^riënsschool 25 jaar
rouw aan Texel
m.
3
ok op nieuwe boot
een liften of roltrappen
Ooit kiest u voor mooist
alon op rijwielgangen
nige oplossing
'and is veelzijdig leerproject
tlÜSi
Beovision L2502 BlclCkUnO
Bang&Olufsen
Stijldansavond
in De Lindeboom
JUKI
jAG 3 JUNI 1988
TEXELSE COURANT
PAGINA 6
elen
af.
mooi staaltje van trouw aan Texel wordt deze week geleverd
de Ariensschool uit Utrecht. Het is voor het vijfentwintigste
ereenvolgende jaar dat groep acht van deze katholieke basis-
lol een werkweek doorbrengt op kampeerboerderij „Jonkers-
en" bij Den Hoorn.
^^■trechtse school is tevreden met
en voelt zich zeer met het eiland
"*nden. Dinsdag bleek dat toen we
Kezoek brachten aan „Jonkersber-
f spraken met leiding en leerlingen
n van de vele excursies mee-
;ten. Daarbij werd duidelijk dat
ook tevreden mag zijn met de
isschool, die kan worden be-
uwd als een kweekplaats van toe-
itige toeristen die weten hoe ze
■rantwoorde wijze kunnen genie-
an natuur en cultuur. Over scho-
ie op Texel een werkweek door-
jen wordt verschillend gedacht. In
iStfij °P ^er iaren 's ^et meer dan eens
jekomen dat groepen scholieren
te buiten gingen aan vandalisme
■inkeldiefstal. Ook het feit dat deze
jorie jeugdige toeristen niet be-
t over een erg groot vakantiebud-
in daardoor niet veel uitgeeft in
els en horecagelegenheden, maak-
m minder populair bij sommige
jnannen van de locale toeristenin-
■ie. Je hebt er meer last dan lust
zo luidde hun oordeel.
Ze komen terug
bpinie is echter hard aan het ver
ren. De mening dat de werkweek
lier van nu, wel eens de toerist
orgen zou kunnen zijn, wint
In hoeverre mensen die ooit als
een vankantie, schoolreisje of
;week op Texel hebben beleefd, la-
leer dan anderen geneigd zijn
het eiland terug te keren is merk-
dig genoeg nooit serieus onder-
It, maar dèt een belangrijk aantal
terugkeert is een feit. Het wordt
tigd door de mensen van de
sschool die na 25 jaar kunnen
ien dat tal van leerlingen uit de
Iger en zeventiger jaren, nadien
dan eens op Texel zijn terugge
it. Er zitten naar verhouding zelfs
trouwe Texel-gangers onder en
:ou wel eens iets te maken kun-
iken
nnins
nen hebben met de wijze waarop zij
als kind met Texel hebben kennisge
maakt. Naast dit lange termijn-effect,
zijn er ook heel directe gevolgen. Een
kind dat opgetogen terugkeert van een
werkweek Texel, brengt ouders en ken
nissen al gauw op de gedachte om
ook eens naar dat eiland te gaan.
Texel, als gezinsvakantie-eiland profi
teert ongetwijfeld in ruime mate van
deze gratis promotie.
Van alles wat
Sommigen moeten misschien even
aan de gedachte wennen, maar de
scholen die naar Texel gaan komen
daar niet voor het jazzweekend, de ca
tamaranronde, een landelijke befaamde
wielertoer, een vliegfeest, een „Back
to the sixties"festival, een autocross,
circus of braderie maar vooral om wat
het eiland van zichzelf al biedt: de na
tuur, de diverse landschapstypen, de
mogelijkheden voor interessante fiets
en wandeltochten en de daarmee sa
menhangende mogelijkheden om het
leerzame met het leuke te combineren.
