Cjrocn Tjujurtyjexels het harL,
tovincie-vergunning voor
wemparadijs lijkt geen probleem
„Texelgesprache" wisselt van
gedachten over cultuur
Werkloosheid op laagste
punt sinds vijf jaar
el Ie ma in beroep tegen formele weigering
Seizoenstart van
Het Leerhuis
helse vogelfilm voor
Duitse televisie
Man omgekomen
bij gasbrand
in caravan
Duitsers maand actief in De Koog
18) PGEBICHT 15 SEPTEMBER 1887 - Nr. 10.115
VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1986
Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon 02220-2741.
;;8n werktijd deze week tot en met dinsdag a.s.: Harry de Graaf, Pelikaan-
75, De Koog, telefoon 02228 - 266.
joradvertenties, abonnementen, etc.:
igeveld De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
jfoon (02220) 2741, na 18.00 uur 4881.
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs 718,65 per kwartaal; los 85 cent
Postgiro 652.
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34.60.398.
estuurder Joop Jellema van de in oprichting zijnde N.V. Re-
leatiefnaatschappij Texel, heeft woensdag in Haarlem ver-
gedaan van de financiële stand van zaken rond ,,zijn"
iwemparadijs. Hij deed dat niet mondeling maar overhandig-
een schriftelijk overzicht aan voorzitter A. Jager van de
[ovinciale commissie ingevolge de wet administratieve
jchtspraak overheidsbeslissingen(Arob) die de cijfers zal
Dorgeven aan gedeputeerde staten.
it verslag moet het provinciebestuur
ivan overtuigen dat het zwemparadijs
pTexel een haalbare kaart is, zodat
voor het ptoject benodigde „verkla-
gvan geen bezwaar" kan worden
bekend laat het bestem-
n niet toe dat op het Kercke-
snd bij De Koog een zwemparadijs
nordt gebouwd. Daaraan is op de be
nde wijze een mouw gepast: door
in artikel 19 procedure waarbij de
(ovincie het laatste woord heeft. Toen
zaak begin dit jaar door de pro-
riicie werd behandeld, bleek dat ge
muteerde staten geen planologische
ezwaren hadden, maar de verklaring
in geen bezwaar pas wilden geven
adat aannemelijk was gemaakt dat de
itiatiefnemers ook werkelijk financieel
istaat waren het plan te
«wezenlijken.
Formele weigering
lussen is echter de nieuwe wet op
ruimtelijke ordening van kracht ge-
jrden waarin onder andere staat dat
m verklaring van geen bezwaar die
ist binnen een bepaalde termijn kan
«rden afgegeven, automatisch wordt
êweigerd. Dat was gebeurd met de
«klaring voor het zwemparadijs en
m die verklaring alsnog te krijgen
'.3S het nodig dat Jellema tegen het
«eigeringsbesluit in beroep ging krach-
de wet Arob. In het kader van die
rocedure moest hij woensdag voor de
etreffende provinciale commissie ver
fijnen om zijn bezwaar toe te lich-
lsi. Het was een louter formele affaire
larbij de vraag of het zwemparadijs
moet komen door de provincie niet
«discussie werd gesteld. Jellema
loefde alleen maar aan te geven dat
et met de financiering van het zwem-
aradijs goed zit. Dat was niet zo
iioeilijk want de gemeente heeft twee
'iljoen toegezegd, de andere twee
ijoen van particulieren od Texel is
aktisch bij elkaar en het lenen van
restant van de bank levert ook
•en problemen op. De zitting zou dan
•kin enkele minuten zijn afgelopen,
fce het niet dat voor de bijeenkomst
F degenen waren uitgenodigd die
festijds in het kader van de artikel 19
nocedure hebben geprotesteerd tegen
het zwemparadijs.
Verzet
Op die uitnodiging was ingegaan door
Mr. De Haas die met Ewoud Keijser
naar de zitting was gekomen en na
mens laatstgenoemde ervoor pleitte
om de verklaring van geen bezwaar
niet af te geven. Keijser (eigenaar van
een sauna aan de Parnassiastraat) ver
wacht dat van het zwemparadijs
(waarin ook een luxe sauna-inrichting
is opgenomen) een zodanige zuig
kracht zal uitgaan dat hij zijn bedrijf
wel kan sluiten. Mr. De Haas voerde
een aantal juridische argumenten aan
die volgens hem reden moesten zijn
om Jellema in het ongelijk te stellen.
