TEXELSCHE
1
in
oet dat nou
de krant?!
s
lvephu
)e altijd veranderende nieuwsdrempel
'N maakte clip
Razende Bol
Diplomazwemmen
Lezing over historie
van de Vrije School
WAO-groep
van start
Lichte aanrijding
tm
15 SEPTEMBER 1987
PAGINA 25
r en Carole Sm/t voor de Tros-camera op een stuivende en koude Razende Bol. Deze beelden zullen de komende maand wekelijks
n uitgezonden, (foto: Hans Oosterhof).
ros had er een dag voor uitga
an en dat bleek nodig ook:
„aken van de eerste videoclip
h populaire muziekgroep BZN
niet van een leien dakje. Don-
19 waren de zes Volendamse
ten Cmet de inmiddels herstel-
ngeres Carola Smit) een dag
neer de Razende Bol om beel-
schiaten bij de nieuwe sing-
more".
irvoer geschiedde met twee
en van een Helders bergingsbe-
naar het weer was zodanig dat
eime tijd bij de Bol gewacht
worden, voordat alle apparatuur
vee rubberboten naar de Texelse
laat gebracht kon worden. De
ilde bij de opnamen op de zand-
rtaar niet schijnen en dus wer-
nogal „barre" plaatjes
iten.
taken van de clip was BZN aan-
in door de Tros. Deze omroep
drie minuten durende filmpje
mende weken regelmatig tussen
te programma's uitzenden, waar-
„wordt lid" telefoonnummers in
verschijnen. Vrijdagavond was
izende Bol-clip" voor het eerst
op de buis. Regisseur Paul Domeijn
had de zandplaat bewust uitgekozen:
„Ik heb hier ooit opnamen van een
militaire oefening gemaakt, vanuit de
lucht. Dat was schitterend. Men zag
die mensen sjouwen over deze im
mens verlaten vlakte".
Donderdagmiddag werd gepoogd dat
beeld wederom op het celluloid te krij
gen. Nadat de close ups waren ge
maakt, ging de filmploeg naar het
Texelse vliegveld en werd de zandplaat
ontdaan van alle apparatuur en techni
ci. De artiesten bleven met drumstel,
orgel en showkleding wachten op een
Cessna van het Paracentrum. Tijdens
de luchtopnamen mochten de Volen-
dammers (zonder muziek) net doen of
ze stonden te spelen en te zingen. Ge
lukkig scheen de zon op dat moment,
zodat het onbewoonde stukje Texel
met zes beroemde Volendammers zo
mers overkwam. In werkelijkheid wa
ren de musici het zat. Via een porto
foon riep zanger Jan Keijzer na drie
kwartier de filmploeg in de lucht op
„alstublieft meteen te stoppen". De
tocht naar de Bol was hen toch al niet
in de koude kleren gaan zitten, drie
opvarenden waren 's morgens in de
fikse stroming van het Marsdiep flink
zeeziek geweest.
De Tros-regisseur moest zich dan ook
enkele malen verdedigen: „Jongens, ik
ben hier vorige week wezen kijken.
Toen was het prachtig mooi weer en
stond ik in tien minuten op de zand
bank". Tegen de avond stond de clip
er echter op en konden de Volendam
mers zich opmaken voor een vliegreis
naar Marokko. Deze week wordt daar
een half uur durende televisie-special
opgenomen rond de nieuwe langspeler
van de Band Zonder Naam. Jan Keij
zer: „Ik ga nog weieens naar die Ra
zende Bol als het echt zomer is. Voor
lopig gok ik op Marakesj".
Morgenavond om 19.00 uur wordt
door een groot aantal leden van de
zwemclub afgezwommen in zwemclub
Molenkoog voor het basiszwemdiplo
ma, zwemvaardigheid I en voor kunst-
zwemmen en snorkelen. Dit allemaal
in het kader van de nieuwe zwemvaar-
digheidsdiploma's.
De zwemtraining voor degenen, die
niet afzwemmen is deze avond van
18.30 tot 19.00 uur.
Gehoopt wordt op veel belangstelling
van diverse „supporters". De komende
maanden in het „Molenkoog-loze tijd
perk" gaat de ZPC TX '71 haar trai
ning en opleiding voor de verdere
zwemvaardigheidsdiploma's weer ver
zorgen in het Helderse marinebad.