Vooral scholen die het begrip wer
kweek letterlijk opvatten en er dus
geen vrijblijvend plezierreisje van ma
ken, waarbij iedereen kan doen waar
hij zin in heeft, is Texel één groot lee-
robject. Frans van Wegen die al een
jaar of achttien als begeleidende en or
ganiserende leerkracht met de kinderen
van de Ariensschool naar Texel komt:
„We vinden hier alles. Texel is voor
ons Nederland in het klein. Wat ze op
school leren op het gebied van land
bouw, visserij en bosbouw kunnen ze
op Texel in het echt bekijken. Dat
geldt ook voor de verschillende land
schapstypen waarover ze op school
horen. Heide, duin, oude en nieuwe
polders, wadden en schorren. Op Texel
"vind je het allemaal. Zijn collega Jan
Voorboom, die zichzelf als een halve
Texelaar beschouwt omdat hij ook in
zijn privétijd veel over het eiland
zwerft, wijst op het feit dat die uiteen
lopende bezienswaardigheden op Texel
vlak bij elkaar liggen. Daardoor is het
allemaal in korte tijd te bekijken zonder
vervoersproblemen. Voorboom vertelt
dat in de werkweken het accent sterk
ligt op natuur educatie: Vogels en
planten bekijken en herkennen. Vooral
de laatste jaren wordt veel aandacht
gegeven aan milieuvervuiling met in
formatie over de oorzaken van de ach
teruitgang van de natuur. „Het is
prachtig dat jullie op Texel dat
Ecomare-centrum hebben. Daar gaan
we altijd heen. Van Ecomare krijgen
we ook veel informatiemateriaal dat in
de voorbereidende lessen wordt
erwerkt".
Hospita
De Ariensschool ging in 1963 naar
Texel op initiatief van het toenmalige
schoolhoofd, de vorig jaar overleden
Willem Verschoof. Hij was op het idee
gebracht door zijn hospita, een vrouw
die afkomstig was uit Den Hoorn. Dat
laatste verklaart ook de keus voor Jon-
kersbergen, want voor de vrouw in
kwestie was er op Texel geen idealer
omgeving te adviseren dan Den Hoorn
en omgeving. Jonkersbergen ligt bo
vendien dicht in de buurt van duin en
bos, wat vooral in de beginjaren toen
alles op Texel nog te voet werd be
zocht, erg makkelijk was. Verschoof
trok zelf vijftien jaar achtereen met de
kinderen naar het eiland, totdat hij
werd gepensioneerd. Thans maakt zijn
zoon, een bioloog, deel uit van het
begeleidende team.
Map
Met de voorbereidingen voor de Texel
se werkweek wordt al in maart
begonnen.
De kinderen houden een map bij waar
in informatie wordt opgeslagen over
onderwerpen waarvan straks iets is te
zien op Texel. Er is veel kant en klaar-
spul bij, verkregen van Ecomare,
Staatsbosbeheer of andere instanties
maar veel dingen moeten ook zelf
Leerlingen van de Ariensschool aandachtig luisterend naar de vogalwachter bij aan excursie In
Da Geul.
worden opgeschreven of getekend, bij
voorbeeld een beschrijving van een
film over de Wadden die de kinderen
op de video hebben gezien. Ook de
belevenissen op Texel worden beschre
ven en opgeslagen waardoor een grote
betrokkenheid met de leerstof ont
staat. „Oud-leerlingen die al lang vol
wassen zijn passen nog steeds zorg
vuldig op die map. Het is voor hen
een van de aardigste herinneringen
aan hun schooltijd", vertelt Voorboom.
