Omzien in stomme verbazing
ra w
u k u f -
'Wh l(P% iA--"'M's
wBBl I I
jfc,
VERVOLG VAN PAG.21
'c-
Wr
V - i) I "4
ïyf
Ronde om Texel
per Dakota
Rood licht-rijde
PAGINA 22
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1987
meestal aardig konden worden afge
reageerd. Op Texel gebeuren soms
heel gekke dingen. Alleen al over het
reilen en zeilen van de gemeenteraad
zou ik een komisch boek kunnen
schrijven, gebaseerd op de ervaringen
die ik opdeed in de ongeveer 290
raadsvergaderingen, die ik de afgelo
pen 25 jaar heb meegemaakt. In dat
boek zou het hoofdstuk „Land
schapspark" heel belangrijk zijn en bo
vendien leerzaam, want het zou afre
kenen met het misverstand dat Texe
laars onder alle omstandigheden zulke
gemoedelijke liberale mensen zijn die
elkaar vrij laten in hun denken en
doen. Ik heb me ik „Groen-zwart"
commentaren meer dan eens over die
kwestie uitgelaten. Volgens mijn oud
collega Hans Oosterhof (lees vooral
zijn verhaal elders in dit jubileumnum
mer) „rammelde" dat. Eerst tegen,
dan weer voor. Tja, dat kan gebeuren
met een kwestie die jaren sleept en die
telkens nieuwe ontwikkelingen door
maakt. Bovendien ging het niet over
het Nationale Landschapspark, maar
over drie verschillende dingen: het Na
tionaal Landschap, het nationaal park
(de duinen) en de relatienotagebieden.
Het was voor de gewone man inder
daad nogal ondoorzichtig en daardoor
bedreigend. Het Nationaal Landschap
is van de baan en de relatienotagebie
den zijn een feit, zodat nu alleen het
vraagstuk van de duinen als nationaal
park nog actueel is. Wie van mij daar
over een mening wil horen, kan 'm di
rect krijgen: de gemeente moet met
die parkstatus van de duinen onmid
dellijk akkoord gaan. Er is niets tegen
want in het huidige gebruik van de
duinen komt geen verandering en er is
alles vóór, want er zit een aardige rijk
suitkering aan vast voor „Ecomare".
Toneel
Wat ik ook vaak erg vermakelijk vond
waren de toneelstukken. Die lopen in
kwaliteit zeer sterk uiteen op Texel.
Het gemiddelde is matig, als je het
vergelijkt met de rest van Noordhol
land. Muziekuitvoeringen zijn op Texel
daarentegen beter. Het is maar dat u
het weet. Wij plegen van zowel to
neelstukken als muziekuitvoeringen
„recensies" te maken. Dat zijn geen
objectieve verslagen, maar beoordelin
gen, meningen derhalve. Heel graag
ging ik naar de toneelclub Zuid-
Eierland die eens per jaar een stuk
brengt in de „kapel". Stel je voor: een
zeer brandgevaarlijk gebouw, stampvol
met Eierlanders die de verrichtingen
van hun poldergenoten op het toneel
volgen met een betrokkenheid die ner
gens anders op Texel is te vinden. Als
het leuk is, wordt er onbedaarlijk gela
chen en als er iets tragisch gebeurt,,
laat menigeen zijn tranen de vrije loop.
Intussen staan vlak voor het toneel bij
de gordijnen op gasstellen grote water
ketels en na een tijdje beginnen die al
lemaal te fluiten, want dan kookt het
water voor de koffie die in de pauze
wordt geserveerd. Terwijl de acteurs
op de bühne zich nog uitsloven is een
mevrouw bij het gasstel druk in de
weer met filtertjes, kopjes en andere
hulpmiddelen om de vereiste koffie-
voorraad te produceren. Centraal in
het gebouw staat een gloeiend hete
oliekachel, die door het publiek zelf
bediend kan worden, voorzien van een
zig-zag pijp die gesteund door ijzer
draadjes door het zachtboard plafond
steekt. De Eierlandse toneelstukken
voldeden niet aan de hoogste eisen,
maar de sociale betekenis was voor
deze gemeenschap enorm.
