(jfocn ^warLr Jexeh in het hart
Stoelendans" aan boord
m veerboot Molengat
Ondernemers pleiten voor
steun aan WVC-archeologen
nquete start
ijdagmiddag
Kunst aan
boord
De „Ecocar"
in brand
Tussen dijk en
duinenrij
Politiejeep betrokken
bij een aanrijding
Ijsberen smullen
van Texelse vis
Oktober
Stofzuigermaand
Bakkers Ijzerhandel b.v.
tel. 12346
DINSDAG 10 OKTOBER 1989
Ivertenties, abonnementen, etc
■ld De Rooy B.V, Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
,02220-12741, na 18.00 uur 14881 Telefax 02220 - 14111
0parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon
12741.
Aerktijd deze week tot en met dinsdag a.s.
Graaff. Pater Witteplein 3, Den Burg, telefoon 02220-15639
Postgiro 652
Bankrelaties Amro Bank nr 46.99 17.636
Rabobank nr. 36.25.01 742; N.M.B. nr 67 34 60.398
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs ƒ40,40 per half jaar; Los f 1.—
combinatie met een lekke
jgmiddag om half twee begint in de salon van de veerboot
engat" een enquete onder de passagiers om te bepalen
type stoel men het liefst geplaatst ziet aan boord van de
,e dubbeldekker „Schulpengat". Studenten van de HEAO
Ikmaar zullen de mensen uitnodigen om achtereenvolgens
ie of vier verschillende proefstoelen te gaan zitten en uit te
ien welke het meest wordt gewaardeerd.
«schouwt de uitslag van de
le als bindend. Het soort stoel
pde meeste stemmen worden
lacht zal worden gekozen, ook
l toevallig het duurste type is.
puete duurt tot 31 december
de herfst- en kerstvakantie er-
;n en zal zodanig worden uit-
d dat alle „soorten"
liers de gelegenheid krijgen
tte spreken. Eind januari zal
lag bekend zijn.
teze aanpak wil Teso voorko
rt zij straks opnieuw met met
idende klachten wordt gecon-
itd over het gebrekkige zitcom-
de salon. De 378 stoelen aan
van de „Molengat" worden
lijwei iedereen lelijk en onge-
i|k gevonden. De gladde
kuipjes maken een kille in-
itten onprettig en leveren pro-
lop omdat ze in rijtjes van
j( tegen de tafel staan zodat
oudere mensen moeite hebben
li erin te wurmen. Ongeacht
lag van de enquete komt aan
Helling van drie in elk geval
d. Op de „Schulpengat" zul-
tmeer dan twee stoelen naast
staan en de toegankelijkheid
ze zitjes zal nog worden ver
loor het tafelblad een andere
egeven.
Gecompliceerd
szen van geschikte en aange-
stoelen voor de salon is een
icompliceerder probleem dan
*j denken, vooral door de
strijdige factoren die de uitein-
keus bepalen. De ideale stoel
sr namelijk niet alleen leuk uit-
i prettig zitten, maar moet ook
Hlbestendig" zijn, brandveilig
lanig duurzaam dat reparatie
ikordaat optreden van de bu-
feur bleven de gevolgen van
[slaande brand in een AOT-bus
Ibeperkt. Toen de chauffeur te-
1 middaguur met een lege bus
Bernhardlaan reed op weg naar
garage, bemerkte hij piots
tot er rook onder de bus van-
wam. Hij stopte ter hoogte
-.99 woningen" en zag dat in
«ne waarin de verwarming is
£fd, een brandje woedde. De
*n sloegen zelfs al naar buiten,
te zich geen moment en
ft vuur met een blusapparaat
fan de brandweer even later
'de, hoefde die alleen nog wat
'■erk te verrichten. De vermoe-
oorzaak is een defecte olielei-
zelden nodig is. Mocht toch herstel
nodig zijn, dan moet dat zonder om
slachtige montagehandelingen kun
nen. Verder moeten de stoelen
makkelijk zijn te onderhouden. De
prijs speelt een ondergeschikte rol
Weliswaar zullen de 430 stoelen die
straks aan boord van de „Schulpen
gat" worden geïnstalleerd, een waar
de vertegenwoordigen van rond een
half miljoen gulden, maar dit bedrag
valt in het niet bij de totale kostprijs
van het schip. Teso vindt het dan
ook niet erg dat zo'n stoel straks on
geveer f450,- zal kosten. De stoelen
waaruit het publiek mag kiezen vallen
allemaal binnen deze prijsklasse.