Programma
Het werkweek-programma van de
Ariensschool loopt van vrijdag tot vrij
dag. De reis vanuit Utrecht wordt ge
maakt met een AOT-bus. De fietsen
blijven thuis: het is naar verhouding
niet veel duurder om ze in Den Hoorn
te huren en het geeft in elk geval veel
minder rompslomp. De aankomst op
Jonkersbergen was deze keer extra
feestelijk. De familie Bakker, die ervoor
heeft gezorgd dat het verblijf telkens
aan de eisen des tijds werd aangepast,
had alles versierd en trakteerde. Het
programma opende met een oriënte
rende wandeling via de Bollenkamer
naar paal 9. 's Avonds was er sport,
spel en volksdansen op het terrein van
de boerderij. Zaterdag werd een fiets
route over Texel gereden met informa
tieve intermezzo's, waardoor er maar
liefst vijf uur tijd in ging zitten. Het
programma voor zondag vermeldde
een puzzeltocht door het bos met een
kaartleeswedstrijd, waarbij lopend een
op de kaart aangewezen positie moest
worden bezocht en waarbij opdrachten
moesten worden uitgevoerd, 's Avonds
was er een strandwandeling. Maandag
werd de markt in Den Burg bezocht.
Met het zakgeld moest voorzichtig
worden omgesprongen, want het voor
schrift geldt dat de kinderen niet meer
dan ƒ12,50 gedurende de hele week
voor zichzelf mogen uitgeven. Onder
het motto „alles samen en alles voor
ledereen" wordt ook meegebracht
snoepgoed via een centrale pot over
iedereen gelijk verdeeld.
Bustour cadeau
's Middags werd een informatieve
bustocht over het eiland gemaakt, ver
zorgd door de AOT die de trip deze
keer gratis aanbood ter gelegenheid
van het jubileum. Aansluitend werd
een quiz gehouden, waarbij uit ant
woorden op vragen moest blijken of
de kinderen goed naar de chauffeur
hadden geluisterd. Dinsdag werd een
bezoek gebracht aan Ecomare en werd
een vogel- en plantenexcursie gemaakt
in De Geul. Woensdag was er onder
meer een puzzeltocht naar Den Hoorn
en 's middags werd voor de Ariens
school een speciale garnalenvistocht
gemaakt met de kotter TX 27. Voor
donderdag vermeldde het programma
een bezoek aan het Maritiem- en Jut-
tersmuseum; 's middags zou bij goed
weer een bezoek aan het strand wor
den gebracht en 's avonds was er een
afsluitende bonte avond met to
neelstukjes, liedjes, volksdansen etc.
Duur
Het enige nadeel van een werkweek
op Texel is dat er naar verhouding veel
geld mee is gemoeid, hoofdzakelijk
veroorzaakt door de bus- en boot-
kosten. De mensen van de Ariens
school kunnen zich wel voorstellen dat
er scholen zijn die om die reden naar
een andere bestemming uitkijken. Pro
bleem is al dat zo'n reisje ook voor ou
ders met een minimum inkomen be
taalbaar moet zijn. De Ariensschool
geeft aan de Texelse werkweek al met
al zo'n ƒ10.000,— uit. Een groot deel
van dat bedrag komt bijeen door ac
ties. De kinderen verkopen kerstkaar
ten, zamelen oud papier in en organi
seren een sponsorloop. De eigen bij
drage per kind is gesteld op ƒ125,—
Voor verschillende ouders levert dat al
problemen op en er is heel wat overre
dingskracht nodig om het kind toch
mee te krijgen, vooral in milieu's waar
het nut van zo'n werkweek niet wordt
ingezien. Het is elk jaar weer moeilijk
om de zaak financieel rond te krijgen.
De sinds enkele jaren bestaande mo
gelijkheden om de helft van de betaal
de toeristenbelasting terug te krijgen
wordt dan ook dankbaar aangegrepen,
al wordt in stilte gehoopt dat de toe
ristenbelasting voor deze categorie he
lemaal wordt afgeschaft. Ondanks de
financiële bezwaren hebben de men
sen die de werkweken naar Texel orga
niseren, nooit aan een andere bestem
ming willen denken. Niet alleen omdat
Texel zo'n ideaal leerobject is, maar
ook omdat zij verknocht zijn geraakt
aan het eiland. „We zijn gewoon een
beetje Texelgek".
)t 19
3t 13
rde
bur
'0, 1
ie tij
van
3nt(
eest
'ZO!
