Band met Texel
ging nooit verloren
Wegkruising
Dichteres Inge Lievaart werd 70 op geboorte-eiland
VERVOLG VAN PAG.l
Vrouw fietst tegen hek
Piepklein winkeltje met
grote verrassingen
Broer stak helpende
hand toe voor TX 50
Joyriding op motor
PAGINA 2
TEXELSE COURANT
VRIJDAG 24 AP«p/\G 24
het geweer kan brengen.
Naast Lou
Dat bleek echter mee te vallen, want
er waren meer Waalders niet enthou
siast en de meerderheid van de raads
commissie voelde er zelfs helemaal
niets voor. Meer waardering kreeg het
idee om de parkeermogelijkheden te
zoeken op het veel ruimere en redelijk
gunstig gelegen terrein bij de smederij
van L. Witte aan de Polderweg. Welis
waar betekent dit, dat een hier geplan
de bouwmogelijkheid voor enkele wo
ningen komt te vervallen, maar daar
moet dan maar een andere oplossing
voor worden gevonden. Op het aan de
Polderweg te maken terrein zouden
ook bussen kunnen worden gestald,
wat makkelijk is als groepen per bus
het agrarisch museum bezoeken.
Er gingen nog wel stemmen op om
het stuk land tegenover het dorpshuis
te annexeren, maar dan om het te ge
bruiken als speel- en sportterrein ten
behoeve van de schooljeugd De
Waalder scholieren hebben nu prac-
tisch geen speelruimte.
Erna Eelman wilde als enig commissie
lid behalve het parkeerterrein aan de
Polderweg ook wat parkeerplaatsen
aan de Langwaal voor het dorpshuis
omdat het eventuele Polderweg-terrein
voor slecht ter been zijnde bezoekers
van het dorpshuis toch wel tamelijk
ver weg is. Hans Roeper deed de sug
gestie hieraan tegemoet te komen
door een in- en uitstapmogelijkheid te
bieden aan de Langwaal.
Geen problemen
Het bestemmingsplan De Waal bleek
verder weinig weerstand op te roepen
bij de Waalders en de commissieleden.
Het is een zg. constateringsplan, wat
betekent dat de bestaande mogelijkhe
den instand worden gelaten en zono
dig beter vastgelegd. De uitbrei
dingsmogelijkheden zijn voor Texels
kleinste dorp uiterst beperkt. Het ont
werpplan maakt de bouw van een
zestal woningen mogelijk, vooral aan
de Polderweg. Die terughoudendheid
is door de provincie min of meer af
gedwongen. In het kader van het klei
ne kernenbeleid wordt geen behoorlijke
groei toegestaan.
Winkels
Ook nieuwe winkelvestiging in De
Waal wordt door de provincie eigenlijk
niet geduld, maar het gemeente
bestuur wil vestiging van kleinschalige
winkels niet uitsluiten. Bestaande win
kels zijn positief bestemd en kunnen
dus blijven. De winkelbestemming van
gebouwen die al een tijd niet meer als
winkel worden gebruikt, moet worden
geschrapt. In plaats daarvan is het de
bedoeling om op heel simpele wijze
mogelijk te maken dat een woon
bestemming in een winkelbestemming
wordt veranderd en wel door middel
van vrijstelling.
Iemand die in zijn huis een winkeltje
wil beginnen, heeft dan alleen vergun
ning van B en W nodig en dat is bin
nen een paar maanden geregeld Ten
zij de provincie of hogere instanties
bezwaar zouden hebben tegen dit
vrijstellingssysteem, dat overigens pas
in werking kan treden als het hele
bestemmingsplan rechtsgeldig is en
dat duurt nog wel twee jaar.
