Tien jaar....een ander gezicht
Meneer Willem", de waterwilg
sn glimmende waterscooters
Lezers over hun jaren tachtig
Het oude schip van bijleg
is nu hèt cultuurcentrum"
„Ik ga studeren mam"
De „massa "Ie 80'ers
loogtepunt van de jaren '80 was
oor mij natuurlijk het jaar 1985.
oud buffet in Madurodam, het ma
in van het tulpenbrood en de actie
taterwilg". Verder het maken van de
Willem Pareltjes", „Wezenparel-
I aas" en de "Ore-kéés". Dieptepunt:
|et laatste halfjaar van '89.
I at koud buffet in Madurodam was
aanleiding van dit alles. Teso
:honk een miniatuurdubbeldekker en
ij kregen de opdracht van dhr. Hoo-
irheide voor de hap en de snap, of
tals Jan van Toon het altijd zegt op
teso-vergadering „voor de smikkel
de smakkel". Mevrouw Smit-
oes doopte dat ding en in haar
Izog zit dan gelijk een stroom
lensen die erbij moet zijn, waaron-
r Hugo graaf van Zuylen van het
tpark „Duinrell" en de hofdame
in koningin Beatrix, mevrouw De
ïausian Beatrix is bescherm-
'ouwe van Madurodam, vandaar,
eze mevrouw was - en is nu nog -
in schat van een vrouw en ze was
r verrukt over ons buffet. Vorig
■ar was ze op Texel samen met de
mingin en ze wist het hele verhaal
og te vertellen aan Jan Stolk en ik
ieeg de groeten. Ze liet zich op die
ig dus zeer lovend over ons uit en
irmoedde dat ik mijn opleiding in
lusanne gevolgd had (een interna-
snaal gereputeerde opleiding) en be
un mij daar ook danig over uit te
iren. Ook wilde ze mijn naam we
it, dus zei ik: „Ik heet Willem en
„En, meneer Willem", vroeg ze,
il bent zeker wel in de horeca opge-
'oeid?" „Nee, mevrouw", antwoor-
i ik. „Ik benl opgegroeid als boerl
i ik heb na de lagere school eerst
Lagere Landbouwschool bezocht,
irvolgens de Middelbare Tuinbouw-
:hool en pas daarna ben ik de hore-
ingegaan".
roemde de Bakkers Vakschool
■snwege mijn kookkunst en vroeg te-
■<J ws of ik iets van bloembollen af-
"1 ist. Dus ik zei: „Alles mevrouw,
'lies". Ze haalde graaf Hugo er bij,
3 ie dat verhaal eens aan hoorde en
«4 leg of ik een mogelijkheid zag om
31 in tulpenbrood te maken zoals dat
Jl'de oorlog werd gemaakt. Nu had
ml van Jan Stolk geleerd dat je niet
31 mw „nee" moest zeggen, dus voor
"I me er goed van bewust was had
_il.de opdracht om voor zoiets te zor-
Z' Sn. Tijdens een reünie van oud-
"jl orlogsvliegers op Duinrell moest dat
311emaal worden overhandigd. De
j an had alle gerenommeerde bak-
QI ars in de Randstad al gepolst, maar
(fl'Ü emand durfde dat aan. Ik had als
11 wrdeel dat mijn baas me volop ge-
jenheid gaf om te experimenteren,
C uns tot wanhoop van mijn collega's
C inder wie ik niet kan. Het volgende
3 tordeel is dat Harry de Graaf - net
alle andere journalisten - gek is
P (gratis) lekker eten. Dus Harry
M m e naar Den Haag en zorgde
1 lor veel publiciteit.
2 in dr. L. de Jong kreeg ik het re-
jjj tpt en samen met „Opa" Boer, de
j choonvader van Jan Stolk, zijn we
po het werk getogen. Opa was mijn
iermeester op het bakkerijgebied en
g ter profiteer ik nu nog van. Na een
i troep in de Texelaar stroomden de
Hpebollen binnen. De bollen
C foesten gifvrij zijn, dus toen iemand
C Sdde en zei: „De kniene gaan der ok
niet dood van", heb ik die maar ge
nomen. Na wat testen was de klus
geklaard. Texelse- en Helderse Cou
rant schreven een stukkie en ziedaar:
Willempie sierde het Algemeen Dag
blad met foto en artikeltje van een
hele kolom. Daar had Jan de Waal
voor gezorgd. Gelijk belde graaf Hugo
op, hij was prima te spreken en we
konden het verdere verloop van de
dingen bespreken, die kant was voor
Jan Stolk en hij heeft op „Duinrell"
in samenwerking met Jaap Dekker
een tentoonstelling van Texelse pro-
dukten georganiseerd. Dit was het
begin van dè Stichting Texelse Pro-
dukten promotie.
