,De Schoierie" besluit
ubileumjaar ijzersterk
Wie heeft interesse
voor Esperanto?
Waterschap veroorzaakt
waardedaling huizen"
Tweede nachthike
'n groot succes
UW EIGEN BROTHER
HI-SPEED COMBINATIE OVEN
^►brother
ëmé
BG
m
OALS „BLOK" OUD-TEXEL VASTLEGDE
HU
C"
Dger crossloop:
08 deelnemers
Meijert Boon klaagt:
Inname rijbewijs
straf drankrijders
Auto-inbraak
Hulp nodig voor
kankerbestrijding
Brommer gestolen
LU
JS 11 JDAG 12 AUGUSTUS 1988
TEXELSE COURANT
PAGINA 7
tg jaren veertig realiseerde de
nruchtste schilder van het
ilse landschap, Ad Blok van der
jen, zich ineens dat hij het
emaiige Gouden Boltje voor het
\eslacht moest vastleggen. Tal-
karakteristieke piekjes
\teuwigde hij vervolgens in zijn
\etsbiok. Zijn negentig tekenin-
omvattende collectie kreeg
L/ jaren vijftig, begin jaren zestig
ils grote historische waarde,
de ruilverkaveling Texel ingrij-
id veranderde. Tachtig tekenin-
kwamen in het bezit van de
■neente Texel (door ,,Biok" voor
vriendenprijsje overgedaan),
nstschilder bliek Welboren haal
de helft daarvan uit het archief
heeft ze met ingang van van-
g tentoongesteld in zijn ate-
Igalerie „De Schoierie" in Zuid-
■Itnd.
reertig geëxposeerde tekeningen
Ie periode 1943-1965 zijn zonder
mdering hoogwaardig van kwali-
Qua stijl vertonen de latere wer-
nauwelijks verschil met de oudste
Jschaps-afbeeldingen. De tekenin-
zijn dan ook allemaal tot stand
lacht middels Blok van der Veldens
[ontwikkelde speciale tekentech-
De traditionele techniek (fijne
ijes met een pennetje) beviel hem
I zo, en na enig experimenteren had
bk" de oplossing gevonden. De in
B te Dordrecht geboren kunstenaar
lal vroeg .verliefd" werd op Texel,
Iht met een droge, hard varkensha-
Ipenseel de inkt aan. Zo kon hij als
Iware „schilderend tekenen": zijn
|ningen kenmerkten zich ook door
i streken en grijze tinten. De land-
Iippen oogden hierdoor speelser en
ar, en dat gevoel paste exact bij
Texel van voor de ruilverkaveling.
jdagavond werd in De Koog voor
Regende keer een crossloop gehou-
1. Er waren 208 deelnemers. Het
f warme weer resulteerde in matige
In. Zondag om 19.30 uur kan er
|r worden gestart aan de Boodt-
Ook wandelaars zijn welkom.
Ïagen:
jeugd VA km. jongens: 1. Jeroen van
5.59; 2. Pieter Boot, 6.04; 3. Chris Boot,
[Mini jeugd VA km. meisjes: 1. Josine
5.28; 2. Merlin Huisman, 6.59; 3. Eva
ftrmer, 7.03. Jeugd 4 km jongens: 1. Ri-
d Stevens, 18.05; 2. Roald van der Slikke,
f). 3 Egbert van der Werf, 20.00. Jeugd 4
meisjes: 1 Jolanda van Beekom, 22.15; 2.
kja Koopman, 23.58; 3. Carolien Schokman,
Recreanten 4 km.: 1 Marcel Boertien,
ft; 2 André Brouwer, 16 48; 3 Norbert Eel-
116 51 Dames 4 km.: 1. Margreet Snater-
*19; 2. Marijke Stark, 20.22; 3. Nel Brui-
L21 27. Heren 8 km.: 1. Minne Goënga,
J; 2 Fredi Spohr, 29.10, 3. Jan Zijm, 29.11.
