■iet is goed als er af
n toe vers bloed komt"
ominee Cees gaat Texel verlaten
Ziekentransport
Uw herinnering aan
de jaren tachtig
Dierenartsen geven
voorlichting
Kerstmiddag Anbo
Geen showroom bij
dekbeddenfabriek?
Bouwvergunningen
Dominee Cees de Jong ..Toen ik
lAG 8 DECEMBER 1989 TEXELSE COURANT PAGINA 5
inee Cees de Jong 134) gaat met Pasen weg. ,.Een sprong
it diepe" noemt hij zijn vertrek naar de gemeente Hoek van
md. „Ik weet helemaal niet hoe het daar is, of het me zal
llen, maar toch ga ik. Het is goed als er af en toe eens
bloed" komt".
_Jjominee Cees", zoals hij wegens zijn jeugdige uitstraling door
wordt genoemd, raakt Texel een markante persoonlijkheid
mg is in Scheveningen geboren
ion van een dominee. Hij heeft
jeugd in verschillende plaatsen
ond. „Ik wilde als kind timmer-
worden of oorlogsvliegenier. Dat
e mocht niet van mijn vader. Hij
an leer je mensen doodmaken,
liet goed. En dat was ik eigen
met hem eens",
ging theologie studeren in Gro-
n. In navolging van zijn vader?
het speelt natuurlijk mee. Maar
niet zeggen dat het er mak-
ir door wordt als je vader het-
vak uitoefent. Het moet je wel
lijk zijn of het je eigen keuze is
redikant te worden of die van je
Zwakzinnigen
laar achter te komen ging Cees
n studie eerst iets anders doen.
erkte voor enkele maanden in
vakzinnigenzorg in Hoogezand-
emeer. „Daar bleek ik niet zo
likt voor. Ik heb geen geduld,
•aren een soort woongroepen
!t verzorgen is erg leuk. Maar
rbeidstherapieën...bah. Aardappe-
chillen was er één van. Daar
ik de kriebels van, dat schoot
ip".
verklaart dat hij blij is dat hij
in het predikantenvak is terecht
len. Het omgaan met mensen
nj nog steeds als één van de
it boeiende kanten van zijn
Vager
hervormd predikant, maar vol-
hem worden de strenge schei-
in tussen de verschillende
éten steeds vager. „Vooral men-
lan mijn generatie en jonger in-
seert het niet mee zo. Je gelooft
gelooft niet. Of je nu katholiek
of gereformeerd maakt niet zo
meer uit. Het is wel leuk hoor,
mderscheid dat er is, want elk
if heeft z'n eigen karakter. Maar
s niet meer zo dat één geloof
vare is. Je hebt trouwens binnen
arvormde kerk al veel verschillen,
zeer liturgisch tot bijna donder-
n".
de Jong kwam zo'n zes jaar
len op Texel terecht. Een vriend
hem had eens gepreekt in
lerend. Deze vertelde dat het
zo leuk was en men zocht nog
vaste predikant. „Ik zag me nog
zo in m'n eentje op een eiland
zitten. Ik was wel eens in de haven
geweest met zeilen, verder kende ik
Texel niet". Toch zette hij er koers
naartoe voor een zogenaamde
„proefpreek". „Dat mag alleen als je
als kandidaat van de universiteit af
komt. In Hoek van Holland heb ik bij
voorbeeld nooit gepreekt. Maar
voordat ik hier terecht kwam ging ik
vaak met een vriend „op tournee"
zoals wij dat dan noemden. Zodoen
de had ik al in aardig wat gemeenten
ervaring opgedaan".
Stilte
Het eerste wat Cees opviel toen hij
voor de proefpreek naar het eiland
kwam was de stilte. „Die was zo in
tens. Dat is een hele overgang als je
van de vaste wal komt. Ik moest een
dankdienst houden voor een schip
dat bijna was overvaren, maar net
nog niet helemaal. Dat was voor mijn
romantische ziel uitermate geschikt.
