Groen rZwartsJexeU in het harG
Actie voor Roemenië in
alle opzichten geslaagd
Vervoer personenauto's
steeg met 7,16%
Vrijdag vertrekt truck met 5000 pakketten
m
DELOREAN
Teso-bootdienst in 1989:
Tweewielers
Olieramp Marokko
van invloed op
Texelse lepelaars?
3 If jebwi
Jaarwisseling
verliep kalm
Auto tegen lamp
Vernieling
VRIJDAGAVOND
de nieuw geformeerde
Texelse groep
OPGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR. 10.445
TEXELSE
VRIJDAG 5 JANUARI 1990
COURANT
Voor advertenties, abonnementen, etc.
Langeveld De Rooy B.V., Postbus 11. 1790 AA Den Burg,
telefoon 02220-12741, na 18 00 uur 14881. Telefax 02220 - 14111
Redactie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon
02220-12741.
Buiten werktijd deze week tot en met dinsdag a.s. ,„0ae
Margreet Berndsen, Wilhelmmalaan 58, Den Burg, telefoon 02220-14896
Postgiro 652
Bankrelaties Amro Bank nr 46.99 17.636
Rabobank nr. 36.25.01.742; N.M.Bl nr. 67.34.60.398
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs f4 1,40 per half jaar; Los fl.10
Financieel en organisatorisch is de Texelse Roemenië-actie een
groot succes geworden. Met de ruim ƒ85.000,- die in totaal
werd ingezameld, steekt de gemiddelde gift per inwoner op
Texel ver boven de rest van Nederland uit. Het Rode Kruis be
vestigde dit tegenover de Texelse organisatie. Zo n honderd vrij
willigers zetten de geldopbrengst dinsdag om in een lading van
meer dan 5500 pakketten met hulpgoederen. Het overgrote deel
hiervan (bijna 5000 pakketten) wordt met een vrachtwagen van
Van Maldegem naar Roemenië vervoerd, als onderdeel van een
konvooi, dat zaterdagochtend vanaf de grens bij Arnhem ver
trekt.
Opmerkelijk was de eensgezindheid:
bevolking, bedrijven, organisaties en
overheid sloegen de handen ineen
om de actie tot een succes te ma
ken. Enthousiasme alléén was daar
voor niet genoeg: om een optimaal
resultaat te bereiken met zo'n korte
voorbereiding, was een strakke orga
nisatie nodig. Dat lukte. Een niet on
belangrijke rol was weggelegd voor
Radio Texel. De jonge omroep die
tussen kerst en oudjaar bezig was
met promotie-uitzendingen, kreeg
dankzij de Roemenië-actie een unie
ke kans om een grote luisterdicht
heid te bereiken. Deze kans werd
met beide handen aangegrepen, het
geen het verloop van de inzameling
positief beïnvloedde.
Grofweg viel de bliksemactie in drie
fasen uiteen: voorbereiden (vorige
week woensdag), inzamelen (vrijdag)
en inpakken (dinsdag). De eerste fase
is in de vorige krant al uitgebreid be
schreven. Het Rode Kruis, de Rotary-
club en de gezamenlijke kerken
belegden woensdag een spoedverga
dering om in plaats van verscheidene
„wilde" acties, één grote gezamenlij
ke actie op touw te zetten. De vol
gende dag werd via de krant en radio
publiciteit gegeven aan dit voorne
men. De in allerijl gedrukte actie
envelop, die bij de Texelse Courant
was gevoegd en huis-aan-huis (dus
ook vakantiehuisjes) was bezorgd,
zou vrijdagmiddag tussen 15.00 en
18.00 uur worden opgehaald. Op de
dag van de inzameling ging een ge
luidswagen, bestuurd door Oebele
Jan Agter, alle dorpen rond. Uit de
luidsprekers klonk, behalve de oproep
om geld te geven, Roemeense
volksmuziek en de wagen was voor
zien van twee rood-geel-blauwe vlag
gen met een gat erin, zoals de
mensen dat na de omwenteling in
het Balkan-land zélf ook hadden ge
daan.
Veel hulp
Het gaf geen problemen om voldoen
de vrijwillige collectanten op de been
te brengen. De drie betrokken organi
saties deden elk een beroep op men
sen uit de eigen achterban, die op
hun beurt weer anderen inschakel
den. Cor Reij, die in het VVV-kantoor
de distributie van collectebussen ver
zorgde, zei dat méér dan 120 vrijwilli
gers te hulp waren geschoten. Hij
had geen extra oproepen voor nog
meer hulp hoeven doen. Integendeel:
toen via Radio Texel werd bekendge
maakt dat in een wijk een collectant
zich ziek had afgemeld, kwam binnen
de kortste keren een vervanger op de
Beeld van de produktielijnen in de koude, maar gezellige schuur van Rab dinsdagmiddag.
