Texel worstelt met winter
Motoren „Waalenburg"
terug naar Texel
w
TX 8 ternauwernood aan
zware aanvaring ontsnapt
.WAT IK ZEGGEN WOU.:
Hatha-yoga cursus
Zon, maan en hoog water
WVC onderzoekgroep
onderwaterarcheologie
naar maritiem museum
Lezing: De vrouw
in de muziek
Winkeldiefstal
Geef een andere
plaats!
B&-W positief over
regeling
winkelsluitingswet
Training Christelijke
kinderwerkers
Vrijdag 16 januari 1987
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
9 TX 8 tijdens de eerste tocht in 1985.
Wil" MtM LtZLKS «Z'LN <tAANT»OOAOEU«'.>CC WM Ot AtOM t
l;4f| 3e opvarenden van de kotter TX 8
.Cornelia Irene" van Dirk Krijnen
(wamen dinsdagmiddag met de
ichrik vrij, nadat een aanvaring
net het marinebevoorradingsschip
.Zuiderkruis" slechts ternauwer
nood was voorkomen. Het marine
chip was bij een manoeuvre in
iet Schulpengat precies tussen de
TX 8 en Wieringer kotter WR 17,
jie in span lagen te vissen,
joorgevaren.
Het vistuig liep hierbij nauwelijks
ïoemenswaardige schade op.
3irk Krijnen zocht vrijwel direct radio-
ontact met de kustwacht om melding
te maken van het geval en woensdag
middag deed hij aangifte bij de rijkspo-
itie te water in Den Helder. Volgens
een communiqué van de marinevoor-
ichtingsdienst zou de bijna-aanvaring
ijn veroorzaakt door een plotselinge
toerswijziging van de twee vissende
totters. De .Zuiderkruis", die op dat
ioment op weg was naar thuishaven
len Helder, was hierdoor gedwongen
im volle kracht achteruit te gaan en
in draai over stuurboord te maken,
im een aanvaring te voorkomen. Met
lestopte motoren en stilstaande as,
'reef het marineschip vervolgens tus-
ten beide schepen door, niet bemer-
tende dat het vistuig werd overvaren.
Dirk Krijnen houdt er een andere le
ting op na. Volgens hem is er geen
iprake van een plotselinge verandering
kan koers door de TX 8 en de WR 17
van C. de Visser uit Den Oever). De
vissers hadden de Zuiderkruis" al op
anderhalve mijl afstand zien aankomen
ïn wachtten af welk schip het zou
ijn. Gebruikelijk is dat de coasters en
mder scheepvaartverkeer dat van het
Schulpengat gebruik maakt, weten dat
je kotters in de aanloop van het gat
ip kabeljauw aan het vissen zijn, en
iaarom op geruime afstand uitwijken.
Het marineschip week echter niet uit.
Toen het tot op een halve mijl was ge-
naderd, gaven de vissers waarschu
wingssignalen met het rode licht en
met de schijnwerper. Toen dat niet
hielp werd nog een geluidsalarm gege
ven. Vervolgens werd in allerijl één mi
nuut lang op volle kracht gedraaid. De
„Zuiderkruis" deed hetzelfde pas op
het allerlaatste moment, waarna het
marineschip tussen de in span vissen
de kotters door dreef, aldus het com
mentaar van Dirk Krijnen. Op een paar
gaten in de netten na, werd geen
schade opgelopen, maar de schrik zat
er stevig in. „Wat wil je als zo'n groot
ding met veertien mijl per uur het
Schulpengat binnenkomt, 't Schip is
wel zo'n 120 meter lang en dat zie je
dan recht op je afkomen. Een aan
toonbare koerswijziging heb ik niet ge
zien", aldus de Oudeschilder
kottervisser.
De extreme kou heeft in het hele
land voor overlast gezorgd. Texel is
niet gespaard gebleven, hoewel het
tot woensdag nog meeviel. De Wo
ningbouwvereniging meldde bevro
ren leidingen en de gladheids-
bestrijding door gemeente, rijkswa
terstaat en het waterschap stonden
tot dusver niet voor ernstige
problemen.