<en,
Igens de Teso-directie zijn aan liften en roltrappen op zo-
>1 de bestaande als de nieuw te bouwen veerboot onaan-
irdbare financiële en technische problemen verbonden,
it Teso betreft zullen deze voorzieningen dan ook niet wor-
n aangelegd. De onderneming is wel bereid om op de
jkkelijk toegankelijke rijwieldekken aparte salons te maken
>r invaliden, bejaarden en andere slecht ter been zijnden.
laatste is geen nieuws, want drie
geleden gaf Teso al te kennen het
leem van de toegankelijkheid van
eerboten op deze wijze te willen
>ssen. Dat plan werd echter in de
ist gezet toen de georganiseerde
eren hiertegen protesteerden. Me-
>p aandrang van de gemeente
ft Teso het probleem echter op-
iw in studie genomen, met inscha-
ig van deskundigen van het bureau
r Scheepsbouw. In tegenstelling
de verwachtingen die waren ge-
t door een artikel in een Ouderen-
I, bracht dat echter geen andere
issing in beeld. Dat was niet zo'n
te boodschap voor de mensen die
'en voor betere toegankelijkheid
de schepen.
Uitleg
icteur Hoogerheide vond het daar-
gewenst om ten overstaan van
egenwoordigers van gemeente,
vincie, vrouwenorganisaties, plaat-
ke en regionale ouderenorganisaties
de pers een uitvoerige technische
te geven. Dat gebeurde dinsdag
iet Havenrestaurant van 't Horntje.
genodigden kregen de gelegenheid
commentaar te leveren en vragen
tellen. Op die vragen kon direct af-
mde antwoord worden gegeven,
ntueel door Ir. W.A. Swaan (van
Bureau voor Scheepsbouw dat de
uwe veerboot ontwerpt) die als
in ander op de hoogte is van de
hnische (on)mogelijkheden van be-
!!de ideeën. De lezing van Hooger-
de was op papier gezet en de zeven
stjes die daarvoor nodig waren,
ieder mee naar huis om nog
eens rustig te kunnen bestuderen.
Het voorlopige resultaat was in elk ge
val dat het merendeel van de aanwezi
gen wel wilde aannemen dat liften of
roltrappen op de schepen nauwelijks
aanvaardbare gevolgen hebben voor de
exploitatie van de veerdienst. Door het
verlies aan dekruimte dat er het gevolg
van is, zouden de tarieven zo'n 6%
moeten stijgen. Nog fundamenteler
was het Teso-argument dat een onver
minderde laadcapaciteit van de sche
pen in de toekomst hard nodig is om
het vervoer zonder al te lange wacht
tijden te kunnen blijven verwerken.
Het moment komt namelijk in zicht
dat als gevolg van het groeiend ver
voersaanbod zelfs twee dubbeldekkers
nauwelijks toereikend zullen zijn.
Geboden toegang
In eerste instantie is door Teso nage
gaan of de toegankelijkheid van de
veerboot zodanig zou kunnen worden
gemaakt dat voldaan wordt aan de
richtlijnen in het bekende boekje „Ge
boden toegang". Dat komt er op neer
dat slecht ter been zijnden en invali
den overal kunnen komen, waar ook
anderen kunnen komen. In het geval
van de Teso-boten betekende dat, dat
zij de gewone salons en de daar aan
wezige buffetten zouden kunnen berei
ken. Liften en roltrappen waarmee dat
mogelijk gemaakt wordt zouden zowel
in de aanleginrichtingen als in het
schip kunnen worden gemaakt. Bij een
lift of roltrap op de wal zou het pro
bleem niet afdoende zijn opgelost,
want dan zou er toch nog een trap te
nemen zijn. Bij een extra etage op de
landingsbrug zou dat anders worden,
maar rijkswaterstaat acht dat technisch
niet uitvoerbaar omdat de winddruk
op de brug de fuiktorens te zwaar zij
deling zou belasten. Voor liften en rol
trappen aan boord zijn middenschach
ten nodig van voldoende breedte.
