Zeehonden zijn ambassadeurs
van het waddengebied"
Ecomare heeft beleidseis
als levend richtsnoer
NIEUWE OPVANG, NAAM EN BELEIDSPLAN
Orgelconcert do c
Bert Koelewijn
PAGINA 2 TEXELSE COURANT VRIJDAG liButf
Huilers
n i
an
Aan staatssecretaris A. J. Evenhuis
van Economische zaken werd
woensdag bij de opening van de
nieuwe zeehondenopvang tevens
het eerste exemplaar van het be
leidsplan van Ecomare. (voorheen
het Natuurrecreatiecentrum) gepre
senteerd. Het gedetailleerde en
keurig uitgevoerde beleidsplan is
ontwikkeld om bezoekers, deelne
mers en subsidiegevers een zinvol
en gewaardeerd beleid te kunnen
bieden, waarbij het plan als een
„levend richtsnoer" moet worden
gezien dat regelmatig bijgesteld zal
worden.
In 1976 is het Natuurrecreatiecentrum
op de huidige plaats officieel in ge
bruik genomen. Het was een nieuwe
start voor het uit zijn voegen gegroei
de natuurhistorische Texels Museum
en de publiekgerichte voorlichting van
Staatsbosbeheer. Het centrum ligt in
een Duinpark" van 70 hectare. De
statuten van de Stichting Texels mu
seum maken het doel bekend: de lief
de tot de natuur in het bijzonder de
natuur van Texel aankweken en de be
kendheid van Texel, de geschiedenis
en de bevolking te bevorderen. Van
een min of meer alleen op Texel ge
richte instelling is het centrum in de
afgelopen tien jaren gegroeid tot een
landelijk informatiecentrum voor het
waddengebied en de Noordzee. Ook
het aantal bezoekers is danig gegroeid.
Dit komt onder meer door de toename
van vrije tijd en de belangstelling van
de mensen voor natuur en landschap.
De milieubedreigingen die dagelijks via
krant, radio en televisie aandacht kij
ken zullen er ongetwijfeld toe hebben
bijgedragen.
Geldgebrek
Terwijl het aantal bezoekers en het be
lang van het centrum als informatie
punt steeg, stegen de overheidssubsi
dies niet evenredig mee, sterker nog,
sommigen namen zelfs af. Om de sub
sidieverstrekkers op de hoogte te bren
gen van het reilen en zeilen van Eco
mare en de noodzaak om het in stand
te houden en zelfs uit te breiden werd
het beleidsplan ontwikkeld. In het plan
wordt veel duidelijker dan in het sta
tuut van het Natuurrecreatiecentrum
aangegeven, waar het in het centrum
om gaat en hoe de ontwikkeling tot
een nationaal en internationaal cen
trum voor Wadden-en Noordzee zich
moet voltrekken. Als grootste pro
bleem komt dan meteen naar voren:
geldgebrek. Verschillende instanties en
overheden op wiens beleidsterrein het
NRC zich begeeft, moeten bereid wor
den gevonden moreel, inhoudelijk en
financieel te ondersteunen. Een stukje
historie in het beleidsplanboekwerk
geeft de nodige achtergrondinformatie.
Daarnaast wordt een beeld geschetst
hoe het er financieel en organisato
risch voorstaat.
Er zijn veel plannen ontwikkeld om het
huidige functioneren van Ecomare nog
te verbeteren en die een verdere uit
bouw geven aan het Centrum voor
Wadden- en Noordzee. De plannen
zijn naar volgorde van belangrijkheid
op een rij gezet, met de kanttekening
dat het laatste woord hierbij door de
subsidiegevers wordt gezegd, want
zonder geld gebeurt er niets. Als
eerste wordt genoemd het modernise
ren van de zeehondenopvang en het
beter inbouwen van de zeehondenop
vang en de vogelopvang in de educa
tieve doelstelling van het centrum, wat
zo'n f60.000,- moet kosten. Het aan
trekkelijker maken van de toegangsweg
en entree wordt gevolgd door het her-
inrichten van de hal om de ontvangst-
voorlichtings- en verkoopfuncties te
scheiden. Beter functioneren van het
duinpark staat ook op het lijstje, even
als het opzetten van een databank
over het werkgebied van het centrum.