Ook de bedrijven in De Waal hebben
een positieve bestemming gehad en
kunnen dus met maximale rechtszeker
heid blijven functioneren. Dat geldt
ook voor het bedrijf van de Aankoop
centrale, vroeger Keijser 8- Co. Uitbrei
dingsmogelijkheden zijn daar echter
met en als het pand van eigenaar ver
andert mag er alleen een minder
grootschalig bedrijf dan het huidige in
worden gevestigd. De plannen van de
gemeente om het complex op te ko
pen, te slopen en er bouwmogelijkhe
den voor zeven woningen te bieden,
zijn van de baan, mede door het ver
zet van de provincie tegen woning
bouw in De Waal.
Zondag vond een aanrijding plaats op
de Krimweg, ter hoogte van de Sluf-
tervallei. Een 34-jarige Franse vrouw
fietste tegen een schrikhek en raakte
gewond aan haar hoofd. D huurfiets
liep lichte schade op
Het Eiland
Hoog over het eiland
waar ik rondliep a/s kind
stond de boog van de hemel
vol licht en vol wind
die boog was wel hoog
en mijn leven wel klein
maar de verte zo zichtbaar
of ik bij haar kon zijn
op de grens van mijn horen
was alzijdig geruis
het gaf nog geen dreiging
ik was er in thuis
ondernemers-aktiviteiten
sinds dinsdag is Den Burg een
nieuw winkeltje rijker: ,,De Blauwe
Rafel", Warmoesstraat 8. Initiatief
neemster/eigenaresse Majella
Reijnders verkoopt hier, naast ei
gengemaakte katoenen vloerkle
den, werk van bekende en aanko
mende kunstenaars voor prijzen,
die voor ieder betaalbaar zijn.
,,De naam Blauwe Rafel" heeft te ma
ken met mijn weefwerk en het feit dat
alles in de kleur blauw is gehouden. Ik
hou van blauw", aldus Majella Reijn
ders. ,,AI jaren maak ik kleden in op
dracht en ik heb twee jaar geleden in
Galerie Drie-angel twee jaar meege
draaid. Daar heb ik winkelervaring mee
opgedaan en er veel contacten met
kunstenaars aan overgehouden. De
Blauwe Rafel is gevestigd in het voor
ste gedeelte van het woonhuis van de
familie Reijnders dat een voormalige
bakkerij is. Het prachtig gerestaureerde
pand staat op de monumentenlijst en
is bij vele vooral oudere mensen be
kend, want na bakker Kalf heeft mu
ziekleraar Jan Visser er gewoond en
gewerkt.
In het winkeltje zijn voorwerpen en
sierraden van kunstenaars voor betaal
bare prijzen te koop. De Texelse Irma
Witte, die voor het tweede jaar op de
kunstacedemie in Arnhem zit, heeft
enkele prachtige sieraden van geperst
hout ontworpend, kaarten en kleine
etsen zijn er, onder meer van Niek
Welboren, schilderijen van gebatikt
rijstpapier, rubberen armbanden van
drie Franse kunstenaars, patchwork
dekens en aquarellen van Paul Höhner
Ik wil alleen dingen verkopen die ik
zelf wel zie zitten", aldus Majella Reijn
ders. Kunstenaars kunnen mij dingen
aanbieden voor de verkoop maar ik
moet het wel zelf leuk vinden. Ik wil
de nadruk wel duidelijk op textiel leg
gen. ,,Het winkeltje ,,De Blauwe Ra
fel" ligt wat achteraf in de War
moesstraat. Een kleed als uithangbord
staat buiten. Rietje Lely, Tineke Spit-
zer en Karin de Vries hebben me ge
holpen met het verfwerk, verder doe ik
nu alles zelf", vertelt Majella Reijnders.
,,De blauwe rafel is maandag, woens
dag en vrijdagochtend geopend van
ongeveer 10.00 tot 12.30 uur, maar als
er mensen langskomen en de deur
dicht zit, dan kunnen ze altijd even
aanbellen, want dan gaat de deur ook
open.
