„Wij Georgiërs zingen
vanuit ons hele hart"
Hoornder kerstmarkt
een schot in de roos
Georgisch jongenskoor:
overvloedige kwaliteit
Een weekeinde in het teken van stemoefeningen:
Aardig debuut kamermuzikanten
School neemt afscheid
van adjunct-directrice
Niet meer stallen
op parkeerterrein
Kersttoernooi darten
in De Pilaar
i
\|SDAG 19 DECEMBER 1989
TEXELSE COURANT
PAGINA 9
,Ze zullen toch niet lopende komen", vraagt één van de wach
tenden zich af. Het is zaterdagmiddag kwart over twaalf. In d'Ou
we Ulo zitten de gastgezinnen achter een kop koffie te wachten
op de leden van het Georgische kinderkoor „Martve". Pas tegen
kwart voor één komt de eerste jeugdige Georgiër aarzelend de
zaal binnengestapt. Als er door enkelen geapplaudisseerd wordt,
werpt hij verlegen een blik achterom. Zijn kameraden zitten ech
ter nog verstrikt tussen de bagage.
Zaterdagmiddag brachten de jonge Georgiérs een bezoek aan de begraafplaats van hun in april 1945 omgekomen landgenoten Staande rond het
graf van Sjalwa Loladse. zongen ze enkele liederen en strooiden volgens traditioneel gebruik zakjes aarde uit Ifotodie ze uit Georgië hadden
meegebracht. Ze hadden ook wijn bij zich waarmee de ouderen uit het gezelschap een dronk uitbrachten op de doden. Bij deze handeling, waar
aan ook Texelaars deelnamen, werd uit het glas telkens een teug gedronken waarna de rest werd over het graf werd uitgegoten.
Als alle kinderen uiteindelijk binnen
zijn, breekt een lichte chaos los. Een
kletsnat geregende Nora Verheij van
de SOW moet ter plaatse regelen
welke kinderen bij wie ondergebracht
worden. „We hebben vantevoren to
taal geen informatie gekregen, dus
het kan niet anders."
Omdat onze eigen kinderen nog jong
[ijn, vraagt Nora de tolk om „two
:hildren of eleven, please", ledereen
jraat door elkaar heen en uit een
duwen kinderen duiken plotseling
twee zwart-harige jochies op. „Dit
zijn ze dan. Neem maar mee." Om
uit de drukte te ontsnappen loodsen
we ze zo snel mogelijk de deur uit.
Hun koffers blijken niet te tillen. Ge
lukkig zijn we met de auto.
Duits
Onze kinderen zitten thuis vol span
ning te wachten. De vraag of ze wel
met Georgische kinderen kunnen pra
ten is de afgelopen week keer op
keer gesteld. Het taalprobleem valt
mee De oudste, Schalwa Papuasch-
wili (13 jaar) spreekt een aardig
woordje Duits. Schalwa vertelt dat de
jongste Zura Cincadse heet. Schalwa
heeft duidelijk de leiding en treedt
voor Zura (12 jaar) voortdurend als
tolk op. Dat zal gedurende het hele
bezoek zo blijven. Het tweetal is op
de haven kletsnat geregend en vraagt
na de eerste kennismaking bijna on
middellijk waar hun kamer is. Ze wil
len graag droge kleren aan. Als we
onze eigen kinderen na een goede
twintig minuten naar boven sturen
om te kijken waar ze blijven - het is
al kwart voor twee en we willen
eigenlijk wel aan tafel - horen we van
onze jongens dat ze hun koffers aan
het omkeren zijn. Na een kwartier
komt het span van de zolderkamer
af, de armen vol met pakjes.
Er wordt gevraagd of we op de bank
willen gaan zitten, waarna Schalwa
en Zura zelf in rad tempo de pakjes
open scheuren. We krijgen een wijn-
kom, twee kannetjes en een soort
vaasje overhandigd. Attributen die bij
de Georgische rituelen van het wijn
schenken horen, vertellen ze. Ze tove
ren een fles wijn tevoorschijn en nog
een fles alcohol. Ik kijk erop en lees
dat er 49 procent alcohol inzit. Nog
maar even wachten met proeven,
dus. Intussen vertelt Schalwa hon
derd uit en Zura geeft in het Geor-
gisch de nodige aanvullingen. De
preciese inhoud ontgaat ons, maar
de strekking wordt wel duidelijk.