Leuk waren ook altijd de toneeluitvoe
ringen in Oudeschild. Dat is een vrolijk
dorp waar men naar het toneel gaat
om te lachen, ook als een „le
vensstuk" met zeer tragisch inhoud
wordt opgevoerd. Die stukken waren
soms enorme draken. Ik keek daar
eens naar een drama over een honge
rende vissersfamilie, die zwaar getrof
fen was door het vergaan van hun
schuit en het daarbij jammerlijk omko
men van de vader. Verder was de zoon
aan de drank geraakt en lag in de
bedstee, die de vaardige decorbouwers
hadden geknutseld, een oude opoe te
sterven aan tering. Het kon niet op. In
Eierland of De Koog zou het publiek
van een dergelijke portie ellende volle
dig van slag zijn, maar de Oude
schilders kwamen niet meer bij van het
lachen. Bij elke nieuwe persoon die
opkwam, barstten ze weer in schate
ren uit. Toen op het toneel tot over
maat van ramp de dominee kwam
meedelen dat het ziekelijke dochtertje
van de oudste zoon voor eeuwig was
ingeslapen, lag iedereen dubbel. En de
avond kon helemaal niet meer stuk
toen uitgerekend op dat moment twee
jongens van de familie Boom achterin
de zaal met luid gekraak door hun
klapstoeltjes zakten en hikkend van
het lachen wijdbeens op de grond
ploften.
Commentaar
Op toneel-en muziekrecensies krijgen
we altijd veel commentaar. Het is
nóóit goed, tenzij we schrijven dat ie
dereen een topprestatie leverde. „Vorig
jaar schreven jullie slecht over mij, de
ze keer weer en nu stond er ook nog
een foute datum in mijn trouwadver-
tentie: wat hebben jullie eigenlijk te
gen mij"? informeerde eens een to
neelspeler uit ons kleinste dorp. Ik zou
dat verschijnsel later nog heel vaak
meemaken. Als er in de publiciteit
over mensen of instanties iets mis
gaat, denkt men al gauw dat je dat
bewust en om een bepaalde reden
doet, vooral als het vaker gebeurt. En
als dat vooroordeel er eenmaal is, lijkt
het telkens te worden bevestigd. Men
voelt zich gauw misdeeld in de publici
teit. Heel sterk heerste dat gevoel bin
nen de gemeenteraad. De mensen van
Texels Belang vonden dat ik het doen
en laten van die partij onvoldoende in
de krant liet doorklinken en meenden
dat ik de linkse geluiden uit de raad te
breed uitmeette. De Partij van de Ar
beid dacht precies het omgekeerde.
Vrij veel wantrouwen was er bij Texels
Belang. Daar heerste ook de opvatting
dat de PSP in de krant ongeveer de
ruimte moest krijgen die in verhouding
stond met de kleine omvang van die
éénmansfractie. Ik geloof niet dat dit
onzinnige standpunt officieel werd ge
huldigd, maar die geluiden bereikten
mij telkens, meestal uit de derde hand.
En in progressieve kringen op Texel
was men er zó van overtuigd dat de
linkse geluiden in de Texelse Courant
onvoldoende tot hun recht kwamen,
dat ze een eigen blad begonnen dat in
dit manco moest voorzien: „Het Licht
van Troost". Verder dan één nummer
kwam het niet.
Terugkijkend kan ik zeggen dat ik me
veel te druk heb gemaakt over de
vraag of de krant wel voldoende
spreekbuis was van alle politieke,
geestelijke en andere stromingen op
Texel. Nog maar een paar jaar geleden
heb ik me erbij neergelegd dat je het
iedereen toch nooit naar de zin kunt
maken en dat je maar beter niet wak
ker kunt liggen van al dat
commentaar.
