Cjroen ^wartsjjexels in het harL,
Volgend jaar opnieuw een
zandsuppletie op Texel?
GESLOTEN.
Acht meter afslag sinds 1986
Alleen kramen van
De Bolder voor markt
Uw UU is
op dinsdag 12 januari
wegens inventarisatie
Loodsmansduin
Strandjutter gaat
bergen in Portugal
Slijpmachine gestolen
Na beplanting vormt het geëgaliseerde gedeelte al snel een nieuw duin.
VjfV
Den Hoorn, 02226-590
Hét familierestaurant voor Texel.
•Cr U wilt? Wij bieden!
Een sfeervol restaurant
Prettige bediening
Een uitstekende maaltijd
Comfortabele stoelen
Gezellig bij de open haard zitten
Zo af en toe een leuke attentie
van het huis (bijvoorbeeld gratis
wijncoupons).
De eerste 63 flessen zijn al op.
Een eersteklas verzorgde bruiloft
En bovendien: een redelijke prijs
Belt u even voor een reservering?
Altijd goed, gezellig en betaalbaar
LOODSMANSDUIN 02226 - 590
R| pPGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - Nr. 10.246
VRIJDAG 8 JANUARI 1988
Voor advertenties, abonnementen, etc.: u-
Langeveld De Roov B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg. at
teleloon (02220) 2741, na 18.00 uur 4881. ^7" 1 L 1 7 lj./ a Abonnementsprijs ri9,80 per kwartaal: los 96 cent
Redactie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon 02220-2741. J i l C/ i l iJLJ i is i Lu Ms M L i i Mt/MvM Mi/ L/M i L9 a o u
l'g^rDe^o^g^telefoon 02228m^^'nSC,a^ 06 Graaf' Pelikaan' 7 U L4 I L-> J M A t Rabobank n, ^1^^8^^.60.398.
De bulldozers in actie: natuurvernielers of herstellers
Veel strandwandelaars zijn de afgelopen weken geschrokken:
grote bulldozers op het strand die duinen platschuiven. Na
tuurvernielers? Nee, eerder natuurherstellers, want in op
dracht van Rijkswaterstaat (RWS) worden duinen geëgali
seerd en met helm beplant, zodat weer een nieuw, sterk
duin ontstaat. Dat is nodig ook, want de Texelse duinen heb
ben veel te lijden van afslag. Zoveel zelfs, dat op hoog ni
veau in waterstaatkringen alweer gesproken wordt over een
nieuwe zandsuppletie, waarschijnlijk ter hoogte van Eierland.
Tussen de strandpalen 18 en 19 en 26
en 27 zijn de duinen die aan het
strand grenzen zo steil afgesleten dat
beplanten met helm niet meer mogelijk
is. Deze duinen worden door grote
(bulldozers van Wijnands uit Werken
dam zo'n 100 meter landinwaarts ge
schoven. Er wordt een glooiend vlak
gemaakt dat wordt beplant met helm
waardoor algauw een heel nieuw duin
ontstaat. Er is in het verleden nogal
wat weerstand geweest tegen deze
vorm van duinbehoud. Willem Wiering
van Rijkswaterstaat: „Willen we de
duinen behouden, dan moeten we
Lvel. Er werd wel geklaagd dat we de
natte valleien achter de duinen dicht
schoven, maar egaliseren we niet, dan
Stuiven die valleien dicht en steeds
neer mensen beseffen dat".
Suppletie
Vt Jaar geleden heeft zandsuppletie
laatsgevonden ten noorden van de
|Slufter en daar is nu al 2/3 deel van
'eggeslagen. „Meteen na de supple-
ie in 1979 is beplanting aangebracht,
iaar het duin sloeg steil af en nu is
lies verstoven". Egaliseren en supple-
ie zijn oplossingen om verdere terug-
ang tegen te gaan. Maar er slaat
teeds zoveel zand van de suppletie af
at iedere vijf jaar een nieuwe zand-
uppletie nodig is om de zaak in stand
:e houden. Hoe komt het dat het zand
Izo snel verdwijnt? „Het strand is vre-
:selijk laag omdat de zee tijdens hoog
ster het duin dan makkelijk bereikt,
[spoelt veel zand weg. Als er voor de
kust nog een zandbank in zee ligt dan
breekt dat de golven nog iets en valt
het wegspoelen mee, maar de geulen
die tot dicht onder de duinen lopen
nemen heel veel mee", aldus Wiering.