Het was wel spannend. Ik kan me
niet meer precies herinneren hoe het
ging, maar het viel vast niet tegen,
anders had ik hier nu niet gezeten".
Het bevalt Cees uitstekend in Ooster
end. „Het is een hechte gemeen
schap, zonder dat er sprake is van
achterklap. Om als dominee hier te
beginnen is fantastisch. Ik heb er
geen last van gehad dat het in het
begin van beide kanten moest wen
nen. Oosterend staat wel bekend als
erg behoudend, maar dat is helemaal
niet zo. Het is een dorp op een ma
nier zoals je bijna nergens meer vindt
in het land. Ik heb in veel verschillen
de dorpen gewoond, maar zo heb ik
het nooit eerder meegemaakt. Men
sen letten hier meer op de mens zo
als hij is, niet op de eisen waaraan
hij of zij moet voldoen. Maar ik denk
dat dat ook een beetje met de geest
van het eiland heeft te maken. Als je
zo niet bent, dan heb je hier geen
leven".
Cees vindt de Texelaars zeer tolerant.
„Niemand kan weg van het eiland,
dus je moet elkaar accepteren zoals
men is. Dat is onbewust een ij-
zersterke code en als die er niet is
dan springt iedereen van ellende in
de Waddenzee!"
Gelovig dorp
Hij is predikant van drie gemeenten:
Oosterend, Oudeschild en De Cocks-
dorp. Het verschil tussen het kerkelijk
leven in deze dorfien is enorm.
„Oosterend is een gelovig dorp. De
kerk speelt een rol in het dagelijkse
leven. Wel niet meer zo'n grote als
vroeger, maar toch. In Oudeschild
heb je een vaste kern van mensen en
staat de kerk aan de rand van het
dorp. Er is een klein groepje die er
veel voor doet. Het heeft daar nooit
zo heel erg geleefd. In De Cocksdorp
komen mensen van ver bijelkaar, on
der andere uit de polder. Die leven
wat minder „clos.e" met elkaar. Je
ziet elkaar wel, maar je hoort elkaar
niet".
Cees probeert tijdens zijn preken wel
de aandacht vast te houden, maar
maakt er geen complete show van.
„Het is niet goed als mensen voor
jou komen in plaats van voor wat je
hebt te zeggen. Als je het al te saai
doet vallen de mensen in slaap, dat
is ook weer niet de bedoeling. Maar
doe je té opvallend, dan leidt dat af
van wat je wilt overbrengen. Sommi
ge mensen vinden toch al dat ik er
teveel omheen doe Geloof verpakt in
een conference? Ach, waarom niet.
Herman van Veen weet bijvoorbeeld
een sfeer om zich heen te vormen,
die je ook in kerkelijk verband best
zou kunnen gebruiken. Niet dat je het
nou eens hoeft te zijn met alles wat
hij zegt, maar die positieve instelling,
met een lach en een traan erin....dat
probeer ik er ook in te brengen".
Applaus
Eenmaal werd Cees na een preek
onthaald op een daverend applaus.
Dat was tijdens een kerstviering in
Oudeschild. „Het was een bijeen
komst waarbij iedereen van alles
deed en opeens hoorde ik dat van
mij werd verwacht dat ik een dank
betuiging hield. Ik had niets voorbe
reid en stond voor het blok. Maar ik
ben aan het improviseren gegaan en
dat draaide uit op dat applaus. Dat
deed me wel wat".
In een week van predikant Cees de
Jong zijn de avonden vooral druk be
zet. Dan bezoekt hij catechesatie,
gespreksgroepen en vergaderingen.
