„De kinderen zijn nu
vee! zelfbewuster
■HET
RAADHUIS
ik heb bewust voor
mijn werk gekozen
Gerard Monen 36 jaar onderwijzer
Ria Visser 25 jaar onderwijzeres
Lichtmast vernield
Mededelingen van B.en
Oproep inenten
Wedstrijd om mooiste
lampion in De Koog
KTF trad op
in Schagen
FF
FF
PAGINA 2
TEXELSE COURANT
DINSDAG 10 NOVEMBER i
Gerard Monen (57) neemt donderdag 19 november officieel
afscheid van het onderwijs. Van 17.00 tot 19.00 uur wordt een
receptie gehouden in het Eierlandsche Huis waar alle oud
leerlingen, collega's en belangstellenden welkom zijn. Monen
is al een tijdje niet meer werkzaam, maar hij is dertig jaar
hoofd geweest van de school in de Cocksdorp. ,,lk ben nou
nog goed gezond, ik wil van de rest van mijn leven
genieten".
,,lk was net klaar met de kweekschool
in Den Helder in 1951 toen ik werd ge
vraagd het schoolhoofd van Oosterend
te vervangen, want die was ziek. Dat
duurde drie dagen", aldus Gerard Mo
nen. „Terwijl ik daar zat kreeg ik een
telefoontje uit Den Burg of ik daarna
naar de Thijsseschool wou gaan. Ik
kwam daar en er liep een juffrouw op
het schoolplein, dus ik vroeg haar
waar ik moest zijn voor de vierde klas.
Nou, dat was nogal wat, ik bleek de
vijfde leraar te zijn, de rest was alle
maal al weggepest. Ik heb het een
maand volgehouden en toen was het
gelukkig vakantie, maar het had ook
niet veel langer moeten duren".
Gerard Monen heeft niet bewust geko
zen voor een carrière als onderwijzer.
„Wij hadden geen rijke familie, dus de
mogelijkheden waren niet zo groot.
Als ik het zelf had mogen bepalen,
had ik waarschijnlijk een wat techni
scher beroep gekozen". Na de vakantie
in 1951 kon Monen aan de slag in Den
Hoorn, waar een onderwijzer ermee
ophield. „Het beviel me daar goed. Ik
ben er dan ook vier jaar gebleven. Het
was een oude school en ik kan me
nog heel goed herinneren dat achterin
zo'n oude kachel stond die met cokes
werd gestookt. Die vulde ik altijd bij 's
morgens en steevast vloog rond half
tien de vlam erdoor, want dan was er
ontplofbaar gas bovenin ontstaan en
dan vloog het deksel door de klas. Je
kon er zowat de klok op gelijk zetten.
Maar daar wende je gauw aan, zelfs
de leerlingen reageerden er na een tijd
je niet meer op".
Burgemeester
Toenmalige burgemeester De Koning
vroeg Monen in 1955 of hij hoofd van
de school in De Cocksdorp wilde wor
den. Hij was daar eerst niet erg voor
te vinden. „Ik vond het veel te ver
weg. De burgemeester vroeg het nog
eens en toen ben ik maar eens gaan
kijken".
„Ik kwam op een woensdag en Bram
Bakker, de oude schoolschoonmaker
was bezig. Ik raakte met hem aan de
praat en het was eigenlijk zo'n aardige
vent dat ik dacht: als ze allemaal zo
zijn dan zit het wel goed. Hij heeft me
eigenlijk overgehaald". De verhuizing
van Den Hoorn naar De Cocksdorp
vond Monen niet zo'n probleem. „Het
was toch alle twee Texel?"
In zijn loopbaan heeft Monen veel ver
anderingen meegemaakt in het onder
wijs. De grootste was wel de overgang
van de lagere school tot de basis
school. „Die vernieuwingen gaven wel
veel ergernis. Al die drukte met lezin
gen en cursussen over hoe ideaal een
vernieuwing was. Na een jaar bleek
het alweer achterhaald. Had je al die
tijd voor niets eraan besteed, want het
bleek alleen te functioneren in het
hoofd van enkele enthousiastelingen.