De show was groots, de gasten wa
ren dolenthousiast en aten tulpen
brood alsof ze in dagen niets te eten
hadden gehad. Later, als alles achter
de rug is, overdenk je zoiets met ge
noegen.
Voortgestuwd door de gebeurtenis
sen ging het experimenteren verder -
wat ik al jaren deed - en daar was de
geboorte van de „Wezenparel"-kaas
en later de „Orekèès". Ook de „Wil-
grote acties te ondernemen tegen
vallend gebladerte of wat dan ook,
om toch maar in de race te blijven
voor nieuwe banen.
Maar wat gebeurde er: De nieuwe
banen naast de sporthal waren net
klaar, of Deuce was alle oude afspra
ken alweer vergeten. Toen gebeurde
er iets waar ik pissig over werd,
maar niet kon bewijzen.
In het bestuur van Deuce zat toen
als penningmeester de toenmalige
gemeentesecretaris Johan van Dijk.
Aan hem werd door de andere
bestuursleden gevraagd om tussen
de bedrijven door eens een balletje
op te gooien bij deze of gene om de
waterwilg te rooien, die met takken
en wortels de oude banen tot last
was. Ambtelijk ving hij bot en de
burgemeester was op vakantie, maar
de loco vond het wel goed „want als
je net drieduizend bomen bij De Krim
in de grond hebt gezet, kan één zo'n
oude rotboom wel weg". Dhr. Van
Dijk kreeg wel de goede raad om al
les volgens de regels te doen. Dus
kwam dit besluit van B (die op va
kantie was) en W in de krant.
ning aanvraagt maar de penning
meester, die tevens gemeente
secretaris is". En daarvoor hebben ze
nu alle typemachines nagekeken op
het gemeentehuis om te kijken wie
het geschreven had. Maar deze hu
mor is van mezelf. Ik vind het hele
maal niet erg dat die boom om is,
maar ik vind dat een ieder zich aan
zijn afspraken moet houden. Doe je
dat niet dan mag je het best voelen.
En dan het diepepunt van de tachti
ger jaren: „Mijn ongeluk op Kos,
waardoor ik nu nog met aan het
werk ben. Ik genoot zo intens van
mijn beroep dat ik het nog wel een
tijdje wilde blijven doen. Daarvoor
moest ik eerst „in de revisie". Een
heupoperatie die met revalideren erbij
een halfjaar kostte. Vlak voor dat ik
weer ging werken, gingen mijn vrien
din en ik nog even een weekje op va
kantie en daar op het strand lagen
van die mooie glimmende waterscoo
ters. Ik kon er niet vanaf blijvenl Op
de dag van mijn verjaardag besloot ik
mezelf maar eens een tochtje op zo'n
apparaat te geven. Het is echt prach
tig om te doen, met een gangetje
van 60 km/pu over de Middelandse
Zee te speren. Maar een mede
zeegebruiker vond mij vast erg leuk
en even later lag ik in het water.
Wéér in het ziekenhuis, eerst in Grie
kenland en later weer in Beverwijk
(waar ze pracht-zustertjes hebben,
vraag maar aan Frans Hopman van
lem Pareltjes" kwamen op de markt
en wederom toonden de journalisten
een willig oor (en mond).
Van mijn collega's kreeg ik wel eens
het verwijt dat ik alle publiciteit naar
me toe trok. Maar dan gingen ze
voorbij aan het feit dat iedereen wel
weet dat je het als groep maakt,
maar dat je niet altijd met zijn allen
bij naam genoemd wordt. Toegege
ven, ik maakte er handig gebruik van.