Toch stel ik „inspraak" van de lezers
zeer op prijs. De meest fundamentele
kritiek hoor ik helaas zelden
rechtstreeks, altijd „via, via". Er zijn op
Texel mensen die geïnteresseerd zijn in
media en bepaalde ideeën hebben over
hoe onze krant eruit zou moeten zien.
Toch laten die zich zelden horen. Ik
heb ooit geprobeerd hen tot spreken
te bewegen door het instellen van een
„redactieraad". Allerlei mensen waar
van ik had gehoord dat ze wel eens
kritiek hadden op de krant en daar
met anderen over praatten, heb ik uit
genodigd om in die raad zitting te ne
men. De leden hadden niets anders te
doen dan waakhond spelen. Telkens
als ze meenden dat we in de fout wa
ren gegaan, iets misten of nuttige aan
wijzingen hadden, moesten ze dat aan
ons kenbaar maken, gewoon
rechtstreeks door te bellen of door ons
op straat aan te spreken. Het werd
geen succes. Sterker nog: het tegen
overgestelde van wat ik wilde werd be
reikt. Als bij toverslag verstomde de
kritiek, ik hoorde althans niets meer.
Van het clubje van ongeveer dertig
personen uit allerlei geledingen doen
er nu hooguit vijf af en toe hun mond
open. Vreemd. Ik heb het blijkbaar
verkeerd aangepakt.
Fanfare
Nog even terug naar de recensies.
Meer dan tegenwoordig maakten wij
ri (w-ic
vF -t-orn
Aquarel van Antoon Goes, gemaakt voor da onlangs gehouden thematentoonstelling.de lTexelseI mans en zijn ITexelse) omgeving'
in het verleden werk van muziekrecen
sies, dus kritische beschouwingen van
uitvoeringen van fanfarekorpsen, koren
en andere ensembles. Ik maakte het
mij daarmee niet gemakkelijk, want ik
houd wel van (klassieke) muziek, maar
ik weet er niet zoveel van en het kost
me moeite te omschrijven wét er aan
mankeert als ik hoor dat het niet
deugt. Toch heb ik daar heel erg m'n
best op gedaan door veel over het on
derwerp te lezen en er met plaatselijke
kenners over te praten. Die moeite
werd beloond want de uitvoerende
musici dachten dat de recensies door
vaklui waren geschreven. Wat helaas
niet betekende dat dit op prijs werd
gesteld.
Het toppunt beleefden we toen we
een vrij slechte winteruitvoering van
het Kon. Texels Fanfarekorps/DEK be
kritiseerden onder de kop: „Het Fanfa
re heeft wel eens beter gespeeld". Van
de uitvoering lieten we weinig heel en
al snel hadden de boze fanfareleden
hun oordeel klaar. De in de recensie
gebezigde termen getuigden van zó
veel vakmanschap dat Harry de Graaf
het niet geschreven kón hebben! Een
ander moest het betreurenswaardige
verhaal dus hebben gemaakt. Niet de
vraag of de kritiek terecht was, hield
de gemoederen bezig, men wilde we
ten wie deze streek had geleverd. Een
van de fanfareleden schreef zelfs een
ingezonden stuk waarin hij beweerde
dat hij de redacteur op de uitvoerings
avond niet in de zaal had waargeno
men, waarmee hij bewezen achtte dat
er dus een „ander" moest zijn ge
weest. Het werd nog kwalijker toen ik
een week later bij de volgende uitvoe
ring in Den Hoorn bijna de zaal werd
uitgezet en toen ik tijdens de jaarver
gadering van het korps min of meer
ter verantwoording werd geroepen en
te horen kreeg dat het bestuur over
woog om voortaan geen pers meer bij
de uitvoeringen toe te laten.
