Groen r2wartsjexeh in het hart-,
ijskaartje bescherming
ist is een probleem
M. Rietveld nieuwe
directeur NIOZ
,P wil in de aanval
Pur-explosie
in auto
copter laag
«n broedgebied
ie
achterpagina
Geld voor vliegveld Texel
Vernielers
aangehouden
Zon, maan en hoog water
Zie achterpagina
Belastingen zijn
laag op Texel
Rijwielstalling bij
school wordt verplaatst
Club Veronica
filmde op Texel
IcHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR. 10.383
VRIJDAG 26 MEI 1989
Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon
,2741.
lerktiid deze week tot en met dinsdag a.s. Tessa de Graaff, Pater
|n 3 1791 DP Den Burg, telefoon 02220 - 15639
Lertenties, abonnementen, etc.
Il De Rooy BV., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
02220-12741. Telefax 02220 - 14111
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs f20,20 per kwartaal; los f1,—
Postgiro 652
Bankrelaties: Amro Bank nr. 46.99.17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; NMB nr. 67.34 60 398
gl is de beste verdediging. PSP Texel wil een kustverdedi-
nethode waarbij niet alleen zwakke delen worden hersteld,
look blijvend beschermd. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door
vote dam evenwijdig aan de kust in zee te leggen, die de
log van de kust weghoudt en zelfs voor aanwas" van
\orgt. Het moet worden betaald uit belastingen, zodat
ien bijna letterlijk een steentje bijdraagt. Peter Bakker: „De
l/ngf voor Texel. De meest positieve conclusie die je echter
tekken met de nota van minister Smit voor je neus is: er
lover gedacht...."
hield dinsdagavond in d'Ou-
een bijeenkomst als voorlo-
een brede discussie over de
dedigingsnota van Minister
Smit-Kroes. Daarvoor was
van Wijngaarden uit Wor-
lofdbestuurslid van de PSP en
erkster van Milieudefensie,
idigd. De opkomst bleef heel
[leden de verwachting: buiten
>-ers was alleen de pers ver-
'oordigd
van Wijngaarden had een
het ministerie bij zich, die
leiding bij de nota kustverde-
srordt gebruikt. Kustverdedi-
nooit klaar. Als er vanaf
«ets meer aan zou worden
zou Amersfoort over 100
:r zee bereikbaar zijn. Hoe
it? Rivieren voeren al vele ja-
«I zand meer aan. De zee
voortdurend aan de kust en
st zand. De wind geeft het
«n verwoestende kracht en
zelf ook veel zand mee. Door
akaseffect stijgt de zeespiegel
istens 20 centimeter per
waardoor strand en duin snel-
it overspoeld. Daarnaast beïn-
de mens voortdurend de
liek" van de kustlijn door het
|en van dijken en (delta-
i.
Goedkoop
zijn een goedkope zeewering,
hoop voordelen met zich
mgen: unieke natuurgebieden,
atervoorziening, recreatie- of
ebied. Maar ze zijn in gevaar.
)en is met mogelijk, want de
icht niet. Er zijn verschillende
ieên denkbaar:
ilitaire helicopter vloog dins-
omstreeks half vier bui-
>oon laag over de duinen bij
are'' en vervolgens dwars
et natuurgebiedje het Alloo
overzijde van de Ruyslaan.
gte werd door meerdere per-
Ueschat op rond tien meter.
ledewerkers van ..Ecomare"
H aanleiding om kontakt op te
met de operations officier van
"liegkamp De Kooij, waarbij er-
d gewezen dat het toestel het
wen ernstig had verstoord. De
fan vertelde dat de vliegacti-
maken had met een oefening
lelse helicopters. De regel dat
helicopters niet boven na-
"ed mogen komen, was mo-
'iet tot de Engelsen
drongen. Beloofd werd dat
gelen genomen zouden wor-
herhaling te voorkomen.
-De kustlijn z'n gang laten gaan.
-Bepaalde gedeelten die economische
of natuurlijke waarde hebben wel be
schermen, andere delen niet.
-De hele kustlinie in stand proberen
te houden zoals die nu is.
-De verdediging „vooruit leggen",
door het verplaatsen van zandstro-
men waardoor de kust niet alleen
wordt bewaard, maar zelfs groeit.
Broeikaseffect
Door het broeikaseffect smelten de
ijskappen en stijgt de zeespiegel.