En nu de affaire waterwilg. Naast
mijn werk had en heb ik ook nog tijd
voor mijn hobby's, veld- en zaalvoet
bal. Door mijn grote waffel werd ik in
allerlei besturen gekozen, waaronder
de sportraad en de toenmalige sectie
SRLO. We hadden ons in die periode
net voor de MAB-crossbaan hardge
maakt en voor de overdekte manege,
wat allebei in een succes was afgelo
pen. Wat me overigens steeds tegen
de borst stuitte was het volgende:
iedere sportvereninging op Texel weet
de sportraad te vinden in tijden van
nood, maar zodra het resultaat déar
is, kan de sportraad een schop krij
gen. Ook in die tijd waren we als
sportraad bezig voor de tennisvere-
ning „Deuce". Deze vereniging was
snel gegroeid en wilde nieuwe banen,
waaraan de sportraad wel wilde mee
helpen. Gemeente wilde deze banen
bij het zwembad situeren, maar - vol
gens mij terecht - Deuce zag niets in
dit plan. Samen met de sportraad
werden de onderhandelingen ge
opend met de gemeente voor een
andere lokatie.
Alles wat op tafel gebracht werd,
werd afgekeurd door Deuce. Op een
gegeven moment zaten de onderhan
delingen muurvast, zó erg zelfs dat
Deuce van alles beloofde om maar te
worden gehoplen. Gelukkig staat dit
allemaal op papier. Op een gegeven
moment beloofde Deuce om ten be
hoeve van het millieu de oude baan
te laten voor wat het was, dus geen
TC-redacteur Hans Oosterhof voelde
nattigheid en wijdde er een stukje
aan.
Dit werd door mij gelezen en ik klom
in de pen. Een boze brief naar de
sportraad en het bestuur tekende be
roep aan. De loco gooide? het op
een beleidsverandering dus het be
zwaar werd ongegrond geacht. Nou
ja, wij weer in protest en voordat ik
het wist zat ik bij de Raad van State,
samen met ambtenaar Koos van den
Burgh die daar het standpunt van de
gemeente moest vertolken. Dit was
natuurlijk een verloren zaak.
Ik was niet rechtstreeks betrokken bij
het gebeuren en de Sportraad had
geen vruchtgebruik van die boom,
dus werd het protest niet ontvanke
lijk verklaard en de boom kon om. Dit
alles koste de gemeenschap zo'n
ƒ12.000,— volgens de gemeenteraad.
Hans Oosterhof schreef zich gek en
ook mijn schriftelijk verweer kwam
letterlijk in de krant. Op één zin na
en die zin zorgde voor een rel in het
gemeentehuis. Nadat de wilg was
gerooid zijn we nog een foto wezen
maken, die zowel in de krant als in
„Texel te kiek" heeft gestaan. Dat
jaar sta ik er een keer of drie in. De
foto was wel mooi maar het mooiste
van dat moment is niet geplaatst.
Daarop zit ik als Socrates de denker
op de stronk en je ziet net het dikke
achterwerk van een vrouwtje die
voorovergebogen iets uit haar ten-
nistas pakt. Van de gemeente of van
Deuce heb ik trouwens nooit een
stukje hout van de wilg als aanden
ken gehad.
Later (in '87) sprak in Johan van Dijk
in Rusland en hij vond het nog
steeds niet leuk, vooral die laatste zin
nam hij me nogal kwalijk. Deze luid
de: „Frappant is echter dat niet de
secretaris van Deuce deze kapvergun-
de krant). Ik was finaal van de kaart,
wéér alles stuk, nog wel zo kort voor
het seizoen. Vanuit het ziekenhuis
heb ik de zaak gebeld, daar kreeg ik
Jolanda Keizer - mijn collega en
maatje - aan de telefoon. Zij janken,
ik janken en even later belde Stolk
me op om me op te peppen.
Nu werk ik stug aan mijn herstel in
het verre Zwaag en in de negentiger
jaren zal er vast wel weer wat van
mijn hand op de markt verschijnen.
Ideeën zijn er zat, tenslotte kook ik
hier ook iedere dag en ook probeer ik
steeds iets nieuws uit. Maar met al
les wat ik ook maak ik hou ik altijd
in gedachte dat je de natuur zoveel
mogelijk zijn gang moet laten gaan,
óók in pan en oven.