Overdag doet hij de voorbereiding
hiervoor en tussendoor moeten aller
lei zaken worden geregeld. Ook in
huisbezoeken gaat veel tijd zitten. „Ik
kon me in het begin helemaal niet
voorstellen dat mensen het prettig
zouden vinden dat een dominee
langskomt om te praten. Dat is heel
vreemd, maar dat idee héd ik. Komt
daar een man zo'n beetje een ge
sprek houden. Maar vrijwel iedereen
blijkt het fijn te vinden. En zeker nu
men me beter kent wordt er wel een
beroep op me gedaan als er proble
men zijn. Je kunt niet bij iedereen
ruiken dat er wat aan de hand is,
maar laten ze maar bellen. Je belt
toch ook een huisarts als iemand
ziek is? Maatschappelijk werk is een
afgeleide van diaconaal werk. Alleen
het geloof is eruit gelaten, maar het
heeft verder veel overeenkomsten".
ter, want ik heb gauw last van een
droge mond. Ik heb een keer opge
merkt dat dat glaasje water maar
eens moest worden vervangen door
iets geestrijkers. Enkele weken gele
den klom ik zondags op de k sc! en
daar scheen de zon me toch ongena
dig op mijn gezicht. Dus ik zei: ge
meente, ik ga naar beneden en steek
daar mijn verhaal wel af. Daar stond
ook een glaasje water, dus niks aan
de hand. Achteraf hoorde ik dat er
inderdaad geestrijker vocht op de
kansel stond! Zaten ze natuurlijk
knap te balen dat ik uitgerekend die
dag naar beneden ging. Ze hadden
mijn gezicht wel eens willen zien".
Lekker eten
Cees de Jong omschrijft zichzelf als
een gewone Hollandse jongen. Hij
houdt van natuur, het buitenleven,
gezelligheid en lekker eten. „Toen ik
pas op Texel was dacht ik: zo, hier
krijgen jullie me dus nooit meer weg.
Maar ja, ik ga nu toch. Als ik oud
ben zou ik het liefst dominee van De
Cocksdorp en Vlieland willen zijn. En
dan met een eigen bootje heen en
weer varen. Als ze dat ooit eens re
gelen kom ik terug".
pas op Taxel was wilde ik hier nooit maar weg''
Muziek is belangrijk voor dominee
Cees. „Ik heb natuurlijk de opkomst
van de popmuziek meegemaakt. Naar
de top veertig luisteren en die opne
men op een oude bandrecorder...."
Op zijn twaalfde jaar kreeg hij een gi
taar, maar die bleef een jaar in de
kast liggen. Toen werd het instru
ment eruit gehaald voor een serie
lessen, maar nadat hij een paar ac-
coorden kende, stopte Cees met de
cursus. „Mijn zusje nam het over. Die
heeft meteen later het conservatori
um gedaan. Dus het muzikale zit wel
in de familie".
Cees speelde in zijn studententijd in
verschillende bands. Op Texel begon
hij met een gospelgroep, maar na
enige tijd stapte hij toch over op pop
muziek. „Een overstap is het eigenlijk
niet. Omdat ik bang was dat popmu
ziek niet te combineren zou zijn met
het werk als dominee heb ik in mijn
studietijd wel eens overwogen om
iets anders te worden. Want als pre
dikant zou ik vast alleen nog maar
vrome liedjes mogen zingen. Maar op
gegeven moment dacht ik: wét een
onzin. Ik doe het gewoon. Toen men
mij vroeg voor Texel heb ik gevraagd
of men er bezwaar tegen had dat ik
wat ging doen met popmuziek. Dat
had men niet. Ze stonden niet te jui
chen, maar wezen het niet af. En wie
durft er nu nog te beweren dat
Oosterend bekrompen is!"
Ander wereldje
Een bijkomend voordeel van zijn
voorliefde voor muziek maken vindt
Cees dat hij zo met een wereldje op
Texel in aanraking komt dat anders
aan hem voorbij zou gaan. „Ik hou
eigenlijk niet van uitgaan. Maar die
muziek trekt je uit je toch wel omslo
ten en formele contacten. En ik heb
ook altijd het gevoel gehad dat ande
re bandleden me gewoon als een
mede-muzikant beschouwden, niet
als een dominee die aan popmuziek
doet. Tijdens één van de eerste
Texelpop-weekenden was er een
dichteres die er iets van zei. Ze vond
het maar belachelijk dat er een domi
nee meedeed. Kijk, dét vind ik nou
bekrompen".