Men wil het eerste gedeelte van de
tentoonstelling versterken en het twee
de en derde gedeelte herinrichten
waarbij ook een betere aansluiting van
het binnengedeelte op het buitenge
deelte wordt verkregen. Geraamde
kosten hiervoor zijn f200.000; Ook
streeft men naar de bouw van een
model van het ecosysteem van de
waddenzee, waarmee een groot aantal
processen zichtbaar gemaakt kan wor
den en de plaats van de zeehonden in
het ecosysteem zichtbaar kan worden
gemaakt. Dat moet zo'n f1.000.000,-
kosten. De realisatie van een aantal
flexibel te gerbuiken educatieve ruim
ten, waardoor de voorlichtingszaal vrij
komt voor wisselexposities en evene
menten is ook een wens, waardoor
naast effectievere mogelijkheden voor
scholen uitbouw tot een veldstudie
centrum binnen het bereik komt.
Kosten: f800.000; Als laatste
de wensenlijst de openstelling ^e|
dagen, waar de kosten jaarlijks an
f40.000,- bedragen voor alleen
middagen. cr
Vrijwi f
k>r
Bij een verdere groei van net»
bezoekers zal ook het aantal m ,ne
kers moeten groeien. Waar hel jer
lijk en verantwoord is zal gebn
den gemaakt van stagiaires en
gers. Het wordt van groot bels
geacht dat er zo snel mogelijk ^0I
dewerker bijkomt voor de educ -0
dienst, die verantwoordelijk zal
voor de ontwikkeling en de int ,na
van nieuwe materialen. Ook is n|
gend een medewerker nodig w ,jc
public relations. Bij dit alles sin er(
Ecomare naar samenwerking m i3r
deren op aanverwante terrains
De naam Natuurrecreatiecentrn p;
te de lading niet meer en is ds 0r|
gewijzigd in Ecomare. Tegelijk i
naamswijziging zal de huisstijl i 0a
veranderd en komt er een groo 01
scheepse, landelijke kampagne ll(
nieuwe naam bekendheid te gs
id
uit
Bert Koelewijn uit Amersfoortl
dinsdag om 20.15 uur een orgs |e,
in de Ned. Herv. kerk te Denk t0
De organisatie is handen van d jv
voor het Zomerwerk van de Te 25
Kerken. Het concert is gratist( s,
lijk. Bij de uitgang wordt eent c(,
gehouden om de onkosten te
bestrijden. n
Ui
Het concert begint met Suite l
(preludio, allemande, sarabande K
te, giga) van D. Zipoli. Koele»1
volgt met „Nun danket alle Gd u
„Freu dich sehr 0 meine Seele'
A. Junghanns. Voluntary in Dl i(
(allegro, adagio, allegro) van
wordt gespeeld en divertimenH 5j
van J. Haydn. Van J. Rheinbe? i!(
intermezzo en dat wordt gevo^ ij
Toccato van T. Dubois. Ter als1
speelt Koelewijn een eigen bs*
van de Negro spiritual „We sla
overcome"
Plannen
Met het verwijderen van een deur van papier, waarna als zeehondjes ver
momde kinderen het buitengedeelte van de nieuwe zeehondenopvang
binnenrenden, opende staatssecretaris van Economische zaken A. J.
Evenhuis woensdagmiddag de totaal vernieuwde zeehondenopvang in
het Natuurrecreatiecentrum. NRC-directeur Jan Kuiper had daarvoor net
de nieuwe naam voor het museum bekend gemaakt: ECOMARE. Tevens
werd aan de staatssecretaris het eerste exemplaar van het beleidsplan
gepresenteerd. Buiten wapperden vlaggen, ontworpen door Monica
Maas. Het nieuwe loho van Ecomare is ontwikkeld door het Adviesbu
reau Bartstra en Van Teylingen dat als ondersteuning van het centrum de
diensten heeft verricht tegen een gereduceerd tarief.