We leven op een schoon eiland en de
produkten die dit eiland levert hoef je
niet te verstoppen achter allerlei
sauzen.
Willem Roeper
Zwaag
Als ik terugblik op de jaren '80, heb
ben die in eerste instantie niet zo'n
indruk op mij gemaakt. Totdat ik mij
ineens realiseer wat de jaren '90
voor mij gaan betekenen, en dan
kom ik automatisch op het nu afgelo
pen decennium terug.
Begin '81 ging onze zoon naar het
VWO, een kleine jongen naar een
grote school. „Ik ga studeren mam",
zei hij vol optimisme. Dan volgen de
jaren met z'n ups en z'n downs. Dan
hoor je „ma, ik heb er niet zo'n zin
meer in". Je geeft hem een klopje op
de schouder en het volgende jaar
gaat het weer wat beter. Dan komt
hij ineens thuis met „zaterdag ga ik
uit naar de disco". Je zegt „leuk
joh", maar denkt „de hele dag al weg
RIJDAG 29 DECEMBER 1989 TEXELSE COURANT PAGINA 9
Twee ontwikkelingen zijn voor mij
kenmerkend voor de jaren tachtig: de
groei van d'Ouwe ULO en van SOS
Wereldhandel. Ten eerste het dorps
huis. De eerlijkheid gebiedt te zeggen
dat d'Ouwe ULO in exploitatie is van
af oktober 1979, maar eigenlijk stelt
dat stukje '79 niet veel voor. De fei
telijke exploitatie begon daarna. Eerst
door de dorpscommissie die de ver-
bouwfase I en II ter hand nam. Daar
kwam de muziekschool bij en in
1987 de laatste verbouwing met
o.a. de oefenkelder. Het beheer werd
eerst door de dorpscommissie ge
daan, vervolgens door een beheer
scommissie. Zelf was ik 8'A jaar
bestuurslid, waarvan 3% jaar voorzit
ter.
Kenmerkend voor de beginfase was
dat het gebouw onderhevig was aan
allerlei kritiek. „Een schip van bijleg",
oordeelde men. Wel een beetje lo
gisch, want d'Ouwe ULO was niet zo
geweldig goed bezet, 's Ochtends
bleef de deur dicht, 's middags draai
den we 40 procent en 's avonds 80,
althans op deze uitgangspunten was
de begroting gebaseerd. Toen op een
gegeven moment het Mensen Zonder
Werk-project dreigde te worden opge
heven, zaten we met de handen in
het haar. Verdwijning van het zwaar
gesubidieerde MZW-project beteken
de immers dat de helft van onze
vaste inkomsten zou wegvallen....
Maar tot onze verbijstering steeg het
aantal aanvragen om ruimte in d'Ou
we ULO te mogen huren plotseling
zó, dat alle gaten gemakkelijk konden
worden opgevuld. Opvallend was dat
tegelijkertijd het energieverbruik daal
de. Kennelijk heerst in een beter be
zet gebouw een betere controle!
Die stijgende lijn zette zich door en je
mag wel zeggen dat d'Ouwe ULO
zich heeft ontwikkeld tot hèt cultuur
centrum van Den Burg. Tegenwoordig
zitten we ook 's ochtends en 's mid
dags regelmatig vol en sommige
avonden draaien we zelfs méér dan
100 procent. We moeten dan uitwij
ken naar ruimten die eigenlijk niet
voor verhuur bestemd zijn, zoals het
SOW-kantoor en Tasiel.
Voor mij persoonlijk betekent deze
ontwikkeling een enorme genoegdoe
ning, vooral omdat ik in het begin zo
veel mensen over d'Ouwe ULO heb
horen afgeven. Maar zoals het nu
draait, had ook ik niet voor mogelijk
gehouden.
Ten tweede de SOS Wereldhandel. In
juni 1980 begonnen met een eigen
en dan ook 's avonds nogTotdat
ook die periode weer overgaat en hij
thuiskomt met de mededeling „ik heb
zoveel gespaard in de vakantie, nu ga
ik voor mijn rijbewijs. Want als het
dan regent deze winter, kan ik mooi
met jouw auto ma". Op zo'n moment
merk je dat je zoon bijna volwassen
is geworden, van een 12-jarige naar
een 20-jarige.