Op 14 april 1917 geboren te Ooster
end en op tienjarige leeftijd ver
huisd naar de overkant was ze te
rug om haar zeventigste verjaardag
te vieren op het eiland waar ze
nog zoveel binding mee heeft. Inge
Lievaart, nationaal bekend
dichteres.
,,Toen ik als kind hoorde van mijn va
der dat we naar de overkant gingen
verhuizen leek het me erg leuk, maar
dat duurde nog geen dag. Je los
scheuren van al dat bekende, ik mis
nog altijd dat licht van hier. Ik herinner
me dat de dennen heel laag waren,
daar kwam je zo eens met een dagje
schoolreis met de lammerenwagen, al
lemaal opgeladen. Mijn vader was
hoofd van de school met de Bijbel,
hier in Oosterend, in het oude gebouw
nog. We hebben in het huis ernaast
gewoond, daar zijn we ook alle vijf ge
boren. Later hebben we er nog eens
gelogeerd, dat was enig".
In 1944 debuteerde zij met een ille
gale uitgave in de reeks ,,ln signo
pisicum" van letterkundige Klaas
Heeroma, die haar enorm heeft
gestimuleerd. Ze werkte toen on
der pseudoniem.
,,Anna Terweel", dat was haar schuil
naam. Die heb ik niet zelf bedacht,
dat had Klaas Heeroma gedaan Zijn
dichtersnaam was Muus Jacobse. Dat
Terweel" was afgeleid van wiel. We
kregen allemaal namen die iets te ma
ken hadden met water, want die publi
caties waren ten bate van de waterbe
woners, dat waren de onderduikers. Ik
heb zelf nooit de behoefte gehad aan
een pseudoniem, maar toen móest het
wel. Tot en met de Mulo heb ik die
gehad en verder ben ik autodidactisch
bezig geweest op het gebied van theo
logie en wijsbegeerte. Geen officiële
opleiding. Toen ik negentien was is
m'n moeder overleden en moest ik
voor de vier kinderen plus mijn vader
zorgen, ik heb thuis een tijd de admi
nistratie en het redactiesecreteriaat van
het letterkundig tijdschrift „Ontmoe
ting" gedaan. De laatste jaren heb ik
redactioneel meegewerkt aan een ker
kelijk tijdschrift van een uitgeverij"
Wal en schip
„Vermoedelijk ben ik gaan dichten om
dat ik, nadat mijn moeder overleden
was, zo alleen tussen de mensen
kwam te staan. Want ineens was ik ei
genlijk geen kind meer, maar ik hoorde
ook niet bij de moeders, vrouwen die
een gezin hadden. Maar ik had wel ei
genlijk een gezin, ik moest moeder
spelen. Ik viel tussen wal en schip. Op
de Mulo heb ik al op m'n dertiende
een opstel op rijm gemaakt, dus het
zat er wel in. Waarom begin je daar
aan? Toch wel omdat je wilt spelen
met de taal Het eerst kwamen de
jeugdgedichten zoals uit de bundel
„Bodemwater". Maar toen ik latere
leeftijd last van mijn hart kreeg en af
gekeurd werd voor die baan op de re
dactie van dat tijdschrift, kreeg ik in
eens dat gevoel van verouderen en
waarschijnlijk veroorzaakte dat, dat ik
om ging kijken naar mijn jeugd. Dan
krijg je ineens het gevoel; ik heb al
veel gehad, er komt niet meer zoveel
bij. Je staat anders in het leven. De
verwerking van het verouderen begint
met achterom te kijken. Ik wist met
dat ik nog zoveel herinneringen zo zui
ver in me bewaard had, maar het
kwam er uit als een eruptie. Daarna
heb ik een boekje geschreven „Nasei
zoen" en dat zijn allemaal herfstge-
dichten met vallende bladeren en zo.
Het heeft te maken met dat zelf ouder
worden".
Regeringsopdracht
„Ik het 21 uitgaven op mijn naam, het
allereerste was een kinderboekje, maar
in dat genre ben ik niet verder gegaan.