En veteranen 8 km.: 1. Menno Huizinga,
;2. Stef Groen, 31.01; 3. Fred Oellers,
Texel was destijds letterlijk schilderach
tig tot halverwege de jaren zeventig
bleef Ad Blok van der Velden zich er
uitleven. Veel kolken, tuunwallen,
paadjes en boetjes die hij had gere
gistreerd, waren toen inmiddels ver
dwenen. Eind 1979 verhuisde hij naar
Italië, waar hij slechts kort mocht ge
nieten: in mei 1980 overleed hij, een
zeer omvangrijk oeuvre achterlatend.
Wat hem vooral boeide in het Texelse
landschap, waren de door mensenhan
den aangebrachte zaken als tuunwallen
en hekken. Blok van der Velden leidde
hieruit de aard van de Texelse bevol
king af: de meeste boeren waren te
„suunig" om nieuwe materialen aan te
schaffen en timmerden van gejutte
planken en roestige kromme spijkers
een „nieuw" hek in elkaar. Niek Wel
boren zegt met enige weemoed dat
het huidige Texelse landschap „te net
jes" is. „De schilderachtige sfeer van
destijds is nu nauwelijks nog te van
gen. Nu zie je overal dezelfde omhei
ningen, keurig nieuwe hekken en net
jes verbouwde boerderijen".
Herkenbaar
Voor veel Texelaars zal de expositie
een reis terug in de tijd zijn. Lang puz
zelen op de getekende lokatie is niet
nodig: bijschriften bij elke tekening ge
ven aan om welk plekje het gaat. Wel
boren hoopt dat menig eilandbewoner
de weg naar zijn onderkomen in het
voormalige schoolgebouw van Zuid-
Eierland zal weten te vinden. Bij de
vorige twee tentoonstellingen in het
kader van het 10-jarig jubileum van
„De Schoierie" merkte Welboren tot
zijn vreugde dat Texelaars die nog
nooit een stap over de drempel had
den gezet, uit nieuwsgierigheid een
kijkje kwamen nemen. Het thema
„Het Texelse landschap" en de schil
ders (Bakels en Kuiter) bleken aan te
spreken. Menigeen zei terug te zullen
komen voor „Blok". Ook het totale
bezoek lag hoger, wat mede terug te
voeren is naar de goed verzorgde
publiciteit.
De ,,Biok"-expositie is te zien tot eind
september, wekelijks van donderdag
tot en met zondag van 10.00 tot 17.00
uur. De entree bedraagt f2,50. Welbo
ren hoopt in december zijn jubileum
jaar af te sluiten met een expositie van
nieuw werk, in combinatie met een
overzicht van het afgelopen
decennium.
Als er genoeg belangstelling voor is. zal in september op Texel worden
begonnen met een cursus Esperanto. Het is een initiatief van mevrouw
A. Habraken uit De Koog, die zelf met deze „kunsttaal voor internatio
naal gebruik" (Van Dale) heeft kennis gemaakt in haar vorige woonplaats
Lelystad.
MALKONSTRUITA EN I94IA. REKONSTRUITA EN I950A j
PER KMNLABORO INTER LA ESPERANTI STARO KAJ
TEKSELA PUBLIKO, HONOCF AL LA REMEMORO DE
JOH^ M. DUINKEB,
KIU INICIATIS LA KONSTRUON EN I9S5A.
f
Gedenkplaat op het monument die herinnert aan het eerste bouwwerk dat in 1935 werd op
gericht en in 1941 werd vernietigd.
Als zich tenminste zes deelnemers
melden is het mogelijk om eens in de
maand een curcusbijeenkomst te hou
den op een ochtend of een middag en
daarvoor een docent naar het eiland te
laten komen, liefst op een donderdag.
lP.van het Esperanto-monument op de hoek Kogerstraat-De Zes in Den Burg. De ster
j? Van het 'n de oorlog vernietigde eerste monument en kon ternauwernood uit de
1 van da Duitsers worden gered.
