Openingsfeest
L
Ontdek eens 'n eiland
per schildersezel.
Ic
Natuurbehoud is
goed voor toerisme
CREATIEVE VAKANTIE OP TEXEL
gehandicapten
kunnen vaak
denken
VERVOLG VAN PAG.l
v
VRAAG
INLICHTINGEN
AVO-
NEDERLAND
PAGINA 2
TEXELSE COURANT
VRIJDAG 20 Mt|LAG
miljoen gulden wordt besteedl voor
Texel steeds belangrijker za worden.
De bewindsman meende echter ook
dat de landbouw op Texel sterk moet
blijven, want ook die is belangrijk.
Twintig procent van de beroepsbevol
king is daarin werkzaam (in Nederland
5%) en de jaaromzet is 70 miljoen.
Het is realistisch er van uit te gaan dat
het aantal bedrijven ook hier zal ver
minderen. Voor de toeleverende bedrij
ven zal de afhankelijkheid van het
vasteland toenemen en de betrokken
werkgelegenheid zal meer in die rich
ting verschuiven. Braks had echter
veel vertrouwen in de creativiteit en de
ondernemerszin van de Texelse boeren,
wat onder andere blijkt uit de bollen
teelt die hier jaarlijks een groei van
3-4% vertoont.
Gouden eieren
De minister waarschuwde dat land
bouw en recreatie niet ten koste van
de natuur mogen gaan. Hij schetste
de natuurlijke en landschappelijke kwa
liteiten van het eiland en noemde deze
van nationaal en internationaal belang.
,,We moeten dit zo goed mogelijk in
stand zien te houden. Tornt men hier
aan door overrecreatie of anderszins,
dan gaat niet alleen een belangrijk na
tuurgebied verloren, maar slacht Texel
ook zijn kip met de gouden eieren.
Gelukkig is het college van B en W
hier zich van zijn verantwoordelijkheid
in deze bewust."
Met nadruk betoogde Braks dat natuur
en landschap belangrijk zijn voor de
wijze waarop de bezoeker zijn verblijf
hier beleeft. Uit het Oranjewoud-
onderzoek is gebleken dat meer dan
de helft van de bezoekers Texel asso
cieert met strand, duinen, landschap
en rust. „Naar ik heb begrepen streeft
het gemeentebestuur geen vergroting
na van het aantal overnachtingen,
maar is het beleid gericht op verlen
ging van het voor- en naseizoen Dit
kan onder meer worden bevorderd
door juist in de natuur te investeren,
zodat Texel op dit gebied een nog gro
tere faam krijgt. Natuurgerichte recrea
tie krijgt dan ook betere mogelijkhe
den". Waaraan Braks toevoegde dat
ook de landbouw daardoor nog meer
haar voordeel kan doen met recreatie.
„Een agrariër, die recreanten een aan
trekkelijk verblijf weet te bieden, kan
daarmee immers aanvullende in
komsten verwerven".
De bewindsman pleitte voor een
beleidsplan waarin de mogelijkhe
den van de verschillende bestaans-
bronnen in evenwicht met natuur
en landschap worden aangegeven.
Alle betrokken partijen moeten
daarbij inspraak hebben en het in
stand houden van de waarde en
kwaliteit van Texel zou de doelstel
ling moeten zijn. Braks zei voor
een dergelijk plan ƒ66.000,— subsi
die te hebben uitgetrokken.
Park
Krachtig pleitte Braks ook voor de
aanwijzing van de duinen tot nationaal
park. Hierdoor wordt gericht beleid
voor flora en fauna mogelijk, het bete
kent voortzetting of intensivering van
het bestaande beheersbeleid, het is
een sterke impuls voor de natuur- en
milieu-educatie, het voortbestaan van
een natuurgebied en een verantwoord
recreantenbeleid wordt er door verze
kerd en het is van financieel belang
voor „Ecomare" want een rijksbijdrage
voor dit centrum is op grond van de
parkaanwijzing te motiveren.
„Ik laat het initiatief verder graag over
aan het gemeentebestuur".
Braks herinnerde er aan dat het rijk
erg scheutig is geweest als het ging
om financiële steun voor recreatieve
voorzieningen op Texel. De afgelopen
12 jaar ontving Texel vijf miljoen aan
subsidie en in de toekomst kan men
ook bijdragen tegemoet blijven zien.