Ik vertel dit even om te illustreren welk
tumult er uit kan breken als de Texelse
Courant écht kritisch is. Het fanfare is
later overigens aanmerkelijk beter gaan
spelen. Het werd elk jaar fraaier zodat
wij in de recensies termen konden be
zigen als „subliem" en „uitstekend".
Bepaalde zinnetjes kwamen onwille
keurig telkens terug. Bij de familie Ze
gel moeten ze lachen als ik schrijf dat
sopraan-saxofonist Frans Zegel „tot
grote hoogte steeg". Met het fanfare
is het weer helemaal goed gekomen
(met de firma Nauta trouwens ook!).
De recensies zijn overigens niet meer
zo wijdlopig en gedetailleerd. Daar
hebben we geen tijd meer voor.
Sport
Het is een zege dat de Texelse Cou
rant zoveel medewerking krijgt van de
sportsecretarissen en dat ik steeds col
lega's heb gehad die geïnteresseerd
waren in de sport op Texel. Als ik
daarover zelf had moeten schrijven
was er weinig van terecht gekomen. Ik
begrijp namelijk niets van sport. Elke
gezonde Hollandse jongen kan voet
ballen. Ik niet. Dat heeft te maken met
een trauma dat ik in mijn jeugd heb
opgedaan. Toen ik een jaar of tien
was, was het voetbalspel voor mij vol
komen nieuw. Ik had het nooit gedaan
en kende de spelregels niet. Maar ik
moest in schoolverband toch mee
doen, want alles wat niet verboden
was, was in dit tijd verplicht. Ik be
greep na enige tijd dat ik al trappend
de bal in het doel moest werken en ik
waagde een poging. Goal! Men was
echter niet dankbaar want ik had in ei
gen doel geschopt. Dat werd met veel
gescheld duidelijk gemaakt en ik be
loofde beterschap. Voortaan zou ik in
het andere doel schieten. Het duurde
wel een half uur voor ik de kans
kreeg, maar toen gèf ik toch een loei
er! Maar ik schoot weer in eigen doel
want de rust was intussen geweest en
de partijen waren dus gedraaid. Ze
hebben we toen van het veld ge
schopt en ik ben er nooit meer opge
komen. Sindsdien haat ik voetbal. Ook
de meeste andere sporten trekken mij
niet. Zwemmen en hardlopen, daar
ben ik vrij goed in en dat doe ik ook
wel eens, maar dan bij, resp. op stille
stranden, ver van de bewoonde we
reld, want mijn stijl is niet fraai en het
Texelse landschap wordt al genoeg
bedorven.
Medewerkers
Ik ben er zelden in geslaagd de Texel
se Courant vol te schrijven in een nor
male werkdag. Alleen al omdat je de
meeste avonden op pad bent of moet
overwerken, zijn werkweken van 65
uur betrekkelijk normaal. Daar wil ik
niet dramatisch over doen, want om
dat het meeste werk leuk is ervaar je
dat niet als uitzonderlijke prestatie.
Problemen ontstaan er pas als vrouw
en kinderen het niet meer vanzelfspre
kend vinden dat vader nooit thuis is.
Ik zag mijn vrouw soms geen dagen,
's Morgens vroeg als ik om zes uur
vertrok sliep ze nog en 's avonds als ik
laat thuiskwam na een begrotings7
WV-, commissie- of andere eindeloze
kletsvergadering, sliep ze èl. En als het
tegen zat werd je midden in de nacht
ook nog door de „pieper" wakker ge
maakt, omdat er brand was of een af
schuwelijk ongeluk. Toch heb ik er in
middels 20 jaar huwelijk opzitten en
mijn vrouw heeft daarmee een grotere
prestatie geleverd dan ik.