Worst
Terwijl ik een boek over Tbilisi bekijk,
wordt er ineens een stuk worst voor
m'n neus gehouden. Tenminste, het
lijkt op worst. Het heeft duidelijk het
model, is een beetje schimmelig uit
geslagen en aan beide kanten hangt
er een soort draadje uit. Kortom, het
oogt niet erg. Zeker niet als je vege
tariër bent. Zura, de jongste, blijft het
voor m'n gezicht houden en kijkt me
vol aan. Principes zijn er om af en
toe overboord te gooien, denk ik ter
wijl ik een hap neem. Het blijkt na
enig voorzichtig kauwen geen worst
te zijn. Het is mierzoet. Snoep met
rozijntjes, vertelt Schalwa, terwijl hij
ons aanmaant nog een paar fikse
happen te nemen.
Na het eten moeten we bijna onmid
dellijk naar de begraafplaats. We ruk
ken onze Georgische gasten met enig
geweld van de computerspelletjes
weg, waarna Zura met de jas aan
nog even naar boven holt om zijn
zakje Georgische aarde uit de koffer
op te diepen In de auto vertelt hij
dat er „verwanten" van hem op het
kerkhof liggen.
Onder het rijden worden de stemmen
nog even warm gedraaid. Iets wat ze
het hele weekend blijven doen. Uit
alle delen van het huis klinkt steeds
vreemsoortig gezoem op. Ze oefenen
tijdens bezoeken aan het toilet, bij
het verkleden en voor het slapen
gaan. We geloven niet dat ze het zelf
in de gaten hebben. Het lijkt automa
tisch te gaan.
Regen
Op het kerkhof lijkt de regen even
aan de ceremonie mee te willen wer
ken. Voor het eerst die dag is het
droog. Na het zingen van enige liede
ren - iedere keer weer indrukwekkend
- wordt de Georgische aarde uit
gestrooid. Zura strooit heel voorzich
tig. Als Schalwa naar hem toeloopt
en vraagt of hij ook iets mag strooi
en, krijgt hij de kous op de kop. Het
mag niet. Het zakje gaat dicht en
pas als de rituelen van de wijn
gieterij afgelopen zijn en het gezel
schap zich richting uitgang begeeft,
strooit Zura als de bliksem de laatste
aarde uit. Intussen is het weer volop
gaan regenen.
In d'Ouwe Ulo hebben de kinderen
elk f20,- gekregen. Een gebaar dat
enorm op prijs wordt gesteld. In het
dorp hebben de speelgoedwinkels de
aandacht, maar aan kopen wordt niet
gedacht. Van andere gastgezinnen
hebben we gehoord dat de kinderen
dol op walkman's zijn. Die van ons
zijn daar blijkbaar nog te jong voor,
want ze keuren de apparaten geen
blik waardig. (De kinderen uit het
koor variëren in leeftijd van 11 tot 17
jaar.) Echt enthousiast raken ze pas
in een schoenenwinkel. Door het dol
le heen worden de meest kleurige
schoenen uit de rekken gepakt en
gepast. Apetrots komen ze even later
ieder met een paar schoenen de win
kel uit. Thuis worden de nieuwe aan
kopen onmiddellijk met zorg in de
koffer gepakt. Tussen de bedrijven
door hebben we als de donder enige
„Texelse" cadeautjes voor de jongens
gehaald. Vooral een knalgele rugzak
valt in de smaak. De cadeautjes wor
den uiterst omzichtig uitgepakt en
weer ingepakt. Als dat minstens drie
maal gebeurd is, wordt er om plak
band gevraagd. Het in en uitpakken
heeft blijkbaar het nodige van de
kleefkracht gevergd.