De chef buitendienst van de gemeen
te, Piet Bolier, vond dat het tot dusver
wel meeviel. „Wij hebben 8 mensen
die bij toerbeurt twee dagen wacht
hebben. Zij beginnen om vier uur 's
morgens met controleren". Als de
wachter gladheid constateert gaan er
twee chauffeurs en twee opstappers
op pad om te strooien of te schuiven.
De gemeente heeft zijn gebied ver
deeld in een „snelle" route een een
„langzame" route. De snelle route
loopt in de richting van De Cocksdorp
en vandaar naar Oosterend. Een twee
de wagen maakt een rondje in Den
Burg, gaat naar de veerhaven en ver
volgt zijn weg naar Den Hoorn en De
Koog.
De langzame route omvat de kleinere
straatjes in Den Burg en de rest van
de buitendorpen. Vóór acht uur pro
beert men ook de fietspaden schoon
te hebben, als eerste de fietspaden
van Oudeschild en De Koog, omdat
die het meest gebruikt worden door
de schooljeugd.
Zoutopslag
„Voor bejaarden hebben we een speci
ale regeling", aldus Bolier „Om half 8
's morgens gaan onze mensen in Den
Burg en de buitendorpen naar de be
jaardenoorden voor gladheidbestrij
ding". De zoutopslag van de gemeente
is nog niet overdekt. In de laatste be
grotingsvergadering is wel een besluit
genomen en als alles goed gaat kan in
de zomer worden begonnen met het
maken van een overkapping „Voorlo
pig dekken we alles af met zeilen, ver
zwaard met autobanden,maar als er
veel wind staat, waait dat wel eens op
en dan komt er vocht bij het zout. Dat
vormt grote klompen die de strooier
kunnen verstoppen. Laten we het af
kloppen, want dat is tot nu toe nog
niet gebeurd".
Samenwerking
„We zijn ongeveer zes keer uitgerukt",
zegt Jan Vonk, opzichter bij Rijkswa
terstaat, de instantie die beide havens,
de wegen rond de Mokbaai en het
amfibisch oefenkamp, de strandslagen
paal 12, Jan Ayeslag en Westerslag en
de noordpunt van Texel met het terrein
om de vuurtoren ijsvrij moet houden.
„De samenwerking met de gemeente
is uitstekend", vindt Vonk: „zij doen
de gladheidscontrole en geven dan
aan ons door waar we heen moeten.
We hebben ook een afspraak met hen
over Oudeschild. Wij doen daar een
stuk van hun gebied en in ruil daar
voor mogen we zout bij de gemeente
halen. Dit werkt uitstekend".
Henk Vonk (geen familie van die ande
re Vonk) is hoofd van de technische
dienst van het Waterschap, die met
behulp van twee strooiauto's met
schuivers, een tractor met schuiver en
voor extreme gevallen een hydraulische
kraan zo'n 160 km wegen schoon
houdt. „Bij deze strenge vorst helpt
strooien niet meer", aldus Henk Vonk:
„het bovenlaagje ontdooit, maar be
vriest meteen weer tot een spekgladde
ijskorst en dat is niet de bedoeling.
Het enige dat we kunnen doen is zor
gen dat de zaak sneeuwvrij blijft door
te schuiven. Maar het is hier nog niks
Dnder auspiciën van de School
roor Lichamelijke en Geestelijke
ïewustwording Delphi" wordt
iet ingang van 3 februari de
atha-yoga met lesuren uitgebreid.
oga is een oosterse leer. Ze wil de
iens leren leven in harmonie met
ichzelf en met alles om hem heen,
edemens, plant en dier. Het bestaat
it lichamelijke en geestelijke oefenin-
en. ,,Het is echter geen wondermid-
lel tegen kwalen, maar houd je je er
[serieus mee bezig, dan zal je de wer-
[king van yoga zeker ondervinden. Er
[zijn vele soorten yoga".