Als hij straks in '90 21 jaar wordt,
weet ik dat hij écht gaat studeren,
dat ik hem niet meer kan uitzwaaien
naar school en hij ma haar auto niet
meer leent. Straks drink ik om half
vier alleen koffie. Op Oudejaarsavond
denk ik zeker in stilte nog even terug
aan die knoertgezellige dagen met
z'n dagelijkse probleempjes.
Trudy Halsema,
De Koog.
winkeltje aan de Burgwal en nu al
weer een paar jaar twee vestigingen
en uitgegroeid tot een instelling
waarvan vrijwel iedereen het doel
kent. Dit staat voor mij model voor
het bewustwordingsproces in de ja
ren '80. Bewustwording van verhou
dingen in de wereld, arm en rijk, en
hoe je daar in je eigen omgeving best
iets aan kunt doen. In vergelijking
met 1980 vind ik dat bewustzijn dui
delijk verbeterd. SOS Wereldhandel
heeft daar, zeker op Texel, een
steentje aan bijgedragen.
Een doorbraak was dat het gemeen
tehuis overschakelde op Derde
Wereld-koffie (al moesten de ambte
naren eerst proeven). Er zijn er meer
gevolgd, zoals d'Ouwe ULO, RSG en
minstens één horecabedrijf. „Geef me
hier nog maar een bakkie, want mor
gen krijg ik weer van die Derde
Wereld-koffie op het gemeentehuis",
liet een bezoeker van d'Ouwe ULO
zich eens ontvallen tegen beheerster
Annie Rozenboom. Terwijl die per
soon ook van Annie een kopje SOS-
koffie kreeg voorgeschoteld.... Zo
suggestief werkt dat dus soms.
Anno 1989 hoeven we de mensen
onze doelstelling niet meer uit te leg
gen. Nog steeds herinneren mensen
zich de eerste verkoopexpositie (in
1980) van spectaculaire tapijten uit
Ethiopië, Pakistan en Tibet. Afschu
welijk duur waren die. maar ze gin
gen als warme broodjes over de
toonbank en we haalden 775.000,-
omzet. De exposities en Sinter-
klaastentoonstellmgen zijn inmiddels
een traditie geworden en hebben ze
ker tot een bredere bekendheid bijge
dragen.
Jaap Vlaming,
Den Burg.
Terugblikkend op de jaren tachtig
vind ik dat de massa veel in bewe
ging heeft gezet, zowel dichtbij huis
als op wereldniveau -en soms allebei.
We beginnen in het jaar 1980, waar
van mij is bijgebleven een groot aan
tal genodigden, vrienden en
kennissen bij de opening van het Jut-
tersmuseum in Oudeschild (enig in
de museum-wereld). Dan gaan we
naar 1981, toen ik als Texelaar/Ooste-
render deelnam aan de eerste Vre
desdemonstratie in Amsterdam, een
indrukwekkend massaal gebeuren
van wereldniveau. Echter, op 15 ok
tober 1983, was er sprake van een
nieuw indrukwekkend gebeuren in de
Texelse geschiedenis, een onovertrof
fen initiatief van „burgervader" En
gelvaart. Met 200 eilandbewoners
gingen we naar Georgië, met alle
emoties en onvervulde wensen, een
aanzet tot internationale vriendschap.
Terug in Nederland, op 29 oktober
1983, opnieuw een vredesmars, dit
maal in Den Haag. In tegenstelling
tot de eerste vertrok de bus niet uit
Den Helder, maar uit Oosterend. Wa
ren we de eerste keer slechts met
z'n drieën, nu zaten daar meerdere
dorpsgenoten als deelnemer/ster,
voor mij van zéér bijzondere waarde.
Op die dag in Den Haag werden
meerdere nationale waarden even op
zij gezet om internationale verant-
Lees verder pagina 11
Aart Maasdam, voormalig directeur van het Texelse arbeidsbureau.
Peter Reijnders. zeehondenonderzoeker van het RIN.
Riet Hultema-Vos. CDA-raadslid.
Harry de Graaf van de Texelse Courant.
Peter Kaan. orgelman voor de KNZHRM.
>n Daalder, voormalig voorzitter van het Visserijschap
Jan Kramer, welzijnswerker.
Hrk Terpstra. PvdA-raadslid.