Voorschriften
Daarin moeten naast liften een be
paald aantal trappen van voldoende
breedte zijn om te voldoen aan de
voorschriften die regelen dat er in ge
val van ongeluk voldoende vluchtweg
is voor de 1300 passagiers die het
nieuwe schip moet kunnen meene
men. Die ruimte is er niet, tenzij dek-
capaciteit wordt opgeofferd, want er
zijn ook voorschriften betreffende de
minimumbreedte van de rijbanen. Het
schip breder maken kan ook niet, want
dan zou het niet meer in de bestaande
fuikhavens kunnen.
Te denken valt aan schachten aan de
uiterste linkerkant van het schip, maar
dan zouden rijwielgangen onmogelijk
worden gemaakt. De omvang van het
rijwielvervoer is zodanig dat dit niet
aanvaardbaar is. Een ander denkbeeld
is het maken van één brede schacht in
het midden van het schip inplaats van
twee smalle. Maar ook dat geeft pro
blemen voor de constructie van de rij
wielgangen, want die zouden dan
moeten worden opgehangen aan het
plafond van het benedenrijdek, wat
problemen oproept voor hoge vracht
auto's. Bij een middenschacht wordt
bovendien het zware verkeer gedwon
gen naar de zijkant van het dek te
gaan waardoor een slagzij kan ont
staan die meer is dan vier graden. Bij
laag water komt dan de bouwenbouw
van het schip in aanraking met de
fuikwanden. Bij twee smalle schach
ten, zoals in de huidige schepen, is er
te weinig ruimte voor lift of roltrappen.
Maakt men ze breder dan vervalt een
rijbaan en ontstaat een enorm
capaciteitsverlies.
Als het al zou lukken een lift aan te
brengen in de smalle schachten met
hun beperkte verticale vrije ruimte, zou
deze te klein zijn om te voldoen aan
de voorschriften van het „Liftbesluit".
Een rolstoellieft moet minimaal 2 bij
2.10 meter zijn.
Ook met roltrappen lukt het niet. De
smalste uitvoeringen daarvan zijn nog
te breed, nog afgezien van het ge
wicht van vijf ton dat zo'n trap weegt,
zodat voor het schip een extra be
lasting ontstaat. Er werden nog meer
bezwaren tegen roltrappen opgesomd.
De lichtmetalen treden zijn onvoldoen
de brandbestendig (zodat de trappen
als vluchtweg door de brandweer niet
worden toegelaten), aan roltrappen
plus gewone trappen valt wegens
ruimtegebrek al helemaal niet te den
ken. Bovendien kosten roltrappen veel
geld. Als alle trappen op de boot als
roltrap zouden worden uitgevoerd zou
daar ƒ4,5 miljoen mee zijn gemoeid.
Bovendien leveren roltrappen in de
praktijk „operationele" problemen op.
Wanneer moeten ze omhoog draaien
en wanneer weer omlaag? Doorslagge
vend is echter dat met roltrappen niet
wordt voldaan aan de minimumbreedte
die voor vluchtwegen is
voorgeschreven.
Ook een combinatie van twee roltrap
pen op de wal en een roltrap op het
schip waarmee het hoogteverschil tus
sen bovenste dek en het promenade
dek wordt overbrugd, is gebleken geen
haalbare kaart te zijn.
Eindconclusie was dus dat het maken
van salons op de goed bereikbare rij
wieldekken de enige mogelijkheid is
om het probleem op financieel aan
vaardbare wijze op te lossen. Het na
deel dat de zich hier bevindende pas
sagiers niet naar het buffet kunnen,
moet dan voor lief worden genomen.
Ter compensatie kunnen voorzieningen
worden getroffen zoals een koffie-
automaat. Teso is bereid op zowel de
bestaande „Molengat" als op het
nieuwe schip zulke salons te maken.