Er kwamen veertien dichtbundels en
vijf uitgaven met muziek, dus liederen
voor kleuters en gewone algemene lie
deren, maar ook geestelijke liedjes in
„Zing ervan", zo heette dat liedboekje.
Liedjes voor het jonge kind bij het ou
de boek (de bijbel) zijn dat. Er is ook
een regeringsopdracht geweest om
geestelijke liederen te schrijven, waar
van ik dan zelf de componisten bij
mocht zoeken voor de muziek. Dat is
ook uitgegeven later, „Het woord en
het antwoord" heet het, het heeft een
prachtige omslag. Ik heb ook nog een
kerstzangspel voor kinderen gemaakt
met Willem Vogel en nog een boekje
met kindergebeden in opdracht van
een uitgeverij."
Existentiële ervaring
„Het geloof speelt een heel belangrijke
rol in mijn leven. Ik heb de verhalen
van jongs af aan van mijn ouders
doorgekregen en ik heb duidelijk zelf
de existentiële ervaring van de band
met de levenden. Ook heerst wel de
ervaring dat je ontdekt dat je niet op
jezelf kan bestaan, dat je schrikt van
hoe je zelf bent, dat je niet beant
woordt aan de bestemming die je toch
ergens voelt in jezelf, die je doorkrijgt
via de bijbel en de preek. Ik ben heel
dankbaar dat ik in de gemeente ben
opgegroeid, en daarom vind ik het ook
heel belangrijk om te proberen stem te
geven aan wat in de gemeente leeft.
Ik heb gedichten geschreven vanuit
mezelf, maar ook vanuit de gemeen
schap. Dat heb ik dan ook helemaal
zelf, maar ik spreek dan vanuit de ge
meenschap Ik heb ook nog dat ik die
,,ik"stem alléén uit. De gemeenschap
om mijn heen die dat verstaat, is veel
kleiner. Dat vind ik wel jammer.
De meeste Christelijke dichters die het
literaire vers schrijven moeten ermee
leven dat de grote gemeente dat niet
allemaal herkent.
Stem van de massa
De relatie met Texel is in „Bodemwa
ter" heel duidelijk, maar ook in „Een
leven tegenover", Texel is immers het
eiland waar mijn leven aanving. Dat
zijn als het ware oerervaringen die tot
een beeld worden van datgeen dat in
je leven ertoe doet, zoals de stem van
het water die ik altijd nog hoor in
Schevingen en die op allerlei manieren
tot beeld is geworden. Soms is het de
stem van de massa, soms is het de
stem van de natuur, maar het kan ook
de stem van de verborgene, van god
zijn. Het is maar hoe het geladen
wordt op een bepaald moment. En de
zee hier omheen is toch ook een soort
bedreiging voor het land hé, en zo kan
het ook een beeld worden van de
chaos, en dan spreek ik ook wel eens
van het beeld, alsof het een draak is
geworden."
Veel koppige draak
„Die draken, dat is uit de tijd dat ik
weinig contact kreeg met de gemeen
schap en daarin mijn werk toch heel
sterk om vroeg. Ik had ook het gevoel
dat ik niet alleen als dichter maar ook
als levende mens in de gemeente
weerklank moest vinden. Het is niet
alleen omdat ik een dichter ben, maar
ik had het gevoel dat ik zei wat wij al
lemaal voelen en dat dat niet echt
doorkwam. Dat heb ik nóg wel, maar
ik heb genoeg stimulans gehad om al
tijd toch weer verder te gaan. Ik kreeg
fijne en bemoedigende reacties naar
aanleiding van mijn gedichten, ook
van mensen waarvan ik het gevoel had
dat ze er kijk op hadden. Daar kreeg
ik dan weer zelfvertrouwen van. Het
geruis en de vele stemmen die ik
hoorde vormden een veelkoppige
draak. Ik kon er wel tegen spreken,
maar er kwam geen antwoord, net of
't allemaal monden waren die wel ge
luid gaven, maar geen echte stemmen.
