Ramen lappen en héél
veel dakpannen leggen
Texel, de dag na de orkaan:
INSDAG 30 JANUARI 1990
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
Het dennenbos schuin
,De Rovershut'
veranderde in een troosteloos
Texel ging vrijdag massaal het dak op. Hier worden de dakpannen van ,,Toxla weer recht ge
legd Let op de naar beneden getuimelde schoorsteen op de voorgrond.
Thijssen, die zich vol lof toonde over
het snelle optreden van de brand
weer: „In totaal is vandaag ongeveer
acht kuub dakleer afgevoerd. Over de
precieze schade kan ik weinig zeg
gen. Er kan best méér moeten wor
den vervangen dan op het eerste
gezicht lijkt. Over geluk hadden we
overigens niet te klagen. Het is een
wonder dat de auto's die op de par
keerplaats stonden niet door de rond
vliegende brokstukken zijn geraakt."
Triest
In De Cocksdorp stond de schuur
van Theo Eilander er nog steeds
triest bij. De boten in de schuur wa
ren verplaatst, zodat ze niet meer on
der het ingestorte dak stonden.
Onvoorstelbaar dat zo'n gezond
ogende, nieuwe schuur heeft kunnen
bezwijken.
Inmiddels was het laagwater, maar in
de haven van Oudeschild stond het
water nog altijd hoog. Plassen op de
kade herinnerden eraan dat de haven
's ochtends blank had gestaan. Bij
het verlaten van het haventerrein za
gen we mensen bezig op het dak
van een pand van Van Boven. De
schoorsteen was er ten onder ge
gaan in het stormgeweld.
In Den Hoorn stonden in de Her
enstraat en op Klif opvallend veel
ladders tegen de dakgoot. De dak
pannen waren in deze buurt bepaald
niet gespaard gebleven.
Terug in Den Burg drong opeens het
besef door hoe vuil de autoramen
eigenlijk waren. Toen ook hadden we
in de gaten hoeveel mensen onder
weg hun auto aan het schoonspuiten
waren of de ramen lapten. Een
vrouw die we hierover aanspraken:
„Verschrikkelijk, het is puur zout wat
tegen de ramen kleeft." Op zulke
momenten weet je weer dat je aan
de kust woont.
verzamelde tevens de naar beneden
gestorte betonplaten van de oude af
rit.
Twee mensen met metaaldetectors
zochten de bodem onder de hoge,
steile duinwanden koortsachtig af. De
opbrengst van beide „goudzoekers"
was nihil. „Dat komt omdat het wa
ter te hoog staat. Als het strand bre
der is, kun je meer in de richting van
de waterlijn zoeken. Wellicht is het
een en ander met het verloren gega-
ne duinzand meegesleept", aldus één
van hen.
Op het dak
Hoe zou „Juliana" er bijliggen na de
donderdagavond, toen brandweer en
politie te hulp schoten in de strijd te
gen de losgewaaide dakbedekking en
rondvliegende tegels? Beheerder Pie-
ter Thijssen nam ons mee naar het
dak, waar nog altijd een vervaarlijk
harde wind staat. „Zet je schrap!"
was wel het minste advies in deze
situatie Medewerkers van verschei
dene Texelse bedrijven legde her en
der in het gebouw noodverbanden
aan. Op het dak waren mensen van
IBS bezig met het provisorisch vast
zetten van de rookventilatoren, waar
van er de voorgaande nacht drie
waren stukgewaaid. Ook repareerden
ze hier en daar kapotte stukjes dak
bedekking. In de zuidwesthoek van
het dak was naar schatting een klei
ne twintig vierkante meter dakleer
van het beton afgescheurd, ondanks
de vele tegels die er ter verzwaring
oplagen. Die tegels waren donder
dagavond door de orkaan van hun
plaats getild en veranderden in onbe
rekenbare projectielen. Een glazen
dakkoepel in de buurt was hierdoor
zwaar beschadigd, terwijl elders in
het gebouw vallende tegels eveneens
voor glasschade hadden gezorgd.
De ontstane gaten werden vrijdag
met zeil wind- en waterdicht ge
maakt.