In die tijd ging ook de jacht op zee
honden nog gewoon door. Deze stop
te pas in 1962, maar dat gaf niet de
verwachte verbetering van de zeehon
denstand, want eind jaren zestig kwa
men de signalen dat er iets mis ging
in het milieu. Zeehonden spoelden
dood of lang niet gezond aan, grote
sterns vielen spontaan uit de lucht en
het kostte heel wat onderzoek voor
men wist had wat er loos was. Wat in
1970 als luchtverontreiniging in de
lucht hing, komt nu als zure regen
weer omlaag. Dit jaar is uitgeroepen
tot het Europees milieujaar. De chemi
sche industrie loost nog steeds grote
hoeveelheden gif in het water dat zich
niet aan grenzen stoort en zodoende
ook het Marsdiep binnendringt. „On
danks alles zwemmen er toch nog zee
honden rond in die vuile zee", aldus
Brugge. „Sinds 1975 worden de zee
honden die hier worden opgevangen
en geboren weer uitgezet. Tot dit mo
ment hebben we er ruim 100 de vrij
heid gegeven". In het NRC/Ecomare is
een vaste „fokgroep", die ieder jaar
voor zo'n acht tien nakomelingen
zorgt, die na drie vier maanden wor
den uitgezet, mits ze gezond zijn.
De laatste jaren is de opvang van hui
lers en verzwakte dieren toegenomen.
Het NRC wil de opvang en verzorging
van die huilers vooral ook als een edu
catieve zaak beschouwen. „De zee
honden hebben in het Texels museum
een belangrijke „oogopenende" taak.
Ze laten de mensen zien wat een
prachtige dieren ze zijn en dat ze het
beste gedijen in een schone zee. Het
is natuurlijk jammer voor al die mooie
wadpieren, kwallen en garnalen, maar
de boodschap wordt door de zeehon
den nog het best overgebracht", aldus
Brugge. Hij zette directeur Jan Kuiper
in het zonnetje, die al anderhalf jaar
bezig is goed werk te verrichtten voor
het NRC en vooral door zijn inzet
kreeg het NRC de aanzienlijke uitke
ring uit het Prins Bernhardfonds. Ik
spreek de wens uit dat er in de toe
komst een wereldmilieujaar komt en
Kuiper heette de menigte welkom en
excuseerde zich voor de nog provisori
sche geluidsinstallatie. „Goedkeuring
voor een nieuwe installatie is gegeven,
maar we konden het nog niet zo snel
realiseren." Hij gaf het woord aan bur
gemeester Schipper, die terugkeek
naar de kortgeleden gehouden bijeen
komst ter gelegenheid van de onthul
ling van de plaquette van Gerrit de
Haan. In 1930 toonde meester Kraai,
onderwijzer uit Den Burg, voor het
eerst zijn schoolverzameling van na
tuurhistorische, geologische en oud
heidkundige voorwerpen aan het pu
bliek en er kwamen wel 2000 mensen
op af. De tentoonstelling was ook
toen al bedoeld om toeristen te lokken
en steun te verlenen aan het natuur
historisch onderwijs op Texel, opdat
de eilandbewoners belangstelling zou
den krijgen voor hun eiland.
In 1976 opende prins Claus het nieuwe
NRC-complex. De bedoeling was toen
dat, door een goede samenwerking
tussen de Stichting Texels museum,
het Staatsbosbeheer, het Instituut voor
Natuurbeschermingseducatie en de
Vereniging tot behoud van Natuurmo
numenten in Nederland een bezoekers
centrum zou ontstaan dat informatie
moest geven over natuur en cultuur
zoals die op Texel is te vinden. De
vogel- en zeehondenopvang werden
een belangrijk onderdeel van het nieu
we complex.
Nu, in 1987 is er sprake van een com
binatie van bezoekerscentrum, mu
seum en centrum voor natuur-en
milieu-educatie, waar zowel aan de
Waddenzee, als aan de Noordzee aan
dacht wordt besteed. De zeehonden
en vogelopvang zijn onlosmakelijk ver
bonden aan het centrum. Het jaarlijkse
bezoekersaantal ligt omstreeks de
140.000 en hiermee mag duidelijk zijn
dat het NRC een toeristisch steunpunt
van de eerste orde voor Texel is.
Eenvoudig
„Gelukkig stijgt het aantal zeehonden
de laatste jaren in de Waddenzee
weer", aldus burgemeester Schipper.
