let weer was kil, maar
e ontvangst warm
1 jat voorjaar nu
Dlledig ingehaald
-TA
pen dag De Mok lokte veel Texelaars
f LAND
f BOUW
LAND
BOUW
,J8£ijS8
4
-
„r«y.
JJ_1
Veel belangstelling
voor koffieconcert
Jeugdbazaar
Erven opruimen
Herkennen van onkruiden
Jan Eleveld werd
koningsschutter
19n DAG 19 MEI 1987
TEXELSE COURANT
PAGINA 11
3 li
9 i
1 I
0 a
5 II
6 l)
1 I
5 2
d, pit
12
12
12
12
12
8 i;
8 15
8 l!
euwsgierigheid won het van het kille weer. Een kleine duizend
eresseerden maakte vrijdag de tocht naar het doorgaans her-
pen4ch afgesloten zuidpuntje van ons eiland. De open dag van
mphibisch Oefen-kamp van het Korp Mariniers „Joost Dour-
szerne", oftewel De Mok, voldeed daarmee aan het gestelde
aanhalen van de banden met de plaatselijke bevolking.
Den Burg had laten volgieten (vooral
de kroeg van „tante Marie", De Karse-
boom was populair), en een stuk in
z'n kraag had, werd tegen twaalven
met de auto weggebracht en op die
plek bij de toegangsweg naar de Mok,
gedropt. Dat wegbrengen met de auto
gebeurde vaak door Piet huizinga, van
,,De Smulpot". Andere mogelijkheden
waren liften, of op de fiets. Wie min
derjarig was moest voor middernacht
binnen zijn, maar daar viel door af
spraakjes met maten vaak een mouw
aan te passen. Soms mislukte het en
dat betekende een weekend binnen
blijven.
hernieuwde kennismaking
>ud gedienden behoefde men
ntegen niet naar De Mok te
De open dag werd geen
zoals velen stilletjes hadden
opt. Vertegenwoordigers van
mariniers lichtingen, Texelaars
erkanters die van de open
iadden vernomen, dwaalden
iet terrein, op zoek naar be-
gelaatstrekken, herkenbare
8 J nen' meestal vergeefs.
I!
■I.
ian attracties resteerde waren het
olie demonstratieprogramma,
lige gesprekjes en het zoeken
lerkenningspunten. Decennia ge-
stond menigeen voor het laatst
zelfde plek.
I bijvoorbeeld de Texelaars Arnold
I r en Theo Zijm. Eerstgenoemde
I jorbeeld van een dienstplichtig
I js van elders die een schone
I tegen het lijf liep en vervol-
s blijven „hangen", de ander
iboren eilander die echter na zijn
:ijd nooit meer op De Mok is ge-
.Weet je wat we gevonden
i?" zegt Theo. „Het oude prij-
itje. „Dat hing vroeger altijd bo-
bar hier". Looyer tovert een bij-
eeld kiekje tevoorschijn waarop
ijs wordt geleverd. Een groot
hap lachende kortgeknipte jon-
uniform rond een bar, een
ievulde prijzenkast aan de muur.
ian de knapen op de foto zijn ze
één tegengekomen. Maar sa-
[erinneringen ophalen is even-
iuk.
Looyer herinnert zich de kap-
vlak achter de wacht in het
lebouw zat. „Als je twee of drie
is betaalde werd je model gek-
laar als je geen fooi gaf, dan
ze d'r zó over en dan stond je
jn kale kop". Een begrip is
ieduin". Wie zich in de cafeé in
Rivaliteit
Theo en Arnold vertellen voorts over
de rivaliteit die altijd heerste tussen de
mariniers en de matrozen die op het
kamp verbleven Een logisch verschijn
sel, omdat de dienstplichtige matrozen
(zoals Looyer) anderhalf jaar op De
Mok zaten, en de mariniers slechts
een paar weken hun opleiding kregen.
De grootste bluffers onder de mari
niers werden door de „vaste" gelede
ren dan ook vaak „gepakt". „Soms
moest je wel drie keer per dag droge
kleren aantrekken", weet Looyer.