In vergelijking met de rest van het land is Texel er genadig vanaf
gekomen. De orkaan van afgelopen donderdag liet op het eiland
geen spoor na van door bomen geplette auto's, geen gewonden
of erger, geen gekantelde vrachtwagens en geen rondvliegende
bouwmaterialen. De ingestorte schuur van Theo Eilander en de
gedeeltelijk losgerukte dakbedekking van appartementenhotel Juli
ana, waarvan we in de TC3 al melding maakten, waren de er
nstigste schadegevallen. Wie op vrijdag een rondje over Texel
maakte, kon vooral veel „klein leed" ontdekken: kapotgewaaide
schuttingen, verwaaide boomsingels en vooral veel, héél veel los-
gerammelde dakpannen. Een andere constatering was dat de na
tuur veruit het zwaarst was getroffen. In het bos lagen
honderden bomen plat en -hoewel de wind uit het zuidwesten
blies toen de orkaan op zijn hevigst was- de kustafslag was aan
zienlijk.
van Juliana Links het opengescheurde dak en een kapotgewaaide rookventilator.
tra uitzendingen waren niet meer no
dig. Radio Texel bewees donderdag
andermaal haar bestaansrecht. Voor
de microfoon werden diverse mensen
uitgenodigd die nuttige mededelingen
over de situatie zouden kunnen doen.
Onder anderen waren brandweercom
mandant Henk Groote, burgemeester
Ton Schipper, Leo Visser van de
sleepboot en Jan Bloem van Teso te
horen. „Dit is heel leuk radio maken.
Heel direct: op vragen kan direct een
antwoord worden gegeven. Zo zie je
dat de radio in noodsituaties een ge
weldig goed medium is", aldus een
programmamaakster.
Schoorsteen
Voldoende informatie, tijd om in de
auto te stappen. We gingen op weg
naar de Dennen, waar men mogelijk
nog bezig was om omgevallen den
nenbomen van de weg te slepen. On
derweg zagen we al snel een ernstig
beschadigd dak. Op het huis van de
familie Poster aan de Kogerstraat
ontbraken vele dakpannen en resteer
de van de schoorsteen slechts de
eerste metsellaag. In de steeg naast
de woning lag de rest: een hoop puin
waaruit een verfrommelde t.v.-
antenne stak.
Buiten Den Burg gekomen trok het
dak van „Texla" sterk de aandacht.
Het fel-oranje dak was veranderd in
een soort lappendeken door de tallo
ze ontbrekende pannen. We draaiden
het erf op. Tegen het dak stond een
ladder, waarop Kees Jaap Drijver van
het eenmansbedrijfje Solidrock uit
Oosterend juist met een stapel dak
pannen omhoog wilde gaan. „Hon
derd pannen leggen op dit dak?
Welnee, wel driehonderd. Ja, Texla is
voor mij wel de topper. Voor de rest
Het blijft een fraai gezicht: de Oudeschilder haven kwam vrijdagochtend voor een deel blank te
staan. IFoto: Bert KoningI
Richel weg
Strandhuisjes kunnen aanstaande zo
mer aan De Koog beslist niet meer
hoog en droog staan, zoals de afge
lopen jaren het geval was. Dat kon
afgelopen seizoen al amper. Van de
smalle richel opgespoten strand is na
de storm van donderdag niets meer
over. Metingen van Rijkswaterstaat
gaven zes meter afslag aan. De vol
gende storm zal het bestaand duin
gaan aantasten, is de conclusie.
Op het moment dat wij vrijdagmid
dag een kijkje namen, werden al her
stelwerkzaamheden uitgevoerd. De
afritten naar het strandslag waren
namelijk abrupt afgebroken, zodat
voetgangers in een gapende afgrond
blikten en langs een sluippaadje op
het strand moesten geraken. Een
shovel zorgde voor nieuwe afritten en
Ploeglanderweg vertoonde een spoor
van .gestreken" dennen die kort te
voren in stukken waren gezaagd en
naar de kant van de weg gesleept.
Parcoursbouwers voor een wieier-
cross of military zouden er hun vin
gers bij hebben afgelikt. De mannen
van Staatsbosbeheer hebben onge
twijfeld de handen flink uit de mou
wen moeten steken om in één dag
alle doorgaande wegen vrij te maken.
Op bepaalde plaatsen op de Ploeg
landerweg hadden duidelijk meerdere
bomen over de weg gelegen. Ook
dreigend voorover hellende bomen
waren bij deze werkzaamheden niet
vergeten. Per slot van rekening telt
de veiligheid van de voorbijgangers
het zwaarst.
Ontworteld
Verderop langs dezelfde weg was het
schrikken geblazen. Je kon zó dwars
is het hier een stuk of tien, daar
vijf", vertelde Drijver.
Uitverkocht
Hij zei zeker twee volle dagen werk
te hebben aan het herstellen van de
stormschade. „In het hele land zijn
dakpannen uitverkocht. Van sommige
soorten zijn pas over drie weken
weer nieuwe te krijgen. Hier bij Texla
leen ik er daarom al een aantal van
het dak van het schuurtje."
We hielden de eenzame aannemer
maar van zijn werk, dus gingen we
snel verder. Een korte rondrit door de
Dennen wees uit dat ook de grotere
bomen het loodje hebben gelegd. De
door het bos voorbij „De Rovershut"
heenkijken. Open plekken, ontwortel
de bomen, diagonaal hangende den
nen.... de storm had hier ernstig
huisgehouden. Een man op een
brommer minderde vaart en hield stil.
