Olieslachtoffers het bosmilieu en boommonumenten Maritiem entreegebouw ver boven de raming Publiek moet letterlijk steentje bijdragen... teel subsidies an de gemeente grarische vrouwen aten over milieu \IV en CNV willen ijven adviseren j sancties Bijeenkomst over CAO-onderhandelingen Doorgereden Veel belangstelling voor allergielezing Weer cursus origami voor beginners Oude dijk Nieuweschild gemeentelijk monument? IIJ DAG 3 FEBRUARI 1989 TEXELSE COURANT PAGINA 7 Het is kommer en kwel in het milieu, lang niet goed met de na tuur. Dat lezen we overal, zien en horen we dagelijks. Kranten en tijdschriften staan er vol mee, de radio besteedt er bijna ieder uur aandacht aan en elk zichzelf respecterend televisieprogramma stopt geregeld wat milieu-ellende in z'n uitzending. Het milieu is „in" omdat het „uit" is met het sprookje dat alles kan, goed gaat en gemakkelijk op te lossen is. Het is jammer dat de aan dacht wat laat komt. Natuurkenners en wetenschappers waar schuwen al bijna een halve eeuw. Op een groot aantal punten is het nu waarschijnlijk al te laat. Het entreegebouw dat met spoed zou worden gebouwd op het terrein van het Maritiem en Juttersmuseum in Oudeschild, blijkt f290.000,- te kosten. Dat is f65000,- meer dan oorspronkelijk was geraamd. De Stichting Texels Museum is niet in staat dat extra bedrag te financieren en is tot de conclusie gekomen dat het projekt alleen kan worden gered als er bijdragen in geld en/of natura komen van particulieren. et subsidie-adviesorgaan heeft on- ngs weer aanvragen behandeld. In meeste gevallen werd een bedrag egezegd, slechts in drie gevallen erd geen subsidie verleend. et Katholiek Vrouwengilde, afdeling ixel krijgt een subsidie van f 594,- )or een driedaagse cursus over ster- •nsbegeleiding die in het najaar zal orden gehouden. e Agrarische Kontaktvrouwen krij- >n f990,- voor een cursus Economi se Vorming Agrarische Vrouwen, t is 10 van de geraamde kosten, jn het Groene Kruis zal geen bijdra- worden gegeven voor de cursus iskundigheidsbevordering. Naar me ng van het subsidie-adviesorgaan ng het in feite om geld voor de be- •leiding van een groep vrijwilligers, jarvoor wordt geen subsidie gege- n 3 volgende investeringssubsidies n toegezegd: Scouting Texel ƒ182,-, Lichtboei (voor voorzieningen om a de kabel te kunnen uitzenden) I358,-, Kotex ƒ4997,-, Stichting On- jrsteuning Welzijnswerk voor d'Ou- e Ulo ƒ3000,-, dorpscommissie De jog (voor het verplaatsen van een Ijart en aankoop van een tweede) 1178,- en peuterspeelzaal De Wald- jorn (voor aanschaf speel- en spel- ateriaal) f225,-. »t Instituut Voor Natuur-educatie N), afdeling Texel krijgt een start- ibsidie van ƒ610,-. Daarnaast zal n kadervormende subsidie van 00,- worden gegeven. aanvraag van de Stichting Kinder- gverblijf Texel (ƒ4000,- voor meubi- r, inrichtings- en spelmateriaal) Drdt niet in behandeling genomen lang de gemeente geen beleid ten nzien van dit onderwerp heeft ont- kkeld. De Stichting krijgt wel een nmalige exploitatiesubsidie van 0.000,-. Dit is in de raadsvergade- g van 13 december vorig jaar sloten. Stichting Overdekte Manege Texel OMT) kreeg geen bijdrage voor en- Ie cursussen. Het subsidie- viesorgaan vroeg zich af of deze rsussen niet door clubleden kun- n worden gegeven. In een eventue- nieuwe aanvraag zullen de kosten specificeerd moeten worden, stzeilvereniging Westerslag is iximaal ƒ5127,- toegezegd voor rvanging van de clubaccomodatie. kosten daarvoor zijn begroot op 6.000,- De subsidie kan maximaal i% daarvan zijn, maar omdat de nvraag te