EXEL TE KIEK MET EEN
•ELF ONTWORPEN VLIEGER
;anjo Rokkakoe"-duo geeft hobby extra dimensie
tuur verkwanseld
or geld?
in°d'9?
Clubwedstrijd CKZ
Schietoefeningen
Geen voortijdig
schoolonderhoud
Spannende finales
van tennistoernooi
Graffity
JAÖ 11 AUGUSTUS 1989
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
En dit is het resultaat.
Califormëweg na de S-bocht
dl zich één van de mooiste
ran Texel. Rechts een stukje
N met prachtig uitzicht op bos,
JPte duinen, boerderij „Uit en
1 en EcoMare. Links het oudste
S! eikenhoutbosje met vlak
'toer een uniek heideveldje, het
te Kortom een stukje Texel om
te zijn.
wil nu het gemeentebestuur?
er 64 appartementen en on-
»r twintig zomerhuisjes, die met
boven het bosje uitsteken, la
jeuwen. Dat zijn minstens drie-
H mensen die daar wandelen,
'ie" picknicken, met veel kinde-
in het bosje hutten bouwen
(t be fiets crossen door het
"lover de hei, er voetballen en
"ta Allemaal heerlijk om te
maar de natuur heeft er zeer
,e lijden. Dat dus niet op een
uniek is voor Texel, om niet
Men voor West-Europa. Zo'n
s geschikt voor een klein
mensen. Als er dan iets in de
vernield wordt, heeft het de
zich te herstellen. Maar met
itanderd mensen in de buurt
j4' unieke eikenhoutbosje en
^'ie onherroepelijk kapot en
,°ok nooit meer terug. Is dat
Jk kan het geld dat met deze
6 verdiend wordt, nuttig
worden besteed. Maar met creatief
denken zijn ook andere oplossingen
mogelijk. Er zijn best andere locaties
te vinden waar appartementen en
huisjes gebouwd kunnen worden en
waar geen aanslag op de natuur
wordt gepleegd. Texel is groot
genoeg.
Het is in de huidige tijd toch te gek
dat een stuk natuur wordt opgeof
ferd voor geld?
A. Kerckhoff
Oegstgeest
De Cocksdorper kustzeilvereniging
(CKZ) houdt zondag de derde club
wedstrijd. Inschrijving is mogelijk
vanaf 9.00 uur in het clubhuis bij
paal 33. Deze wedstrijd telt mee
voor het clubkampioenschap. De brie
fing is om 10.00 uur.
Vanaf fort „Erfprins" in Den Helder
zullen op werkdagen dagelijks schie
toefeningen worden gehouden. De
oefeningen vinden plaats van 8.00
tot 12.00 uur en van 14.00 tot 17.00
uur en worden aangegeven door een
rode vlag, die wordt gehesen aan de
radar-seinmast op het fort. Na afloop
der oefeningen wordt deze vlag neer
gehaald. De zgn. „onveilige sector"
(het schietgebied) bestrijkt onder
meer zandplaat De Razende Bol.
Schepen dienen zo kort mogelijk in
de onveilige sector te verblijven als
de rode vlag is gehesen.
De Sint Jozefschool en de Dr. Jac.
R Thijsseschool in Den Burg moeten
tot 1991 wachten voordat de
schoolgebouwen voor groot onder
houd aan de beurt zijn. Dat stellen B
en W naar aanleiding van afzonderlij
ke verzoeken van de twee basis
scholen om (een deel van) dit
onderhoud te mogen vervroegen.
De Jozefschool wil reparatie van het
plat dak van de vier in 1974 aange
bouwde lokalen. Mede als gevolg van
onvoldoende ventilatie in de lokalen
treedt schimmelvorming op in de
balklaag en isolerende stroplaten. De
luchtvochtigheid is in de betreffende
lokalen veel te hoog omdat de ramen
te weinig worden opengezet en .om
dat er geen mechanisch afzuig
systeem aanwezig is. De gemeente is
nu bereid dusdanige voorzieningen
aan de ramen te treffen dat de venti
latie kan worden verbeterd. Het dak
zelf is blijkens inspectie door de ge
meentelijke afdeling bouwzaken nog
niet aan vervanging toe Dat kan vol
gens bouwzaken nog wel worden uit
gesteld tot 1991. De Jozefschool
staat in dat jaar op de nominatie
voor algehele aanpassing en ingrij
pend onderhoud (het oudste deel van
de school is dan zestig jaar oud).
De Thijsseschool staat eveneens voor
1991 op de rol. Het schoolbestuur
wil het onderhoud en algehele aan
passing graag al eerder laten verrich
ten. B en W zien hiervoor de
bouwkundige noodzaak niet in. Bo
vendien stelt het rijk niet eerder dan
in 1991 geld beschikbaar.