Daardoor worden landen die nu on
der het ijs liggen dat dan smelt, lich
ter. Dit heeft een „wip-effect" tot
gevolg: als Scandinavië lichter wordt
en stijgt, dan daalt Nederland. Texel
ligt hoger dan Zeeland, dus als het
effect doorzet zullen de deltawerken
moeten worden versterkt. Dit zijn
theoretische gevolgen, omdat de
werkelijkheid niet is te voorspellen.
De prognoses zijn echter somber: het
zal eerder sneller dan langzamer
gaan.
ledereen is er wel van overtuigd dét
er wat moet gebeuren, maar wat en
wat kost dat? En het grote probleem
is: wie moet het betalen?
Er is bij het ministerie geopperd dat
het geld via de hoogheemraadschap
pen bijeen kan worden gebracht. PSP
Texel vindt echter dat het moet wor
den betaald door de hele Nederland
se bevolking. Dat is immers met de
Deltawerken ook gebeurd.
Groei
Is economische groei nog toelaat
baar? Peter Bakker: „Door economi
sche groei komen geldmiddelen vrij
die kunnen worden besteed aan on
derzoek voor vermindering van mi
lieuvervuiling en ontwikkeling van
schone technologieën. Is er geen
groei, dan is men niet bereid geld In
te leveren voor zulk onderzoek. Alter
natieve energie werd toch ook alleen
maar voortvarend aangepakt toen de
olieprijzen stegen?"
Hannah van Wijngaarden vond dat
juist door economische groei eerst
méér vervuild voor men aan tegen
maatregelen toe komt. Ze was het
met Bakker eens dat de mentaliteit
ten goede van het milieu zou keren
als er geld mee kan worden verdiend.
„In Denemarken is veel know-how
over alternatieve energie en die ken
nis levert nu geld op Daarom wordt
er daar ook veel aan gedaan. Maar
ook na een ramp veranderen menin
gen". Als voorbeeld gaf ze de ca
tastrofe met de kerncentrale in
Tsjernobyl: vóór deze ramp wezen
opiniepeilingen uit dat een groot deel
van de bevolking vond dat nog wel
enkele centrales in Nederland konden
worden gebouwd. Erna was vrijwel
iedereen tegen....
Bewegingsvrijheid
De publieke opinie is doorslaggevend.
Als iedereen ervan overtuigd is dat
het milieu moet worden beschermd
en dat daarvoor het autogebruik
moet worden teruggedrongen, mis
schien dat meer mensen dan het
openbaar vervoer gaan gebruiken.
Dat kost enige bewegingsvrijheid,
omdat bussen nou eenmaal op een
tijdschema rijden en niet bij iedereen
voor de deur stoppen, maar dat ne
men mensen, die bewust hiervoor
De 44-jarige mevrouw M.J. Rietveld
uit Amsterdam is per 1 september
a.s. benoemd tot directeur voor al
gemene zaken van het Nederlands
Instituut voor Onderzoek der Zee. Zij
voorziet in de vacature die ontstaat
door het vertrek van directeur prof.
dr. J.J. Zijlstra, waarvan vanmiddag
officieel afscheid is genomen omdat
hij in de VUT gaat.
Marieke J. Rietveld, op 23 oktober
1944 geboren in Ouderkerk ad IJssel,
zat in Rotterdam op het gymnasium,
volgde van 1963 tot 1964 de secre
taresseopleiding aan het Schoever-
sinstituut aldaar, werkte vijf jaar in
diverse haven- en handelsbedrijven in
Rotterdam, Zurich en Amsterdam en
studeerde vanaf 1969 biologie aan
de Universiteit van Amsterdam. Om
dat ze dat deed als werkstudent,
duurde het tot 1979 voordat ze doc
toraal examen deed; ze slaagde cum
laude. Hoofdvak was microbiologie en
bijvakken waren entomologie en bio
chemie. Als werkstudent was ze on
der meer kandidaatsassistent bij het
Geologisch Instituut.
Na haar studie ging mevrouw Riet
veld werken bij het Directoraat gene
raal hoger onderwijs en
wetenschappelijk onderzoek van het
Ministerie van Onderwijs en Weten
schappen. Zij had als zodanig veel te
maken met het rijksbeleid ten aan
zien van diverse instituten, waaron
der het NIOZ. Met het NIOZ maakte
zij voor het eerst kennis in 1970 toen
ze er een cursus volgde.