Zeer binnenkort wordt subsidie voor de
aanleg van het fietspad langs de Krim-
weg verstrekt. Ook voorzieningen op
het gebied van natuur en landschap
zullen in de toekomst structureel met
ruim een half miljoen gulden per jaar
worden gesteund, afgezien van de
twee miljoen die per jaar al voor
Staatsbosbeheer op Texel worden
uitgetrokken.
„Ik ben nog niet van Texel af", aldus
tenslotte minister Braks, die daarmee
niet alleen bedoelde dat de vraagstuk
ken van het eiland hem zullen blijven
achtervolgen, maar ook dat hij af en
toe wordt geconfronteerd met Texelaar
Ben Daalder, waarmee hij een bijzon
dere haat-liefdeverhouding heeft. „De
confrontatie met Ben Daalder is altijd
een uitdaging".
De toespraak van gedeputeerde W. T.
van Gelder liep op belangrijke punten
parallel met het betoog van de mi
nister. Ook hij zei dat de recreatieve
kwaliteit van Texel voor een belangrijk
deel wordt bepaald door natuur en
landschap. Het vorig jaar gelanceerde
toeristische actieplan is mede op die
gedachte gebaseerd. Texel is aangewe
zen als „toeristisch speerpuntgebied"
wat de toekenning van de provincie-
subsidie voor de passantenhaven heeft
mogelijk gemaakt. Aan de provincie
heeft Texel veel subsidiegeld te dan
ken. Van Gelder wees op de bijdragen
voor de passantenhaven, de visserijka
de, de toeristische fietspaden, de ont
sluiting van het industrieterrein Oude-
schild, de monumenten, de VVV en
op financiële betrokkenheid van de
provincie bij water- en
electriciteitsleverantie.
Niet altijd...
Toch zitten provincie en gemeente niet
altijd op één lijn. Spreker gaf daar
meteen een voorbeeld van door be
kend te maken dat de provincie de
door de raad aangenomen experimen
tele regeling voor kamperen bij de boer
van de hand heeft gewezen. Een der
gelijke regeling zal op de gebruikelijke
wijze in procedure moeten worden ge
bracht, in het kader van de aanpassing
van het streekplan en het bestem
mingsplan buitengebied. Van Gelder
zei dat zorgvuldige omgang met de
natuur („goed rentmeesterschap") van
essentieel belang is voor het veilig
Een klein gezelschap beginners en
gevorderden uit alle windstreken
nam in de periode rond Hemel-
vaarstdag deel aan een teken- en
schildervakantie op Texel. Met
Pinksteren en gedurende de zo
mermaanden staan nog meer van
deze cursussen creatieve vakan
ties") op het programma. Docente
en initiatiefneemster is beeldend
kunstenares Leni van 't Noordende
uit Den Burg. ,,Ondek eens 'n ei
land per schildersezel", zo luidt
haar motto.
Het fenomeen „creatieve vakantie"
bestaat al jaren en is behoorlijk popu
lair, getuige de talrijke advertenties in
dagbladen en magazines. Ook in Texel
se kunstkringen werd al eens met het
idee gespeeld om zoiets ook hier te la
ten gebeuren, maar tot dusver kwam
niets van de grond. Struikelblok was
de organisatie: waar logeren de cur
sisten, welke lokatie kan als atelier
dienst doen, enz.
Leni van 't Noordende is nu in dit
„gat in de markt" gesprongen. Zij
werd enthousiast gemaakt door de er
varingen van een vriendin, die een
„creatieve vakantie" had beleefd in
Frankrijk. Deze vakantie was gewoon
een gevarieerde cursus van een week
in een aantrekkelijk gebied, waarbij ge
noeg tijd was voor ontspanning en de
cursisten zélf voor een logeeradres
moesten zorgen. Degenen die weinig
geld voor hun verblijf wensten uit te
trekken, kozen voor de dichtstbijzijnde
camping, terwijl anderen hun intrek in
een hotel namen. De Franse cursus
was jaren geleden zeer bescheiden
gestart, maar was inmiddels voortdu
rend volgeboekt.
Leni heeft deze opzet min of meer ge-
copieerd. Deelnemers kunnen hun
huisvesting zelf verzorgen of via de
cursus reserveren. De logieskosten zijn
niet bij het cursustarief inbegrepen.
Ook voor een deel der materialen die
nen de cursisten zelf te zorgen. Zoveel
mogelijk wordt er geschilderd op loka
tie in de vrije natuur. Een cursusdag
begint met het geven van instructies,
bijvoorbeeld over het gebruik van het
materiaal, toe te passen technieken,
mengen, kleurenleer, compositie, etc.