Circus
Onder het koken komt de oudste
schap, dat onlangs onder de naam
„Camera Lucida" onder hoede van
DEK werd opgericht. Vrijdagavond,
een maand na de oprichting, traden
drie groepjes voor het voetlicht: een
blokfluittrio, twee hoorns/bas en een
klarinet/tenorsax combinatie.
Gespeeld werden internationale kerst-
melodieën en klassieke werkjes, van
o.a. Handel, Adam en Bach. De op
tredens namen ongeveer drie kwar
tier in beslag. De korte
voorbereidingstijd bleek geen be
zwaar om voor publiek op te treden,
mede dankzij de routine van enkele
leden. Het kamermuziekgezelschap
bestaat momenteel uit tien personen,
waarvan vijf afkomstig uit het DEK-
fanfareorkest. Doel van het gezel
schap is in kleine ruimten muziek
maken; optredens zijn niet zo belang
rijk, het gaat in eerste instantie om
het samenspel. Niettemin zal de ka
mermuziek een aandeel krijgen in de
eerstvolgende DEK-uitvoering. Over
het debuut toonde DEK-voorzitter Ge
orge Fransz, initiatiefnemer tot de
kamermuziek-afdeling, zich niet onte-
Morgenavond (woensdag) is er gele
genheid tot afscheid nemen van mej.
Gerritje Hooyer, adjunct-directrice van
de School met de Bijbel uit Ooster
end. Per 1 januari 1990 treedt zij in
dienst als waarnemend directeur van
de Chr. basisschool te Mariënberg.
De afscheidsreceptie is van 19.30 tot
21.30 uur, in de School met de Bij
bel. Mej. Hooyer is zeven jaar aan de
Oosterender school verbonden ge
weest.
naar me toe met een glimmend pak.
Of hij even de strijkbout mag lenen.
We vertellen hem dat wij dat wel
even voor hem doen, waarna hij, na
geïnformeerd te hebben hoe laat het
concert begint, weer gaat spelen.
Het valt ons steeds op dat de kinde
ren geen idee hebben van de zaken
die op het programma staan.
Als het pak - zwarte bloes en broek
met paars fluwelen hesje - netjes
gestreken in de gang op een hanger
tje hangt, horen we onze eigen kin
deren vol bewondering aan ze vragen
of ze ook in het circus optreden. Een
associatie die wellicht met de glitters
op het hesje te maken heeft. Als we
tijdens het eten vragen of ze zich
nog druk maken om een concert, be
grijpen ze het niet. Schalwa haalt
een woordenboek uit zijn koffer -
drietalig: Georgisch, Russisch en
Duits - maar ook dat brengt geen uit
komst. Zoemend staan ze van tafel
op. De kalmte zelf We houden het er
maar op dat ze van zenuwen weinig
last hebben.
Concert
Terwijl de etensborden nog op tafel
staan, haasten we ons naar de kerk.
Met andere gastgezinnen worden al
lerlei ervaringen uitgewisseld. Overal
hoor je dat er door de kinderen wei
nig tot niets gegeten is. Ook wij heb
ben ons verbaasd over de kleine
hoeveelheden die de kinderen eten.
Op verzoek waren de aardappelen
vervangen door patat, maar dat is
dan ook het enige dat naar binnen is
gewerkt. Na het concert vertellen
Schalwa en Zura ons dat ze voor hun
doen juist veel gegeten hebben. Zo
zie je maar.
Als het kinderkoor door de kerk naar
voren komt lopen, hebben we aan
vankelijk moeite „onze" kinderen er
uit te pikken. Er is een natte kam
door de haren gehaald en er zijn
scheidingen aangebracht die er eerst
niet zaten. Onder de indruk luisteren
we naar wat de kinderen presteren.
Als we op de terugweg naar huis
vertellen dat we het heel mooi von
den, kijken ze trots naar ons op.
„Wij zingen vanuit ons hart," vertelt
Schalwa, terwijl hij er om misverstan
den te voorkomen een paar flinke
vreden: „Wel een aardige bijdrage
aan de kerstmarkt."