„Dat komt mede door de opvang van
zeehonden die zich, om wat voor re
den dan ook niet zelf in de natuur
konden redden. In eerste instantie
heeft men dit werk kunnen doen via
zeer eenvoudige voorzieningen. Maar
in het belang van de zeehonden en de
voorlichting aan het publiek was
nieuwbouw dringend noodzakelijk", al
dus de burgervader die het centrum
een warm hart toedraagt. De nieuw-
De door do staatssecretaris frechtsi ..bevrijde" en als zeehonden verklede kinderen marcheren
vanuit het binnengedeelte van de zeehondenopvang naar het buitengedeelte.
bouwwerken is van de hand van W.
Sietsma, medewerker van de Techni
sche dienst van het museum. Bij de
bouw waren betrokken: aannemer
Daalder, tegelzetter Mulder, IBS, Oele,
Graaf, CVI en Koelrad. Naast Pieterbu-
ren kan het zeehondencentrum van
Ecomare ertoe bijdragen dat de zee
hondenpopulatie van nu, ongeveer
800, weer zal uitgroeien naar de aan
tallen van vroeger. De burgemeester
sprak de wens uit dat de gebeurtenis
sen van woensdag een goede start
zouden betekenen voor de verdere uit
bouw van het Natuurrecreatiecentrum
naar een centrum voor Wadden- en
Noordzee.
Voederen
Ook Ecomare-medewerker Henk Brug
ge ging in op de geschiedenis. In 1951
werden de eerste „huilers" in het
toenmalige opvangcentrum binnenge
bracht. Familie de Haan verrichtte pio
nierswerk, want er was bijna niets be
kend over de opvang en verzorging
van zeehonden.
dat we dan kunnen zeggen dat het
gelukt is, dat er weer gezonde zeehon
den gewoon zwemmen in de zee".
Latijn
Jan Kuiper ging in op de nieuwe naam
van het centrum. Ecomare is een sa
menvoeging van twee zaken die be
langrijk zijn in het centrum. Eco komt
van ecologie, de wetenschap van de
samenhang tussen organismen onder
ling en het hun omringende milieu,
met daarbij de invloed van de mens.
Mare is het Latijnse woord voor zee, in
dit verband worden Waddenzee en
Noordzee bedoeld. In het kersverse be
leidsplan worden de lijnen uitgezet
voor verdere ontwikkeling van het Na
tuurrecreatiecentrum op Texel. Voor
een nieuwe naam werd gekozen omdat
„Natuurrecreatiecentrum" de lading
niet helemaal dekte en mensen aan
andere dingen dachten, zoals een park
voor naaktrecreatie of een park waar
huisjes kunnen worden gehuurd.
Wat heeft Ecomare te bieden? Het be
vat een bezoekerscentrum over de na
tuur, de cultuur en de recreatiemoge
lijkheden met uiteraard veel aandacht
voor Texel, een natuur-historisch mu
seum en een centrum voor natuur-en
milieueducatie over de Wadden- en
Noordzee, een vogelopvang en het
zeehondenopvang-en fokcentrum, dat
het eerste in Nederland was. Het aan
tal bezoekers is gegroeid naar meer
dan 140.000, waarmee het centrum
een van de grootste instellingen op dit
gebied in Nederland is. Naast een uit
gebreide informatiebalie bevindt zich er
een expositie over de natuur en cul
tuur op Texel en is er een groot zeea
quarium. Er is veel aandacht voor de
rol van de mens in dit gebied. Een
grote groep gewone en grijzen zeehon
den is permanent aanwezig.
Ecomare wordt beheerd door de onaf
hankelijke Stichting Texels museum.
Bijna driekwart van de exploitatie-
kostenlongeveer 1 miljoen gulden per
jaar) wordt gedekt door eigen in
komsten van het centrum, de rest
komt van subsidies van gemeente,
provincie en het rijk. Voor extra in
vesteringen en projecten wordt een
beroep gedaan op particulieren voor
giften en donaties.
De officiële doelstelling van Ecomare
is: het in stand houden en herstellen
van natuur-en cultuurwaarden in het
Waddengebied en de Noordzee door
het geven van informatie en het in
stand houden en uitbreiden van een
collectie objecten. Daarnaast streeft
men naar het opbouwen van een in
formatie/databank, die basis kan zijn
voor een goede informatieverstrekking.