Al teveel nadruk op de theorie wil Leni
van 't Noordende echter niet leggen.
De aantrekkingskracht van de cursus
moet er in gelegen zijn dat de cur
sisten al doende iets opsteken, bij
voorkeur in een inspirerende omge
ving. Het Texelse landschap heeft vol
doende mogelijkheden wat dat betreft.
Leni van 't Noordende heeft in de ach
terliggende jaren alle mooie plekjes
van het eiland leren kennen. Belangrijk
is bovendien dat zij precies weet welke
lichtval er op welk tijdstip van de dag
is en in welk jaargetijde bepaalde plek
jes op hun mooist zijn.
Voorts heeft zij veel ervaring opgedaan
met lesgeven. Vier winters geleden be
gon zij schuchter met teken- en schil
dercursussen op Texel. Het lesgeven
beviel haar goed, en ook van de cur
sisten kreeg zij complimenten voor
haar begeleiding. Vandaar dat zij de
aanstaande creatieve vakanties met
vertrouwen tegemoet ziet. In het veld
geeft zij hoofdzakelijk individueel les,
zodat zo goed mogelijk kan worden in
gespeeld op ieders niveau en voorkeur.
Tropenrooster
Voor het vervoer van tekenspullen kan
een busje worden gebruikt. De cur
sisten wordt aangeraden een fiets mee
te nemen of te huren. Bij warm weer
kan een tropenrooster worden in
gesteld. Aan het eind van de dag
regelmatig per schildersezel het eiland.
over het nationaal park, maar wtl
gewoon bang voor de dingen digi
achteraan komen". De wethouder!
veel heil te zien in projectontwikj
waarbij bedrijfsleven en overheid J
menwerken en samen financieren]
Texel zijn al diverse voorbeelden
noemen: het zwemparadijs, de v
kade, de VVV-stichting.
Barendregt deelde cadeautjes uit:|
Hoornder hart voor de minister, h
Verkade-album over Texel voor
puteerde Van Gelder („Geef heml
een fles leidingwater", riep iemarf
ook Hoornder harten voor Siemj
meirijk en zijn vrouw Nora voor l|
beschikbaar stellen van de TX
Noortje Roll ging met een Hoornj
hart naar huis.
Compi
VW-directeur Jaap Dekker nodir
minister uit om door een druk op
knop het nieuwe Wang pc-netwi
met dertien beeldschermen, dat
bij de WV is geïnstalleerd, in get
te stellen. Dekker vertelde over I*
ontstaan van de Stichting WV Ti
promotie, waardoor men nu eenj
lijks budget heeft van twee miljoe
gulden om behoorlijk reclame te
ken voor Texel volgens een strate
activiteitenplan. De resultaten lie;
niet om, want de aanvraag- en t»
kingscijfers vliegen omhoog. Hel
tal aanvragen om informatie steej
één jaar met 50%. De eerste vier
maanden van dit jaar gaven bij d
telreserveringen een groei te zien
75% en bij de bungalowboekinge rond
zelfs 200%. De WV heeft nu ooi
telefooninstallatie met veel meer
citeit en mogelijkheden. Dekker i
de voor dat thans per week 3000
de L
Ie
wc
ong
arige
rond
amb
den
bla
in i
mende telefoongesprekken wordeSir or
gehandeld. Dat komt bij een gesj
duur van drie minuten neer op 2C
mensdagen per week. Uitbreiding
het huidige personeelsbestand (2(
dewerkers) lijkt dan ook onvermijl
Dekker wilde de minister een cad
geven en het toeval wilde dat ooi
keus was gevallen op een Verkadi
aldum. Dat kwam goed uit want
wilde het album graag hebben en
al jaloers naar gedeputeerde Van
der gekeken.
linge
Fiat
itje,
ern
4
itse
htof
n te
>ran
De minister, zijn begeleidende am
naren, enkele vissers en de burge
meester brachten onder leiding vr
Ben Daalder een bezoek aan het
gebouw, waar onder meer werd
gesproken over het probleem van
maaswijdte Het is moeilijk voor
om precies aan de voorschriften t
voldoen, want de nylon mazen va
netten kunnen rekken en krimpen
dat het nogal eens voorkomt dat
controleur de mazen te klein acht
wijl de betrokken visser oprecht r
de dat het in orde was. Als oplos
wordt gezien een visnet van ande
constructie, waarbij een starre dra
met het nylon weefsel wordt mee
gesponnen, zodat de mazen stabi
blijven. De salonboot verliet intus
de haven van Oudeschild. aan brx
deden de genodigden zich te goer
aan een uiterst verfijnd koud buffr
van Texelse produkten, verzorgd d
Jan C. Stolk en zijn staf van het
venrestaurant 't Horntje.