Geestrijker
Als predikant maakt Cees veel mee.
Hij beweert dat hij er wel een roman
over kan schrijven, maar dat de
zwijgplicht bij hem hoog in 't vaandel
staat. „Eén ding wil ik wel kwijt. Als
ik preek, drink ik tussendoor veel wa-
VERVOLG VAN PAGINA 1
waarom Teso de reserveboot niet
va-en toen dinsdagochtend bleek
liet vervoer van de marine niet
iptabel was. Teso-directeur Th.
jerheide legt uit dat het op dat
lent nog inleggen van een reser-
:ot praktisch onmogelijk en bo
llen zeer tijdrovend zou zijn
eest. De in reparatie zijnde „Mo
et" had men dan uit de fuikha-
moeten trekken en er zou geen
S zijn geweest waar men het
p veilig had kunnen neerleggen,
eigens had men een der enkel
iers van de reparatiekade naar de
moeten overbrengen, uiteraard
ie hiervoor benodigde bemanning
ebben opgeroepien. Op het mo
tvan beslissen leek het daarom
om toch de helikopter maar af
echten. Hoogerheide: „Niet meer
logisch. Juist omdat we die
lit niet in staat waren om te va-
hebben we de alarmcentrale tijdig
«weten dat een helikopter ge-
moest staan. Ik heb me er ver-
'ikkelijk aan geërgerd dat de
be inplaats daarvan met zo'n on-
kkige sleepboot kwam".
'igens zou Teso in de veerhaven
>9 een tweede, eenvoudige aan-
'ogelijkheid hebben, waardoor
teserveboot een ziekenauto aan
'il zou kunnen nemen als in de
we fuikhaven een boot in repa-
is. Pogingen om de door Rijks-
irstaat beschikbaar gestelde
ifeanleginrichting die in gebruik
bij de verbouw van de haven, in
'bte loten, zijn echter mislukt. En
:n9s kwam vast te staan dat
«waterstaat ook niet meewerkt
sen eenvoudige aanleginrichting
wderdeel zou moeten zijn van de
"k onderhoudskade. Teso zou
hoDlaadmogelijkheid bij die kade
alleen graag hebben om zwaar
leisch materieel aan boord te
kunnen brengen voor reparatie en on
derhoud, maar het zou ook een wel
kome noodoplossing zijn als de
gewone fuikhaven eens ernstig de
fect zou raken.
Overleg
Dokter J.W. den Boer, vervangend
medisch leider van de alarmcentrale,
vertelde ons dat de marine bij voor
keur een sleepboot stuurt als bij
spoedeisend ziekenvervoer de gewo
ne veerboot niet kan varen. Alleen
als de toestand van de patiënt het
noodzakelijk maakt, komt een heli
kopter. In snelheid maakt het niet uit,
in kosten wel. De keus tussen boot
en helikopter wordt gemaakt in over
leg tussen de marinearts (die met
boot of helikopter meekomt) en de
arts van de patiënt op Texel. Volgens
Den Boer leidde dat overleg in de
nacht van maandag op dinsdag tot
de conclusie dat met een sleepboot
kon worden volstaan, zodat die werd
gestuurd.
Blijkbaar is bij dat overleg onvoldoen
de duidelijk geworden dat het ging
om een ernstig zieke bejaarde pa
tiënt, die niet in de openlucht kon
worden vervoerd en ook niet van de
brancard kon worden gehaald om
door de smalle deuren van de sleep
boot naar binnen te worden ge
bracht. Dit wordt bevestigd door de
stafofficier operation luitenant ter
zee 1 E. van der Broek. „Regel is
dat we een sleepboot inzetten, me
de met het oog op de enorme
kosten van een helikopter. Die sleep
boot wordt gereed gehouden als de
alarmcentrale ons laat weten dat de
veerboot 's nachts niet kan varen.