Het recreatie-tennistoernooi van de
Cocksdorper vereniging „Heri Ho-
die" werd zondag afgesloten met
spannende finales. Clubtrainer en fa
voriet Theo van Maanen won tegen
campinggast Robbert Gabriëlse met
de grootste moeite het heren
enkelspel. In het heren-dubbel dolf
hij met zijn partner Ton de Brabander
zelfs het onderspit tegen Gabriëlse,
die met mede-kampeerder Dirk Jan
van Barneveld een combinatie vorm
de. Aan het toernooi, dat in ruim
een week op de banen achter het Ei-
erlandsche Huis werd afgewerkt, na
men 65 liefhebbers deel.
Het doel om zoveel mogelijk vakan
tiegangers bij het toernooi te betrek
ken, werd evenwel niet gehaald. Het
waren voornamelijk Texelaars die had
den ingeschreven. In verband met
het maken van een indeling was het
nodig dat de inschrijvingstermijn ruim
vóór aanvang van het toernooi ein
digde. Hierdoor was het moeilijk om
veel tennissende toeristen aan de
start te krijgen. De winnaars van het
dubbelspel, Van Barneveld en Gabriël
se, die op De Krim hun vakantiever
blijf hadden, zeiden dat veel
campinggasten achteraf gezien graag
In de nacht van zaterdag op zondag
zijn twee transformatorhuisjes van
het PEN bewerkt met zwarte graffity.
Hierdoor is voor ƒ1800,- schade
ontstaan.
fotografie is een kostbare bezigheid. Als je niet toevallig zelf
i(egtuig bezit, zal je er eentje moeten huren. Wie luchtfoto's
t, doet dat dan ook doorgaans om er zijn brood mee te ver-
i. Hobbyisten zijn afhankelijk van de goedheid van anderen
jen toe voor een zacht prijsje te mogen meevliegen", zeg-
',erard Witte (41) en Daan Koopman (36) uit Den Burg. Deze
Texelse fotofanaten maken sinds kort gebruik van een ande-
ithode. Ze hijsen hun fotocamera langs het strakgespannen
yen een vlieger bijna honderd meter de lucht in en schieten
lehulp van afstandsbediening de gewenste plaatjes. Aan de
lete en doeltreffende techniek ging heel wat denkwerk en
mbeid vooraf. Het tweetal heeft inmiddels minstens zoveel
nd van vliegers als van fotografie.
ook bij weinig wind al de lucht in en
staat als het ware verankerd in de
lucht.
„We kwamen er al spoedig achter
dat je niet zomaar van de standaar
dafmetingen kunt afwijken. De trek
kracht van zo'n grote vlieger is
enorm. Deze kracht wordt via het
touw overgebracht op het doek, dat
hierdoor het gevaar loopt uit te
scheuren. De verbindingen moeten
daarom aan die grotere trekkracht
zijn aangepast. De glasfiber stokken
die worden gebruikt moeten langer
zijn dan de lengte van het doek, om
dat de stof in de lucht enkele centi
meters uitrekt door de enorme
krachten."
Geweld
Daarnaast is het oplaten en inhalen
van zo'n reus een verhaal apart.
Spierkracht schiet tekort om de vlie
ger van Witte en Koopman op de tra
ditionele manier -dus met een klos of
katrol- naar beneden te halen. Bij
windkracht 5 trekt hij zeker zeker
honderd kilogram. Een mens van nor
maal gewicht houdt zich dus niet
staande tegen zoveel geweld. Oplos
sing: het tweetal loopt de vlieger om
laag. Het vliegertouw wordt met een
nylonwiel naar beneden gelopen en
met pinnen vastgezet, net zolang tot
dat de vlieger kan worden beetge
pakt. Dikke handschoenen zijn daarbij
noodzaak, omdat plotseling weg
schietend touw voor zeer lelijke snij-
en brandwonden kan zorgen.
Dit naar beneden lopen zorgde aan
vankelijk voor komische toestanden,
toen Witte en Koopman nog over een
nylonwiel met een handgreep voor
slechts één persoon beschikten. De
gene die het touw naar beneden
haalde, maakte soms wel stappen
van tien meter, half zwevend boven
de grond
In de vlieger zijn drie glasfiber stok
ken verwerkt. De dikke staander
heeft een diameter van 22 milimeter,
de twee liggende buizen zijn elk 14
mm dik. In het uitkiezen van het goe
de materiaal ging veel tijd zitten; de
twee kregen daarbij hulp van de
Texelse vliegerzaak „Tïko". Was de
ene buis niet goed, dan kon die voor
In de lucht een stipje, op de grond een reus.
schoot, zodat het knopje te lang
bleef ingedrukt en ik zomaar een half
rolletje volmaakte."