Dan komt onbewust dat beeld uit
„Openbaringen" naar boven, dat zijn
lagasak
oerbeelden en die draken kom
in sprookjes voor, dus dat zjjnl
diepgewortelde beelden uit qfl
Het is datgene dat het leven l
en wil verslinden. Ik wilde de rj
waarschuwen: laat je niet opsl
Spij
Ik wil met mijn gedichten
bereiken èn mezelf uiten, voop
ik word aangedreven door dat]
li|ke geloof. Je kunt niet in je i
geloven, je gelooft altijd met;
Dat vraagt gewoon om gemee
Het gaat om de Ander èn omj
men. We zijn een gebouw vanl
stenen, zoals in de bijbel ookj
Wat is er nou een grotere tega
ling; een steen en iets dat leeft
mag helemaal je eigen ik zijn
heb je een gemeenschap, is erJ
doorvloeit naar elkaar. Die span
tussen dat ,,ik" en dat ,,wij",
ook in mijn werk. In het beginI
er zelf moeite mee gehad, wanj
wou altijd toch mezelf zijn, me
vasthouden, is dat nou niet erg^
Openbaringen staat; ,,lk zal ucl
een witte steen met een naamj
die niemand kent dan die hem;
vangt". Wat is er nou meer duil
dan dat je mag zijn die je bent.|
er staat ook in datzelfde stuk:
zal zijn in alles in alle" en dat al
dat gehéél. Nou, dat is iets dail
verrukt, je mag jezelf zijn en tel
heb je de volle gemeenschap irl
kaar, dat is natuurlijk het ideaal]
kan niet andere dan mij daarna]
strekken. Ik geloof dat dat mijn|
veer is".
Begin vorig jaar dacht ik: hoe!
ik nou die 70e verjaardag vieren!
mijn 65e had ik eens een rëuniej
familie in een zaaltje en ik zou d
niet de kans hebben alles zo bij
te krijgen. Thuis zou ik toch ver
veel geloop krijgen en vanwege
hartproblemen kan ik niet zoveel
als vroeger. Ik dacht: ik zou me
eens een plezier willen doen. Hijoverle
men we wel eens wat vaker en f
dacht ik hoe leuk het zal zijn mij
jaardag in Oosterend te vieren, c
waar ik geboren ben. en dan ooi
dag en Goede Vrijdag naar de la
waar ik gedoopt ben. Ik heb hifi
m'n wortels dan in Scheveningel
daar ben ik nooit naar school ge|
Bijbaai
Ik ,heb geen plannen meer. Ik
alles dat ik aan „bijbaantjes" hal
derling in de kerk, in het bestuul
de Christelijke bibliotheekorganisl
en meer dingen overgedragen a®
deren. Het dichten kan je niet oi
gen, zou ik ook niet willen natui»-pexej
dat hoort alleen bij mij. Het did®
vergt veel inspanning, ik ben ecf.
na een middagje dichten, het is
je je adem hebt ingehouden. Hei
tens luisteren naar wat er geborej
worden. Dichten wil ik graag blij)
doen en als het niet meer komt
het spijtig vinden. Er is altijd een]
dat het er niet is, dat is bij de m|
mensen wel en dan heb je het g:
oh, het komt niet meer. Maar da!
word je ineens zó onrustig en ko]
weer een regel aanzingen, zit ik
te schrijven. Ik zou best mijn 75e]
jaardag hier ook willen vieren, ik
dat ik het mag beleven!"
Tot or
25 1
Sjef Boom en Reg Visser van de
garnalenkotter TX 50 beleefden
donderdag een spannend dagje, 's
Morgens vroeg was de kotter vast
gelopen op de kop van een strand-
hoofd tussen Den Helder en Cal-
lantsoog en slaagde er ook bij
hoog water niet in om los te ko
men. Pas 's avonds om ongeveer
zeven uur lukte het wél met as
sistentie van de TX 10, van Boom's
broer Alfons.