Vrijdag houdt Hans de Bie, leraar aan
de Vrije School in Oudorp-Alkmaar,
een lezing in de Witte Burcht met de
titel „Geschiedenis van de Vrije
School". De eerste Vrije School werd
opgericht in 1919 voor arbeiderskinde
ren. Wereldoorlog I was net afgelopen,
Rusland had zijn revolutie gehad en in
West-Europa waren de arbeidersbewe
gingen actief. De hoop op werkelijke
maatschappelijke vernieuwing leefde
onder de mensen. Het ontstaan van
de Vrije Schoolbeweging moet tegen
deze achtergrond worden gezien. Het
was dan ook niet de enige vernieu
wingsschool die in die jaren is ont
staan. Emil Molt, direkteur van de
Waldorf-Astoria sigarettenfabriek in
Woensdag start de WAO-groep in
„De Buureton" weer. Wij zijn daar
aanwezig van 10.00 tot 12.30 uur.
Deze groep is bestemd voor men
sen (jong en oud, mannen en vrou
wen) die een uitkering hebben via
de WAO. De bedoeling is samen te
praten, samen problemen op te
lossen, die kunnen ontstaan rond
uitkeringen.
Daarnaast is er gelegenheid koffie te
drinken, te biljarten, kaarten enz.
Tweemaal per maand is iemand aan
wezig die spreekuur houdt voor ieder
een die een uitkering ontvangt, vanwat
voor instelling dan ook. Ook mensen
met een bijstanduitkering, werk
loosheiduitkering enz. zijn hier dan van
harte welkom.
Bij hem kunt u terecht met alle moge
lijke zaken betrekking hebbende op so
ciale voorzieningen, maatschappelijke
problemen enz. Ook kan u met hem
mogelijkheden onderzoeken om weer
aan werk of andere bezigheden te
komen.
Wie interesse heeft kan komen kijken
op een woensdagmorgen, de toegang
is vrij en de koffie bruin.
Omstreeks vijf uur vrijdagmiddag kwa
men op de Wilhelminalaan in Den
Burg twee Datsun personenauto's on
vrijwillig met elkaar in aanraking. Een
65-jarige automobilist uit De Koog was
op de linkerweghelft beland en kon de
tegenligger, met een 77-jarige man uit
Den Burg aan het stuur, niet meer
ontwijken. De auto's schampten elkaar
en hadden beide enige schade.
Stuttgart, stelde Rudolf Steiner, de
grondlegger van de Anthroposofie, de
vraag een nieuwe, op de toekomstge
richte pedagogiek te ontwikkelen. In
tussen bestaan er Vrije Scholen in vrij
wel de gehele wereld en het aantal is
nog steeds groeiende.
Het 100-jarig bestaan van de Texelse Courant krijgt aandacht in
andere media. Het Algemeen Dagblad bracht een vrij uitvoerig
interview met directeur en redacteur, er komt ook een verhaal
in NRC-Handelsblad en de bladen van de Perscombinatie en
Graficus-Magazine. De NOS-televisie is voornemens in de loop
van oktober een reportage te maken.
Krantenverkoper Keijser in Oosterend had de reportage uit het
AD geëtaleerd om wat extra vaart te brengen in de verkoop van
het Algemeen Dagblad, (foto Dirk Kuiter)
lis nieuws? Er is geen vraag waarover zoveel door de redactie
lt getwist als deze. Het probleem is dat er geen vaste criteria
■an om te bepalen of iets wel of niet in de krant wordt ver-
De opvattingen daarover zijn in de loop der jaren nogal
iseld.
i paar vijftig jaar getrouwd was,
dat tien jaar geleden nog in de
een foto met een verhaaltje. Te-
j moet je minstens 60 jaar
ike trouw hebben bewezen om
agina's te halen. Een halve
jetrouwd zijn komt namelijk zo
oor dat het niet bijzonder ge
neer is, nog afgezien van het
Iveel van die gouden echtparen
'al niet in de krant willen, zodat
ainig consequent is de één wel
ander niet te vermelden. In de
nst wordt dat misschien anders.
iar de echtscheidingscijfers kijkt,
I tot de conclusie komen dat
an of twintig jaar getrouwd zijn
groot nieuws is.