Wanneer men over yoga hoort spre
ken, wordt daar meestal de Hatha-
yoga mee bedoeld. Het is een licha
melijke vorm van yoga. In de Hatha-
yoga zijn twee dingen belangrijk: asa-
na's houdingen) en pranayama's
1= beheersing van de adem). Hatha-
yoga richt zich op alle zintuigen, orga
nen, klieren, bloedvatensystemen,
ademhaling, spieren, zenuwen en bot
ten. Op het totale lichaam dus, maar
ook op het denken, concentratie en
geestelijke bewustwording. Door rust
en controle proberen te ervaren, hoe
een stukje van jezelf te verdiepen. De
yogalessen worden gegeven in Den
Burg in het centrum voor fysiothera
pie, Schoorwal 59, op de dinsdagmor
gen. Voor informatie: Nicoline Kruysi-
fix, telefoon (02230) 43211
De zon komt 21 januari op om 8.36
uur en gaat onder om 17.06 uur.
Maan: 22 jan. L.K.; 29 jan. N.M.
Springtij: 17 jan.; doodtij: 25 jan.
Hoog water ter rede van Oudeschild'
Vrijdag 16 januari 9.11 en 21.34
Zaterdag 17 januari 9.45 en 22.08
Zondag 18 januari 10.20 en 22.45
Maandag 19 januari 10.54 en 23.21
Dinsdag 20 januari
Woensdag 21 januari
Donderdag 22 januari
Vrijdag 23 januari
Zaterdag 24 januari
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
Laagwater valt gemiddeld 6.15 uur na
hoogwater.
Eén der motoren nog in oude glorie in het voormalige gemaalgebouw van Waalenburg. Het betreft het type P30 met een vermogen van 53
pk bij 240 toeren per minuut, met één cilinder. De motoren hebben vijftig jaar de polder Waalenburg drooggehouden en zijn daarom van
cultuurhistorische waarde. Bovendien vertegenwoordigen ze een stukje technische archeologie". Ze horen tot de eerste dieselmotoren die
door Thomassen werden gefabriceerd Ze hebben bovendien educatieve waarde, want door de eenvoudige ..open" constructie is goed te
zien hoe ze werken. De motor is bovendien prachtig om naar te kijken, vooral dank zij het vele koperwerk en het indrukwekkende v/iea-
wiel. (Foto J. Nauta)
Als de gemeenteraad ermee akkoord gaat zullen de motoren
van het voormalige gemaal Waalenburg naar Texel worden
teruggehaald, waarbij de kosten van transport en van de
restauratie die de huidige feitelijke eigenaar heeft uitgevoerd
uit de gemeentekas zullen worden vergoed. Daarmee is to
taal ƒ15.000,— gemoeid. De Stichting Juttersmuseum zal er
voor zorgen dat een van de motoren wordt tentoongesteld in
het Maritiem Museum in Oudeschild.
11.24 en 23.56
11.49 en
0.30 en 12.13
1.05 en 12.38
1.47 en 13.12
Over de motoren, die door het ge
meentebestuur van grote historische
en educatieve waarde worden geacht,
is de afgelopen jaren veel te doen ge
weest. Ze waren eigendom van het
Waterschap en lagen na het slopen
van het gemaalgebouw in de voormali
ge TEM-loods op het industrieterrein
Wezenland. Op een gegeven moment
zijn ze door mensen van de gemeente
weggegeven, zonder toestemming van
het Waterschap. Het toenmalige colle
ge werd door het Waterschap dan ook
verantwoordelijk gesteld voor de ver
dwijning. De motoren waren terecht
gekomen bij de heer Van de Wetering
in Boxtel die één van de motoren revi
seerde waarbij meerdere zoekgeraakte
onderdelen werden vervangen, zoals
een luchtketel, bronzen kraan met vei
ligheidsventiel, uitlaatdemper, olietank
en zuigerveren.