Maar als onze arts, na overleg met
de arts van de patiënt, ons adviseert
een helikopter te laten vliegen, dan
gebeurt dat natuurlijk. Het hele inci
dent is een gevolg van het feit dat
de ernst van de situatie ons onvol
doende duidelijk is gemaakt".
Het zal menigeen verbazen dat zie
kentransport per sleepboot even snel
of zelfs sneller is dan per helikopter.
Van der Broek: „Als hij eenmaal in de
lucht is, vliegt een helikopter in onge
veer tien minuten naar De Kooij naar
Texel, maar de noodzakelijke voorbe
reidingen voor zo'n vlucht vergen
veel meer tijd. Er staat altijd een
toestel van de Opsporings- en Red
dingsdienst (OSRD) klaar en de be
manningsleden zijn ook bij de hand
omdat ze op het vliegveld slapen. Al
leen de tot de bemanning behorende
arts moet soms van elders komen,
maar dat was maandagavond niet
het geval. Het wekken van de be
manning, aankleden en de technische
vluchtvoorbereiding met inschakeling
van de onderhoudsdienst vraagt nu
eenmaal tijd, zodat er tussen het
alarm en het landen van de helikop
ter op Texel toch bijna een uur ver
strijkt. Daarom geven wij de voorkeur
aan een sleepboot als dat verant
woord is".
Smalle deuren
Vindt de marine niet dat een sleep
boot van het nu gebruikte type, met
smalle deuren waar een brancard al
leen op zijn kant doorkan, volslagen
ongeschikt is voor gewonden- of zie
kenvervoer? Patiënten die 's nachts
met spoed naar Den Helder moeten,
zijn er immers bijna altijd ernstig aan
toe?
Volgens LTZ Van der Broek staat dat
te bezien. „Het hangt helemaal van
de omstandigheden af. Het is best
denkbaar dat een patiënt met spoed
naar het ziekenhuis moet, maar dat
hij toch op de brancard even in een
zodanige stand kan worden gebracht
dat hij op de sleepboot naar binnen
kan. En ook een plaatsje op het ach
terdek, in de luwte van de machine
kamer kan in sommige gevallen
verantwoord zijn. Wij gaan helemaal
af op het advies van onze arts. Naar
aanleiding van het geval van dinsda
gochtend hebben we de instructies
aangevuld zodat voortaan nóg na
drukkelijker wordt geïnformeerd naar
de omstandigheden waarin de patiënt
verkeert. Ik vind ook dat zoiets nooit
weer mag gebeuren".
Niet alleen het jaar nadert zijn
einde, ook het decennium. In
de laatste Texelse Courant van
de jaren tachtig willen wij
graag terugblikken met mede
werking van u, de lezers van
deze krant. Wij willen graag üw
mening horen. Wat was voor u
dé gebeurtenis van de jaren
tachtig? Het antwoord mag
persoonlijk zijn en liefst zo
„Texels" mogelijk. De afbraak
van de Berlijnse Muur komt
dus niet in aanmerking. Ook
voor opmerkelijke anekdotes,
verhalen en/of mijmeringen die
enigszins op het thema betrek
king hebben, houden wij ons
aanbevolen. Inzendingen, ge
richt aan de redactie van deze
krant, moeten uiterlijk 21 de
cember binnen zijn. Voor meer
informatie: tel. 12741.
Maandag a.s. wordt een voorlichting
savond gehouden van de Vereniging
voor Bedrijfsvoorlichting Texel, deze
keer verzorgd door de Texelse dieren
artsen en in het bijzonder bedoeld
voor schapenhouders. Zowel op alge
mene als actuele aspekten van de
schapengezondheid zal worden inge
gaan, aanvang 20.00 uur in „Bosch
en Zee".