Geen grondslag?
Onder meer zei hij dat de gemeente
raad twee keer een voorbereidings-
besluit heeft genomen en dit tweede
besluit zou geen wettelijke grondslag
hebben geleverd voor de aanvraag en
het daarmee verband houdende be
zwaarschrift. Verder zou Jellema zich
volgens hem bij de formele weigering
van de verklaring van geen bezwaar
hebben neergelegd en ook vond Mr.
De Haas dat de financieringsopzet
voor het zwembad zoals hij dat uit de
krant had vernomen niet'deugde en hij
noemde het onverantwoord dat de ge
meente bereid was geweest er twee
miljoen in te steken, zonder eerst een
deugdelijk onderzoek in te stellen. Ver
der had hij ontdekt dat de N.V. Re
creatiemaatschappij Texel bij het han
delsregister niet is ingeschreven en hij
betichtte Jellema zelfs van misleiding
omdat hij doet voorkomen dat hij aan
delen verkoopt, terwijl het in werkelijk
heid kortingskaarten zijn. Het kwam
erop neer dat de gemeente bezig was
het volgens hem goed draaiende be
drijf van Keijser om zeep te helpen
met een zwemparadijs dat niet levens
vatbaar is.
Onvergelijkbaar
Voorzitter De Jager wees erop dat het
bedrijf van Keijser en het toekomstige
zwemparadijs volkomen onvergelijkbare
zaken zijn. Weerwoord werd ook gele
verd door Albert Hut van de gemeente
Texel, die zei dat de bestaansmogelijk
heid van het zwemparadijs wel degelijk
is nagegaan door middel van een haal
baarheidsonderzoek. Dat een tweede
voorbereidingsbesluit geen wettelijke
basis kan zijn, is wel heel erg onwaar
schijnlijk want het komt wel meer voor
dat voorbereidingsbesluiten worden
herhaald nadat ze zijn verlopen en
daar is door controlerende hogere
overheden nooit juridisch bezwaar te
gen gemaakt. Hut zei dat het zwem
paradijs van algemeen belang wordt
geacht voor Texel en dat de gemeente
nu eenmaal niet de taak heeft concur
rentieverhoudingen te regelen. Mr. De
Haas bleef scherp protesteren. Als er
dan een haalbaarheidsonderzoek was
geweest, dan had hij de restultaten
daarvan in het dossier willen aantref
fen. Even later bleek dat hij toch wel
van dat haalbaarheidsonderzoek af
wist, want hij citeerde daaruit af
komstige in de krant gepubliceerde cij
fers die betrekking hadden op de ex
ploitatieverwachting over de eerste drie
jaar. Voor die cijfers had hij overigens
geen goed woord over.
Prijsvraag
Jellema had de toelichting waaruit
moest blijken dat'de financiering van
het zwemparadijs nagenoeg rond is op
schrift overhandigd omdat hij niet wil
de dat de cijfers in de openbaarheid
zouden komen. Als reden gaf hij op
Aan het slot van do bazwarenzitting wekte Joop Jellema de ambtenaren en andere aanwt
pen en hij reikte aan ieder de kleurige wervingsfolder ,,Doe iets voor Texel" uit.
dat momenteel een prijsvraag loopt.
De mensen op Texel kunnen raden op
welk tijdstip de twee miljoen gulden bij
elkaar is. Als hij de stand van dat mo
ment zou bekend maken, zou het te
makkelijk worden om het juiste tijdstip
te raden
zigen op om ook zwemparadijs-aandelen te ko-
Het Leerhuis start maandagavond om
8 uur in het zaaltje van de Doopsge
zinde Gemeente het vierde leerseizoen
met een lezing van Hans Jansen. On
derwerp van de dit seizoen te houden
tien lezingen is: „De wortels van het
Christendom, zoals die met name in
de Joodse traditie zijn te vinden". Tij
dens het seizoen zullen ook spreken
dr. H. Vreekamp, rabbijn H. Rodriques
Pereira, dr. Piet van Boxel en anderen.
Bij de lezingen is iedereen welkom. De
lezing van Jansen behandelt de Jood
se feestdagen. Voor meer informatie:
Hendriek Vlaming, Burgerhoutstraat 6,
Den Burg, (02220) 3193.