Terug
In overleg met het Waterschap zegde
het college toe dat als het Waterschap
dat wilde, de motoren door de ge
meente zouden worden teruggehaald,
als er teminste gegadigden zouden
zijn, die ervoor zouden zorgen dat de
motoren worden tentoongesteld. Van
de Wetering bleek niet onwelwillend,
toen de gemeente in 1982 liet weten
dat de motoren eigendom zijn van het
Waterschap, dat ze ten onrechte van
het eiland waren gegaan en dat ze te
rug moesten. Hij wilde echter dat de
door hem gemaakte kosten zouden
worden vergoed. Dat gaat nu dus ge
beuren, hoewel de raadscommissie
voor financieel, economisch en tech
nisch beleid, alsmede de gemeente
raad als geheel nog een oordeel moe
ten vellen.
De twee motoren werden op 31 au
gustus 1931 door de N.V. machine- en
Motorenfabriek Thomassen en Co uit
De Steeg geleverd aan het toenmalige
nog zelfstandige waterschap polder
Waalenburg voor het nieuwe gemaal,
dat 27 oktober 1931 feestelijk in ge
bruik werd genomen. In 1973 ging één
der motoren onherstelbaar kapot en
werd toen vervangen door een electro
motor. Enkele jaren later werd besloten
het gemaal Waalenburg op te heffen
omdat de polders Waalenburg en Het
Noorden voortaan gecombineerd zou
den worden bemaald, door het nieuwe
gemaal „Krassekeet". In 1980 werd het
gebouw gesloopt hoewel er inmiddels
stemmen waren opgegaan om het uit
historische overwegingen in tact te la
ten. Pompen en leidingen werden in
1981 door het Waterschap verkocht;
de motoren bleven achter tot de ge
noemde verdwijning in 1982.
Medewerking
Als de raad besluit de motoren naar
Texel terug te halen, is de Stichting
Juttersmuseum bereid tot allerlei vor
men van medewerking. Gecontroleerd
zal worden of de motoren compleet
zijn, het transport van Boxtel naar
Texel zal worden begeleid, er zal een
plek in het maritiem museum worden
ingericht voor expositie van één van
de motoren en ook de opbouw van de
motor zal door de jutters" worden
behartigd evenals het beheer en het
onderhoud. Het gemeentebestuur is
daar zeer verheugd over, want nu is
ruimschoots voldaan aan alle voor
waarden die waren gesteld aan terug
halen van de motoren naar Texel. Zo
als bekend zijn de motoren inmiddels
eigendom van de gemeente.
in vergelijking met de andere
Waddeneilanden".
Buitenmuren
Een woordvoerder van de woning
bouwvereniging vindt het ook nogal
meevallen. Over het hele eiland wor
den bevroren leidingen geconsta
teerd, alsmede storingen in C V-ketels.
Hij adviseert iedereen de waterleidin
gen af te tappen en de watermeters
vorstvrij te houden door ze te isoleren
met kranten of speciaal isolatiemateri
aal. Vooral de leidingen en meters
dichtbij buitenmuren of in koude ruim
tes moeten worden beschermd
Iedere zaterdagochtend haalt Scouting
Texel oud papier, lompen en oude
schoenen op. De mensen worden ver
zocht deze spullen vóór 10.00 uur aan
de straat te zetten, zodat ze vlot kun
nen worden ingeladen. Bij de oud
papier-wagen kunt u ook gereedschap
voor de derde wereld kwijt.
Komende zaterdag wordt het oude pa
pier etc. opgehaald in de volgende
straten:
5. De Zes, Jonkerstraat, Willem
van Beierenstraat, Boogerd,
Schoonoordsingel, Witte Kruislaan,
Wagemakerstraat.