Teso heeft het afgelopen jaar 607.187 personenauto's vervoerd,
dat is een toename van 7,16% in vergelijking met 1988. Deze
spectaculaire groei is practisch helemaal het gevolg van de toe
name van het toerisme.
De groei was in voor- en naseizoen
naar verhouding het sterkst, maar
het is opvallend dat de aantallen per
sonenwagens ook in juni, juli en
augustus aanzienlijk hoger waren
dan vorig jaar. Toen was er van groei
alleen sprake in voor- en naseizoen.
Dit is te verklaren door het mooie
weer, waardoor er veel meer kam
peerders kwamen, maar ook door
het beschikbaar komen van nieuwe
bungalows en appartementen.
De groei van het aantal vervoerde
personenauto's was ig mei 5,39%,
in juni 5,05%, in in augus
tus 3,6%, in sec 1,48% en
in oktober 10,2ildigende bei
leveelneid cadeaus w.
jjk danken.
Dat 1
Werner Dros
Frieda van Sambeek
het feit dat het vervoer van vrachtau
to's en opleggers In 1989 fors terug
liep, met resp. 5',3 en 5.07%. Het
omvangrijke vervoer van vrachtauto's
in 1988 werd namelijk voor een be
langrijk deel veroorzaakt door de toen
nog volop aan de gang zijnde bouw
van bungalows en appartementen.
Gerekend In eenheden was de ver-
voersgroei bij Teso in 1989 „slechts"
5,14%.
Caravans
Met een caravan naar Texel gaan is
duur. Dit feit wordt door de VVV-
mensen die zich bezig houden met
het promotiebeleid dan ook als „knel-
pur*" beschouwd. Toch zijn er blijk-
aravanbezitters die het
I f nemen. Er werden het
afgelopen jaar 16.913 caravans ver
voerd en dat is maar liefst 17,72%
meer dan in 1988.
Ook de vervoerde 2770 autobussen
betekenen een flinke stijging in ver
gelijking met het jaar ervoor: bijna
15%. Het vervoer van aanhangwa
gens zakte echter met 3,45%.
Ook de stijging van het vervoer van
bromfietsen en motoren was aanzien
lijk. Er werden er 121.346 overgezet
en dat betekent een toename van
19.06%. Het vervoer van fietsen
(waarvan Teso er 106.678 verwerkte)
bleef daar nauwelijks bij achter. In
mei, juni en juli gaf deze categorie
een groei te zien van 18,36%.
Het aantal personen dat door Teso in
het afgelopen jaar werd vervoerd, be
liep 2.463.650 en dat is een stijging
van 5,1%.
December
De algemene indruk dat de kerstva
kantie flinke toeristische drukte op
Texel heeft gebracht, wordt bevestigd
door de Teso-cijfers. In december
werden 40.706 eenheden vervoerd,
dat is 2,08% meer dan in december
1988. Ook in deze maand waren het
vooral de personenauto's die de stij
ging veroorzaakten want daarvan
werden er 6,6% meer overgezet, ter
wijl het vervoer van vrachtauto's en
opleggers met resp. 16,35 en
10.07% terugliep.
proppen. De collectanten gingen de
huizen langs volgens het ophaal-
systeem van de actie „Geef Max de
zak".
De organisatie kreeg 95 procent van
de enveloppen retour, met minimaal
een tientje inhoud. Sommige envelop
pen bevatten zelfs bijzonder hoge be
dragen. Een briefje van duizend
spande de kroon, maar daarnaast
werden een cheque van ƒ300,- en
briefjes van ƒ250,- aangetroffen.
Hiertegenover stonden enkele lege
enveloppen en eentje met een briefje
waaruit men kon opmaken dat de
desbetreffende „gever" de actie niet
zo kon waarderen.
Al klaar
De organisatie, die zich had verza
meld in de NMB-bank aan de Binnen-
burg, concludeerde dat de publiciteit
voortreffelijk had gewerkt. Rotarian
Peter Bakker, die zelf ook had gecol
lecteerd, vertelde: „Vrijwel iedereen
bij wie we aanbelden, was op de
hoogte van de actie. De meesten
hadden de envelop met inhoud al
klaar liggen, zodat de inzameling vlot
verliep. Van een deel van de mensen
kregen we geen envelop terug, om
dat zij al een flink bedrag hadden
gestort op het landelijk gironummer
797."