Hij wees op het bos aan de overkant
van de weg. Nu groeit daar dicht,
jong loofhout, maar in het begin van
de jaren zeventig stond ook daar een
prachtig groen dennenbos. „Duizen
den bomen gingen plat bij de stor
men van 1972 en '73, alles was
kaal. Als je dit daarmee vergelijkt,
stelt deze schade niet eens zoveel
voor. Maar als je die grote dennen
hier ziet liggen.... daar is toch heel
wat kracht voor nodig. Deze bomen
zijn toch alweer een stuk zwaarder
dan destijds", vertelde hij.
Volgende tussenstop was de kust,
paal 20 (Badweg) om precies te zijn.
Een imposant beeld: schitterende
wolkpartijen, zonnetje, helder uitzicht
en bovenal de woest schuimende
zee. Volgens de tabellen was het al
weer opkomend water en hoewel
hoogwater pas om acht uur 's
avonds werd verwacht, bereikten de
eerste brekers al bijna de voet van
het zwaargehavende duin.
van de weinigen pech gehad op de
bouw. Bij de in aanbouw zijnde wo
ningwetwoningen aan het Schilde
rend waren enkele muurtjes
omgewaaid. Arend Dijker van Vissers
Bouw- en Timmerbedrijf wist te mel
den dat een bouwkeet van dat bedrijf
op Loodsmansduin door de storm
was opgetild en een paar meter ver
plaatst.
Staatsbosbeheer en Rijkswaterstaat
hadden ongunstige berichten. SBB-
medewerkers schatten na een rond
gang door de Dennen vrijdagochtend
dat 2500 3000 bomen waren
„gestreken". Omgerekend is dat zo'n
5 hectare, of 500 kubieke meter
hout.
Vrijmaken
Districtshoofd R. Klaassen: „Het viel
me zwaar tegen. Hoewel je niet mag
klagen als je deze schade vergelijkt
met de stormen van '72/'73, toen in
totaal 55 hectare tegen de vlakte
ging. Toen was het dus tien keer zo
erg." Klaassen zei dat Staatsbosbe
heer zou trachten vóór het weekend
alle doorgaande (verharde) wegen vrij
te maken van omgewaaide bomen en
takken, evenals de fietspaden. De
meeste onverharde, wandel- en ruiter
paden zouden pas na het weekend
aan de beurt komen.
De Rijkswaterstaat-mensen waren
nog druk aan het meten. De eerste
resultaten vielen niet mee: van het
Westerslag tot aan de Slufter gemid
deld vijf meter afslag.
Radio Texel
De lokale omroep was na een mara
thonuitzending die tot ver na midder
nacht duurde, weer overgeschakeld
op de bestaande programmering. Ex-
Eindelijk tegen de vlakte: de bouwvallige boet op Akenbuurt doorstond de storm van donderdag
Rn/er.
Na de opmaak van TC3, waarin het
laatste nieuws over de stormschade
op Texel nog kon worden meegeno
men, gingen we vrijdag aan de slag
om te kijken hoe het eiland er pre
cies bijlag. Eerst wat telefoontjes ge
pleegd. Een politiewoordvoerder
vertelde dat geen aangifte was ge
daan van nieuwe, grote schadegeval
len. „Als er ergens een auto onder
een boom was terechtgekomen, zou
den we het beslist hebben verno
men", zei hij. In Den Hoorn, De
Cocksdorp en Den Burg zouden nog
al wat bomen zijn geknapt, zonder
hierbij andere schade te hebben ver
oorzaakt. Verder had de politie van
aannemers gehoord dat ze erg veel
dakpannen moesten leggen.
Het Waterschap Texel bevestigde dat
men beperkte dijkbewaking had in
gesteld in de afgelopen nacht. „Be
perkte dijkbewaking" is een
zwaarwichtige term voor het contro
leren van de Deltadijk op eventuele
dijkschade. Normaliter gebeurt dit bij
een hoogwater-stand van twee meter
of hoger. Ditmaal was de extreem
harde wind de aanleiding; het water
zelf reikte niet tot zorgwekkende
hoogte, om precies te zijn 1.93 me
ter. Vrijdag werd opnieuw een in
spectie gehouden. Bij deze
na-controle werd geen schade aan
het licht gebracht.
Vastmossen
Telefoontjes naar verscheidene aan
nemersbedrijven leerden dat inder
daad sprake was van een ware run
op dakpannen. Relatief veel
nieuwbouw-woningen bleken dakpan
nen te hebben verloren. „Nieuwe da
ken moeten eerst vastmossen", aldus
een woordvoerster van bouwbedrijf
Duin. Deze aannemer had als een