inden wij het „kleine" nieuws
njk. Alle kinderen die slagen
on zwemdiploma, komen in de
n dat geldt ook voor de
)den van de plaatselijke scholen
aortgezet onderwijs. Wie slaagt
m vakdiploma wordt vermeld,
bericht ons tenminste wordt
gaven. Traditie speelt ook een
ie voor zijn rijbewijs slaagt, komt
Jkrant. Waarom niet? Eerlijk
1 weten we dat zelf niet. Het is
[vruikelijk dus beginnen we er
aan. De krant is al vol
Kleinigheden
van het vasteland die „de
lr' in handen krijgen, moeten
os lachen om die kleine benefit
's gestolen, raam ingeslagen,
ekrasd, gereden onder invloed,
"""jh UlTl.sne'heid overschreden. „Is
nieuws?" vragen ze ons wel
tomverbaasdWij verklaren dan
J1 het inderdaad nieuws is, om-
6 hingen op Texel gelukkig
inig voorkomen....
Wat dat betreft hebben we onlangs
het beleid wel moeten bijstellen: als 's
zomers een fiets wordt gestolen, wordt
dat niet meer vermeld, tenzij het gaat
om grote aantallen tegelijk. Het is ge
woon niet bijzonder genoeg meer,
want het gebeurt haast elke dag.
Ook de meest actieve nieuwsjager kan
niet alles weten. Als er een ongeluk
gebeurt, waar geen politie aan te pas
komt en iedere getuige houdt zijn
mond, dan komt er geen bericht in de
krant. Nu is het niet zo eenvoudig om
Texelaars het zwijgen op te leggen, zo
dat het vaak toch uitlekt. Het verhaal
in de krant bereikt je dan als gerucht.
Dat kun je niet zomaar in de krant zet
ten en dus is speurwerk nodig om het
bericht bij getuigen of andere betrouw
bare informanten bevestigd te krijgen.
Als die niet meewerken komt er niets
in de krant, want we hebben liever
geen bericht dan een fout bericht.
Niet alle nieuws haalt dus de krant,
om wat voor reden dan ook.
Medewerking
Over medewerking hebben we over
het algemeen niet te klagen. De
meeste mensen weten wel dat de
Texelse Courant geen sensatieblad is
en zijn best doet om de zaken nuchter
en afstandelijk weer te geven. In heel
delicate aangelegenheden stellen we
wel eens voor dat we het bericht voor
lezen voordat we het publiceren, zodat
er niets mis kan gaan. Daaruit moet
niet worden geconcludeerd dat iemand
ons kan verbieden een bepaald bericht
te plaatsen. De pers is vrij in Neder
land. Binnen de beperkingen die de
wet stelt kunnen we doen wat we wil
len. Als de betrokkenen zelf de feiten
niet geven, kunnen we ze meestal er
gens anders vandaan halen.
We werken echter liever met de be
trokkenen samen, volgens het Texelse
harmoniemodel! Meestal zijn de men
sen er wel van te overtuigen dat het
beter is een correct zakelijk bericht in
de krant te zetten dan het gerucht zijn
kans te geven. Vaak doen de meest
sensationele verhalen de ronde over
het eiland, totdat de krant meldt wat
er precies aan de hand is. Het gerucht
is dan onmiddellijk uit de wereld.
Pressie
Het komt dus voor dat mensen be
paalde feiten uit de krant willen hou
den, maar het omgekeerde gebeurt
ook. Talloze malen zijn wij benaderd
door wondergenezers, middenstanders
of geloofsverkondigers die uit waren
op gratis reclame en daarom een arti
kel in de krant wilden. Meestal weiger
den we, maar soms zat er toch wel
eens iets tussen dat - bij een bepaalde
benadering - wél geschikt was. Als ie
mand een nieuwe zaak opent of zijn
winkel ingrijpend verbouwt, is dat
nieuws waarvoor we zelfs een speciaal
rubriekje hebben: „Ondernemersactivi
teiten". Maar als een nijvere onderne
mer daarin vermeld wil hebben dat de
biefstuk in de aanbieding is, wordt hij
naar de advertentie-afdeling verwezen.
Dat lijkt vanzelfsprekend maar de be
trokken middenstander heeft er vaak
weinig begrip voor.
Niet groot genoeg
Niet alle ondernemers zijn tuk op pu
bliciteit. Meer dan eens hebben we de
afgelopen 25 jaar meegemaakt dat een
Noordzeevisser belist niet in de krant
vermeld wilde hebben dat hij een nieu
we kotter had gekocht. Voor ons was
het natuurlijk onaanvaardbaar dat een
dergelijke ondernemersactiviteit, waar
mee miljoenen zijn gemoeid, wordt
doodgezwegen en moesten we praten
als brugman om toch een verhaal met
plaatje over de nieuwe aanwinst te
kunnen maken. De visser in kwestie
wilde liever bescheiden blijven.