Een drietal heren uit Den Helder, G.
van Markus, R. Dijkstra en J. de Vroo-
me is wat terleurgesteld. Zij hadden
meer bekende oud-mariniers hopen te
treffen. Van Markus en Dijkstra zijn sa
men met hun echtgenotes naar Texel
gekomen, na het nieuws over de open
dag te hebben gelezen in het Noord
hollands Dagblad. Beide waren vóór
de oorlog op De Mok, toen het nog
een marinevliegveld was. Van Markus
kwam in 1936 als dienstplichtig militair
(„voor m'n nummer") en bleef na die
tijd als burger in dienst als vliegtuig-
monteur. De inval van de Duitse troe
pen in mei 1940 maakte een einde aan
zijn Texelse jaren. Alvorens te vertrek
ken was hij bij het opblazen van de
gebouwen op De Mok betrokken. Om
dat hij en het overige burgerpersoneel
er weinig voor voelde om krijgsgevan
gen te worden gemaakt, liet hij zich
voor twee tientjes per viskotter naar
Den Helder terugbrengen. Sindsdien is
hij niet meer in het voormalige vlieg
kamp geweest.
Techniek
Ik kom wel eens op Texel, maar hier
kom je de poort niet door. Wel is het
geloof ik mogelijk om in groepsver
band op aanvraag, maar zoiets komt
er nooit van". Dijkstra, die in 1937 als
burgervliegtuigmonteur op De Mok te
rechtkwam, heeft soortgelijke ervarin
gen. In veertig jaar tijd blijkt er zoveel
te zijn veranderd. Nog herkenbaar zijn
de kombuis, het officiersverblijf en de
helling waartegen de watervliegtuigen
de wal opkwamen. Het meest opmer
kelijke verschil biedt de techniek die tij
dens de demonstraties wordt ge
showd. „Toen was alles natte landin
gen wat de klok sloeg, er waren geen
helicopters, geen buitenboord
motoren, wij gebruikten alleen „elle-
boogstoom". Met vijf man in een
bootje en dan maar peddelen". Dat
verschil wordt ook genoemd door De
Vroome, die in 1954 een maand als
marinier op De Mok verbleef alvorens
te worden uitgezonden naar de West.
Een kwart van zijn lichting ging naar
de West, driekwart moest naar Nieuw
Guinea, waar de omstandigheden
„puur" minder waren.
De Vroome herinnert zich van Texel
nog goed de pittige oefeningen: „Van
een zogenaamde onderzeeboot aan
land komen en dan weer terug de
branding in, dat was soms niet te
doen als er hoge golven stonden.
En dan die nachtoefeningen, hoe vaak
we dat lichttorentje aan de Mokbaai al
niet hebben opgeblazen met voetzoe
kertjes..Ook gingen we de polder in,
marsen maken. Af en toe was je net
een circuspaard".
80-jarige
Een nog grotere sprong in het verleden
inter was vrij lang met drie
erioden met lage nachttem-
ren. Alles wees erop dat het
lar laat zou worden. Die ach-
nd is nu volledig ingehaald
het droge en warme weer in
and april. De meeste perce-
uwland waren per 1 mei in-
lid, terwijl het aardappelpoten
eerste week van mei werd
id. De groei verliep voor-
ig en daarmee is het voorjaar
ien week vroeger dan in
[rasland is redelijk door de winter
len. Toch worden op meerdere
len holle plekken gevonden. De
ik is in hoofdzaak het uitvriezen
ju ®ras' Vooral de percelen met
Bitste grondsoort hebben daar de
f pste last van. Bij het over Texel rij-
Ben we meerdere percelen die
lijn van de paardebloemen. Een
paardebloem geeft weinig tot
opbrengstdepressie. Worden de
lllen te groot dan wordt dat an-
■Bestrijding dient plaats te vinden
[plat de paardebloemen bloeien,
m de paardebloemen tijdens de
I bespoten, dan zullen er meerdere
I doodgaan. En dit is zeker niet de
iling van de veehouders. De
Mj sbloemen kunnen bestreden wor-
adat het perceel is afgeweid of
r,, aid. Wanneer ze dan weer gaan
<4) in, is er een goede gelegenheid,
n de paardebloemen staan, dan
1 grasmat te hol de rest van het
leizoen ingaan en zal genoegen
In worden genomen met lagere
ngsten.
Vogels sparen bij het maaien
naaien van gras moet ten dienste
van de beweiding. In de praktijk
ent dit dat de melkveehouder tij-
|de weideperiode steeds moet
pn beschikken over kort weide-
|Alleen dan is goede melkproduk-
Ten lage kosten haalbaar. Daarom
ids vrij snel begonnen moeten
!n met het maaien van het gras-
'oor de voederwinning. Niet
rn lotdat er een zware snede
gras staat. Beter is het om genoegen
te nemen met een lichtere snede
waarna, uiteraard na regen, er snel
weer een snede etgroen beschikbaar is
voor het melkvee. Het is algemeen be
kend, dat een lichtere snede gras
meestal kwalitatief beter ruwvoer geeft
en dat de hergroei veel sneller ver
loopt. Wel letten op de stoppellengte;
niet korter dan 6 cm. Een kortere stop
pel geeft dode plekken in het grasland.