Zulk soort dingen veroorzaakten we(
eens onzekerheden". Hij vindt de kin
deren wel heel erg veranderd. „Ze zijn
veel vrijer geworden, ze praten makke
lijker mee, zijn het niet overal zonder
meer mee eens. In feite is dat leuker.
Ze zijn zelfbewuster geworden, maar
laat ze alsjeblieft af en toe nog wat
stoms zeggen, laten ze kind blijven. Ik
ben ertegen dat kinderen worden op
gezadeld met wereldproblemen. Ze
moeten ook niet bij acties worden
ingeschakeld".
Schoolreisje
Gerard Monen vond geschiedenis altijd
het leukste vak. „Ik vind die binding
met het verleden heel belangrijk, we
ten hoe alles ontstaan is. Je merkt bij
voorbeeld dat mensen in Australië het
een gemis vinden dat zij niet zo'n ge
schiedenis hebben". Monen heeft zijn
eigen kinderen en kleinkinderen in de
klas gehad. Dat gaf nooit problemen.
„Op school zeiden ze gewoon meester
tegen me. We namen ook geen pro
blemen mee naar huis, zo van: waa
rom mocht ik niet het schoolbord
schoonmaken. De kleinkinderen zeiden
wel de eerste keer „opa", maar daarna
hielden ze het ook goed gescheiden".
Schoolreisjes vond Monen altijd erg
leuk. Hij mocht dan graag zelf koken.
„Mijn gehaktballen zijn nog beroemdl
We gingen in het begin een dag weg
met een bus, maar dan kwam ik echt
afgepeigerd thuis. Later deden we mee
met alle Texelse lagere scholen. Die
hadden een soort pendeldienst, dus
als de eerste school na drie dagen uit
Vught werd opgehaald, werd gelijk de
tweede school weer teruggebracht.
Wij zijn eigenlijk de eersten geweest
die afhaakten. Ik vond het zonde,
want de eerste dag maakte je een lan
ge rit om er te komen, de tweede dag
ging je naar de Efteling en de derde
dag moest je al weer vroeg naar Texel.
Dan maak je dus veel kosten voor een
bezoek aan de Efteling", aldus Monen
die na die tijd altijd een week op
schoolreis ging. „We hadden altijd
twee jaargangen in een klas, dus gin
gen we het ene jaar naar West-
Friesland en het andere jaar naar Dren
te. Zo deden ze nooit twee keer het
zelfde. In het begin gingen we per
fiets, maar toen we een paar keer erg
slecht weer hadden zijn we overge
gaan op auto's. We bezochten dan het
museum in Hoorn, gingen met de
stoomtrein naar Medemblik, naar Enk
huizen en naar de kaasmaker. In Dren
te had je de dierentuin in Emmen en
hunnebedden. Ook maakten we wel
een avondwandeling en dan deed je
net alsof je verdwaald was. Soms was
dat ook bijna zo, maar dót liet je dan
juist weer niet merken".
Rampzalig
Gerard Monen hield in 1985 op met
lesgeven, maar hij bleef nog wel actief
betrokken bij de school. Hij heeft de
bezuinigingen bij het onderwijs zelf net
ontlopen, maar voelt wel mee met zijn
collega's van nu. „Het eerste jaar dat
Olga Wouters alleen hoofd was heb
ben we nog vaak samen gepraat en
hielp ik haar met allerlei dingen. De
bezuinigingen die het onderwijs nu
treffen zijn een vervelende zaak. Men
is verwend en gewend aan de tijd dat
alles kon en dit doet pijn. Sommige
bezuingingen zijn zelfs rampzalig. Door
de onderwijsvernieuwingen wordt veel
gevraagd van leerkrachten en er moet
wel geld zijn om die vernieuwingen te
begeleiden. Zonder de schoolbegelei
dingsdienst waar nu weer op zou wor
den gekort zijn verschillende vormen
van begeleiding niet te volbrengen.
Toen de SBD haar werk begon was
het nog niet zo'n belangrijke instantie,
maar nu zijn ze haast onmisbaar".
Multifunctioneel
„Ik ben zowat een jaar niet thuis ge
weest", beweert Monen als hij het
heeft over de tijd waarin werd
gestreeft naar een nieuwe school en
een multifunctioneel gebouw voor het
dorp. „De oude school was echt af.