Ook was niet iedereen thuis op het
moment van de collecte. Velen be
zorgden hun envelop met inhoud
daarom zélf, bij het NMB-kantoor of
bij de medewerkers van Radio Texel
die speciaal voor deze gelegenheid
hadden postgevat in „De Koffieshop"
aan de Stenenplaats.
De olieramp voor de kust van Ma
rokko kan van invloed zijn op de 's
zomers op Texel verblijvende lepe
laars, tuureluurs, drieteen strandlo-
pers en steenlopers. Volgens
ornitholoog Teunis Piersma (NIOZ)
bestaat de kans dat een deel van
deze vogels als gevolg van voedsel
gebrek te laat (of helemaal niet) in
de broedgebieden aankomt. ,,De
zeeduizendpoot vormt een heel be
langrijke voedselbron voor de vogels.
Als de olie dit diertje aantast, heeft
dit misschien niet direct meetbare,
maar wel vérstrekkende gevolgen."
Het NIOZ heeft in samenwerking met
het RIN in het begin van de jaren '80
onderzoek gedaan naar het nu door
de olie bedreigde Morokkaanse kust
gebied. Daaruit is gebleken dat veel
trekvogels deze kleine wadgebieden
(inhammetjes die door een vrij nauwe
opening met de open zee zijn verbon
den) gebruiken om in het voorjaar
een aantal dagen bij te „tanken".
„Tussen de grote Westafrikaanse ge
bieden en de Waddenzee is het Ma
rokkaanse kustgebied één van de
weinige plekken waar de vogels eet'
mogelijkheden hebben. Lepelaars en
tuureluurs maken de reis in heel klei-
ne etappes. Zij vliegen van het ene
plekje naar het andere. Ik ben geen
lepelaar-deskundige, maar als deze
vogels in de Marokkaanse wadgebie
den geen voedsel kunnen vinden, kan
dat heel vervelende gevolgen heb
ben," aldus Piersma.
Niet alle steltlopers bezoeken in Ma
rokko de wadgebieden. Enkele soor
ten - waaronder de op Texel
voorkomende steenloper en drieteen
strandloper - gaan naar de Marok
kaanse rotskusten.
Het aantal slachtoffers hangt uiter
aard ook af van het feit of de olie uit
de Iraanse tanker Kharg 5 daadwer
kelijk de kust bereikt. Piersma ver
wacht in ieder geval geen beelden
van duizenden met olie besmeurde
vogels, omdat de olie in de wadge
biedjes volgens de ornitholoog vrij
snel wordt ondergegraven. „Maar als
je geen olie ziet, betekent dit dus al
lerminst dat er niets aan de hand is,"
aldus Piersma. „De gevolgen van de
afwezigheid van bijvoorbeeld de zee
duizendpoot moeten niet onderschat
worden."
Met Roemeense muziek en kapotte vlaggen werd
stemming" gebracht.
De mogelijkheid om bij deze geïmpro
viseerde studio geld af te leveren
bleek aanstekelijk te werken. Velen
werden even door de verslaggevers
ondervraagd; deze praatjes gingen
„live" de ether in. Nogal wat bedrij
ven maakten gebruik van deze moge
lijkheid. De toon werd hiermee gezet
en na drie kwartier was al ƒ4500,-
aan giften binnen, plus een groot
aantal dichtgeplakte enveloppen met
inhoud. Aan de ondernemers werden
kwitanties uitgeschreven, als bewijs
bij het terugvorderen van belasting.
Ook anderen werden geïnspireerd. Zo
liet het Koger dorpshuis weten de
helft van de opbrengst van de bingo
avond die 's avonds zou worden ge
houden, te bestemmen voor de
Roemenië-actie.
Hoofdredacteur Jan Driehuis van Ra
dio Texel sprak over een hoogtijdag:
„We hadden nooit gedacht dat ons
dit in onze lokatie-uitzendingen zou
overkomen. Dat stelde wel de nodige
eisen aan de medewerkers. Er lag
geen draaiboek klaar en dat hebben
we ook niet gemaakt. We konden in
De Koffieshop terecht en al improvi
serend hebben we geprobeerd in te
spelen op actuele ontwikkelingen.
Daarbij hadden we nauw contact
met de organisatie. Zo konden we di
rect antwoord geven op vragen die
leefden bij de mensen, bijvoorbeeld
toen een mevrouw vroeg hoe de col
lectanten zich legitimeren. De luister
dichtheid, die de gedurende onze
uitzendingen van rond de kerst
steeds was toegenomen, bereikte
vrijdag een hoogtepunt. Qua telefoni
sche reacties was de vrijdag althans
een topper."