Het aantal werklozen op Texel was
eind augustus lager dan in juli. Het
daalde van 288 naar 275 en dat is
sinds 1 september 1981 niet meer
zo laag geweest. Vooral de bouw
sector beleeft een voorspoedige
periode en daarvan lijkt het einde
nog niet in zicht, wat aanleiding
geeft tot een optimistische toe-
komstblik. Of de gunstige cijfers
samenhangen met de seizoensver
breding, de dubbeldeksveerboot
van Teso en de intensieve reclame
campagne voor Texel is niet uit de
cijfers af te leiden.
De zonnige toekomst van de bouwsec
tor hangt nauw samen met bouwpro
jecten in de naaste toekomst. Met na
me de achttien woningen in Ooster
end, waarbij sprake is van een leerlin
genbouwplaats spelen een invloedrijke
rol bij de totstandkoming van de ar
beidsplaatsen in de bouw.
Hoewel het verschil van de totale
werkloosheid in 1986 en 1984 erg groot
is (in '84 anderhalf maal zoveel) be
draagt het verschil met 1985 „slechts"
29 werklozen. Omdat het afgelopen
jaar veel mensen in de bouw en de
verzorgingssector aan een baan ziin
geholpen ligt het niet voor de hand te
spreken over een afname van de wer
kloosheid als gevolg van de toename
van het toerisme. Kennelijk is sprake
van een structurele toename van de
werkgelegenheid.
Wel denkt directeur A. Maasdam van
het arbeidsbureau dat door de gunsti
ge spreiding van de herfstvakanties
veel seizoenbanen tot eind oktober
kunnen worden aangehouden. Deson
danks verwacht hij dat het aantal wer
klozen aan het einde van deze maand
toegenomen zal zijn, omdat veel hore
cabedrijven arbeidsplaatsen verliezen.
„Het gaat over het algemeen goed
met de werkgelegenheid op Texel en ik
geloof niet dat het de komende maan
den ontstellend hard achteruit zal
gaan", aldus directeur Maasdam.
Donderdagavond 25 september
tondt de Norddeutsche Rundfunk
'8film „Vogelparadijs Texel" uit.
tonatuurcineast Werner Czarnecko
toft deze ca. drie kwartier duran
te film vorig jaar in diverse vogel-
toedplaatsen op Texel gemaakt,
ij kwam daarvoor een tiental ka
ïn naar het eiland en kreeg bij
In opnamewerkzaamheden de
iun van Natuurmonumenten en
latsbosbeheer.
Bij een gasontploffing en een
daaropvolgende brand in een
wooncaravan op een terrein aan
de Hallerweg kwam woensdag
morgen vroeg een 49-jarige Texe
laar om het leven. Het drama vol
trok zich rond half zes. Er wordt
door de technische recherche van
de rijkspolitie uit Alkmaar en de
Texelse rijkspolitie een onderzoek
ingesteld naar de toedracht van
de explosie. Vermoedelijk heeft de
caravan zich met gas gevuld door
een defect aan de gastoevoer naar
het kooktoestel. De bewoner heeft
niet tijdig zijn woonruimte weten
te verlaten. De caravan brandde
geheel uit en de ruiten van een
nabijstaande caravan sneuvelden.
Uitgerekend bij Texels meest toeristische trefpunt, de Dorpsstraat in De
Koog, is een groep Duitsers neergestreken om bijna een maand lang van
gedachten te wisselen over cultuur in het algemeen, en de Duits-
Nederlandse verhoudingen in het bijzonder. De momenteel 39 personen
tellende vereniging „Texelgesprëche" wil bijzonder graag de Texelse be
volking en de hier verblijvende vakantiegangers bij hun discussiepro
gramma betrekken. Maandag is het thema „Mythe, filosofie en weten
schap" gestart en over twee weken (26 september) gaat het tot 10 okto
ber over „Gentechniek, evolutie en natuurbegrip".
Beide „Sommerakademien" vinden
plaats in „De Schuilhut", achter de
Nederlands Hervormde kerk, aan
de Parnassiastraat. De vereniging
„Texelgesprëche" (vrij vertaald
„Gesprekskring op Texel") werkt
op het eiland al enige jaren derge
lijke programma's af, die een com
binatie vormen van studie en va
kantie. De meeste deelnemers zijn
afkomstig van de Universiteit van
Essen, terwijl de vereniging geze
teld is te Oberhausen. In april van
dit jaar bijvoorbeeld, was er een
groep op het eiland, die zich een
week lang bezighield met het the
ma „Die Anthropologie Hegels".