Verder hield zij zich krachtens haar
functie bezig met dierproevenbeleid,
was lid van diverse interdepartemen
tale organen en commissies en on
derhield contacten met universiteiten,
adviesorganen, onderzoekinstellingen
en departementen. De laatste jaren
was zij ook doende met beleid op
het gebied van onder meer ruimte
vaart, astronomie en moleculaire bio
logie en ze was Nederlands
gedelegeerde in verschillende interna
tionale (onderzoek)organisaties, zoals
European Space Agency (ESA) en het
Centre Européenne de Récherche Nu
cléaire (CERN).
Mevrouw Rietveld, die verder geïnte
resseerd is in litteratuur, muziek,
stads- en buurtproblemen, reizen, tui
nieren, roeien en lange afstandswan-
delen, kent Texel van meerdere
bezoeken: ze weet vooral de natuur
van het eiland te waarderen. Ze
hoopt er zo spoedig mogelijk een
huis te vinden, liefst in het buitenge
bied.
Jongt, groeiende duinen zijn momenteel alleen nog aan de uiterste zuidpunt van Texel te vinden. Ooit zag het er langs de hele kust zo uit. Is her
stel van die situatie mogelijk door menselijk ingrijpen
gelen blijven nemen. Je bent nooit
klaar", aldus Peter Bakker.
kiezen uit het oogpunt van milieube
scherming, voor lief. Voor dat deze
mentaliteitsverandering echter alge
meen is aanvaard, zal er nog veel
moeten veranderen.
De Texelse gemeente heeft een mi
lieubeleidsplan. Gescheiden vuilinza-
meling is een zaak die met de
provincie zal moeten worden gere
geld. Koelkasten, wasmachines en
andere dergelijke machines worden
ingezameld, waarna de schadelijke
stoffer er op deskundige wijze uit
worden gehaald. Er gaat binnenkort
op het eiland een „chemocar" rijden
voor het ophalen van landbouw-
gifstoffen enz. en ook het landbouw
plastic wordt ingezameld.
Peter Bakker: „Milieubescherming
leeft heus wel op Texel, maar het valt
of staat met een goede voorlichting".
Asfalteren
PSP-Texel vindt dat wat betreft kust
verdediging moet worden gekozen
voor een aanvalsstrategie. Voorzitter
Theo van den Berg: „In een uiterste
geval is zelf het asfalteren van de
duinglooiing te verkiezen boven het
laten verdwijnen van de kustlijn. De
natuurlijke en economische waarden
van de achterliggende gebieden moe
ten worden gewaarborgd".
Een grote dam, evenwijdig aan de
kust, lijkt een goede, voor het karak
ter van het eiland minder desastreu
ze, oplossing. Dit brengt echter ook
stromingsveranderingen met zich
mee en wat die voor gevol gen heb
ben voor verderop gelegen eilanden
of zelfs buitenlandse gebieden, is nog
niet bekend. „Niks doen is een onre
delijke, maar wel goedkope optie. We
moeten wat doen, want de mens
heeft nou eenmaal al eerder ingegre
pen in het natuurlijke proces, onder
andere door de aanleg van de Afsluit
dijk en de Deltawerken. Als je de
kust wilt handhaven móet je maatre-
„Koel en rechtopstaand bewa
ren", is te lezen op bussen
pur-schuim, die tegenwoordig
veel worden gebruikt voor het
dichten van kieren.
Onderhoudsaannemer Peter
Hin uit Oudeschild had woens
dag zo'n bus echter laten lig
gen achter het cabineraam van
zijn in de brandende zon
staande auto. Wat er toen ge
beurde laat zich raden: om drie
uur 's middags klonk in de
Gravenstraat in Den Burg
Iwaar de wagen was gepar
keerd terwijl Hin timmerwerk
uitvoerde bij Mantje) een dave
rende klap. De bus was ont
ploft, waarbij de hele voorruit
aan scherven ging en vlokken
kleverig pur-schuim meters ver
in het rond vlogen. Een ge
schrokken voorbijganger waar
schuwde de eigenaar, die
geholpen door anderen de erg
ste rommel opruimde en de
wagen naar Schoenmaker
bracht om er een nieuwe ruit
in te laten zetten.