laat werd ingediend en idat het bedrag, beschikbaar voor bsidies niet toereikend is om alle nvragen te voldoen, is besloten lar 12,5% subsidie te geven. isdag 14 februari wordt in Anna jlowna een contactdag voor agrari- ïe vrouwen gehouden met als the- „Milieu, óók ónze zorg". Vrouwen i agrariërs die bij de LTB afdeling :el zijn aangesloten, kunnen zich )r deze dag opgeven bij M.Th. tten-Witte, Stuifweg 60, 1794 HC sterend, tel. 18994. Dat moet >r uiterlijk 10 februari. Ook kan n zich opgeven bij Toos Wit van organisatie, tel. 02240-12652. wacht wordt dat voor de dag, die rdt georganiseerd door de contact- luwen van de LTB kring De Noord, ;l belangstelling zal bestaan. Tij- is de dag zullen ir. Arie van der md (stafmedewerker LTB), Frans :assen (medewerker LTB) en Henk Gier (milieuvriendelijk agrarisch dernemer) een inleiding houden !r het thema. vertegenwoordigers van FNV en V in de gemeentelijke 'W/WW V-commissie hebben zich tet tegen het door b en w 'rappen van enkele van hun ta- i De commissie gaf onder andere 'ies als werklozen zich niet aan regels hadden gehouden en daar- or te maken kregen met sancties, ils inhouding van de uitkering, k gaf de commissie een oordeel uitkeringsgerechtigden in beroep gen. adviestaak was wettelijk ver- :ht. Staatssecretaris De Graaf ift die verplichting echter uit de 1 geschrapt en laat het verder over i de gemeenten. B en W van Texel >ben daarop besloten genoemde 'isering uit het takenpakket van de "missie te halen. De meeste com- ■seleden betreuren dat omdat ze 1 mening zijn dat ze goed en nut- werk deden. Het is meerdere ma- voorgekomen dat besluiten ten men van sancties werden terug- l'aaid omdat de commissie op standigheden had gewezen waar- lr voor het gedrag van de betrok- 1 Werkloze begrip was op te "gen. Op ons eiland lijkt het misschien wel mee te vallen. We zitten immers „ver" van de ergste industrieën af, het gras en de bomen zijn groen en de lucht lijkt zuiver. Het vervelende is natuurlijk dat je van de meeste ver ontreiniging niet rechtstreeks via je zintuigen iets merkt. Dat waterplan ten en dieren in de slootjes ontbre ken zien alleen kenners, dat er jaarlijks duizenden kilo's giftige stof fen worden uitgestrooid op het land en in de tuintjes willen we liever niet weten. Maar ga maar eens naar het strand. Daar kunnen we bijna iedere dag zien hoe vuil bijvoorbeeld de zee is. Bijna altijd vinden we wel olie en met olie besmeurde vogels. Gelukkig is die olie pikzwart en erg kleverig. Was het doorzichtig en droog ge weest, dan had het probleem voor heel wat mensen al veel minder erg geleken. Wie denkt dat olie op het strand terecht komt doordat er af en toe een aan tijd en plaats gebonden „ongelukje" is gebeurd, is wel heel naïef. Het hele jaar gebeuren er aan boord van schepen en op boorplat- forms kennelijk „ongelukjes"! Op Ecomare merken we dat goed aan de aantallen besmeurde zeevogels die binnen worden gebracht. Dat is niet alleen tijdens de grotere lozingen die het nieuws halen, maar gaat bijna constant door. Van oktober tot april. Als er zeevogels voor onze kust zit ten, krijgen wij olieslachtoffers. Herfst 1988 werd de eerste op 8 ok tober binnengebracht. In november kregen we er al 77 en in december kwamen daar nog eens 196 bij. Dit zijn dus alleen levende dieren. De De drie vakbondsvertegenwoordigers in de commissie (H. de Ridder (CNV), R Bekker (FNV) en R. van IJsseldijk- Smith (FNV) hebben de gemeente raad nu een brief geschreven met het verzoek om het besluit van het colle ge terug te draaien. „Ambtelijke