Hulp
Begin zeventiger jaren werd duidelijk
dat ik dringend hulp nodig had. De
budgetten waren toen echter zeer be
perkt. Eerst werd het geprobeerd met
assistentie voor halve dagen. Daar
schoot ik weinig mee op. Ik was pas
gebaat met iemand die in staat was
om bij vakantie of ziekte èlle taken
waar te nemen. Die mensen zijn dun
gezaaid, want je vraagt nogal wat. Er
kwamen genoeg sollicitanten als we
een advertentie plaatsten in „De Jour
nalist". Maar allemaal onderschatten
ze de zwaarte van de functie deerlijk.
Het eiland Texel wordt in den lande
beschouwd als een romantisch, maar
wat achtergebleven oord, waar
schaapsherders en strandjutters de
dienst uitmaken. Dat een journalist
zich daar zou moeten verdiepen in
streek- en bestemmingsplannen, rela-
tienotaproblematiek, de arbeidsconflic
ten bij Teso of het wetenschappelijk
zeeonderzoek, kan men zich eenvoudig
niet voorstellen. Menige hulpredacteur
faalde en moest voortijdig de laan
worden uitgestuurd. En als ze wel
goed waren, bleven ze niet lang want
dan roken ze carrière, bezweken snel
voor een hoger salaris elders en ver
dwenen. Het is ook wel voorgekomen
dat de aangeworven redacteuren het
vak prima verstonden maar niet over
weg konden met de Texelaars. Of hun
vrouw of vriendin kon het op Texel
niet uithouden, omdat die gemoedelij-
I
ke Texelaars soms buitengewoon!
kunnenrtoen tegenover nieuwl™
die een beetje anders denken en|
eens over wat anders willen prjJ
dan het weer. Er was altijd wek
hoopte steeds op iemand die eel
beetje bezeten van Texel was, ri
ik. Die het als een uitdaging zou|
bezig te zijn met dit veelzijdige,
hardstikke mooie stukje Nederlii
Gelukkig waren die mensen er,
Hans Oosterhof, om een voorbe
noemen, stond me vijf jaar I
ter zijde. Deze voormalige huize
wist wat werken was, kon relafa
en had een uitstekend ontwikke
voel voor humor en betrekkelijk
Natuurlijk heeft hij bokken gesdj
net als ik en iedereen die ooit b
Texelse Courant heeft gewerkt, i
hij kwam altijd gelouterd uit dej
ten en zocht (meestal) de oorz
zichzelf inplaats van bij anderen.|
linkse geestverwanten konden d
wat van leren. Zijn kritiek op
beleid, te lezen in het verhaal „(J
getrouwd met de TC" elders ini
bileumnummer, is grotendeels J
Het redactietëam van de Texr
rant bestaat nu uit drie persoi
rechterhand is de geboren en
Texelaar Frans Hopman, een
lijke en gewetensvolle journalisti
soms op zijn wenkbrauwen li
dat hij het niet kan laten steeds|
meer werk te verzetten dan
voor hem is. Zonder morren gr
door, tot diep in de nacht. De
ken vakantie die hij ingaand
week doorbrengt ih Mexico zijn
welverdiend.
Op vrouwelijke redacteuren had
nooit zo begrepen. Je zette in
vertentie wel altijd keurig „M/V
ter de functie, maar je hoopte d wszi
!87
intië
iele
der
het
Teg
leen mannen zich zouden aandï
Want een vrouw is immers te s
neel voor dit vak, dus niet objes
anders wel zwanger of ongestë:
22-jarige Tessa de Graaff (metti aan
ff's, dus geen familie van de hu zet
dacteur) lijkt te gaan bewijzend
onzin is. Ik heb echter de
jaren geleerd niet al te vroeg te
chen. Het duurt zeker een jaan |tl|
je zeker weet of het goed zit.
Tent
de I
ntal
iep<
var
d, te
antal
Variërend op een bekend gezeg Velis
de jubilaris niets dan goeds.