We hadden geen personeelsruimte,
geen kantine en ais we wilden gym
men moesten we met een bus naar
De Bijenkorf in Oosterend. In 1973 kre
gen we bericht over een experiment
van de ministeries van Onderwijs en
CRM. Dat ging om een soort geza
menlijk proefproject voor een school
èn een gemeenschapsruimte. Alkema
had al gauw een tekening op papier
staan en alles liep. Dat ging trouwens
niet makkelijk. We moesten wel een
paar keer naar Den Haag om te pra
ten. Maar het stond er in 1975 met als
naam Het Eierlandsche Huis. Het was
het eerste bouwsel van de vijf die in
het kader van dat experiment werden
neergezet", aldus de schoolmeester,
die het het meest moeilijk had met het
ophalen van geld voor dat gebouw.
„We moesten f30.000,— van de bevol
king hebben, dus moesten we de deu
ren langs. Ik zag er erg tegenop om te
gaan bedelen, maar het viel mee".
„We haalden de meest fantastische
bedragen op in veertien dagen. De be
volking wou echt graag een goede
school en een gemeenschapscentrum".
Versleten
Hoewel Monen zijn afscheid als onder
wijzer niet erg vond, ziet hij wel een
beetje op tegen de officiële receptie.
„Ik heb er altijd tegenop gezien tot
mijn 65e door te moeten werken. Dan
zou ik al versleten zijn voor ik van mijn
laatste jaren kan genieten. Ik ben nu
57 en nog goed gezond, nu wil ik best
wat tijd voor mezelf hebben", aldus
Monen die het wel leuk vindt mensen
terug te zien op de receptie. Hij is erg
actief in het verenigingsleven en doet
stencilwerk voor school en clubs.
Vroeger was de meester een autoriteit
in het dorp. Als iemand iets moest
weten werd het de meester gevraagd.
Monen herinnert zich die tijd nog
goed. „Je ging ook altijd heel formeel
gekleed, met stropdas en zo. Ik weet
nog dat ik mijn eerste spijkerbroek
ging kopen bij Zegel en dat ik moest
praten als Brugman om dat te mogen.
Ze vonden dat dat niet hoorde als
meester. Pas toen ik verklaarde dat het
voor vakantie was, mocht hetl Men
noemde je ook nooit bij de voornaam,
altijd meester of meneer Monen. dat is
nu wel een heel eind losser
geworden".
Vroeger was er weinig contact tussen
de schoolhoofden onderling. Maar een
paar keer per jaar kwam men bijeen
om te praten over de algemene gang
van zaken en dat was dan meestal bij
één van de leraren thuis. Dan werd
gesproken over het organiseren van
een sportdag of over wie er meespeel
de met het sinterklaastoneel. „De ver
bondenheid was groter, zoiets was
hardstikke gezellig. De vrouwen gingen
dan bij een ander bij elkaar zitten. We
hebben ook wel gezamenlijk uitgeverij
en bezocht als een soort schoolreisje
voor de meesters. Nu kom je daar niet
meer aan toe. Er zijn zoveel vergade
ringen onderling en met medezeggen
schapsraden en zo. De tegenwoordig
reguliere vergaderingen van hoofden
onderling zijn strikt zakelijk geworden.
Ik heb een paar jaar terug nog gepro
beerd er ook iets informelers af en toe
tussendoor te krijgen, maar niemand
bleek er meer tijd voor te hebben", al
dus Monen, die een groot deel van
zijn vrije tijd besteedt aan zijn grote
hobby catamaranzeilen. Hij doet dat
samen met zoon Andreas. „Het gaat
heel leuk en we oefenen goed door.
We streven naar uitzending naar de
Olympische spelen" grapt Monen. Ook
toneelspelen is een hobby waar hij
nog lang mee door hoopt te gaan. Ko
mend weekend staat hij op de planken
in het Eierlandsche Huis in het to
neelstuk van SVC.
In de nacht van zaterdag op zondag
omstreeks half drie werd een lichtmast
op het kruispunt Elemert-Keesomlaan
door onbekenden omgetrokken en
daarbij totaal vernield. Getuigen heb
ben twee personen zien weglopen. De
politie hoopt hen te achterhalen en
houdt zich aanbevolen voor tips.