Nieuwe leden
Fransz vertelde dat het gezelschap
nog wel wat leden kan gebruiken.
Daarbij valt vooral te denken aan
enigszins gevorderde muzikanten, die
toe zijn aan samenspel op het nog
lang niet zo eenvoudige
kamermuziek-niveau. „Met name
goede blokfluitisten zouden bij ons
goed tot hun recht komen. Maar ook
klarinettisten en bespelers van de ge
wone fanfare-instrumenten zijn wel
kom." Wie interesse heeft, kan
contact met hem opnemen, tel.
19308.
Méér markten
De kerstmarkt zal in de kerstvakantie
worden herhaald. Om te beginnen op
donderdag 28 december, van 14.00
tot 17,00 uur en vervolgens nog
maals op vrijdag 29 december, even
eens van 14.00 tot 17.00 uur.
Caravans, boten, boottrailers en an
dere recreatie-vervoermiddelen mo
gen niet op gemeentelijke openbare
parkeerterreinen worden gestald. B
en W verzoeken de eigenaren daarom
hun spullen van de parkeerterreinen
weg te halen. Vanaf januari zal hierop
worden gecontroleerd; dan nog aan
wezige vervoermiddelen zullen wor
den verwijderd Het stallen van
caravans e.d. op de openbare weg
(waartoe ook parkeerterreinen wor
den gerekend) is volgens de Algeme
ne Politie Verordening van de
gemeente Texel verboden.
meppen op geeft.
Thuis zakken ze op de bank neer. De
speelgoedkrantjes van sinterklaas lig
gen nog onder de tafel. Ze worden
met aandacht bekeken. Zura is moe-
Uitgeteld hangt hij tegen Schalwa
aan. Ze hoeven niets meer te eten
zeggen ze, maar als we een paar
stukken taai-taai en wat bananen op
tafel leggen, gaat dat toch langzaam
maar zeker naar binnen. Ik probeer
ongemerkt wat foto's te maken,
maar zo gauw ze het toestel zien,
gaan ze poseren. Als we vragen
waarom ze dat doen, antwoordden
ze dat je toch moeilijk op de foto
kunt terwijl je een banaan eet- Ze
vinden het idee alleen al te gek om
over te praten. Schalwa begint over
de Georgische cultuur te vertellen en
het gesprek belandt na een tijdje op
de groep Rustavi, die hier verleden
jaar een optreden verzorgde. Van
Schalwa horen we dat Martve eigen
lijk een kweekvijver is voor Rustavi.
Je moet alleen wel erg goed zijn om
daar bij te kunnen.
Uit zijn verhaal maken we op dat ook
Martve uit verschillende afdelingen
bestaat. Zij zitten nu in de topgroep.
„Maar als we zeventien zijn, moeten
we eruit," verkondigt hij. Als we Zura
vragen of hij daarna wel bij Rustavi
zou willen, kijkt hij ons niet begrij
pend aan. Schalwa verduidelijkt dat
het de allerhoogste eer is om deel uit
te mogen maken van een groep als
Rustavi. Een jongensdroom, die maar
voor enkelen bewaarheid wordt, be
grijpen we. Tegen twaalf uur kondi
gen ze aan naar bed te willen. Zura
slaapt al haast op de bank. Op hun
kamer komt de kleine blijkbaar weer
bij zijn positieven, want we horen
luid tweestemmig gezang opklinken.
Als we tegen één uur zelf naar bed
gaan, horen we ze nog steeds tegen
elkaar rebbelen.
Zwembroeken
Zondagmorgen om negen uur moeten
we ze wakker maken. Het program
ma draait door, om tien uur staat een
gezamenlijk bezoek aan zwemparadijs
Calluna gepland. Zaterdag zijn onze
kinderen in allerijl vriendjes afgeweest
om zwembroeken te versieren. Dat is
in ieder geval voor elkaar. Onze
Met veel succes trad zaterdagavond
voor een volle N.H. kerk in Den Burg
het Georgische jongenskoor Martve
op. In meer dan twee uur bracht het
maar liefst 26 Georgische liederen
ten gehorevariërend van strijdliede
ren tot wiegeliedjes. Ruim voor aan
vang was de kerk al tot de laatste
plaats bezet en moesten meerdere
rijen klapstoelen aangedragen
worden.