Jonge vogels en andere
jonge dieren
De meeste eieren van de weidevogels
zullen nu wel uitgekomen zijn en zul
len weinig jonge dieren verongelukt
zijn door koud nat weer. Om deze jon
gen nu tijdens het maaien en de ver
dere bewerking van het gras te sparen,
verdient het volgende alle aandacht:
Probeer het land van binnen naar bui
ten te maaien. Bij deze manier van
werken worden eerst de kopakkers ge
maaid. Daarna wordt het gras van bin
nen uit, dus vanuit het midden, naar
buiten gemaaid. Het links omdraaien
met de cyclomaaier is even wennen,
maar ook met deze manier kan er vlot
gewerkt worden.
De jonge vogels en andere jonge die
ren kunnen zo naar de randen van per
celen vluchten en zich veilig stellen in
slootkanten of op andere percelen.
Wildredder
Een goed hulpmiddel bij het verjagen
van jong leven in gras op stam is de
wildredder (foto). Dit is een buis met
vijf bellen die scharnierend zijn opge
hangen. Deze bellen wegen nog geen
kilogram en hangen in ruststand 5 cm
boven het maaiveld. Door de maai-
snelheid slingeren deze bellen door het
gras, waardoor de jonge vogels en an
dere dieren wegvluchten. Van deze
wildredders zijn er een aantal in ge
bruik bij Texelse veehouders. De appa
raten zijn aangeschaft door de Wildbe
heereenheid Texel en voor meerdere
Texelse veehoudewrs bruikbaar. Als
contactpersoon treedt op de heer A.
J. Keijser, Polderweg in De Waal
Akkerbouw
Door de winter is een vrij grote opper
vlakte wintergraan uitgevroren. Het
ergste was dit bij het gewas winter-
gerst. Mar ook wintertarwe heeft flink
te lijden gehad. Nog steeds treffen we
wintergraan-percelen aan het een erg
holle stand. In een wat kouder voor
jaar stoelen de overgebleven planten
veel meer uit, waardoor het veld even
goed nog vol wil groeien. Het uitstoe
len van de wintergraanplanten is dit
jaar erg beperkt gebleven. De oorzaak
moet gezocht worden bij de hogere
temperaturen in de maand april. De
planten hebben de uitstoelingsfase
overgeslagen en zijn meteen gaan
strekken. De planten zijn daardoor als
eenlingen blijven staan. Gezien de ont
wikkeling van het wintergraan is de tijd
aangebroken om de tweede stikstofgift
toe te dienen: 150 kg kalkammonsalpe-
ter per ha.
■A. -
Een gewas dat met van de winter
heeft geleden is rogge; die staat er
over het algemeen goed bij. Ook dit
gewas kan een tweede stikstofgift
gebruiken.
Erwten
De erwten zijn vrij snel na het zaaien
opgekomen. Alleen op percelen waar
het zaaibed te grof is liggen de
erwtenzaden tussen de kluitjes grond.
Het gewas wered vrij spoedig belaagd
door bladrandkevers. Deze diertjes kar
telen de erwtenblaadjes en leggen hun
eitjes bij de wortelknolletjes, waarmee
de erwt stikstof uit de lucht kan vast
leggen. Is de druk van de erwtenblad-
randkever te groot, dan worden teveel
knolletjes door de larven weggevreten.
Het gevolg is onvoldoende stikstof
voor de verdere groei van de erwten
plant. Bestrijding kan noodzakelijk zijn.
Zodra de erwtenplanten 5 tot 19 cm
groot zijn, dient onkruidbestrijding uit
gevoerd te worden. Wachten heeft
geen enkele zin. Te lang wachten be
tekent grotere onkruiden en een para
pluwerking van de erwtenbladeren.
Suikerbieten
De opkomst van de bieten is over het
algemeen goed. Alleen op de percelen
waar het bietenzaadje tussen de
grondkluitjes ligt en geen aansluiting
Ondanks de „concurrentie" van al
le evenementen in het afgelopen
weekend op Texel trok het koffie
concert van het Koninklijk Texels
Fanfarecorps en Volharding uit
Berkhout behoorlijk veel be
langstelling. Voorzitter Wim van
Sambeek kon een met veel publiek
gevulde Lindeboomzaal verwelko
men. Het publiek genoot van een
afwisselend, voor het merendeel
makkelijk in het gehoor liggend
programma.