De afdeling Den Burg van de Alge
mene Nederlandese Bond voor Oude
ren (Anbo) heeft woensdag 20
december een kerstmiddag met
broodmaaltijd in „De Buureton", aan
vang 16.30 uur. Toegangskaarten
f5,— zijn verkrijgbaar op dinsdag 12
december van 14.30 tot 16.00 uur in
„De Buureton". Voor inlichtingen: A.
Huizinga-Kalis, tel., 13533.
„Ik vind het een goede zaak dat de
gemeente door de grondprijs te ver
lagen steun verleent aan een nieuwe
fabriek van de Texelse Wol Onderne
ming. Maar ik las iets over een
showroom. Dat is detailhandel en
dus in strijd met het bestem
mingsplan". Dit zei Erna Eelman
(VVD) donderdagavond in de verga
dering van de raadscommissie voor
financieel, economisch en technisch
beleid.
Erna Eelman noemde een showroom
bij de nieuwe fabriek concurrentiever
valsing, zeker met het oog op de ex
tra lage grondprijs. Wethouder
Barendregt vond dit een zaak voor de
commissie ruimtelijke ordening. Peter
Bakker (PSP) was het daar niet mee
eens. „Het gaat het hele college van
B en W aan".
Hij vroeg (namens de PvdA-er
Terpstra, die niet bij de vergadering
aanwezig kon zijn) of er ook regels
komen wat betreft het al of niet toe
kennen van een tegemoetkoming in
de grondkosten. „Dan weet iedereen
wanneer men bij de gemeente kan
aankloppen".
De wethouder beloofde dat die crite
ria zo snel mogelijk op tafel komen
als de plannen eenmaal zijn vast
gesteld. „Het is nog niet definitief
beoordeeld".
Burgemeester en wethouders hebben
aan de volgende personen en/of in
stanties bouwvergunning verleend:
P. A. van der Vis, Vliestraat 4,
Oosterend voor het plaatsen van een
serre; H. van der Star, De Ruy-
terstraat 92, Oudeschild voor het
plaatsen van een garage; H. Hotten
tot, Kikkertstraat 83, De Cocksdorp
voor het vernieuwen van een bijkeu
ken/berging; D. C. Kikkert, Hemmer-
kooi 12, Den Hoorn voor het plaatsen
van een landbouwschuur; T. J. Kuip,
Bernhardlaan 137, Den Burg voor het
plaatsen van een woonhuis, Boodt-
iaan 54, De Koog; H. van der Star,
Schorrenweg 28, Oosterend voor het
vernieuwen van een schapenstalling;
Jarino b.v„ Roden voor het plaatsen
van 144 zomerhuizen, Boodtlaan,
Mienterglop en Kamperfoelieweg; F.
X. Dreesens, Buytengors 52, Den
Burg voor het plaatsen van een
raamkozijn, Vuurtorenweg 186, De
Cocksdorp; G. E. Bol, Kogerstraat
100, Den Burg voor het plaatsen van
een schuur; Algemene Bank Neder
land, Postbus 669, Amsterdam voor
het veranderen van een bankgebouw,
Parkstraat 18, Den Burg; N.V. Expl.
Maatschappij „De Krim", Roggesloot-
weg 6, De Cocksdorp voor het ge
deeltelijk veranderen van een
recreatiezaal; Joh. A. Henstra, Ple
vierstraat 18, De Koog voor het ver
groten van een zomerwoning;
Stichting Samen-Eén Gollards, Post
bus 107, Den Burg voor het gedeel
telijk vergroten van een verpleeghuis,
Hollewal 2, Den Burg. Derden-
belanghebbenden kunnen tegen deze
beschikkingen ingevolge de Wet Ad
ministratieve Rechtspraak Overheids
beschikkingen een bezwaarschrift
indienen. Nadere informatie hierover
is te verkrijgen bij de gemeentesecre
tarie, afdeling R.O.V., kamer 205.