Publiciteit zag hij als een vorm van on
aangenaam op de voorgrond treden.
Het omgekeerde is ook voorgekomen.
We maakten eens een lijvig verslag
met foto van een feestelijke proefvaart
met overdracht. Het verhaal besloeg
bijna een halve pagina, maar één der
familieleden vond het toch niet groot
genoeg. Die had een paar kranten eer
der een bericht van 20 centimeter
lengte gezien over een verbouwing die
?30.000,— had gevergd. De kotter had
vier miljoen gekost, dus 133 keer zo
veel en dus had het verslag eigenlijk
een kolomlengte van 20 x 133 2.66
meter moeten hebben
Soms proberen mensen iets uit de
krant te houden en bereiken dan het
tegenovergestelde. Meer dan eens zijn
we gebeld door iemand die zei: „Ik
ben door de politie aangehouden,
want ik zat met drank op achter het
stuur en ik wil beslist niet dat jullie
daarover schrijven". Het kwam er na
tuurlijk wel in, want het is een goede
zaak dat het publiek weet dat de
Texelse politie scherp let op
drankrijders.
Initialen
De manier waarop iets wordt gepubli
ceerd staat nog meer ter discussie. Wij
proberen de dader van een misdrijf of
overtreding anoniem te houden. Op
Texel waar veel mensen elkaar kennen,
moeten dan ook de initialen worden
weggelaten en zelfs een aanduiding
met alleen de leeftijd en beroep kan
nog te veel zijn. „Een 46-jarige Texelse
journalist" zou door de lezer snel wor
den ontmaskerd.
Of iets wel of niet in de krant komt,
hangt verder af van algemeen gelden
de regels (moord komt erin, zelfmoord
niet). Soms ook speelt de ruimte een
rol. Bovenal geldt dat het onderwerp
iets met Texel of een Texelaar te ma
ken moet hebben. Iets belangrijks met
betrekking tot een oud-Texelaar kan
ook nog, want we gaan er vanuit dat
veel mensen op het eiland de betrok
ken figuur of zijn familie kennen en
het dus interessant vinden om te ver
nemen dat zij of hij (bijvoorbeeld) is
geslaagd voor één of ander doctoraal
examen.
Waar we heel terughoudend of niet
over schrijven zijn ondernemersactivi
teiten op het gebied van alternatieve
geneeskunst: oosterse drukpuntmassa-
getechnieken, magnetisme en dat
soort zaken. Het kan best zijn dat
mensen er baat bij hebben, maar er zit
ook kaf tussen het koren en wij zijn
niet in staat dat te onderscheiden.
Sommige van die lieden beweren zeer
ernstige ziekten te kunnen genezen en
we werken er liever niet aan mee dat
hierdoor bij patiënten valse hoop
wordt gewekt. We hebben daarover
advies gevraagd bij het ministerie van
volksgezondheid, waar men zeer afwij
zend bleek te staan tegenover alle niet
erkende genezers, die zich bewegen
op het gebied van de alternatieve ge
neeskunst, ook als ze zijn georgani
seerd in een „officiële" vereniging. We
hebben een paar jaar geleden eens
een complete reportage met foto's bij
nader inzien toch maar de prullemand
in gegooid. De officiële houding te
genover sommige vormen van alterna
tieve geneeskunst schijnt zich overi
gens te wijzigen; mogelijk nadert de
tijd dat dit onderwerp af en toe wél in
onze kolommen aandacht krijgt.
De regels die wij hanteren om te bepa
len of we iets in de krant zetten zijn
dus niet eeuwig geldend.
Bladerend in de jaargangen blijkt dat
er veel is bijgekomen, maar dat er ook
veel is afgegaan. Verdwenen zijn feuil
leton en stripverhaal. Het waren jaren
lang de enige resten niet-Texels
„nieuws" die steeds weer een flink
stuk ruimte in beslag namen en waar
voor naar verhouding weinig be
langstelling bestond. Dat laatste was
overigens moeilijk vast te stellen. Zelf
hebben we ons nooit kunnen voorstel
len dat er mensen zijn die zo'n gefan
taseerd vervolgverhaal met hoogstens
twee afleveringen per week werkelijk
lezen. Maar ze waren er! Voor ons was
het wel makkelijk. Het verhaal werd
kant en klaar gekocht; we hadden er
niets aan te doen en in de goede oude
tijd dat het nieuws nog schaars was,
gaf het feuilleton de zekerheid dat er
altijd iets te drukken zou zijn. Om de
belangstelling te peilen wachtten we
wel eens expres heel lang met het pu
bliceren van een nieuw verhaal nadat
het oude met het bekende happy end
was afgesloten. Weken lang hoorde je
niets, maar dan kwamen de telefoon
tjes: waar blijft het nieuwe feuilleton?