Burgemeester en wethouders zijn
akkoord gegaan met een verbete
ring van de werksituatie van de on
derzoeksgroep van het ministerie
van WVC, die zich bezig houdt met
onderwaterarcheologisch onder
zoek in de Waddenzee en het Mo
lengat. De werkplaats van de
groep is momenteel gevestigd in
een klein onderkomen achter de
pastorie in Oudeschild Men heeft
gevraagd een deel van de wier-
schuur bij het maritiem museum te
mogen huren. Om de groep daar
te kunnen huisvesten zijn in de
schuur voorzieningen nodig zoals
water- en electriciteitsaansluiting.
De schuur is eigendom van de ge
meente. Een nauwe samenwerking
tussen de onderzoekgroep en het mari
tiem museum wordt belangrijk geacht
omdat onderwaterarcheologie deel uit
maakt van de presentatie in het mu
seum. Daarom zullen B en W de ge
meenteraad adviseren geld beschikbaar
te stellen voor het aanbrengen van de
genoemde voorzieningen in de wier-
schuur. Bij die overweging is ook be
trokken de eventuele vestiging op
Texel van een regionaal depot voor het
onderwaterarcheologisch onderzoek.
Met de nieuwe huisvesting van de on
derzoekgroep is een bedrag gemoeid
van ƒ25.848,—Dat kan voor een deel
worden opgebracht door een huurver
hoging te berekenen aan het Texels
Museum, dat de schuur in huur heeft.
Drs. Th. J. Maarleveld, leider van de
groep, heeft zich bereid verklaard de
schuur van drie jaar van het Texels
Museum te huren. Het resterende, on
rendabele deel van de investering kan
worden gedekt door het gemeentelijk
fonds voor ontwikkeling en sanering.
B en W maakten bij het besluit wel de
kanttekening van mening te zijn dat de
rijksoverheid aan het onderwaterarche-
ologische deel van het maritiem mu
seum financieel moet blijven bijdragen.
Op dinsdag 20 januari houdt mevr.
Hanny Roos voor de Vrouwenbond
FNV een lezing met als onderwerp:
„De vrouw in de muziek". Mevr.
Roos laat, door middel van bandopna
men, kennis maken met muziek uit
verschillende tijdperken en zal duidelijk
maken hoe de verschillende muziekstij
len in elkaar overvloeien en elkaar op
volgen. Speciaal gaat zij in op de oor
zaken, waardoor er zo weinig beroem
de vrouwelijke componisten en diri
genten zijn. De avond wordt gehou
den in de Buureton en begint om 8
uur. Belangstellende niet-leden zijn
van harte welkom. De toegang is gra
tis. Mochten de weersomstandigheden
heel erg slecht zijn, belt U dan even
de voorzitster of de avond doorgaat,
(02220) 2185.
Een inwoonster van Den Burg werd
door een winkelier betrapt toen zij
voor ƒ52,— aan cosmetica en kin
derspeelgoed in haar tas verstopte, in
een winkel in de Weverstraat. De win
kelier waarschuwde de politie die de
vrouw meenam naar het bureau voor
verhoor.
Wat ik zeggen wou is, dat het verheu
gend is te vernemen, dat een goed
bekend staand winkelier erin geslaagd
is zijn vestigingspunt dat al jaren
niet het beste was te kunnen ver
plaatsen naar de Binnenburg. Dit is,
meen ik, mede gelukt door bemoeienis
van o.a. Monumentenzorg. Wat ik ver
der zeggen wou, is dat het zo bijzon
der jammer is dat een andere winkelier
die enige malen door branden in
zijn directe buurt steeds meer „uit
de loop" is komen te liggen, eigenlijk
geïsoleerd raakt. Ik moet bekennen dat
ik hem daardoor zelf ook weieens
„vergeet".