Op 18, 23 en 25 november a.s. wo
in het Groenekruisgebouw te Den
Burg ingeënt tegen DTP en BMR
kinderen, geboren in 1978 en 1983
gen een oproep toegestuurd.
Nog even en dan is het weer 11 n
vember, oftewel Sintemaarten. Eve
vorige jaren is in De Koog weer et
lampionnenwedstrijd. ledereen die
een lampion heeft gemaakt kan er
meedoen. Er zijn prijzen voor twet
soorten lampionnen: gewone lamp
nen of die die van een biet zijn gt
maakt. Om een prijs te winnen n*
tussen 18.00 en 19.30 uur worden
lopen door De Koog langs de jury
staat in een woning aan de Ple
vierstraat, Strijbosstraat en in de
ling in de Dorpsstraat. Tevoren op
ven is niet nodig.
Met acht muziekvereniging uit
Schagen, Wijdenes, Den Oever
Koedijk nam het Koninklijk Ten
Fanfarecorps zaterdag deel aan
eerste weekend van het
Westfriesland-festival in Schagt
In de komende twee weekendt
zullen nog 21 Noordhollandse
harmonie-orkesten en fanfares
podium bestijgen.
De deelnemers werden beoordeeld
door Jan van Ossenbruggen, inspr
teur van de Militaire Muziek en va
malig dirigent van de Koninklijke k
taire Kapel. KTF speelde naast de
mars Death and Glory en het mos
teel bekende The Voung Amadeus
fanfaremuziekstuk Caesar en Cleop
van Gerard Boedijn en Country arv:
Western van Harold L. Walters. H«
wel er naast een aantal kritische Is
tekeningen ook veel verdienstelijke
merkingen door de jury werden gt
maakt, kwamen de Texelse muziki
niet in aanmerking voor de titel „d
overwinnaar". Deze triomf was wp
legd voor de fanfare Kunst na Ark
uit Zuid-Scharwoude.
Ria Visser, oorspronkelijk uit Emmen, is 25 jaar onderwijze
res, waarvan 16 jaar aan de Bruinvisschool te Oudeschild.
Vrijdag 13 november worden deze feiten gevierd op school
met allerlei spelletjes en de zaterdag erna is van 14.30 tot
16.30 uur een receptie voor genodigden en andere belangstel
lenden op school.
„Met gemengde gevoelens". Dat is
Ria Vissers reactie op de vraag wat
zij vindt van het naderend jubileum
en de daaraan verbonden feeste
lijkheden. „Het is heel spannend
omdat ik niets weet. Ik ben nogal
een regelig type en ik moet dit ge
woon over me heen laten komen.
Eigenlijk vind ik het vreemd dat er
zoveel aandacht aan wordt
besteed. Ik doe gewoon mijn
werk".
„Ik heb best wel moeten opboksen te
gen de mensen omdat ik van de over
kant kwam. In die tijd, 16 jaar gele
den, was er veel vraag naar onderwijs
krachten. Ik zag de herhaalde oproep
van de Bruinvisschool en was nog
nooit op Texel geweest. Het leek me
wel wat. Ik kan me nog goed herinne
ren dat de toenmalige brugemeester
Spranger tegen me zei: komt u hier
om gauw weer weg te gaan of lijkt
het u wel wat? Nou, het leek en lijkt
me nog steeds wel. Tja, in die tijd
hadden ze bijna elk jaar een andere
juf. Dan ging die weer trouwen, dan
kreeg de ander weer een baby...." Ria
Visser is gebleven .Zij zegt zelf een
druk mens te zijn en veel rust nodig te
hebben. Na haar opleiding aan de
kweekschool heeft zij gewerkt in het
Christelijk onderwijs in Voorschoten,
bij de Lomschool „ledersland" te
Amsterdam en in Overlangel. Dat
laatste ligt tussen Oss en Nijmegen.
Stewardess
„Vader vond onderwijzeres een prach
tig beroep voor een gereformeerde
dochter. Ik kom uit een streng gezin.
Het lieft wilde ik óf naar de kunstaca
demie óf stewardess worden, maar
daar was geen sprake van. De kweek
school was dus eigenlijk de keus van
mijn vader, maar toen ik er eenmaal
zat vond ik het steeds leuker. Ik kwam
van de HBS en had het dat eerste jaar
kweekschool eigenlijk heel makkelijk.
