maar ook de erachter zit
tende radiateur was weggehaald.
De slangen waren doorgesneden.
De politie ging op onderzoek uit
en ontdekte dat enkele jongens op
eerste Pinksterdag bij een garage
bedrijf in De Koog hadden ge
vraagd om een tweedehands radi
ateur voor een Opa! Ascona, maar
het was niet tot een transactie ge
komen. Het vermoeden bestaat nu
dat deze jongens later de radiateur
van het gewenste type uit de ge
parkeerde auto van de 75-jarige
vakantieganger hebben gesloopt.
dergelijke zinker wel erg goedkoop is."
Haasnoot noemde hetzelfde bedrag als
kostprijs voor het leggen van de zin
ker, hij baseert zich daarbij op „bud
get proposals" vanuit het bedrijfsleven,
dat zijn beredeneerde schattingen. Het
Rotterdamse onderzoeksbureau ver
richte bovendien metingen en
seismisch onderzoek naar het voor
gestelde tracé, een onderzoek waar
voor ruim een ton werd uitgetrokken.
Procedure
De raad van toezicht heeft 30 juni een
openbare vergadering waarin deze zaak
aan de orde zal komen. Met het ad
vies van deze raad zullen GS zich er
vervolgens over buigen. Als die ook
besluiten dat het door moet gaan kun
nen de werkzaamheden dit jaar nog
een aanvang nemen. Op zee moet in
verband met het weer gewerkt worden
tussen 15 maart en 15 oktober. De ei
genlijke aanleg van de zinker duurt on
geveer een maagd.
B en W zullen binnenkort GS verzoe
ken de behandeling uit te stellen, om
dat de gemeente goed gefundeerd wil
reageren en dan is 30 juni wel erg kort
dag.
De militaire parakampioenschappen
waren koud beëindigd of een militair
die op eigen verantwoordelijkheid nog
een sprong waagde, moest dit met
een vermoedelijk gebroken enkel bezu
ren. De parachutist landde vrijdag
rond één uur 's middags door het dak
van een schuur in Eier/and. Hierdoor
ontstond een flinke schade aan het
dak. Pikant detail was dat de parachu
tist al op verscheidene plaatsen was
gebandageerd.