Honderd jaar bestaat de krant, ttiet a
kwart van die tijd was ik veranti eerd
delijk voor de inhoud van dat j te ad
je". Ben ik tevreden? Nee. De Ti K)0 n
Courant kan beter en móet beu ir ééi
Naast het klakkeloos en meeslal
reet weergeven van alle zin eni
die in deze eilandgemeenschap
gezegd en gedaan, moet er wal
karakter in de krant worden gebflaal ei
Ptsg
De rubriek „Groen Zwart" diei*,nPu
onregelmatig verschijnt, moet
minstens eens per week instaat
artikelen, reportages en intervld aar l<
moeten bondiger. Er moet meei
den gezegd in minder woorden
vaker moeten we afleveringen p
ren van de rubriek „Texelaars
werk" om iedereen te laten ziet
Texelaars doen en hóe ze het dl
Vaker ook moeten we met onsl
te afdalen naar mensen die niet
gemeenteraad, besturen of cod
zitten, maar wèl wat te zeggen!
ben, waardoor een ander geïnsp
kan worden. Nog meer moetem
doen om het besef wakker te m
dat toeristisch Texel, dus héél li
kwaliteitsverbetering nodig hert
kan ik nog even doorgaan. Heli
kwestie man menskracht die
helemaal zullen kunnen oploss*
in elk geval nog heel wat te drt
Journalisten worden niet oud,»
ergens gelezen. Ik mag wel
opschieten.
Harry d
ik no,
it Dn
irbasi
de i
ntig
ceerc
5 de
hel.
Iverte
word
irust
1st is
Passagiers en bemanning na afloop van de vlucht.
Speciaal voor de Texelse leden van
de Dutch Dakota Association werd
zondag vanaf het Texelse vliegveld
een rondvlucht van een half uur
gemaakt. Het toestel was helemaal
volgeboekt. De vlucht zou eerst za
terdag worden gehouden, maar
wegens storm en regen moest
daarvan worden afgezien. Om te
voorkomen dat de kostbare ge
restaureerde Dakota op een winde
rige Texelse luchthaven een speel
bal van de elementen zou worden,
werden zakken zand op de vleu
gels gelegd.
Zondag was het windstil en beleefden
de dertig passagiers een schitterende
rondvlucht boven Texel, Den Helder en
de Vliehors. Aan boord bevonden zich
onder meer Willem Mets en Martin
Tromp van het Texels Verbond van On
dernemers. Door gezagvoerder en
voorzitter van de DDA Anne Cor Groe-
neveld en havenmeester Ed de Bruijn
lieten zij zich na afloop informeren
over de plannen om bij het vliegveld
een soort luchtvaartmuseum te stich
ten waar de Dakota „Doornroosje" en
andere oude vliegtuigen zullen worden
gestald. Misschien kunnen Texelse on
dernemers een rol spelen bij de verwe
zenlijking van dit plan. Naar aanleiding
van de rondvlucht kreeg de DDA er
zeven Texelse leden bij. Om in de
naaste toekomst vaker van dergelijke
vluchten vanaf Texel te kunnen organi
seren is het wenselijk dat het plaatse
lijke ledental nog wat verder wordt op
gevoerd. Wie meer wil weten over de
DDA kan zich vervoegen bij Tromp,
Mets of De Bruijn die druk aan het
werven zijn om een Texelse
afdeling van de grond te krijg#
foto toont passagiers en bei
na afloop van de vlucht. De
komt dinsdag 28 september o|
naar Texel, nu voor het uitvoe*
de door de KLM gesponsorde
„Nostalgievlucht" naar Amsted
gelegenheid van het 100-jarig bs
van de Texelse Courant en hei!
bestaan van het vliegveld Texel.
Op vrij grote schaal negeren 1
automobilisten de verkeerslicl
het kruispunt Akenbuurt-Pon»
bij Den Burg. De politie die gil
een controle uitoefende, betrap"
vrij korte tijd vier personen. Ort
opgetreden tegen mensen die®
zelfde kruispunt andere verkeert
maakten.