Zijn zulke studieweken gebruikelijk
in Duitsland?
Mede-organisator Dr. P. L. Oesterreich:
„Nee, wat wij doen is bij mijn weten
i wooncaravan staat in lichterlaaie, even voor met blussen werd begonnen.
uniek. Ik beschouw deze vorm als
ideaal. Het is geen vakantie van luie
ren op het strand en op terrasjes zitten
en het is ook geen kwestie van hele
dagen alleen maar discussiëren".
In hoeverre is er sprake van
studeren?
„Bij elk thema behoort een reeks
voordrachten. Na zo'n lezing kan de
discussie losbarsten. Dat is zeer leer
zaam en verder houden we ons bezig
met tekst-interpretatie. Dat is wat be
treft de theoretische informatie. Tot
het praktisch gedeelte behoort kunst
beoefening. Momenteel trekken we er
op uit om Texelse landschappen te
schilderen".
Horizon
De schoonheid van het eiland blijkt
een inspiratiebron van belang te zijn
voor de vereniging. „Dit eiland is een
voorbeeld voor ervaring met de natuur.
Voor Texel geldt, wat de filosoof Karl
Jaspers van het landschap langs de
Noordzee in het algemeen heeft ge
zegd: „Niets als hemel, horizon en
een plek waar ik sta. De hemel opent
zich naar alle kanten". Texel betekent
echter niet alleen hemel en zee, open
horizon en verte. Het eiland bezit ook
grote heidevlakten en weilanden. Zo'n
weide helpt ons onszelf van de blind
heid voor hetgeen we eigenlijk zouden
moeten zien, te bevrijden en datgene
te leren zien, dat werkelijk de moeite
waard is om gezien te worden", zo
staat in een begeleidend schrijven te
lezen. Auteur hiervan is Prof. Dr.
Georg Scherer, de grote man achter
„Texelgesprache".
Scherer meent dat de zuiverheid van
de natuur op Texel de mens bewust
maakt van zijn bestaan. Door de na
tuur hier te ervaren wordt een soort
verbinding tussen cultuur en natuur
tot stand gebracht. „Veel mensen twij
felen aan de zin van ons bestaan. Het
is noodzakelijk om een nieuwe hou
ding tegenover de natuur te bepalen.
Door factoren als meer vrije tijd, bezui
nigingen en bureaucratie, kan de cul
tuur gevaar lopen. Hierdoor krijgen de
activiteiten van een vereniging zoals de
onze een grote actuele betekenis". Al
dus schrijft de professor.
Vrede
Eén van die activiteiten is het verbete
ren van de verstandhouding tussen
Nederlandse en Westduitse burgers.
Scherer: „Een verstandhouding tussen
volken, die alleen op economische
overwegingen of op een oppervlakkig
toerisme is gebaseerd, is op los zand
gebouwd". Het leren begrijpen van el
kanders cultuur kweekt wederzijds be
grip en draagt bij tot vrede tussen bei
de volken.
Hoeveel belangstelling is er voor
deze cultuuruitwisseling bij de toe
risten en Texelaars?
Dr. P. L. Oesterreich: „Dat is ons pro
bleem. Veel contacten hebben wij nog
niet kunnen leggen. De meesten we
ten ook niet wat wij hier in De Schuil
hut doen. Sommigen komen uit
nieuwsgierigheid een kijkje nemen en
krijgen van ons dan informatie, maar
mensen die gericht op de discussie af
komen hebben we nog niet gehad.
Vandaar dat we nu meer publiciteit
zoeken".
Zijn er wel al contacten gelegd met
instellingen of organisaties op Texel,
zoals bijvoorbeeld de middelbare
scholen?
„Nee, maar dat lijkt me een goed
idee".
Het eerste thema loopt dus tot en met
26 september. Dagelijks zijn er „tekst
seminaries" (lezing en discussie) om
tien uur 's ochtends en om acht uur 's
avonds. De bijeenkomsten duren door
gaans één twee uur. Aanstaande
zondag is alleen 's avonds een voor
dracht. Het tweede thema start op
maandag 29 september. De lezingen
hiervan vinden 's morgens om tien uur
plaats en de discussies 's avonds om
acht uur, dagelijks tot en met vrijdag
10 oktober.
Voor meer inlichtingen over de
discussie-onderwerpen en het pro
gramma van „Texelgesprache" wende
men zich naar De Schuilhut, Parnas
siastraat 2a.