Het is een illusie om te denken
dat het 's zomers op Texel nooi
regent. Leni van 't Noordende
zoekt daarom personen die voi
de cursisten in geval van nood
model willen staan, zodat ook
het atelier de tijd zinvol kan wr
den doorgebracht. Wie interes:
heeft of nadere informatie wil,
contacht opnemen met Leni var
Noordende, telefoon 02220-5175
lijk gezegd groeide ik daar ook eei
beetje uit. Ik maak liever een kwal
tief goede tekening, dan een natm
trouw portret. Maar de mensen
alleen maar dat het precies gelijkt'
ni ziet uit naar de contacten met r
cursisten. „Zo kom je in aanraking
met mensen die óók enthousiast i
voor tekenen en schilderen. Ervarii
uitwisselen en vooral dóen is belanffv
rijk. De mensen komen naar Texel
een stapje verder te komen, om iet
op te steken. Aan de andere kant
moet het wel een ontspannende w
kantie blijven. Ik ben héél benieuw
hoe alles gaat lopen".
Mr
Postbus 850
3800 AW Amersfoort
Tel. 033-63 52 14
De ingebruikstelling van de nieuwe WV-computer. Braks drukt op uitnodiging van Jaap Dekker (midden) op de tevoren van een merkte
ken voorziene knop. Rechts presentatrice Noortje Roll.
stellen van de toeristische toekomst
van Texel. Ook de aanwijzing van de
duinen tot nationaal park is in het be
lang van de kwaliteit van het eiland.
,,Als lid van de commissie nationale
parken weet ik dat de gedachten die
daar leven uitstekend aansluiten op de
wensen van Texel en in het bijzonder
bij het toeritisch actieplan, dat de on
dernemers hebben laten maken. Kwali
teit moet soms prevaleren boven
ming van de werkhaven kon daar een
stuk van in gebruik worden genomen.
De ontwikkeling werd toen stormach
tig. De vereniging groeide en er kwa
men ook steeds meer passanten. In de
jaren zeventig werden de eerste ideeën
voor een passantenhaven ontwikkeld.
De financiering was een groot pro
bleem, maar uiteindelijk is het doel
dan toch bereikt. De overheid zag in
dat het steken van geld in een dergelij-
kwantiteit. De provincie wil die kwali
teit graag helpen verbeteren. Texel is
uniek. Ik vind het leuk om via mijn
portefeuille wat voor Texel te doen".
Watersport
Nog meer sprekers kwamen aan bod.
De kersverse voorzitter C. Vlas van de
Stichting Passantenhaven Texel, hield
een geestig praatje, waarin hij de ge
schiedenis van de Texelse watersport
schetste. Voor 1965 was er nauwelijks
activiteit op dat gebied. Als eens een
jachtje de haven van Oudeschild bin
nenliep, haalde dat feit bijna de Texel
se Courant. Op initiatief van de heren
C. de Wijn, J. H. Brügemann en wij
len W. Peeters werd op 26 januari 1966
de watersportvereniging opgericht. Die
streefde naar een jachthaven. Dat was
niet eenvoudig. Er was een periode
waarin zo weinig gebeurde en de voor
uitzichten zo somber waren, dat de
penningmeester het innen van contri
butie maar achterwege liet.... De wa
tersport had aanvankelijk onderkomen
in de NlOZ-haven. Na de totstandko-
ke voorziening goed is voor de plaat
selijke economie. De Stichting Passan
tenhaven kwam overigens pas op 7
april j.l. officieel van de grond. „Ge
lukkig was men met het graven van de
haven al eerder begonnen". Bemoedi
gend is de grote drukte die zich recen
telijk voordeed in de nieuwe haven.
Zo'n vijftienduizend jachtovernachtin-
gen per jaar zou gehaald moeten
worden.
„Waardeloos"
Namens de Texelse visserij uitte Ben
Daalder zijn voldoening over de visse
rijhaven zoals die er nu bijligt („een
goede thuishaven met eigen dokfacili
teiten") maar hij sprak van een „waar
deloze" ingang. De havenmond moet
worden verbreed om de steeds groter
wordende schepen te kunnen ontvan
gen. Sprekende over de geschiedenis,
die aan de verlenging van de visserij
kade is vooraf gegaan, uitte Daalder er
zijn voldoening over dat naast de over
heid ook de vissers zelf in de buidel
hebben getast om het project rond te
krijgen. DETV en CIV zorgden voor
f375.000,—.