voor stellen om een bepaalde sanctie toe te passen toetsen aan de opvatting van de leden van de commissie, waaronder de werknemers vertegenwoordigers, levert ons in ziens in de praktijk de beste garantie op voor een evenwichtige toepassing van dit sanctiebeleid", aldus de pro testerende leden. Het blijft wel verplicht de commissie te laten adviseren betreffende het al gemeen beleid met betrekking tot de uitvoering van de RWW. „Maar als de commissie niet meer rechtstreeks betrokken wordt bij de uitvoering van het beleid, wordt zij losgesneden van de uitvoeringspraktijk en doet zij niet de noodzakelijke ervaring op om op een zinvolle wijze te kunnen advise ren, sterker nog: zij raakt alle kennis kwijt. Zo'n RWW/WWV-commissie heeft o.i. helemaal geen zin meer. Bij dit alles moet er rekening mee wor den gehouden dat het hier gaat om mensen die per definitie een zeer laag inkomen hebben, waar elke sanctie, hoe gering ook, grote proble men zal opleveren. Lichtvaardig toe geven aan motieven van efficiency zijn naar onze mening onverantwoord en brengen schade toe aan de positie van de minst draagkrachtigen". meeste echter spoelen dood aan. In heel Nederland jaarlijks zo'n 80.000-100.000 dieren. 60 jaar „milieubescherming" Maar er wordt aan gewerkt! Bijna jaarlijks zijn er internationale minister sconferenties, congressen en studies. We zijn er volop mee bezig. Het eind van de problemen lijkt in zicht. Ja, gelooft u het? Dit is nu juist het mooiste voorbeeld van falend milieu beleid. Op papier en met de mond is men wel bezig, maar of de politieke wil echt aanwezig is om tot daden te komen is echter de vraag. Precies hetzelfde probleem, in omvang waar schijnlijk bijna net zo groot als nu, speelde namenlijk al in de jaren twin tig. De al geruime tijd overleden Texe laar Jan Drijver was jaren actief in de vogelbescherming en schrijft in een jaarverslag van de Vereniging tot Be scherming van Vogels in 1928 over het probleem van de olie in zee. Hij vertelt dat er hard aan het probleem werd gewerkt, dat er een internatio nale conferentie gehouden was en dat het probleem „de belangstelling der Regeering" had. Dus toen al! Na ruim zestig jaar, zestig jaar praten, confereren en onderzoeken, zijn we nog geen stap verder. En het is toch zo'n eenvoudig probleem. Maar zo lang het goedkoper is je troep over boord te zetten blijft men het gewoon doen. Zeker als de politiek zich drukker blijft maken over concurrentie posities en economie dan over het milieu. Bossen en bomen Plantertje groot, boompje dood is de eigentijdse variant van een oud ge zegde. Vol trots meldt de Minister van Landbouw dat de toestand van het Nederlandse bos in 1988 niet verder is verslechterd. Kenners wijten dit aan de klimatologisch bijzonder gunstige zomer van dat jaar. Als de omstandigheden dit jaar eens minder goed zouden zijn, isvhet bos ineens weer veel slechter geworden. En de Nederlandse bossen behoren al tot de slechtste van Europa. Dus, geen gevolg van goed en krachtig beleid, gewoon geluk of toeval. Ondanks dat de lucht op Texel heel zuiver lijkt, is een groot deel van ons bos „minder vitaal" gebleken. Minder vitaal is een bedekte term voor „niet gezond" en dat betekent dus eigenlijk „ziek". Dat wil niet zeggen dat het hele bos met een op instorten staat. Zo erg is het gelukkig ook nog niet. Er groeien in het bos nog heel wat gezonde bo men waarnaar we met ontzag en eerbied kunnen kijken. Nog geen eeuw Ons bos is nog geen honderd jaar oud. Volgens de zogenaamde „opstandslegger" van de boswachte- rij Texel