De informatie die aan een zo breed
mogelijk publiek wordt gegeven moet
zo objectief mogelijk zijn, zodat men
zelf een beeld kan vormen. Naast be
zoekers en de bevolking van Texel zul
len in de toekomst ook particulieren,
overheden, bedrijven en andere instan
ties die informatie nodig hebben over
het Waddengebied en de Noordzee in
het centrum terecht kunnen. Kuiper
benadrukte het belang van de aanwe
zigheid van levende dieren om het ver
haal dat in het centrum wordt verteld
te kunnen illustreren.
Ecomare-directeur Jan Kuiper overhandigt een exemplaar van het beleidsplan aan staatssecre
taris Evenhuis.
De bewindsman, hier in gesprek met Jan Kuiper, moest natuurlijk ook even kijken',
sin weer de zojuist geboren jonge zeehonden en hun moeders verblijven
Ecomare ligt gunstig op Texel, het
grootste waddeneiland dat goed be
reikbaar is. Op Texel is het centrum
van het Nederlandse zeeonderzoek ge
vestigd zodat informatie dichtbij vanuit
de eerste hand kan worden verkregen.
„Informatie is immers de kurk waarop
dit centrum drijft", aldus Kuiper.
Alle aanwezigen begaven zich naar
buiten, waar bewindsman Evenhuis de
opening zou verrichten. „Ik ben een
Waddenfan, dus ik kwam met plezier
vandaag", aldus de staatssecretaris,
die zich niet had laten ontmoedigen
door de hevige regenval van die
morgen.
„Het beleid staat momenteel in het te
ken van de seizoensverbreding, waarbij
de toerist meerdere keren en op ande
re tijden met vakantie gaat. Dat is ook
van belang voor diegenen die zich be
zig houden met het verzorgen van de
toeristen. Een instelling als dr
z'n educatieve functie, is das
gebaat. Aan de ene kant dat
natuur te melden heeft aan d
heid en aan de andere kant I
tieve effect dat het centrum
de economie van dit eiland",
staatssecretaris Evenhuis, die
gezeld door zijn vrouw. „Ikw
Texelaars heel veel succes toe
centrum. Er komen veel mem
Texel en ik hoop dat ze allem
bruik zullen maken van de far
die hier worden geboden. Zee
zijn misschien wel de ambass
van het waddengebied, maar
nen ook mensen en iedere ka 'j(
moet je een evenwicht zien
De natuur moest in stand wo|Cr
houden maar de mensen die
en werken moeten ook een kiftd:
hebben".
Tal van genodigden, zowel van
Texel als van de overkant, waren
woensdag in het NRC present.
Burgemeester Schipper en mu
seumdirecteur Kuiper hielden
toespraken en NRC-medewerker,
nu dus Ecomare-medewerker Henk
Brugge vertelde over het hoe en
waarom van een nieuwe
zeehondenopvang. Gelukkig draai
den de weergoden de regenkraan
even dicht, toen de staatssecretaris
buiten zijn verhaal afstak en de
symbolische deur wegbrak. Met
een drankje en een hapje werd na
gepraat door de aanwezigen, waar
onder leden van de Texelse ge
meenteraad, VVV-directeur Dekker.
EMK-directeur Warnaar, oud-
burgemeester Engelvaart, Brand
weercommandant Van Wilsum, Po-
litiecommandant Moeskops, Gede
puteerde van de VVD Tielrooij en
vertegenwoordigers van verschil
lende dag-en weekbladen.
bouw omvat een binnen-en een
buitenaccomodatie waarvan de laatste
is gebouwd met geld van „De vrien
den van de Zeehondenopvang Texel".
Een nog steeds groeiende groep men
sen die bereid zijn jaarlijks een bijdrage
voor dit werk te geven. De bouw van
het binnengedeelte werd mogelijk door
een grote bijdrage van het Prins Bern
hardfonds en bijdragen van particuliere
bedrijven als softwareleverancier L en
T, en computerfirma IBM. Maar nog
niet alles is betaald, dus blijft men een
beroep doen op de vrienden en de di
verse overheden.
Het ontwerp van de gerealiseerde