Volgens het ontwerp dat drie jaar gele
den al ter tafel kwam, zijn het kleine
ruimten voor een zestal passagiers als
mede een invalidentoilet. Volgens
Teso-onderzoek is die capaciteit toerei
kend. Doorgaans bevinden zich aan
boord niet meer dan drie mensen die
niet in staat zijn de trappen naar de
salons op te lopen.
Te klein
Op dat laatste kwam woensdag veel
commentaar. Met name de ouderen-
voorman S. de Waard zei dat de nieu
we salons minstens 20 personen moe
ten kunnen bevatten. Het aantal slecht
ter been zijnden is veel groter dan Te
so heeft geconstateerd, omdat die
mensen nu in de auto blijven zitten.
Bovendien moet aan de toekomst wor
den gedacht, waarin het aantal bejaar
den enorm zal stijgen, zodat straks
grote groepen mensen zijn aangewe
zen op de makkelijk te bereiken salons.
De Waard vond zelfs dat Teso die sa
lons helemaal niet hoeft af te schut
ten. De mensen zouden best gebruik
kunnen maken van het rijwieldek zoals
het nu is, onder voorwaarde dat er
een eind komt aan de stank die door
bromfietsen wordt veroorzaakt. Andere
bejaardenvertegenwoordigers deelden
die visie niet: er moesten wél aparte
salons komen, maar veel groter dan
Teso nu van plan is. Hoogerheide,
gesteund door Ir. De Swaan van het
Bureau voor Scheepsbouw, legde uit
dat dit technisch moeilijk is (de nood
zakelijke ventilatorkokers voor de ma
chinekamer zitten in de weg) maar wa
ren wel bereid om dit nog eens goed
te bekijken. Te denken valt aan twee
kleine salons op elke rijwielgang, dus
totaal vier per schip. Burgemeester
Schipper vertolkte ongeveer de gevoe
lens van het gros van de aanwezigen
door op te merken dat liften en rol
trappen kennelijk geen haalbare kaart
zijn, maar dat er dan wel gezorgd
moet worden voor salons met behoor
lijke capaciteit op de rijwieldekken.
Ook voor Schipper was het groeiend
aantal bejaarden een argument. Een
heel andere mening is mogelijk als
aanvaard wordt dat er tariefsverhoging
komt als gevolg van roltrappen of lif
ten. Wethouder Daan Schilling veron
derstelde dat het publiek daar niet zo
veel moeite mee zou hebben als op
deze wijze een belangrijke categorie
medeburgers geholpen zou worden.
Hij vond de manier waarop de Teso-
directie de belangen had afgewogen
„te economisch". Dat was uit het
hart gegrepen van de heer S. de
Waard. „Ik ben u zeer dankbaar!"
De dansliefhebbers kunnen op zater
dag weer eens een ouderwets avondje
stijldansen in de grote zaal van De Lin
deboom. Het is de bedoeling om eens
in de zes weken iets dergelijks te orga
niseren. De avonden staan los van de
verschillende dans-scholen op het ei
land. Wel is het initiatief van cursisten
afkomstig. Bij voldoende belangstelling
is de kans groot dat er af en toe een
liveband optreedt. Voorlopig worden
echter gewoon platen gedraaid (uitslui
tend ballroom en Latin-American). Het
geluid wordt verzorgd door de firma
Hotex. ledereen die de benen eens
lekker van de vloer wil lichten, is van
harte welkom. Aanvang: 20.30 uur, En-
treé ƒ2,50.
Een ongekend goed
toestel geheel in stijlvol
zwart. Gelimiteerde sene
Beperkt leverbaar.
MET EXKLUSIEF KADO!
Ook bij dit toestel krijgt u
van ons (tot 30 juni)
een al even exklusief
Bang&Olufsen joggingpak
kado Keuze uit volwassen
of kinderuitvoering.
3 jaar garantie
Jan Brouwer
DEN BURG Spinbaan 15, Tel. 02220-5130