dateren de eerste beplantin gen van 1898. Dat was in een blok langs de Okusweg in de zuidelijke punt van het bos. Daar ook staat, vlak langs het fietspad, bijna naast het „Pruimebossie' een prachtige dik ke Oostenrijkse den. Al vrij snel ver takt hij zich in een dubbele kroon die (omdat de boom van jongsaf kenne lijk heeft vrij gestaan), mooi naar alle kanten is uitgegroeid. Het is zeker niet de hoogste boom van het bos, maar wel één van de dikste en mooiste, vind ik. Nog negen jaar dus en we kunnen het eeuwfeest vieren. De toespraken moeten maar onder de „dikke, dubbele den" langs de Okusweg worden gehouden. Hoge Berg Hoewel Texel heel lang vrijwel boom loos was, zijn de dennen in ons bos natuurlijk met de oudste bomen. Die vinden we waarschijnlijk op de Hoge Berg. Bij Pieter van Cuyck lezen we dat zich in de tweede helft van de 18e eeuw aan de zuidkant van de Hoge Berg een „plantage" bevond. Ook noemt hij voor dat gebied de buitenplaatsen Brakenstein en Roo- zenhout („hetgeen in den jaar 1740 is aangelegt"). Over de „plantage" schrijft hij: Dit boschje, hetwelke thans in zijn volle groei is, bestaat uit heggen van beuken en eiken hoo rnen. Vermoedelijk werd het tus sen 1750 en 1775 aangelegd. Het is niet zeker of alle grote bomen die nu in het Bossie staan werkelijk zo oud zijn. Beuken worden volgens de boekjes gemiddeld maar 120 tot 160 jaar oud. Onder goede omstandighe den echter soms 300 jaar. Je zou denken dat ze op Texel met z'n wind en zout niet superoud kunnen wor den. Maar wie de kolossale beuk on der in de kuil ziet staan wil graag geloven dat hij al twee eeuwen oud is! Eiken kunnen overigens veel ouder worden: 500 jaar is gewoon, maar 1000 jaar schijnt voor te komen. Den Burg Ook in Den Burg staan diverse mooie, oude bomen. Voorzover ik heb kunnen nagaan, of beter gezegd, voor zover een aantal I.V.N.-ers heeft kunnen nagaan bij hun naspeuringen voor de bomenroute, staat de oudste op de Stenenplaats. Het is een witte paardekastanje die als zogenaamde Vrijheidsboom in 1812 (Franse tijd) werd geplant. Ru m 150 jaar oud is hij dus al, maar dat is niet extreem. De soort kan zo'n 200 jaar halen. Paardekastanjes zijn in de zestiende eeuw vanuit de Balkan ingevoerd. Omdat hij zo'n mooie kroon heeft, is hij uitermate geschikt om op pleinen voor schaduw te zorgen. Een nadeel is dat in winderige klimaten z'n bla deren snel beschadigen en vroeg in de herfst beginnen af te vallen. De dikste Eigenlijk een veel mooiere boom is de bruine beuk op de hoek Weverstraat- Parkstraat. De omtrek van de stam meet volgens de boomspecialisten van het I.V.N. 340 centimeter. Daar mee is het een van de dikste, zo niet de dikste boom van Texel. Deze boom is desondanks minder oud dan velen denken. Men spreekt van een jaar of tachtig, ouder niet. Beuken staan bekend als tamelijk veeleisende bomen. Het plekje aan de We verstraat moet dus wel heel goed ge weest zijn om zo'n omvang in betrekkelijk korte tijd te halen. Oude re beukebomen kunnen slecht tegen fel zonlicht. Wat dat betreft heeft hij het tussen de huizen aardig getrof fen. Zelf zorgt hij er met z'n machti ge kroon natuurlijk ook voor dat er niet te veel licht op de stam valt. Als hij eenmaal in het blad zit is het een reuze-zonnescherm. Monument Het is een monument zo'n boom, een natuurmonument. Als haastige mieren rennen we er langs alsof het maar gewoon is. Maar zo gewoon is Daarnaast zal in onderhandeling met de de aannemer (Daalder B.V. uit De Cocksdorp) worden getracht nog wat bezuinigingen door te voeren en sponsors aan