Daardoor had ik veel tijd voor mijn
hobby toneelspelen. Nu doe ik dat he
lemaal niet meer. Ik lees veel en hou
van sportief bezig zijn. Ook brei ik
veel, want ik moet wat te doen heb
ben als ik voor de televisie zit".
Opleiding
In het gezin Visser was het heel nor
maal dat iedereen een opleiding ging
volgen. „Mijn moeder werkte voor de
oorlog, die was toen al geëmanci
peerd". Toen Ria solliciteerde naar de
baan op Texel was ze de enige, want
er was in die tijd een groot gebrek aan
leerkrachten. Ze werd juf van klas 1 en
2. Het werd als heel normaal geaccep
teerd dat daar een juffrouw voor de
klas stond. Anders was het, toen zij
op de nominatie stond te worden be
noemd tot directeur van de school. In
middels is vrijwel iedereen in Oude
schild het erover eens dat het indertijd
een goede greep is geweest. „Het on
derwijs is voor een groot deel ver-
vrouwd. Naar mijn idee is het ideaal
om als vrouw aan het hoofd te staan
van een basisschool omdat je toch
voor 99% contact hebt met de moe
ders en dat praat nou eenmaal wat
makkelijker als vrouw", aldus Ria Vis
ser, die de school als een kleine maat
schappij ziet en het heel belangrijk
vindt dat de sfeer in het schoolteam
zo goed is.
Bezuinigingen
De bezuinigingen op de schoolbegelei
dingsdienst (SBD) zijn een hot item
op het moment. Ria Visser is er fel te
gen. „Weet je wat zo moeilijk is? Wet
houder Zegers is onze voorspreker,
maar hij moet ook collegiaal zijn met
het college. Hij kan dus niet echt voor
zijn maar ook niet echt tegen. We zijn
een klein team en er zijn veel vernieu
wingen ingevoerd in het onderwijs die
het nodige aan bijscholing en nascho
ling vergen. Op Texel worden geen
cursussen gegeven en naar de over
kant gaan kost veel tijd en geld. Dus
maken wij veel gebruik van de SBD.
Het is voor ons een vraagbaak die we
niet kunnen missen. Ook met de op
vang van probleemleerlingen zijn ze
onmisbaar. Natuurlijk moeten leerlin
gen naar een speciale school als de
problemen te groot zijn, maar juist die
grensgevallen kunnen we heel goed
opvangen, met hulp van de SBD. Dan
kan zo'n kind in z'n eigen dorp op
school blijven, iets dat heel belangrijk
is", aldus de schooldirectrice die wel
inziet dat moet worden bezuinigd maar
zich afvraagt waarom op zoiets belan
grijks. „Ik heb wel eens de indruk dat
men niet precies weet wat de SBD
doet. Dat ze een kind uit de klas pluk
ken, meenemen naar een kamertje en
er daar iets mee doen. Ze weten het
niet. Als de bezuinigingen doorgaan
kunnen we ons nog 1 of 2 jaar red
den, maar dan gebeurt er niets meer
aan na- en bijscholing. Kijk, we heb
ben allemaal lesgeven geleerd, maar in
het onderwijs mag je niet stilstaan. Je
kunt wel veel lezen of af en toe een
televisiecursusje volgen, maar de ken
nis van de SBD is gewoon onmisbaar.
En daar komt dan nog die enorme
achtergrondcollectie bij die ze
hebben".
Stabiel
„Veel mensen denken trouwens ook
nog steeds dat wij een mooi baantje
hebben van half negen tot half vier en
veel vakantie. Ze realiseren zich niet
wat we nog allemaal thuis doen en
aan vergaderingen hebben. En iedere
dag twintig kinderen meenemen in je
hoofd valt ook niet mee."
De Bruinvisschool heeft een vrij stabiel
aantal leerlingen van rond de 100. „Er
zijn gelukkig veel gezinnen met jonge
kinderen, dus de aanwas van onderaf
is goed. Door verhuizing vertrekken er
vaak wel weer een paar, maar we heb
ben al enkele jaren een tamelijk stabiel
aantal."