Het concert werd geopend door een
vertegenwoordiger van het Georgisch
Parlement, die uitvoerig zijn dank
baarheid jegens de Texelaars ver
woordde voor de betoonde
vriendschap en gastvrijheid en tevens
zijn waardering uitsprak voor de zorg
zaamheid waarmee de laatste rust
plaats van de op Texel omgekomen
Georgische „vaders en grootvaders"
wordt omringd. Het parlementslid
sprak de hoop uit dat de bestaande
banden ok in de toekomst bestendigd
blijven.
Daarna kon het concert beginnen.
Ongeveer 46 jonge in traditioneel Ge
orgisch costuum gestoken donkere
jongens zetten hun beste beentje
voor en brachten de meeste liederen
zonder instrumentale begeleiding. Ze
namen ons mee naar een ziekenka
mer, vol rode bloemen en brandende
kaarsen en zongen heel zacht en zui
ver een prachtig lied, bedoeld om de
boze, ziekmakende geesten te verdrij
ven. Een weldaad, ook voor niet-
zijske oren. Daarna waren er hon-
oudste is zelfs naar de VVV getogen
om een foldertje van het zwempara
dijs te halen. Als Schalwa en Zura
het openslaan beginnen ze zenuw
achtig te giechelen. Ze slaan de fol
der dicht en onmiddellijk weer open.
Onze eigen kinderen snappen aan
vankelijk niet wat er aan de hand is.
Tot onze jongste het door heeft.
„Nou ja, zeg. Er lacht er één om een
paar blote tieten," constateert hij.
„Wat valt daar nu om te lachen." Hij
begrijpt er met zijn zes jaar niets van.
Tijdens het ontbijt wordt nogmaals
gevraagd naar de verdere gang van
zaken die dag. Op het bezoek aan
Calluna en het vertrek met de boot
na, 's middags om één uur, weten
wij het ook niet. Ze hebben er vrede
mee, ze zullen het wel zien. Als we
vertellen dat ze maandagavond op te
levisie komen, kijken ze verbaasd op.
Ze weten van niets.
Chloor-oogjes
De zwempartij in Calluna is duidelijk
een feest Na afloop zitten er vier
kindertjes met rode chloor-oogjes op
de bank na te praten over de glijbaan
en het bubbelbad. De koffers staan
klaar in de gang. Alles is al ingepakt,
als we onverwacht het woordenboek
nog ergens tegenkomen. We grijpen
de lunch-pakketten uit de keuken en
zitten binnen het kwartier weer in de
auto.
Het afscheid op de haven is even
chaotisch als de aankomst. We bren
gen de jongens tot aan de loopbrug.
Terwijl zij de loodzware koffers naar
binnen zeulen, besluiten we ze nog
even na te zwaaien vanaf de dijk.
Waar zaterdag de regen zijn best
deed, doet nu de wind een duit in
het zakje. We zien de groep voor ons
helemaal plat gaan om staande te
blijven. Het is niet verantwoord naar
het uiterste puntje te gaan, halverwe
ge blijven we staan. Elkaar vasthou
dend wuiven we ze na. Het is bijna
zeker dat we ze nooit meer zien. Nou
ja, maandagavond nog even. In Tele-
bingo.
Als we thuiskomen zijn onze twee
zoons aan het ruziën. Ze bekvechten
er lustig op los. Het „normale" leven
is weer hervat.
den,twee solisten uit het koor, die
het niet met elkaar konden vinden en
dat door geblaf lieten merken. Toe
hoorders en uitvoerenden zelf hadden
er duidelijk plezier in. Een Georgisch
liefdesliedje, een oud pelgrimslied,
een volksliedje en een lied over een
vuurvliegje volgden. De zuivere, hel
dere jongensstemmen vulden de
stemmig verlichte kerkruimte, die
over een prachtige akoestiek bleek te
beschikken.