Over meerdere factoren die van be
lang zijn bij de keus van een stoel
kan het publiek zich geen oordeel
vormen, omdat die te maken hebben
met brandveiligheid en montagemo
gelijkheden. Dit aspect van de zaak
is daarom inmiddels afgehandeld
door een kleine commissie, bestaan
de uit J. Broersma van Teso en G.
Borg, projectleider van het Bureau
voor Scheepsbouw, die rapport heb
ben uitgebracht aan de heren Swaan
(Bureau voor Scheepsbouw) en Teso-
direkteur Hoogerheide. Zij hebben be
keken wat de markt te bieden heeft
en bezochten daarbij vijf fabrikanten
en importeurs. Deze voorselectie le
verde de drie testmodellen op. Deze
meubels voldoen dus aan de techni-
Teso wil in de salon van de
nieuwe veerboot niet alleen
mooie en aangenaam zittende
stoelen aanbrengen, maar ook
op andere manieren het verblijf
in deze ruimte aangenaam ma
ken. De directie ziet blijkbaar in
dat de inrichting van de sche
pen niet kan achterblijven bij
de kwaliteitsverbetering die in
de toeristische sector op Texel
wordt doorgevoerd. De salon
moet een visitekaartje worden
want de eerste en de laatste
indruk die de toeristen van
Texel krijgen wordt mede be
paald door het verblijf aan
boord van het 73 miljoen gul
den kostende schip, kunstenaar
Harry Tielemans uit De Koog
heeft inmiddels opdracht gehad
om een ontwerp te maken voor
gravures voor de glazen schei
dingswanden in de salon. Tiele
mans zegt buitengewoon blij te
zijn met de opdracht. „Ik ver
trouw erop dat Teso de
1% -regeling hanteert, zoals die
ook voor openbare gebouwen
geldt. Dat betekent dus dat
mijn kunstwerk 1% van de prijs
van het schip mag kosten. Ik
denk dat ik het daar wel voor
kan doen..."
sche en veiligheidseisen en kunnen
zodanig worden opgesteld dat gang
paden van voldoende breedte overblij
ven. Bij brand of een ander ongeluk
moet er genoeg vluchtweg zi|n maar
ook onder normale omstandigheden
moeten in tegengestelden richting lo
pende passagiers met koffers elkaar
ongehinderd kunnen passeren.
De „Schulpengat" zal beschikken
over een bijna 30% grotere vervoer
scapaciteit dan de „Molengat". Toch
zal het aantal zitplaatsen op de
„Schulpengat" slechts 14% groter
zijn dan op de bestaande dubbeldek
ker, een gevolg van het besluit om
niet meer dan twee stoelen naast el
kaar te zetten. Verwacht wordt dat
dit in de praktijk geen problemen zal
opleveren.
De keuzemodellen
Veel passagiers hebben inmiddels al
kennis gemaakt met de proefstoelen,
want sinds het afgelopen weekend
staan ze al aan boord in de „enque-
tehoek". Het gaat om de volgende
typen:
Riemersma, een polyester kuip die
nog het meest lijkt op het huidige
stoeltype, maar in stroef en dubbel-
wandiog materiaal is uitgevoerd,
waardoor de „zit" en het aanzien
iets beter is.
Normis, een stoel van geperst beu
kenhout, voorzien van textielbekle
ding. Omdat zitting en leuning
makkelijk kunnen worden losge
schroefd is reparatie/vervanging be
trekkelijk eenvoudig.
Compin, een beklede stoel van
Franse makelij met polyester rugleu
ning. De bekleding bevat een stalen
wapening waarin zelfs een scherp
mes niet kan doordringen. Dit stoel
type is ook leverbaar in een andere
dan de getoonde (toevallig beschikba
re) kleur.
Het is mogelijk dat nog een vierde
type aan de proefopstelling wordt
toegevoegd.
Het publiek hoeft zich niet uit te
spreken over de kleur, want daarvoor
heeft Teso industriëel ontwerper Ton
Kooijmans ingeschakeld. Hij is ver
bonden aan de afdeling Huisstijl en
Industriële Vormgeving van de NS en
zal ook de speciale salons voor oude
ren, invaliden en andere slecht ter
been zijnden inrichten. Teso-directeur
Th. Hoogerheide wil niet zeggen wel
ke van de geshowde proefstoelen de
duurste is, maar het prijsverschil tus
sen de duurste en de goedkoopste
beloopt voor de hele partij ongeveer
anderhalve ton.