Tussen paal 26 en 31 is nu al zo'n acht
meter verdwenen sinds het stormsei
zoen, herfst 1986. „Het strand is daar
zo laag dat een golf zó kan doorlo
pen". Van de zandsuppletie bij De
Koog is ruim 3 VS meter weggeslagen.
Op hoog niveau in waterstaatkringen
zijn de besprekingen over een nieuwe
zandsuppletie bij Eierland al in een ver
gevorderd stadium. Met suppletie is
veel geld gemoeid. De laatste keren
waren de kosten tussen de 12 en de
14 miljoen. Rijkswaterstaat verricht re
gelmatig metingen en de hoeveelheid
kustafslag wordt telkens doorgegeven
aan de directie Noordholland in Haar
lem. Daar wordt door de dienstkring
Texel en een team van deskundigen
geregeld overleg gevoerd over de kust-
problemen. Zo kan meteen worden ge
reageerd als gevaarlijke
situaties dreigen te ontstaan.
Konijnen
Van konijnen die schade aan de helm
beplanting aanrichten heeft men dit
jaar weinig last. „Het is een slecht ko
nijnenjaar, waarschijnlijk doordat de
myxomatose de kop weer flink heeft
opgestoken", denkt Wiering. „Vorig
jaar hadden we erg veel schade en
werden zelfs bieten gestrooid in de
hoop dat ze die zouden eten in plaats
van de helm". In september is het ega
liseren begonnen en het werk moet
ongeveer eind januari klaar zijn. De
aannemer is Daalder uit Alkmaar. Op
het moment zijn twee bulldozers aan
de gang achter camping Kogerstrand
bij De Koog. De machines worden be
mand door Ben Gelijk uit Harlingen en
Cor van Klij uit Sleeuwijk. Zij zijn on
dergebracht bij Piet Zijm en gaan al
leen de weekenden naar huis. „Ik heb,
op Vlieland na, alle waddeneilanden
gehad, maar de kustafslag is hier wel
het ergst", aldus Gelijk. „Ameland
was ook erg achteruit gegaan, maar
op Texel is het strand duidelijk nog
een heel stuk smaller", vindt zijn colle
ga. Zij zijn in dienst van Wijnands, een
dochtermaatschappij van de bagger-
maatschappij Holland uit Hardingsveld.
Langs de hele Nederlandse kust voe
ren de mannen zulk soort werkzaam
heden uit, vaak in opdracht van Rijks
waterstaat, en hebben een grote erva
ring opgebouwd. „Het ziet er voor
voorbijgangers vreemd uit, die grote
machines die alles platschuiven, maar
het is voor een goede zaak, moeten ze
maar denken".
Strandhoofden
Van paal 8 tot paal 18 wordt geen sup
pletie toegepast, maar werkt men met
strandhoofden, dat zijn de lange pieren
in zee. Dat heeft een gunstig resultaat.
„De minister heeft bepaald dat in het
zuidelijke deel strandhoofden moesten
komen en in het noorden de duinen
moeten worden bijgehouden door sup
pletie. We werken met strandhoofden
van 200 tot 250 meter en dat bevalt
prima, want de afslag is echt bedui
dend minder. De stroom wordt als het
ware naar buiten gedrukt, je krijgt
geen geulen vlak onder de duinen".
Het uiterst smalle stuk duin echter camping Kogerstrand.
Als er toch eens wat afslag is, worden
rietschermen gezet, die al gauw
volstuiven. Komt er dan weer storm,
dan vormt het aldus „gekweekte" duin
een treffer. Ter hoogte van paal 8 is in
tien jaar tijd, 120 meter verdwenen. In
'86/'87 zijn hier twee strandhoofden
aangelegd en de afslag is nu een stuk
minder. „Ze zijn eigenlijk te kort. Als
Lees verder pagina 3
Strandjutter Jan Uitgeest is van
daag naar Portugal vertrokken om
daar te helpen bij de berging van
een Argentijns containerschip dat
bij Faro in het uiterste zuiden aan
de Atlantische Oceaan op het
strand is gelopen.
Uitgeest maakt deel uit van de ploeg
bergers van Holland Salve b.v. uit Be
verwijk die met een zandzuiger een
geul door het strand zal maken, waar
door het schip naar zee moet worden
getrokken. De relatie tussen Uitgeest
en de firma Hofland van Holland Salve
ontstond toen de Katwijkse kotter KW
149 op Texel strandde. De firma kwam
toen met de zandzuiger naar het ei
land en bracht de kotter op dezelfde
wijze vlot als nu moet gebeuren met
het (veel grotere) containerschip in
Portugal.