Het is de bedoeling om naast deze
maandelijkse bijeenkomst ook samen
komsten te houden waarbij de taal
zonder docent wordt bestudeerd. Aan
gezien het een vrijwilligersactiviteit is,
zullen de kosten zeer gering zijn. Geïn
teresseerden kunnen voor opgave en
nadere informatie terecht bij mevrouw
Habraken, Plevierstraat 16, telefoon
02228 - 896 in De Koog.
Brug
Esperanto werd ruim honderd jaar ge
leden bedacht door de Poolse arts
L.L. Zamenhof. De bevolking van de
plaats Bjalistok waar hij woonde
bestond uit Polen, Russen, Duitsers en
joden, die elk hun eigen taal spraken,
waardoor tussen deze groepen wanbe
grip en irritatie ontstond. De idea
listisch ingestelde Zamenhof meende
daaraan wat te kunnen doen door het
ontwerpen van een kunsttaal die ieder
naast zijn eigen taal zou moeten spre
ken. Niet alleen in zijn eigen woon
plaats zou dat tot verbetering van de
verhoudingen tussen de mensen kun
nen leiden, wereldwijd toegepast zou
het ook een brug kunnen worden tus
sen de volkeren. In 1887 publiceerde
Zamenhof een boek waarin hij zijn
taaiplan uiteenzette en al in 1905 werd
het eerste internationale Esperantocon-
gres gehouden. Vooral in socialistische
kringen bestond voor de nieuwe taal
veel belangstelling omdat het vooral
daar werd gezien als middel tot ver
broedering en solidariteit. Tegenwoor
dig vindt men Esperanto-aanhangers
onder alle politieke en godsdienstige
geledingen. Ook het Texelse initiatief is
volkomen „neutraal".
Eenvoudig
Esperanto is een eenvoudige taal, die
voor iedereen makkelijk is te leren. De
woordelementen zijn logisch en plan
matig vastgesteld of samengesteld. De
woordstammen zijn overgenomen uit
bestaande talen, voor meer dan de
helft uit romaanse talen, zodat veel
woorden makkelijk worden onthouden.
Van onregelmatigheid waardoor veel
westerse talen moeilijk zijn, is bij Espe
ranto geen sprake. Dat geldt ook voor
de uitspraak. Er zijn in de loop der ja
ren meer „plantalen" bedacht, maar
•i
Deze tekening vervaardigde Ad Blok van der Velden in 1950 en is typerend voor zijn stijl en onderwerpkeuze. Op de voorgrond een kolkje
en een suunig" hekje in een weiland aan het Haffelderweggetje, dat uitkomt bij de nu nog bestaande hoeve ..Elba" Aan de linkerzijde
werd later de Pontweg aangelegd
Meijert Boon uit De Cocksdorp heeft
bij het Waterschap geklaagd over de
wijze waarop de vernieuwing van de
Vuurtorenweg tussen Lange-
veldstraat en Postweg tot stand is
gekomen.
De nieuwe weg met fundering is
bovenop de bestaande weg aange
bracht. Het wegdek is daardoor veel
hoger komen te liggen dan de aan
grenzende omgeving, temeer daar de
afgelopen twintig jaar de weg al 15
tot 20 centimeter was verhoogd als
gevolg van onderhoudswerk in de
vorm van het aanbrengen van
slijtlagen.
,,De nieuwe laag is nu dermate hoog
komen te liggen ten opzichte van de
gebouwen langs de weg, dat deze er
blijvende hinder van ondervinden",
aldus de aan het betreffende weg-
deel wonende Boon. Hij doelt daar
mee op het feit dat de opritten van
de aangrenzende erven een hellend
verloop hebben gekregen, waardoor
op- en afrijdende auto's minder be
hoedzaam kunnen manoeuvreren. De
weg (met ter weerszijden sloten) is
gevaarlijker geworden voor het ver
keer en het van de weg afkomstige
hemelwater geeft meer overlast.