te trekken. Maar ook bij een gunstige afloop van deze po gingen denkt men nog blijven zitten met een gat van een halve ton. Het oorspronkelijke financieringsplan was precies dekkend. Uit eigen mid delen kon de Stichting Texels Mu seum f 170.000,- bijdragen en de rest moest komen van de gemeente Texel in de vorm van een subsidie van f55.000,- waarover de raadscom- missie's reeds positief advies hadden uitgebracht. De vlieger gaat echter niet op want de aannemer rekende uit dat het lang niet kan voor f225.000,- Het museum hoeft niet bij de ge meente aan te komen om een aan vullende subsidie, zodat de hoop van de directie nu vooral is gevestigd op particulieren die bouwmaterieel be schikbaar willen stellen, voor niets of tegen een kleine vergoeding. Oude stenen Zoals bekend wordt het entreege bouw traditioneel uitgevoerd in de stijl die kenmerkend is voor veel oude schuren en woonhuizen op Texel, passend bij de bestaande en toekom stige bouwsels van het Maritiem en Juttersmuseum. Het metselwerk en de pannen van de grote kap moeten er oud en oorspronkelijk uitzien en Donderdagavond 9 februari om 20.00 uur is aan de Kogerstraat in Hotel Koger End een bijeenkomst voor alle werknemers in de bouwnij verheid. Deze bijeenkomst wordt ge houden door de Texelse afdelingen van de Bouw- en Houtbond FNV en de Hout- en Bouwbond CNV. Dis trictbestuurder Jan Walrecht van de FNV (voormalig stucadoor) zal in gaan op de knelpunten in de CAO- onderhandelingen. Het gaat goed met de bouwnijver heid, ook op Texel De landelijke voorzitter van de werkgeversorganisa tie in de bouw spreidt zelfs een groot optimisme ten toon. De bouwnijver heid staat voor enkele grote uitdagin gen. Nieuwe technieken, nieuwe werkwijzen, nieuwe materialen en ge reedschappen wachten op toepas sing. Zodat de aantrekkingskracht op zowel jongeren als mensen die reeds in de bedrijfstak werken, wordt ver beterd. Tegen deze achtergrond heb ben de Bouw- en Houtbond FNV en de Bouw- en Houtbond CNV hun nieuw CAO-voorstellen ingediend. De bouwondernemers maken bezwa ren en hebben voorstellen gedaan die volgens de bonden betekenen dat de huidige vormgeving van de ar beidstijdverkorting verslechtert. Er wordt wat afgenomen van wat is verworven. De bonden willen betere werkgelegenheidsvooruitzichten, koopkrachtverbetering, verbeterde VUT-voorwaarden, aanvulling op WAO- en WW-uitkeringen, herintre ding gedeeltelijk gehandicapten, bete re arbeidsomstandigheden en een grotere aantrekkingskracht voor jon geren. De werkgevers, zo betogen de bonden, willen zo ongeveer het te gengestelde en de bijeenkomst van donderdag zal daarom staan in het teken van dit conflict. De witte Citroen BX van een 54-jarige man uit de Waalderstraat is dinsdagmorgen rond 7.00 uur aange reden in die straat, waarna de dader doorreed. De wagen liep aan de rech ter zijkant veel schade op. Eventuele getuigen worden verzocht zich te melden, telefoon 12222. zo'n boom helemaal niet (meer). We mogen er best af en toe eens bij stil staan en goed kijken. In de winter naar zijn vorm en typische vertakkin gen, in het voorjaar naar het ontlui kend blad en in de herfst weer naar het afvallend blad. Het is toch eigen lijk een klein wonder, dat dat alle maal zomaar groeit en blijft groeien! Een natuurmonument is het, en ook alle andere oude bomen, zeker als we bedenken dat in ons verzuurde milieu de bomen die we nu planten misschien wel nooit meer zo dik worden! Adriaan Dijksen. daarom zit men dringend verlegen om pannen en bakstenen van ouder wetse soort. Het museum heeft