Regelmatig wordt door raadsleden of
medewerkers van gemeente Texel
overleg gevoerd met politieke partijen
en ministeries om aan te dringen op
maatregelen. Op lokaal niveau is het
bedrag dat daar voor nodig is niet op
te brengen. Hannah van Wijngaarden
is landelijk afgevaardigde naar de
Tweede Kamerfractie van PSP en zal
de meningen van de Texelse afdeling
doorgeven.
De gemeenteraad zal worden voor
gesteld de betaling van rente en af
lossing te garanderen van een lening
van f120.000,- voor het vliegveld
Texel.
Het vliegveld heeft het geld nodig
voor investeringen: een materiaalber
ging en uitbreiding van de verkeersto
ren. De NV kan de lasten van deze
lening waarschijnlijk dekken uit de
exploitatie. Mocht dat niet geheel
lukken, dan zal het ongedekte deel
van de lasten voor rekening komen
van de aandeelhouders van het vlieg
veld: rijk, provincie en gemeente.
Dankzij getuigenverklaringen konden
twee jongens uit Oudeschild worden
aangehouden die in de luilaknacht op
minstens tien plaatsen met een verf
spuit muren, ramen en deuren heb
ben beklad. Er zal een schaderegeling
worden getroffen.
De zon komt 21 mei op om 5.30 uur
en gaat onder om 21.46 uur.
Maan: 28 mei L.K.
Doodtij: 30 mei
Zaterdag 27 mei 0.50 en 13.25
Zondag 28 mei 1.40 en 14.14
Maandag 29 mei 2.25 en 15.24
Dinsdag 30 mei 3.50 en 16.35
Woensdag 31 mei 5.20 en 17.55
Donderdag 1 juni 6.30 en 18.54
Vrijdag 2 juni 7.55 en 19.55
Zaterdag 3 juni 8.47 en 21.26
Laag water valt gemiddeld 6.15 uur na
hoogwater.
Aan het strand is het een uur eerder
hoogwater.
De plaatselijke belastingen op
Texel horen tot de laagste van
noordelijk Noordholland, zo
blijkt uit een overzicht dat is
gemaakt door de Kamer van
Koophandel te Alkmaar. De Ka
mer maakte een vergelijkende
studie van de tarieven Onroe
rend Goed-belasting, Rioolrecht
en Reinigingsrecht in 26
Noordhollandse gemeenten.
Buitengewoon laag is op Texel
de Onroerend Goed-belasting
(f200,-). Alleen de gemeente
Anna Paulowna zit met f)84,-
nog lager. Meer dan twaalf ge
meenten in Noordholland hef
fen een OGB-tarief dat meer
dan twee keer zo hoog is. Het
rioolrecht op Texel f)48,20is
wel belangrijk hoger dan de
meeste Noordhollandse ge
meenten: Texel zit op de drie
na hoogte plaats. Het reini
gingsrecht daarentegen is hier
echter weer laag: Texel zit (met
f)09,80) op de negende plaats
van onderen. De gezamenlijke
druk van de genoemde be
lastingen is op Texel ook laag.
Samen met Schermer neemt
ons eiland de op vier na
laagste plaats in, met een be
drag van f458,-.
De rijwielstalling bij de openbare ba
sisschool aan de Trompstraat te Ou
deschild zal worden gesloopt en
vervangen door een prefabstalling op
een andere plaats: aan de zijde van
de Houtmanstraat, rechts van de
toegang naar de school.
De nieuwe stalling biedt plaats aan
ongeveer twintig fietsen en kost
f16000,-. Die betrekkelijk lage prijs is
te danken aan het prefabsysteem. In
het gemeentelijke investeringsplan
was rekening gehouden met een stal
ling in traditionele bouw en daarvoor
was dan ook f30.000,- geraamd.
De oude stalling was sinds het ver
plaatsen van het toegangspad naar
de school slecht bereikbaar. Boven
dien lokte de oude situatie vanda
lisme uit, want het gebouw zat aan
de school vast, zodat kinderen via de
stalling op het dak van de school
konden klimmen en daar dakpannen,
afvoeren exi. vernielen.
Zaterdag 3 juni wordt van 18.15 tot
18.40 uur een programma van Club
Veronica op televisie (Nederland 2)
uitgezonden dat op Texel is opgeno
men. Tijdens de uitzending zijn drie
interviews met Texelse vakantiewer
kers te zien met daarnaast beelden
van zandskieën, parachutespringen
en jongelui van de Marine
opleidingsschool, die een trainings
kamp op het eiland hebben.