Boon meent dat de gebouwen door
de wegverhoging in waarde zijn ge
daald en vindt dat de schade die
daaruit voortvloeit voor rekening van
het Waterschap moet komen. De
Politierechter mr. L. A. Punt veroor
deelde vrijdag een inwoner van
Amsterdam wegens het rijden over in
vloed tijdens diens vakantie op Texel,
eind augustus vorig jaar. De Amster
dammer mag een half jaar niet autorij
den en kreeg bovendien een geldboete
van duizend gulden (of twintig dagen
hechtenis). De rechter bevond verder
een inwoner van Den Burg schuldig
aan het doorrijden na een aanrijding,
begaan op 11 april 1987. Mr. Punt
vond het niet zo'n ernstig misdrijf en
gaf de laagst mogelijke straf: T50,—
boete (of een dag gevangenisstraf bij
niet betalen).
alleen het Esperanto heeft zich ontwik
keld tot een levende taal, die vooral in
de na oorlogse jaren is uitgebreid met
talrijke nieuwe woorden.
Hoewel Esperanto tot dusver over de
wereld geen echt massale aanhang
heeft gekregen, koesteren velen de
hoop dat dit alsnog zal gebeuren,
vooral de mensen die hierin een effec
tieve mogelijkheid zien om de wereld
vrede te dienen. Het aanleren van deze
hulptaal naast de eigen taal zou vol
gens hen een vanzelfsprekendheid
moeten zijn. Dat Esperanto een prach
tig middel is voor mensen van verschil
lende landen en culturen om elkaar te
leren kennen is overigens genoegzaam
bewezen. Esperantisten bouwen vaak
uitgebreide internationale contacten op
en maken daarbij gebruik van eikaars
gastvrijheid. In de dertiger jaren
bestond in Nederland veel belangstel
ling voor deze wereldhulptaal. Naar
verhouding was er veel animo op
Texel, vooral door toedoen van men
sen als de gebroeders G. en J. Duin-
ker, de toenmalige uitgevers van de
Texelse Courant. Op hun initiatief werd
in Den Burg in de Kogerstraat het
Esperantomonument gebouwd, ze wa
ren betrokken bij de organisatie van
Esperantocongressen en ze gaven zelfs
ansichtkaarten van Texel uit met op
schriften in het Esperanto. Er zijn nog
vrij veel mensen op Texel die het Espe
ranto in die tijd hebben geleerd. Mo
gelijk voelen sommigen van hen ervoor
om zich bij een cursistengroep aan te
sluiten en daar hun kennis over te
dragen.
briefschrijver is ook niet tevreden
over de wijze waarop het Water
schap de bermen heeft aangevuld na
de wegverhoging. Dat is met een
soort klei gebeurd die bij regenweer
glad en slap wordt, wat ook gevaar
lijk is voor het verkeer. Hij wil dat de
klei spoedig wordt vervangen door
andere grond. Boon heeft een af
schrift van zijn brief naar de ge
meenteraad gestuurd. B en W
menen dat dit een aangelegenheid is
van het Waterschap en heeft de
raad geadviseerd de brief voor ken
nisgeving aan te nemen.
In de nacht van 8 op 9 augustus werd
een aan de Waalderstraat geparkeerde
auto van een 25-jarige Duitse vakantie
ganger opengebroken. Er werd een ra
diocassetterecorder ter waarde van
f500,— buitgemaakt.
Tegen het eind van deze maand be
zorgt de post op alle Texelse adressen
een brief van het Koningin Wilhelmina
Fonds. Daarin bevindt zich ook het
zakje voor de inzameling. Deze zakjes
worden door de collectanten van het
K.W.F. opgehaald tussen 1 en 11 sep
tember. De opbrengst van de landelijke
inzameling is bestemd voor onderzoek,
voorlichting en begeleiding van jeugdi
ge en volwassen kankerpatiënten. Voor
al deze activiteiten is in 1988 ruim 45
miljoen nodig. Het Koningin Wilhelmi
na Fonds is voor het bijeenbrengen
van dit enorme bedrag vrijwel geheel
afhankelijk van de vrijgevigheid van de
bevolking. Texel bracht vorig jaar meer
dan f17.000,— bijeen. Wie zich wil in
zetten voor de kankerbestrijding, kan
dit ook doen door zich als collectant
aan te melden bij: Mevr. J. Krugers-
van Tatenhove, Thijsselaan 99, Den
Burg, telefoon 02220 - 3073 of bij Drs.