Toeristen
Het aandeel van de op het eiland
aanwezige toeristen was volgens de
organisatoren redelijk, maar mag niet
worden overschat. „Zeker geen tien
duizend gulden. Daarin speelde mee
dat vrijdag een wisseldag was. Ge
zien de wachttijden bij de boot verlie
ten veel mensen die dag het eiland.
Wat voor ons écht telt, is de 95 pro
cent teruggekregen enveloppen met
inhoud", aldus Jan Stolk van de or
ganisatie.
De gemeente kwam vóór de inzame
ling begon al over de brug. B en W
vonden dat de actie in aanmerking
kwam voor een bijdrage uit de pot
„ontwikkelingshulp": 35 procent van
het totaal ingezamelde bedrag met
een maximum van ƒ10.000,-. Rug
gespraak met vier van de vijf fractie
voorzitters leverde viermaal „ja" op.
Texel vrijdagochtend in de juiste ..geef-
De jaarwisseling is op Texel kalm ver
lopen. Er deden zich, buiten wat ge
luidsoverlast door vuurwerk, geen
ernstige ongeregeldheden voor.
De fiets van een 18-jarige inwoonster
van Den Burg werd op de Stenen
plaats op een stapel brandende kerst
bomen gegooid.
Door onbekende oorzaak is een
26-jarige Duitser met zijn auto zater
dagmorgen op de Emmalaan van de
weg geraakt en tegen een lantaarn
paal gereden. Hij had geen alcohol
gedronken. De wagen moest worden
weggesleept. De man bleef bij de
aanrijding ongedeerd.
Tussen zaterdag en dinsdag is het lo
go van een winkel in de Weverstraat
vernield, vermoedelijk doordat iemand
eraan is gaan hangen. De exacte
schade is nog niet bekend.
zodat voor het B en W-voorstel de
steun van de gemeenteraad was ge
garandeerd.
Maximale bijdrage
Al spoedig was duidelijk dat de ge
meente inderdaad met de maximale
bijdrage van f10.000,- over de brug
zou moeten komen. Burgemeester
Schipper verklaarde op Radio Texel
dat hij de medewerking van de bevol
king geweldig vond. „Texel heeft ge
geven met een gat in de hand, in de
positieve zin."
Toen 's avonds in de bank alle enve
loppen waren geleegd, resulteerde
het bedrag van f73.450,75. Met de
gemeentesubsidie erbij werd dat dus
f83.450,75. Na vrijdag werd nog
een aantal enveloppen bij de bank
gedeponeerd (ook gisteren nog), zo
dat de f85.000,- ruimschoots werd
overschreden.
In dit bedrag zitten ook de collecte
opbrengsten verwerkt van de Texelse
kerken tijdens de kerstdagen. Het
kerstconcert van Excelsior op tweede
kerstdag zorgde voor f1400,-, in de
Gereformeerde en Ned. Hervormde
kerk in Oosterend werd in totaal
f2253,- opgehaald, in de NH kerk in
Den Burg f952,-, in de Geref. kerk in
Den Burg f 552,-, in de Doopsgezinde
kerk (twee collectes) f1575,- en in
de Roomskatholieke kerken f7222,-
(inclusief bijdrage van de NH kerk
Den Hoorn).
BTW
Fase 1 en 2 zaten erop, nu moest er
een vervolg komen. Voor de sleutelfi
guren in de organisatie was de jaar
wisseling daarom bepaald niet rustig.
Er kwamen heel wat telefoontjes aan
te pas voordat alles in kannen en
kruiken was. Een bijzondere kwestie
was de mogelijkheid tot teruggave
van BTW. Het Rode Kruis kan BTW
terug krijgen omdat sprake is van
een hulpactie. Omdat Texel de actie
echter zelf organiseerde, zou het ook
zelf de teruggave van BTW in orde
moeten maken, aldus stelde het Ro
de Kruis Nederland. Jan Stolk: „Blijk
baar zijn ze daar zulke vragen niet
gewend. Maar voor ons was het zeer
belangrijk om dit te weten. Als we
de BTW terugkrijgen, kunnen we 500
pakketten extra maken." Stolk zocht
de zaak tot de bodem uit en slaagde
uiteindelijk via het ministerie van eco
nomische zaken het Rode Kruis op
andere gedachten te brengen. Er zal
nu worden gezorgd dat de Texelse
vrachtwagen de beschikking krijgt
over grensdocumenten, waarmee de
BTW kan worden terugontvangen.
Dankzij deze garantie werden dinsdag
ruim 500 pakketten meer gemaakt.
Lees verder pagina 2
Toegang gratis