Sommigen dreigden de krant op te
zeggen als we niet onmiddellijk met
het vervolgverhaal zouden doorgaan.
„Want dat is het enige dat ik lees". In
de jaren zestig leverde de beschreven
behoefte-proef altijd wel een tiental
reacties op, in de jaren zeventig drie
tot vijf en sinds we met het laatste
feuilleton zijn gestopt hebben we hele
maal niets meer vernomen. We durf
den daarop de voorzichtige conclusie
te baseren dat het echt beter was er
niet mee door te gaan.
Strip
Op ongeveer dezelfde wijze werd het
lot van het stripverhaal beslecht. Er
bleek niet zoveel interesse te zijn voor
de belevenissen van „Smidje Verholen
en de sportcomputer" of de „Avontu
ren van Pirn, Pam en Pom". Als wij
ooit weer aan een stripverhaal begin
nen, zou die „Texels" moeten zijn,
eventueel met een satyrisch karakter.
Om een heel andere reden heeft de
Texelse Courant geen regelmatige Land
bouwrubriek meer. Die rubriek dankte
zijn bestaan aan de zeer produktieve
schrijver wijlen Cor van Groningen.
Zijn opvolger Jan Koolhof heeft andere
methoden om zijn boeren te informe
ren, waarbij hij veel minder van de
krant gebruik maakt.
Toegevoegd werd de rubriek „Texelaars
voor de balie" waarin verslag wordt
gedaan van rechtzittingen die iets met
Texel of Texelaars hebben te maken.
Tot op dat moment deed de T.C. vrij
wel niets aan rechtbankverslaggeving
en het moest wel even wennen. Dat is
zwak uitgedrukt want sommige abon
nees reageerden zeer verbitterd, vooral
uit de familiekringen van de delinquen
ten. Omdat in die eerste verslagen nog
met initialen werd gewerkt, was het
voor het publiek meestal makkelijk na
te gaan, wie er voor de rechtbank had
gestaan. Die mensen voelden zich
zwaar voor schut gezet en vonden de
rechtbankverslagen „sensationeel".
Toch was onze journalistieke benade
ring van dit onderwerp heel wat rusti
ger dan die van de grote dagbladen.
Al te persoonlijke en intieme details uit
wat door de officier, raadsman, ver
dachte en rechter naar voren werd ge
bracht, lieten we weg. De nadruk lag
op het „opvoedende". Het ongenoe
gen was er niet minder groot om. De
beklaagden en hun familieleden von
den de vermelding in de krant een
zwaardere straf dan de boete of ge
vangenisstraf die hen door de rechter
was opgelegd. Tegelijkertijd bleek de
„leesdichtheid" van deze rubriek
enorm te zijn. Ook de tegenstanders
spelden deze verslagen, blijkens hun
commentaar op allerlei details. Met en
kele kleine wijzigingen (de verdachten
worden nu zodanig omschreven dat ze
niet meer herkenbaar zijn) zijn we er
daarom mee doorgegaan, hoewel met
het bezoeken van de zittingen in Den
Helder, Alkmaar of nog verder veel
reistijd is gemoeid. We zijn zeer
gesterkt door een officier van justitie
die ooit zei dat van de rechtbank
verslagen in de Texelse Courant een
zeer opvoedend effect uitging. Zelf ge
loofden we daar niets van, maar het is
u waarschijnlijk niet ontgaan dat de
rubriek „Texelaars voor de balie" de af
gelopen jaren steeds minder frequent
verschijnt om de eenvoudige reden dat
het aantal „Texelse" zaken sterk is af
genomen. Terwijl de criminaliteit in
Nederland als geheel zich toch in een
stevige groei mag verheugen. Zouden
de Texelaars door ons toedoen dan
toch braver zijn geworden....? Dat is te
mooi om waar te zijn.
Harry de Graaf