Th. L. Schaap, Boodtlaan 55, De
Koog, telefoon 02228 - 792.
Een 27-jarige inwoonster van Ooster
end raakte dinsdagmiddag haar brom
fiets kwijt. De brommer stond gestald
aan de Vliestraat.
In de nacht van woensdag op don
derdag hebben 61 enthousiastelin
gen deelgenomen aan de tweede
Texelse nachthike. Net als de
eerste, werd ook de tweede hike
georganiseerd door het Mobiele
Recreatieteam van de Texelse
Sportraad. Om 22.30 uur vertrok
ken de eerste teams voor de nach
telijke avonturentocht over het ei
land. Tegen zeven uur de volgende
ochtend kwam het eerste team
weer op het startpunt aan. Dit keer
stond de zuidelijke helft van het ei
land centraal in de hike.
In zwembad Molenkoog in Den Burg
vond de start van de hike plaats. Op
een vlot, dat midden in het diepe bad
was gelegd, konden de deelnemers de
eerste aanwijzing vinden om achter de
plaats van de tweede post te komen.
Via een blinde-kaart route en een tijdrit
werd koers gezet naar camping
Loodsmansduin. Hier werden de deel
nemers weer verrast door een „natte"
opdracht in het zwembad van dit kam-
peerbedrijf. Bovendien werd de inwen
dige mens versterkt met soep en
brood. Na deze korte eetpauze werd
koers gezet naar manege Akenburg
waar de „survivalbaan" inzet was van
een zeer vermoeiende maar erg leuke
strijd om bonuspunten. De bekende
stripfiguur Garfield kwam om de hoek
kijken bij de „smile-tocht" die de deel
nemers naar Dijkmanshuizen aan de
Waddenzee voerde. Hier werden de hi
kers ingescheept met de opdracht zo
veel mogelijk voorwerpen te „jutten".
Hoewel de vangst niet echt spectacu
lair was, vormde dit onderdeel een leu
ke afwisseling van de opdrachten op
de vaste wal. Bij de Oostkaap werd de
tocht weer over land voortgezet. Via
een route met coördinaten kwamen de
inmiddels doodmoe geworden hikers
weer aan in zwembad Molenkoog in
Den Burg. Hier wachtte de deelnemers
nog een laatste opdracht in het diepe
bad. Uit „wraak" voor alle zwembad
opdrachten werd als finale zonder par
don het Mobiele Recreatieteam het
bad ingegooid. Na al het geplons in
het water kon iedereen zich tegoed
doen aan het ontbijt dat inmiddels op
het terras klaar stond. Na afloop van
het ontbijt vond tenslotte de prijsuitrei
king plaats. Team 12 van camping „De
Krim' won de wisselbeker die veertien
dagen op dit kampeerbedrijf mag blij
ven staan tot de volgende hike. De le
den van het winnende team kregen tot
slot allemaal een gratis weekabonne
ment aangeboden door zwembad Mo
lenkoog. Het Mobiele Recreatieteam
kon terugkijken op een nachthike, die
door de avontuurlijk ingestelde vakan
tiegangers enorm op prijs werd
gesteld.
Bakt en bruint als een gewone oven
Tijd- en energiebesparing tot 50%
650 watt - 5 standen Magnetron
Voorverwarmen niet nodig
Gebruik van bakblikken mogelijk
Ontdooit, bakt en braadt d.m.v
automatische gewichtinstelling
Instelling bereidingstijd naar gewicht
Warmhoudmogelijkheid
Drie-fasen bereiding
Tiptoetsbediening
DRIE OVENS IN ÉÉN!
type MF 2200 f1599,-
,'N WINKELVOLIDEEEN!