Dat laatste kan nu minder gemakke
lijk gebeuren. Gerard Witte verbeter
de namelijk het systeem. Het
afdrukken gebeurt nu niet mecha
nisch, maar electronisch. Met de zen
der wordt een impuls doorgegeven
aan de winder, waardoor de camera
automatisch één keer wordt afge
drukt en doorgedraaid.
Speelgoed
Het systeem is van A tot Z zelf uit
gevoerd, waarbij de gebruikte onder
delen her en der vandaan werden
geplukt. Verwerkt zijn onder meer mi
croschakelaartjes uit een videorecor
der, electromotortjes van
speelgoedautootjes, mecano-
tandwieltje en kogellagers uit een
typmachine. De camera, winder en
toebehoren worden omhoog gehesen
in een stevige ophanging. Het elec-
tronische systeem levert tot dusver
bevredigende resultaten op.
De hoek waarin de camera hangt,
kan niet met de zender worden beïn
vloed. Instellen moet dus op de
grond gebeuren, vóór het toestel de
lucht ingaat. Uit ervaring weten de
twee intussen welke camerastand tot
welke foto's leidt. „Er zijn nogal wat
constante factoren. De vlieger hangt
praktisch altijd op 45 graden, de af
stand tussen camera en vlieger is ge
lijk, de hoek van het touw ook. We
krijgen nu in 90 procent van de ge
vallen de horizon recht op de foto's
en weten bij welke wind we voorko
men dat het touw op de foto staat."
„Je hebt hiermee veel meer de mo
gelijkheid een bepaald detail eruit te
lichten. Met de extreme groothoek
die we gebruiken, 24 milimeter, staat
de voorgrond centraal. Je moet dus
zorgen dat er een interessant ge
bouw of zo op de voorgrond staat."
Risico's
„We proberen brokken te voorkomen.
Als we het touw niet meer vertrou
wen, kopen we een nieuw. Er hangt
voor 2Vi duizend gulden in de lucht.
Er blijft een zeker risico, vergelijk het
maar met parachutespringen. Je
neemt alle voorzorgsmaatregelen die
nodig zijn en probeert telkens verbe
teringen aan te brengen."
Tot slot: „We hebben nu dubbel lol:
je bent lekker aan het vliegeren en
tegelijkertijd maak je foto's. Het blijkt
dat deze vorm van luchtfotografie
een aanvulling is op de luchtfotogra
fie vanuit vliegtuigen. De afstand tot
het te fotograferen object is kleiner
en we kunnen lang in de lucht blij
ven, zonder dat dit extra kosten met
zich meebrengt. Een gat in de markt
dus, maar in principe doen we dit
voor onszelf. Gewoon omdat het een
kick geeft en onze hobby interessan
ter maakt."
hadden willen meedoen. Zélf hadden
ze zich overigens wèl pas kort vóór
het toernooi aangemeld. Wellicht kan
de nog onervaren organisatie volgend
jaar iets bedenken waardoor méér
toeristen deelnemen. Men wil in De
Cocksdorp de tennisbanen graag
meer bekend maken onder het vakan-
tiepubliek, zodat de exploitatie ervan
kan worden verbeterd.
Het houden van een toernooi in de
zomer valt overigens niet mee, zo on
dervond de „Heri Hodie"-leiding aan
den lijve. Sommige partijen moesten
worden uitgesteld omdat de deelne
mende Texelaars andere verplichtin
gen hadden. Een halve finalepartij
tussen twee toeristen ging zelfs hele
maal niet door, omdat beide deelne
mers vrijdag de thuisreis hadden
aanvaard. Voor de kwaliteit van de fi
nales had dat uiteindelijk geen nega
tieve gevolgen. Sportshop Texel
sponsorde het gehele evenement.
Uitslagen
Heren enkelspel: 1Theo van Maanen;
2.Robbert Gabriëlse
Heren dubbel. I.Dirk Jan van Barneveld/Rob-
bert Gabriëlse; 2.Theo van Maanen/Ton de
Brabander.
Gemengd dubbel 1 Gretha Beyert/Theo van
Maanen; 2,Vvonne Middel/Simon Brand
Dames, enkelspel: I.Tineke Buningh; 2.Yvonne
Middel.