Slecht te spreken was Daalder over
het uitblijven van de door Ploeg be
loofde bijdrage van 7100.000,—. Hij
hield de bewindsman voor dat vissers
gewend zijn hun beloften na te komen
en dat deze houding ook van het mi
nisterie wordt verwacht. Hij daagde
Braks uit de dag van vandaag aan te
grijpen om alsnog met die ton over de
brug te komen, maar de bewindsman
reageerde daarop niet.
Daalder greep ook nog de gelegenheid
aan om kritiek te uiten op het visserij
beleid in het algemeen. De essentie
was dat de vissers best bereid zijn
mee te denken en ook zeker niet on
willig zijn, maar dat er wel wat tegen
over moet staan. „Geen enkel voorstel
van ons is geaccepteerd. De vissers
voelen zich wel eens te netjes. Het be
leid moet worden gevoerd naar de
geest van de wet en niet volgens de
letter". Tenslotte raadde Daalder de
minister aan om aansluitend op de bij
eenkomst even te gaan kijken naar de
te smalle havenmond en daar zijn con
clusies uit te trekken. Advies van tv-
omroepster Noortje Roll, die tijdens de
bijeenkomst en de aansluitende maal
tijd presentatiewerk deed: „Geef 'm
een zak slippies meel"
Nota's van tafel
De feestelijke bijeenkomst dreigde even
het karakter van een gemeentelijke be
grotingsvergadering te krijgen, toen
wethouder Barendregt ging reageren
op wat de bewindslieden van rijk en
provincie hadden gezegd. Eén van zijn
adviezen was: haal de Groene Nota's
van de tafel. „Er is een andere bena
dering nodig van het natuur- en land
schapsbehoud; anders blijft hier angst
heersen voor effecten die het bestaan
aantasten". Tot Van Gelder zei hij:
„We zouden wel positief willen zijn
wordt het werk besproken en worden
voorbereidingen voor de volgende dag
getroffen. De week wordt besloten
met een kleine tentoonstelling van de
gemaakte werkstukken, en eventueel
een afsluitende gezamenlijke maaltijd.
Lokatie
Bij slecht weer zal noodgedwongen
binnen worden gewerkt. Leni van 't
Noordende denkt in het voormalige
kerkje „De Vermaning" aan de Diek in
Den Hoorn een geschikte lokatie te
hebben gevonden. Zoals bekend gaat
dit gebouw, na jarenlang het Scheep
vaartmuseum te hebben gehuisvest,
als creativiteitscentrum fungeren. De
opening van het centrum is met
Pinksteren te verwachten. Begin dit
jaar leek het er nog op dat de cur
sisten zouden worden ondergebracht
in herberg „Panorama" waar tevens
oefen- en expositieruimte zou worden
geboden. Dit voornemen ketste op het
laatste moment af. Achteraf gezien is
Leni van 't Noordende best blij met
een stekje in Den Hoorn: „De ruimte
zelf is goed: het gebouw heeft sfeer,
het licht is uitstekend en er is voldoen
de werkruimte. Nee, ik denk niet dat
de cursus botst met de andere activi
teiten in het centrum. Er zullen pane
len worden aangebracht waardoor je
wel hoorbaar, maar niet zichtbaar voor
elkaar bezig bent. Het is gewoon lek
ker om hier met een klein groepje te
starten. Verder biedt Den Hoorn diver-
se mogelijkheden qua verblijfsaccom-
modatie, van camping tot appartemen
ten. Ook kan je er leuk uit eten gaan".
Door middel van folders en adverten
ties in hobby-magazines heeft zij publi
citeit gemaakt. De animo is tot dusver
nog klein, met enige spanning ziet Le
ni de zomer tegemoet.
Portrettekenen
De afgelopen jaren bracht de kunste
nares de zomer door met portretteke
nen op de markt. Dat deed ze zes da
gen per week, ook aan de overkant.
Of deze bron van inkomsten komende
zomer helemaal verdwijnt, durft ze nog
niet te zeggen. „Ik hoop dat de cur
sussen zó goed gaan lopen dat het
portrettekenen komt te vervallen. Eer-
lani van 't Noordende verkent red ook