KTF en Volharding ontliepen elkaar
niet veel qua mankracht. Beide or
kesten musiceerden met zo'n 35 muzi
kanten, waarbij aangetekend moet
worden dat KTF een aantal leden
miste door vakantie.
Volharding beet de spits af met een
aantal smaakvol uitgekozen nummers,
warvan vooral Memories of Cole Porter
bijzonder goed in de smaak viel bij de
aanwezigen. Deze aaneenschakeling
van melodieën van de grote Ameri
kaanse componist werd op zeer vaardi
ge wijze door de Berkhouters
gebracht.
met de vaste ondergrond heeft is de
opkomst matig tot slecht. Voor het
overige is de groei van de jonge plant
jes gunstig. Ook het onkruid komt op
meerdere percelen met grote hoeveel
heden op. Bij de onkruidbestrijding in
bieten is het van belang dat er geke
ken wordt naar de kosten. Er zijn vele
middelen toegelaten met allen een ver
schillende prijs. Erg belangrijk is het
dat de bietenteler die middelen kiest
die passen bij het onkruidassortiment,
leder middel heeft zijn sterke en zwak
ke punten.
Om kosten- en milieubewust te spui
ten, heeft de rijenspuit de voorkeur
boven het volveldsspuiten. Met schof
felen is het rijenspuiten van bieten een
zeer goede methode. Slechts 40% van
de middelen behoeft dan te worden
gebruikt.
Na de pauze startte KTF onder leiding
van Edwin Witte, die als opdracht van
uit z'n opleiding (ha-fadirigent) een
gastdirektie bij z'n oude vereniging
verzorgde. Het statige en gedragen
Partita van Jan de Haan (U zij de glo
rie -NCRV-tv) werd onder zijn leiding
goed uitgevoerd. Dirigent Pieter Heert
jes had gekozen voor goed in het ge
hoor liggende muziek: een walsense-
lectie van Johan Strauss, een aaneen
schakeling van Russische melodieen
onder de titel: „Wo die Wolga fliesst",
en een arrangement van Heertjes zelf:
dansmuziek uit de vijftiger jaren met
melodieën als „Diep in mijn hart".
Vooral de ouderen onder het publiek
genoten van deze, door KTF vlot ge
brachte muziek.
Met een dankwoord aan de Texelse
muziekvrienden en de uitnodiging
gauw eens in Berkhout te komen
besloot voorzitter van Volharding Siem
Beemsterboer zijn geestige toespraak
je. Daarna rondde KTF het concert af
met de mars Ankers Los en de toegift
The Middy.
Woensdag houden de Zondagsschool,
Nevendienst en Catechesatiegroep een
bazaar voor jong en oud in de Schakel
van 14.30 tot 17.30 uur. Er zijn nog ar
tikelen nodig voor de verkoop, zoals
cakes, etenswaren, plantenstekjes etc.
Inleveren kan op woensdagochtend
tussen 10.00 en 11.00 uur bij Arieta
Tijssen, Warmoesstraat 52, tel. (02220)
3585, Nel Kooyman, Paelwerck 23, tel
(02220) 4169, Peter Zweedijk, Schilp-
banck 43, tel. (07220) 5260. De op
brengst van de bazaar komt ten goede
aan de zondagsschool.
Regelmatig wordt de klacht gehoord
dat op meerdere erven van agrariërs
zoveel rommel ligt. Dit is ontsierend
voor het buitengebied. In een periode
dat er iets minder werk op bedrijven is
zou de gelegenheid aangegrepen kun
nen worden om spullen die toch niet
meer gebruikt worden op te ruimen. In
de week vóór pinksteren, van 1 tot 5
juni, is er voor agariers de mogelijheid
om hun rommel gratis bij de vuilnisbelt
bij 't Horntje te storten. Laat deze ge-
legeheid niet voorbij gaan. Want het
erf van de agrariërs op Texel bepaald
mede het visitekaartje van Texel en in
ieder geval het visitekaartje van het
agrarisch gezin.
Onkruidbestrijding in cultuurgewassen
is geen eenvoudige zaak. De resultaten
kunnen erg verschillen. Weersomstan
digheden, onkruidenassortiment en de
te gebruiken middelen hebben een
grote invloed. Om het juiste middel
toe te passen is het van groot belang
te weten wélke onkruiden er staan.