In deze periode vah het jaar verblijven
de rijpe garnalen zeer dicht onder de
kust. Dit gegeven was de aanleiding
voor het vastraken van de TX 50. Op
een gegeven moment raakte het net
vast. Terwijl pogingen werden gedaan
om het los te maken, dreef de kotter
ongemerkt op het strandhoofd. Om op
eigen kracht weer los te raken, werd
te riskant geacht omdat de schroef
mogelijk kon worden beschadigd Van
daar dat hoog water werd afgewacht,
halverwege de ochtend. De Wieringer
Van het parkeerterrein bij het Hoorn-
derslag werd zaterdagmiddag een mo
torfiets weggehaald, eigendom van
een 46-jarige Texelaar, die zo onver
standig was geweest het sleuteltje erin
te laten zitten. Op de plaats waar de
motor met de eraan verbonden val
helm was achtergelaten, trof de eige
naar een kwartier later alleen nog de
valhelm aan. Bij de politie werd aangif
te gedaan en ook Teso werd verzocht
uit te kijken omdat gevreesd werd dat
de dieven met de motor het eiland
zouden verlaten waardoor de kans op
terugvinden heel klein zou worden.
Het bleek echter geen diefstal maar
joyriding te zijn. Lammert Bruining uit
Den Hoorn liet de politie zondagoch
tend weten dat de motor bij zijn wo
ning in de Kerkstraat op het trottoir
stond, onbeschadigd en met de sleu
teltjes er nog in....
Thijs
Deb
vond
Burg
Hed
zwa
Dichteres Inge Lievaart.
etmaal zat de TX 50 hoog en droog vast op een strandhoofd nabij Callantsoog. (Foto Dirk Kuiter
kotters WR 54 en 57 schoten Boom
en Visser te hulp, maar slaagden er
niet in om de TX 50 „Deneb" met
vereende krachten vlot te trekken. Na
contact te hebben opgenomen met de
verzekering, zou een half etmaal later,
bij de volgende hoogwaterstand dus,
sleepboot „Hunter" uit Den Helder
worden ingeschakeld.
Intussen was ook de TX 10, die op
het Wad lag te vissen, op de hoogte
van de problemen en ging eens pools
hoogte nemen. Mogelijk zou deze kot
ter, die weinig diepgang heeft, van
dienst kunnen zijn. Bij laag water wer
den enkele dwarszittende keien uit de
kop van het strandhoofd verplaatst
(zonder schade toe te brengen), waar
door het vlottrekken mogelijk zou wor
den bespoedigd. Van veel nut bij deze
„broederdienst" waren de adviezen
van Erwin Visser, vismaat van Alfons
Boom van de TX 10. Visser had bij
het sleepbootbedrijf van diens vader
Leo Visser uit Oudeschild ervaring met
dergelijke klusjes opgedaan.
Bij opkomend tij was de TX 10 zo'n
honderd meter zeewaarts voor anker
gaan liggen en liet de ankertros vieren.
Hierlangs lieten de helpers een Schot
se blaas (rubberen bal) glijden, die op
de stroom in de richting van de TX 50
dreef. Aan deze bal kon de sleep
van deze kotter worden gekopp^
Toen de tros strak stond gespanr
konden de eerste pogingen wordi
ondernomen. Driemaal was in di
val letterlijk en figuurlijk scheepsr
mede dankzij het goede weer en
zeer snelle verhoging van de wa
terstand (het was springtij). De
bleek geen schrammetje te hebbe
gelopen en ook het net was niet
schadigd. De „Hunter" kwam bi]
laatste poging, om circa zeven
juist aanvaren en kon verbaasd ti
hoe de Texelaars zelf al voor een
oplossing hadden gezorgd.
Meer dan een half