Op de uitnodiging van Hofland om
een handje mee te helpen ging Uit
geest onmiddellijk in, al viel het hem
zwaar om het eiland te moeten verla
ten uitgerekend op het moment dat er
een veelbelovende noordwesterstorm
staat. Het convooi met drie opleggers
en een jeep doet drie dagen over de
reis naar Faro. Het ziet er naar uit dat
de hele expeditie ruim een maand in
beslag zal nemen.
Vooral in het voor- en naseizoen
laat de bezetting van de van de
Texelse maandagmorgenmarkt te
wensen over. Tot nu toe wordt er
niet streng opgetreden tegen
marktkooplieden die zonder afmel
ding wegblijven, omdat het komen
van de vaste wal veel extra kosten
meebrengt en Texel „zuinig" wil
zijn op deze mensen. Maar er ko
men toch enkele maatregelen om
de Texelse markt attractiever te
maken. Ook wat betreft de unifor
miteit van de kramen.
Een volledige bezetting van de markt
heeft een veel grotere aantrekkings
kracht. Niet alleen de bezetting laat te
wensen over, maar vooral ook het
doorgeven van verhindering om te ko
men. Dit verzuim geeft veel onnodig
werk, want er worden kramen opgezet
die niet worden benut, waardoor „ga
ten" ontstaan op de markt. Berichten
van verhindering worden door de
marktkooplieden op zondag doorgege
ven aan de marktmeester, maar als die
niet thuis is mist hij de telefoontjes.
Daarom stelt de gemeente hem een
telefoonbeantwoorder (kosten /250,—
ter beschikking, waarmee een bandje
kan worden ingesproken.
Parasols
Afgelopen zomer is gebleken dat het
aanzicht van de markt niet uniform
meer is, doordat steeds meer kooplie
den hun eigen kramen gebruiken of
grote parasols. Vooral na de herinrich
ting van de Groeneplaats wordt een
grotere uniformiteit door de aanwezig
heid van alleen maar kramen van soci
ale werkplaats De Bolder heel belang
rijk gevonden. Daarom zal de gemeen
te een zogenaamd „alleenrecht" voor
kramenverhuur voor De Bolder instel
len. Er zullen twee extra kramen per
marktdag door De Bolder worden ge
leverd, één op kosten van De Bolder
zelf en één voor rekening van de ge
meente. De kosten kunnen worden te
rugverdiend door de verhuur aan
„meelopers", dat zijn marktkooplieden
die geen vaste standplaats op Texel
hebben en op de bonnefooi naar Texel
komen, in de hoop dat er nog een
plaatsje voor hen is. Dat hangt af van
wat zij verkopen, want voor alle bran
ches is een maximum aantal kramen
vastgesteld. Op de markt zijn 96
standplaatsen die op twee na allemaal
vast zijn uitgegeven. Als die twee zou
den worden gereserveerd voor „meelo
pers" zou dat het werk voor De Bol
der eenvoudiger maken. Men heeft
dan alleen nog maar „abonnement
houders" en geen incidentele kraam-
huurders. Van de meelopers int de
marktmeester bij verhuur voor rekening
van de gemeente zowel marktgeld als
kramengeld.
Commentaar
De genoemde aanpassingen kregen de
goedkeuring van de marktcommissie.
Er is echter wel aangedrongen op een
uitzondering om een kraam te moeten
huren van De Bolder voor bepaalde
standwerkers en kooplieden die om
medische redenen verkopen vanuit een
wagen. Verkoopwagens zullen na de
herinrichting van de Groeneplaats al
leen nog mogen worden geplaatst met
voorafgaande schriftelijke toestemming
van het college. Ook zal vanaf dat mo
ment een extra tarief boven het markt
geld worden berekend voor parasols,
eigen kramen en verkoopwagens ter
hoogte van de helft van het tarief dat
zou gelden voor een evengroot grond
oppervlak voor huurkramen. Marktkoo
plieden die in het verleden op verzoek
van de gemeente een eigen kraam
hebben aangeschaft, zullen in overleg
een afkoopsom voor die kraam krijgen.
Waarschijnijk zal bij de herinrichting
van de Groeneplaats tevens een betere
mogelijkheid van electriciteitsvoorzie-
ning worden geboden en in dat geval
is het denkbaar dat een tarief voor ge
bruik van electra in rekening zal wor
den gebracht aan de marktkooplieden.
Uit een werkplaats van een bouwbe
drijf in De Cocksdorp is al in de eerste
week van december een slijpmachine
ter waarde van ƒ1194,— verdwenen. De
diefstal werd nu pas ontdekt.