Dames, dubbel: I.Wonne Middel/Gretha Bey-
ert; 2.Nel Witte/Margriet Reij
De finalisten van het Cocksdorper tennistoernooi.
m fotofanaten zijn nu helemaal in de
vi hun Sanjo Rokkakoe"-vlieger.
echtgenote Liesbeth heeft speciale
Hts gemaakt, die veel aandacht trekken.
{inde lucht is het een stipje,
op de grond een reuzevogel:
(gekleurde vlieger van Koopman
fitte. Drie meter breed en drie
fzestig hoog. Gemaakt naar
leeld van een (kleiner model)
rce gevechtsvlieger, type ,,San-
kkakoe'Dat een buitensporig
vlieger niet zomaar de lucht in-
weten de twee amateur-
afen inmiddels. En het gevaar-
•j beneden halen, kost zo mo-
nog méér moeite. De
ten zijn er echter naar en zor-
voor dat beider hobby een
s dimensie heeft gekregen.
(oopman wilde al enige tijd ex-
üiteren met luchtfoto's. „In eer-
flantie dacht ik aan
aferen vanuit radiografisch
urbare vliegtuigjes. Een zwager
ft had zoiets al eens uitgepro-
Ibij een modelvliegclub, maar
tyng was mislukt." Begin vorig
robeerde Koopman het op een
c manier: met een vlieger. Hij
's zelf van een blauwe plastic
aak een Delta-vlieger. Óp dat
snt voegde Gerard Witte, die
man kende van de Texelse foto-
t'Ch in zijn gezelschap. „Ik liep
r jaar of twintig rond met het
'oto's te maken vanonder een
Dat leek me een mooie uitda-
rcaar het kwam er nooit van",
t Witte.
in tweeën gingen ze oefenen
'dijk bij Oudeschild. Nadat het
in van de vlieger was uitgetest
worwerpen van hetzelfde ge
lals een fototoestel (zoals een
Foto's maken
Tot zover de totstandkoming van de
vlieger. De hamvraag is natuurlijk:
hoe krijg je de fotocamera de lucht in
en hoe krijg je dan een goede foto?
Daan Koopman had zelf een mecha
nisch systeem ontworpen. De came
ra werd via een katrol langs de
dubbele vliegerlijn omhoog gedraaid,
tot enkele meters onder de vlieger.
En dan? Koopman: „Afdrukken ge
beurde met afstandsbediening, een
twee-kanaals zender. Eén handle voor
het afdrukken, één om de camera te
laten ronddraaien. Boven het afdrukk-
nopje van de camera was een pallet
je gemaakt. Als ik de handle
overhaalde, ging het palletje naar
langzaam naar beneden en drukte
het knopje in. Het toestel was voor
zien van een winder, zodat doordraai
en automatisch ging. Nadeel was wel
eens dat het palletje niet terug-
moker!), brak het moment suprème
aan. Aan de Delta-vlieger werd een
oud toestelletje uit de verzameling
van Koopman bevestigd. Het zou z'n
eerste en tevens laatste vlucht wor
den. De combinatie steeg nog wel
op, maar stortte vervolgens loodrecht
ter aarde. Niet in zee, niet op de dijk,
maar midden op de weg. De camera
spatte in ontelbare stukjes uiteen op
het harde asfaltOp dat ogenblik
namen Witte en Koopman zich heilig
voor de camera voortaan niet meer
aan de vlieger te hangen, maar aan
het touw. „Eerst moet de vlieger
staan, daarna kan de camera om
hoog."
Handleiding
Van landbouwplastic vervaardigden
ze een nieuwe vlieger, maar die bleek
geen succes. De twee tikten een
boek over vliegers op de kop en von
den een model dat hen aansprak: de
Sanjo Rokkakoe, een oorspronkelijke,
fraai beschilderde Japanse gevechts
vlieger van een ogenschijnlijk eenvou
dig model. Het boek bevatte een
handleiding voor het zelf maken van
deze en andere vliegers. Uitgegaan
werd van een standaardbreedte van
twee meter. Witte en Koopman had
den echter een voorkeur voor een
groter formaat. Een grote vlieger kan
Daan Koopman showt het raamwerk waarin de fotoapparatuur da lucht ingaat Ta zien is dat het deel waarin de camera zich bevindt kan schar
nieren. zodat de hoek waarin wordt gefotografeerd vantevoren is in te stellen. Gerard Witte houdt intussen de vlieger m de gaten
een andere worden ingeruild. Het
doek is van spinakernylon, een zeer
gladde en daarom ook zeer moeilijk
te bewerken stof. Toch lukte het om
het model inclusief verbindingen zélf
met een naaimachine te maken. Na
een half jaar was het gewenste resul
taat bereikt.