zelf wel een voorraadje oude bouwmate rialen, maar dat is niet genoeg. Nodig zijn nog ongeveer 3000 oud- Hollandse of Friese dakpannen (rood, blauw of gemengd) en 10.000 kleine (of 7000 grote) gele of rode hand vormstenen. Dergelijke spullen komen op Texel regelmatig beschikbaar bij het slopen van huizen, maar het schoonmaken en apart houden is voor de betrokken aannemer meestal niet aantrekkelijk zodat veel van zulk materiaal als puin wordt afgevoerd. De hoop is nu gevestigd op een ini tiatief of aanbod, waardoor de Stich ting Texels Museum de beschikking krijgt over de gewenste stenen en dakpannen, anders wordt gevreesd dat de bouw op de lange baan moet worden geschoven. Wie ideeën of aanbiedingen heeft, wordt verzocht te bellen naar Jan Kuiper, telefoon 17741. Een overweldigende belangstelling (200 personen) gaf aan dat de lezing over allergie voor kleur-, geur- en smaakstoffen, die dinsdagavond in de RSG werd gehouden, in een behoefte voorziet. De avond die werd verzorgd door Marianne Hollman en Ineke Rienstra van de Stichting BAS werd ook bezocht door enkele huisartsen, wijkverplegers en anderen uit de ge zondheidszorg. Gezien de belangstelling wordt op Texel voldoende animo verwacht voor een praatgroep. Wie daarvoor interes se heeft kan zich melden bij Ria Key- ser. Vloedlijn 41 in Den BUrg, telefoon 13873. Gezien de enorme animo start in maart wederom een cursus origami voor beginners. Begin deze maand is al een beginnerscursus van start ge gaan, waarvoor twintig personen zich hadden opgegeven. Vanaf he den kunnen mensen die interesse hebben voor dezQ Japanse vouw- kunst zich opgeven bij docente Tine ke Kooiman-Flokstra, telefoon 18332. De cursus origami omvat zeven les sen, die op dinsdag- en donderdag avond (en eventueel 's morgens) bij de docente thuis worden gegeven. De totale kosten bedragen ƒ64,-, in clusief cursusboek en het benodigde papier. De in Oosterend woonachtige Tineke Kooiman heeft lesbevoegdheid verkregen bij de Origami Sociëteit Nederland (OSN) en de Stichting Vouwservice, die beide in Warffum zijn gevestigd. Het door haar behaal de diploma geeft haar de mogelijk heid tot het beheren en leiden van een origami-activiteteitencentrum. Zij mag zowel aan jeugd, beginners als gevorderden onderricht geven in ori gami volgens de methode en richtlij nen van de OSN. Naar aanleiding van een verzoek van de Werkgroep Landschapszorg Texel (WLT) zal de gemeente overwegen een gebied nabij het oude dijkge- deelte van Nieuweschild te plaatsen op de lijst van gemeentelijke monu menten. Voordat een beslissing wordt genomen, moet eerst worden overlegd met het Waterschap, eige naar van het dijkje. WLT vroeg de gemeente een voorbe- reidingsbesluit te nemen, vooruitlo pend op een eventuele bestemmingswijziging, waardoor het behoud van het dijkje wordt verze kerd. Het stuk waar het om gaat is vanuit cultuurhistorisch oogpunt be langrijk, omdat het een overgangszo ne tussen agrarisch gebied en de Waddenzee is. Een voorbereidingsbes luit nemen lijkt de gemeente wat voorbarig, daar het onderzoek naar de waarden en de begrenzingen van natuurgebieden dat momenteel wordt gehouden met het oog op de wijzi ging van het bestemmingsplan bui tengebied, nog niet is afgerond. Het college vindt een „behoudend plano logisch beleid" ten aanzien van het dijkje echter wel wenselijk. Regelmatig belanden olieslachtoffertjes op het Texelse strandzoals deze niet te benijden papegaaiduiker. {Foto: Salko de Wolf/Ecomarel

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1989 | | pagina 7