Eén schip
Teso zal het nieuwe stoeltype voorlo
pig alleen installeren aan boord van
- t
door Klaas Bonne
De Ecocar verscheen op Texel
Want wij zijn milieubewust
Al breken wij haast onze benen
Over 't plastic langs de kust
En Gerrit, onze ouwe visboer
Was de allereerste klant
Kreeg van Frederici bloemen
en een welgemeende hand
Want zijn komst werd bij de wagen
Uitermate gewaardeerd
Anders wordt het naar zijn zeggen
Op de belt gedeponeerd
En vroeger smeet de kustbewoner
Vaak de rommel „over diek"
Maar toen was de zee nog niet ziek
Ook buurvrouw had nog ouwe pillen
en kwam eventjes langszij
Want zij had na weken slikken
Nog dezelfde batterij
Maar toch is er volgens buurvrouw
In ons landje iets verkeerd
Want je ziet zo vaak de wagen
En dèèr achter pas het peerd.
De ..enquetestoelen" in de salon van de Molengat". Van links naar rechts de modellen Riemersma, Compin en Normis.
de „Schulpengat". De omstreden
stoelen op de „Molengat" blijven dus
gewoon staan, omdat vervanging een
extreem kostbare operatie is. Dat
hangt volgens directeur Hoogerheide
samen met de brandveiligheid. De
vloer van de salon is tevens het pla
fond van het autodek, waar zich een
brandwerende barrière bevindt. Dit
maakt het noodzakelijk dat de stoe
len worden verankerd aan een stalen
raamwerk onder de vloer want er
mag geen thermisch kontakt ont
staan tussen salon en autodek. Bij
het bestaande schip zou het raam
werk door een nieuw vervangen
moeten worden om de gewenste
stoelopstelling mogelijk te maken.
Dat betekent een tijdrovende en kost
bare sloop- en bouwoperatie, die men
daarom maar naar de verre toekomst
heeft verschoven.
Studenten
Bij de enquete die vrijdag van start
gaat zijn totaal negen studenten in
geschakeld. Zij zoeken de te enquete-
ren passagiers uit en streven daarbij
naar verscheidenheid in leeftijd, be
roep, geslacht en nationaliteit. De ge
kozen mensen worden naar de te
testen stoelen geleid (die dan dus
niet door andere passagiers gebruikt
mogen worden) om ze allemaal te
proberen. Aangezien de overtocht
maar twintig minuten duurt zal elke
stoel maar kort geprobeerd kunnen
worden, zodat de test enigszins het
karakter van een stoelendans krijgt.
Aan de hand van een zevental vragen
worden de bevindingen geregistreerd.
De enquete is niet anoniem, dus ook
de personalia van de ondervraagde
worden op het formulier gezet Zo
kan worden voorkomen dat iemand
meer dan één keer in de gelegenheid
wordt gesteld zijn mening te geven
en daardoor een onevenredig grote
invloed op het eindresultaat uitoe
fent. Voor het verkrijgen van een re
presentatieve enquete worden
tenminste 300 ingevulde formulieren
nodig geacht. Wie aan de enquete
meewerkt krijgt een Teso-balpen als
attentie...
Voor de derde keer in korte tijd vond
op de kruising Waalderstraat/Bern-
hardlaan een aanrijding plaats als ge
volg van een voorrangsfout.
Afgelopen zaterdag was de politie er
zelf zeer nauw bij betrokken: een
Landrover van de politie werd name
lijk aangereden door een onopletten
de Duitse automobilist. Niemand
werd gewond, maar de auto van de
Duitser (een 45-jarige inwoner van
Essen) was vermoedelijk total loss.
De schade aan de politiejeep viel
mee. De toedracht begint inmiddels
klassiek te worden: de Duitser keek
niet goed uit toen hij vanaf de Waal-
derstraat de kruising wilde overste
ken en kwam in botsing met de op
de Bernhardlaan rijdende politieauto.
„Het is belangrijk dat er snel een ac
commodatie op Texel wordt gevon
den voor de onderwaterarcheologen
van WVC. Haast is geboden, want
de WVC'ers gaan ook in Den Helder
op zoek." Deze noodkreet slaakt het
bestuur van de Jonge Ondernemer
sorganisatie Texel in een brief aan
het college van B en W. Navraag bij
de coördinator van het
scheepswrakken-onderzoek, Thijs
Maarleveld van het ministerie van
WVC, leert dat dit signaal niet uit de
lucht is gegrepen.