Na de pauze volgde een aantal be
kende Georgische, nationalistische
liederen onder de verzamelnaam:
„Mijn vaderland, waarom zijt gij zo
treurig?" en liederen opgedragen aan
degenen die in de oorlog vielen.
Twee middeleeuwse kerkliederen, een
wiegeliedje, een jachtlied en de
klaagzang van een teleurgestelde
minnaar besloten het zeer geslaagde,
door de sectie Kunst, Cultuur en
Hobby georganiseerde concert. -
HvD.
Niet op dinsdag 26 december, maar
op zondag 24 december wordt het
traditionele Kersttoernooi darten ge
houden. De aanvang is om 16.00 uur
in café De Pilaar in Den Burg. Het
speltype dat wordt gespeeld is 501.
Opgave liefst zo snel mogelijk bij
Klaas Fris in De Pilaar, tel. 14075 of
bij Jan Duinker, tel. 12635 Meedoen
kost niks.
Zura (r) en Schalwa na afloop van het concert.
De kerstmarkt is in het buitenland
sllang een fenomeen. Nederland
«)lgt met steeds meer animo en de
le ontwikkeling heeft nu ook Texel
bereikt. IN het hobby- en ambach-
encentrum De Vermaning in Den
Hoorn was de eerste kerstmarkt, die
ffijdag werd gehouden, meteen een
Itthot in de roos. Allereerst wegens
te sfeervolle entourage (waar kan
Jen kerstmarkt beter worden gehou-
c ten dan in een voormalig kerkje) en
8n tweede omdat de te koop aan
boden spullen vrijwel alle handge
maakt waren. Terecht wist het
fexelse publiek dit initiatief te waar-
teren en kwam in verrassend groten
Jetale een kijkje nemen.
De kerstmarkt is een initiatief van de
raste gebruikers van De Vermaning:
texelse hobbyisten, onder aanvoering
ran Neelie Vinke, die gedurende het
toeristenseizoen hun kunnen de
monstreren. Met het oog op de
'erstmarkt hadden zij om versterking
9evraagd van enkele andere creatieve
landbewoners met zelfgemaakte ar-
Men. Zo was vrijdag onder anderen
«Ja Vlaming present die onlangs een
tearsenmakerij opstartte. Zij gaf een
Continue demonstratie en bood te-
tens kerstkaarten te koop aan. Be
zoekers konden zien dat voor het
rarvaardigen van de dikke kaarsen
met een wens voor 1990 liefst hon
derd dompelbaden nodig waren.
„Voor mij is dit een goede manier om
wat bekendheid te verwerven", ver
telde ze.
Wie nog op zoek was naar een pas
sende stropdas bij het kerstkostuum,
kon eveneens terecht in De Verma
ning. Te koop was een zelfgemaakte
collectie van een jong Texels talent,
Mirjam Keijser.
In het kraampje van vaste gebruikster
Jeanette van Abs waren rariteiten in
de kerstsfeer uitgestald: kaarten, pop
pen voor in de kerststal, engeltjes
van schapewol en „krulkaarsen". Dat
een kerstboom gemakkelijk met knip
werkjes kan worden volgehangen,
werd aangetoond door Marie Wieten.
„Als ik niets verkoop vind ik het ook
best", zegt zij. „Ik werk niet com
mercieel. Als van ons voorbeeld een
stimulans uitgaat om zélf eens aan
de slag te gaan, is het mooi ge
noeg."
Op de markt was o.m. verder te zien
en te koop: origami-werkjes, stoffen
en kerstballen, merendeels van eigen
makelij.
Kamermuziek
Al vrijdagmiddag had De Vermaning
een behoorlijke aanloop (waaronder
een schoolklas), 's Avonds was even
eens sprake van een goede belang
stelling, mede dankzij het allereerste
optreden van het kamermuziekgezel-