Ik meen zeker te weten dat ook hij
zich wel zou willen hervestigen, ook al
zal niet iedere plaats voor hem ge
schikt zijn. Maar wat te denken van
die speelautomatenhal b.v. op de
Groeneplaats? Jarenlang stond het
pand leeg en toen ik onlangs aan bo
vengenoemde winkelier vroeg waarom
hij daar niet naar toe was gegaan, ver
telde hij mij dat hij het wel geprobeerd
heeft, maar dat projectontwikkelaar
Jarino er zóveel voor vroeg dat het
geen haalbare kaart was. Enkele maan
den later hoorde hij tot zijn verbazing
dat dit pand toen wél voor een veel la
gere prijs was verkocht! De V.V.V. kon
het al heel snel doorverkopen en een
gedeelte ervan huren en zo kreeg Texel
zijn speelhol!
Ik zou menen, en velen met mij zijn
die mening toegedaan, dat we daar
midden in Den Burg beter een goede
winkel zouden kunnen gebruiken! Het
is spijtig te moeten constateren dat
zo'n winkelier buiten zijn wil en/of
schuld en zonder wezenlijk bestuurlijk
meedenken, kennelijk wordt vergeten
omdat hij niet meer „in de loop" zit.
Ik vrees dat men als winkelier zich te
gen zoiets met werkelijk kèn verweren.
Het is een goede gewoonte om met
het nieuwe jaar onze goede wensen
uit te spreken. Wij wensen geloof ik
allen deze winkelier meer in het cen
trum van Den Burg te zien en ik zou
de plaatselijke meedenkende overheid
dan ook met klem willen vragen, uit
naam van zeer velen: geef Artima wat
vestigingsplaats betreft een betere
kans!
E. van Woerden-Havelaar,
Eierland.
B W hebben positief gereageerd
op een voorstel tot uitbreiding van
de winkelsluitingsverordening.
De huidige winkelsluitingsverordening
is een „seizoenregeling". Hierdoor
kunnen winkels in de periode van 15
mei tot 15 september buiten de wette
lijk toegestane tijden geopend zijn. De
ze regeling geldt alleen voor De
Cocksdorp, De Koog en Den Hoorn,
voor zover het toeristische detailhandel
betreft (consumptiegoederen, foto- en
filmartikelen, bad- en zwemkleding,
watersport- en strandartikelen, brief
en prentbriefkaarten, souvenirs, rookar
tikelen, tijdschriften of boeken en
drogisterij-artikelen)
Winkels buiten de genoemde dorpen,
of die niet het genoemde assortiment
voeren, mogen dus niet geopend zijn
buiten de toegestane tijden.
De Koog Promotion heeft de raad ver
zocht winkelopenstelling mogelijk te
maken op eerste paasdag en koningin
nedag. In de vergadering van 11 maart
1986 is besloten dit verzoek wat be
treft koninginnedag welwillend tege
moet te treden, maar het was niet mo
gelijk dit nog op korte termijn te
regelen.
14 dagen-regeling
Om voor de komende jaren wel for
meel te regelen wat op korte termijn
niet lukte, is het mogelijk een zoge
naamde „14 dagen-regeling" vast te
stellen. De vrijstelling geldt dan voor
het hele eiland en voor alle winkelbe
drijven, dus geen beperkingen meer
zoals bij de seizoensverordening. Voor
dat tot aanwijzing van een of meerdere
dagen kan worden overgegaan moet
eerst de Kamer van Koophandel wor
den gehoord. Deze heeft in een brief
van 19 augustus 1986 positief over de
verordening geadviseerd. B&W stellen
voor tot vaststelling van de verorde
ning over te gaan.
Deze maand begint een vervolg op de
training van Christelijke kinderwerkers
van begin 1986, bedoeld voor iedereen
die zondagsschool of bijbelclubs voor
kinderen leidt. De onderwerpen die
aan bod komen zijn onder meer: Gods
verlossingsplan, een kind helpen gelo
ven, bijbelgebruik en bidden, zang en
muziek. De trainingen worden gegeven
door Johan en Tineke Tensen. Voor
informatie bellen naar 02220-5313.