Zoals bekend verbleef het WVC-team
de afgelopen drie jaar in de wier-
schuur op het terrein van het Mari
tiem en Juttersmuseum, maar
moesten ze daar wegens de uitbrei
ding van het museum verdwijnen. De
ontruiming heeft inmiddels plaatsge
vonden. De onderzoekers hebben alle
spullen weggehaald en naar de cen
trale vestiging in Alphen aan de Rijn
gebracht. Pas in het voorjaar, bij het
begin van het duikseizoen, is het
voor hen noodzaak dat ze in de na
bijheid van de plaats waar wordt ge
doken, een onderkomen hebben. Tot
dusver hebben de WVC'ers nog altijd
een onderdak op Texel gehad. In den
beginne kon dat gemakkelijk, want er
was slechts één onderzoeker met
weinig geld, die genoegen nam met
elke eenvoudige slaapplaats. Vooral
laatste jaren is er veel veranderd.
Het onderzoeksteam is enorm uitge
breid; gedurende zes maanden per
jaar zijn hier zo'n dertig man werk
zaam.
„Waar we nu naar op zoek zijn, is
een grote werkbasis die niet veel
kost", zegt Thijs Maarleveld. „We
hebben verschillende aanbiedingen op
Texel op commerciële basis gehad,
maar die konden we ons niet permit
teren."
Maarleveld heeft een voorkeur voor
een werkbasis op Texel (Oudeschild),
maar sluit vestiging in Den Helder
niet uit. „Texel heeft een rustig werk
klimaat, ik heb er jaren prettig ge
werkt. We hadden onderdak voor een
schijntje en zaten dicht bij de haven.
Den Helder heeft het voordeel dat je
niet met de boot mee hoeft. Er zijn
nog geen concrete contacten over
eventuele huisvesting daar, maar die
stad is wél in the picture. Er zijn al
veel overheidsgebouwen aanwezig."
Met de gemeente Texel heeft Maarle
veld evenmin contact gehad. Het
bestuur van de Jonge Ondernemers
dringt er bij het gemeentebestuur
dringend op aan dat het initiatief
wordt genomen om de WVC'ers te
helpen. De ondernemers vrezen dat,
als het onderzoeksteam eenmaal
huisvesting buiten Texel heeft gevon
den, de kans op vestiging van een re
gionaal scheepsarcheologisch depot
voorgoed is verkeken. „Dat is uit
economisch oogpunt onaanvaard
baar."
In het NOS-journaal was gister
avond te zien hoe ijsberen in
Artis werden gevoederd met
van Texel afkomstige tong. De
vis was in beslag genomen van
een Texelse visser, toen deze
op heterdaad werd betrapt bij
het illegaal aan land brengen
van de partij tong. Dat gebeur
de in de nacht van vrijdag op
zaterdag in de Oudeschilder ha
ven. Een toevallig passerende
surveillance van de Texelse po
litie ontdekte een „verdachte"
bestelwagen en vermoedde dat
op een der kotters werd inge
broken. Toen poolshoogte werd
genomen, bleek er iets heel an
ders aan de hand te zijn. Op
dek stonden 29 kisten tong ge
reed om te worden overgela
den; vier kisten bevonden zich
al in de bestelwagen. In totaal
ruim 1600 kilo vis met een
marktwaarde van meer dan
ƒ20.000,-. Zoals bekend is het
verboden om op Texel vis aan
te voeren, in het kader van de
controle op de vangstbeper
king. Bij de nachtelijke actie
waren zeven personen betrok
ken, waaronder de 34-jarige
schipper/eigenaar van de Texel
se kotter. Hij werd gesom
meerd de vis in het ruim terug
te zetten. Het ruim werd ver
volgens verzegeld in afwach
ting van de AID. Gisterochtend
werd de illegale partij naar Den
Helder gebracht. De tong kon
daar niet worden verhandeld.
Omdat vernietiging ook geen
sympathieke oplossing is, werd
iets anders bedacht: als visvoer
naar de dierentuin. De ijsberen
en hun collega's in Artis wisten
de „geste" prima te waarderen.
Profiteer van oktoberpremie bij aan
koop van een stofzuiger.
Keus uit AEG, Bosch, Electrolux, Hol
land Electro, Miele, Moulinex, Nilfisk,
Philips.