Donderdagavond 21 mei as. kan kennis
op dit gebied worden opgedaan. Be
langstellenden worden om 20.00 uur
verwacht bij de bedrijfsgebouwen van
Loonbedrijf Grisnigt aan de Hallerweg.
Het gaat de landbouwers erom de on
kruiden zo goed mogelijk te bestrijden
in de cultuurgewassen en dit tegen zo
laag mogelijke kosten waarbij het mil-
lieu zo weinig mogelijk wordt belast.
Zoals alle jaren gebruikelijk is ook
dit jaar de strijd gestreden voor het
bepalen van de koningschutter van
vereniging ,,de Eilandschutters".
De wedstrijd werd dinsdag in de
,,Ferrever" gehouden en er werd
fel gestreden im de eerste
plaatsen.
Twee met even veel punten moesten
vijf maal een pijl ,,na" schieten, wat
de zenuwen op de proef stelde.
Uitslag: Jan Eleveld 43 punten en
Siem de Porto 40 punten. Konings
schutter voor dit jaar is Jan Eleveld.
De scheidsrechter was Henk Witte.
Twee hoogtepunten van de open dag in éón
beleefde de nu 80-jarige Jan Koorn
van het Schilderend in Den Burg. In
1926 was hij als dienstplichtig marinier
aan De Mok en keerde in 1929 voor
zes weken herhaling terug. In mei 1940
zou Koorn echter nogmaals terugke
ren. In Den Burg werden vrachtwagen
chauffeurs gecharterd om op De Mok
opgeslagen explosieven naar de duinen
te brengen en daar te verstoppen, in
geval het kamp door de Duitsers ge
bombardeerd zou worden. Vier dagen
later was men echter van gedachten
veranderd. Nederland had gecapitu
leerd en de hangars op de Mok kon
den het beste maar worden opgebla
zen. Met bommen en benzine werd
het kamp onbruikbaar gemaakt. Foto-
tjes herinneren aan Koorn diensttijd.
organisatie
Het karakter van een reünie heeft de
dag niet gekregen, erkent luitenant
Frans van der Voort, die de organisatie
van de dag in handen heeft, In eerste
instantie was het de bedoeling om
oyd-gelegerden en familie te inviteren,
maar later veranderde de opzet in een
beeld gevat. Foto Arend Nijkamp.
open dag voor vooral Texelaars. ,,We
willen graag een goede band met de
bevolking. De laatste twee jaar is deze
al sterk verbeterd. Het doet me veel
deugd dat zoveel Texelaars nu de kans
hebben aangegrepen om een kijkje te
komen nemen", aldus Van der Voort.
Met posters en krantenpublicaties was
publiciteit aan de dag gegeven, Van
der Voort had op circa duizend man
gerekend, een voorspelling die dus re
delijk is uitgekomen. Van de oplage
van 1200 programma boekjes, gingen
er zo'n 800 van de hand.
Hoogtepunt
Hoogtepunt, van de demonstraties
was ongetwijfeld de landing van een
watervliegtuig. De Engelsman M. Dun-
kely liet zijn Grumman Widgeon onver
vaard in de Mokbaai landen, een
staaltje dat 's middags werd herhaald.
Met deze landing werd eer gedaan aan
het begintijdperk van De Mok, toen de
kazerne nog de functie van watervlieg
kamp had en de baai vol met water
vliegtuigen lag Dat waren wel toestel
len van een ouder type: De Grumman
Widgeon dateert van net na de Twee
de Wereldoorlog. Het toestel werd
door zijn huidige eigenaar van de bo
dem van een meer opgevist en in vijf
jaar tijd gerestaureerd en vliegend ge
maakt. Een ander hoogtepunt was het
optreden van de tamboers en pijpers
van het Korps Mariniers, die na hun
oorspronkelijke concert op de binnen
plaats van de kantine, ook op andere
plaatsen op het AOK-terrein een
deuntje bliezen. Veel aandacht was er
voor de helicopterdemonstraties, waar
bij zowel het opstijgen en landen als
de acties zelf veel bekijks trokken. Het
kille weer deed echter weinigen lang
durig naar de demonstraties kijken.
Menig fotograaf verliet de winderige
dijk langs de baai met blauwe vingers.
Tussendoor kon men zich warmen bij
de kraampjes met o.a. uitstallingen van
de amfibische sectie en wapens, en bij
de foto-expostitie. daar hing echter te
weinig historisch materiaal om werke
lijk te kunnen boeien Met de (volle)
LCA-landingsboten en militaire busjes
werden de bezoekers weer keurig naar
de opstapplaats aan het Molwerk
teruggebracht.