Ria Visser heeft het nooit moeilijk ge
had met de overstap van Christelijk
naar openbaar onderwijs. „Ik denk
over godsdienst net zo als over andere
dingen: dat is een zaak van de men
sen persoonlijk. Op school probeer ik
dat ook over te dragen, probeer ik de
kinderen zelf een mening te laten vor
men waar ze voor uit durven komen.
Ze moeten zich ook niet zomaar van
de sokken laten praten, maar hun ei
gen mening hoeft ook niet zaligma
kend te zijn. Goed luistèren naar ande
ren en dan zelf een mening vormen.
Je moet anderen niet willen bekeren."
Een twistpunt in Oudeschild is op dit
moment de plaats van een te bouwen
gymzaal. Ria Visser is voor een zaal bij
de school. „Bewegingsonderwijs is
heel belangrijk voor kinderen. Wij heb
ben veel jonge kinderen die binnen- en
buiten moeten kunnen spelen. Er gaat
veel tijd zitten in het heen en weer lo
pen naar de zaal in 't Skiltje. Daar
komt nog bij dat groep 1 en 2 op dit
moment een ingericht lokaal als speel
werklokaal hebben. Dus als ze daar
wat aan beweging willen doen moet
eerst de hele inventaris aan de kant
worden gezet. Bovendien is de ruimte
eigenlijk te klein. De onderwijsinspec
tie is daar ook wel van overtuigd en
zal hopelijk gauw maatregelen nemen.
Maar al mogen we in een andere ruim
te, we mogen niet met die aller
kleinsten van het terrein af, dus als er
een zaal bij het dorpshuis zou komen
kunnen we er met die groep nog geen
gebruik van maken", aldus Ria Visser.
Vijfentwintig jaar staat zij al voor de
klas. Hoe denkt zij over de toekomst?
„Ik heb een keer een jaar niet gewerkt
omdat ik een baby had en toen heb ik
me al verveeld. Je mist het contat
met de mensen. Ik was veertig jas
toen ik directeur werd. Ik maak ma
nog niet druk over de VUT, maar
moet wel toegeven dat ik een scht
reisje van drie dagen behoorlijk
moeiend vind. Ooit nog eens sollii
ren voor een andere baan? Ik zit hi
perfect, ik weet niet of ik wel iets
ters zou kunnen vinden. Directeur
de top die je kunt bereiken en in e
andere school is dat hetzelfde. Ba
dien word je boven de veertig vaa!
te oud bevonden. Misschien dat ik
nog eens een andere groep wil les;
ven, maar ik heb ze feitelijk allerra
eens gehad, want dit is de vierde
school waar ik werk".
De directrice van de Bruinvis zegt g
de contacten met het voortgezet
derwijs te hebben, met de ouders
ook nog met oud-leerlingen. „Ikvs
lesgeven steeds leuker toen ik er tr
maal mee was begonnen. Kinderes
zijn heel open en ongecompliceerd
daarbij zijn ze zeker niet op hun mi
je gevallen. Het is ook steeds weer
ders, alle kinderen zijn verschillend
lach heel wat af, ja ik heb echt pi-:
in mijn werk. Dat komt natuurlijk
omdat we zo'n fijn team hebben.
Vroeger was de directeur zo'n baas
maar de tijden zijn veranderd en rt
doe je alles veel meer samen", aids
Ria Visser, die onderwijs een „tutti
soort vak noemt. „Mensen hebber
nog altijd een bepaald vooroordeel,
van: onderwijzers zijn types met ga
haren sokken en sandalen en ze
de wereld hervormen. En de juffen
ten met een gebreide jurk en een i
letje op pepermuntjes uit hun la ta
eten. Begrijp me goed, ik ben geer
ministe, maar wel een zelfstandige
vrije vrouw. Ik heb bewust gekozen
voor mijn werk en me daar ook
voor 100% voor ingezet".
Voor uw medeleven ondervonden na het overlijdt'
van onze lieve moeder en oma
JANTJE DEKKER
weduwe van G. M. Bakker,
zeggen wij u dank.
In het bijzonder al het personeel van het Verpleeghui
Texel, dat maandenlang een troostvolle verplegif
heeft verricht.
Namens de familie
C. J. M. Bakker
J. Bakker-v.d. Hoeven
Texel, november 1987
