Cjroen 7wartsJ~exels in het harL,
Rijkswaterstaat: strand
k)or Pasen weer schoon
Olie kwam uit
Zweeds wrak
J
Onderhandelingen in
stroomversnelling
Peel olievlek spoelde toch aan
Sportduiker Hans Eelman:
Eerste keus: CDA/Texels Belang/PvdA
axichauffeurs mogen
aaltjes Groeneplaats
ijdelijk verwijderen
OPGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR. 10.471
DONDERDAG 5 APRIL 1990
14111
advertenties, abonnementen, etc
oupld De Rooy B.V., Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
HJn 02220-12741. na 18.00 uur 14881 Telefax 02220 -
factie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon
>220 12741
„„en werktijd deze week tot en met dinsdag as
largreet Berndsen, Wilhelmmalaan 58, Den Burg, telefoon 02220-14896
Postgiro 652
Bankrelaties Amro Bank nr 46 99 17 636
Rabobank nr. 36.25.01.742; N.M.B. nr. 67.34 60.398
Verschijnt dinsdags en donderdags.
Abonnementsprijs Ml,40 per half jaar; Los ƒ1,10
i opdracht van Rijkswaterstaat is vandaag begonnen met de
estrijding van stookolie, die in de loop van woensdag is aan-
espoeld op het grootste deel van het Texelse strand. Verwacht
/ordt dat de olie in enkele dagen kan worden opgeruimd, zodat
et strand ruimschoots voor Pasen weer begaanbaar wordt.
noorden van de Slufter liggen grotere
plakkaten. Op het eerste gezicht lijkt
de vervuiling niet zo erg, maar omdat
de kluitjes dicht bij elkaar liggen en
hier en daar de hele breedte van het
strand in beslag nemen, is het zwar
te goedje voor wandelaars moeilijk te
ontwijken. Het strand is daardoor fei
telijk onbruikbaar, wat met het tpe-
ristenseizoen in aantocht uiteraard
onaanvaardbaar is.
Verantwoordelijk
Regel is dat de gemeente aan
gespoelde olie opruimt als het om
niet meer gaat dan vijf kubieke meter
gaat. In dit geval is een veel grotere
hoeveelheid aangespoeld, zodat Rijks
waterstaat voor het opruimen verant
woordelijk is. Die heeft het karwei
inmiddels opgedragen aan de vaste
onderhoudsaannemer Daalder. Deze
zal met machines en handkracht de
olie op de meest bevuilde plekken bij
elkaar schrapen en afvoeren naar de
bestaande opslag van met olie veron
treinigd zand bij het Westerslag. Het
is echter ondoenlijk om deze metho
de voor het hele strand toe te pas
sen, zodat men daar waarschijnlijk
let olie besmeurde zeekoeten in de opvang
enEcoMare
Ie olie is een deel van de 18 mijl
inge vlek die sinds zondag voor de
ust dreef, zich aanvankelijk verwij-
erde maar door het draaien van de
vind naar westelijke richtingen weer
irugkwam. Bestrijdingsvaartuigen
jn Rijkswaterstaat wisten een deel
an de olie in te sluiten en op te
ompen. Maandagavond werd dit
irerk gestaakt, niet alleen omdat de
uisternis inviel maar ook omdat de
lie door de golven zodanig uiteen
ras geslagen dat deze niet meer
aneengesloten op het water dreef
i daardoor niet meer was te lokali-
sren. Ook vanuit het kustwacht-
iegtuig was dinsdag niets meer te
en. De vrees dat een belangrijk deel
an de olie zich nog fijn verdeeld on
er de waterspiegel bevond, werd be-
raarheid. Woensdagochtend vroeg
3 tussen paal 13 en de vuurtoren al
[lie op het strand. Op het grootste
Teel ligt het als half vloeibare in-
I2warte kluitjes met een gemiddelde
Dorsnee van een centimeter, ten
ij wijze van proef mogen de taxi-
ndernemers vanaf 22.00 uur de
oor het raadhuis geplaatste paaltjes
P de Groeneplaats verwijderen. Ze
ijn zelf verantwoordelijk voor terug-
ing tussen 04.00 en 06.00
ur. Na 1 juni zal het college van b
o w deze zaak onder de loep ne
ren en mocht de situatie niet zijn
erbeterd, dan zal men niet schro
ten verdergaande maatregelen te
emen, zoals het afsluiten van de
innenburg met eenzelfde soort
aaltjes.
md november vorig jaar is besloten
et parkeerprobleem op de Groene-
laats tegen te gaan door het plaat-
en van de bewuste paaltjes. Het
egaal parkeren behoorde hierdoor
iderdaad tot het verleden, maar ook
6 taxi's konden hierdoor de Groene-
'aats niet meer bereiken via de
norbraak. Men nam andere routes,
nder andere via de Kogerstraat en
e Binnenburg. Dit leverde veel klach-
rn van de bevolking op.
'e 9emeente stelde een taxistand-
laats voor de rabobank in, maar de-
f°ldoet niet erg in de praktijk.
e over|eggroep verkeerszaken heeft
et probleem nogmaals besproken en
wam tot het advies een afspraak te
laken met de taxi-ondernemers over
at tijdelijk verwijderen van één paal.
e taxi s kunnen dan, net als voor-
aen, standplaats innemen op de
l'smarkt en via de Elemert het cen-
Jtum verlaten. De consequentie is
pa dat de politie tijdens de uren dat
|e paal is verwijderd een verscherpte
°ntrole zal moeten uitoefenen om te
omen dat er in die tijd toch
aar automobilisten op de Groene-
aa,s Parkeren.
Hans Eelman uit De Koog zegt er ,,voor 95 procent" zeker van
te zijn dat de stookolie die gisteren op Vlieland en Texel aan
spoelde, afkomstig is uit het wrak van het Zweedse schip ,,Vin-
ca Gorton" dat enkele jaren geleden op 16 mijl uit de kust van
Noordholland zonk. Hij was dan ook niet verbaasd toen hij
hoorde dat de olie die in zee terecht kwam, een heel andere sa
menstelling heeft dan de olie die zich bevond aan boord van het
Noorse schip dat tot dusver verantwoordelijk werd geacht voor
de lozing.
Makelaar Hans Eelman was vroeger
koopvaardijofficier en is naast zijn
huidige werk enthousiast sportdui
ker. Hij kent het 160 meter lange
wrak van het Zweedse schip uit
eigen waarneming.
„Ik heb erop gedoken en het ver
baasde me hoe zwaar het is bescha
digd. Het is werkelijk een puinhoop.
Ik vermoed al lang dat er af en toe
olie uit ontsnapt. Dat gebeurt bij
storm want dan komt dat enorme
wrak door de druk van de deining in
beweging. Het staat in elk geval vast
dat in de Zweed 180 ton olie zat
toen deze naar de kelder ging. Daar
van is niet meer dan 56 ton ge
borgen'
Geur
Eelman heeft nog meer aanwijzingen.
Hij vertelt dat hij zaterdag met zijn
boot op kabeljauw lag te vissen in de
buurt van het Zweedse wrak. Hij
rook toen duidelijk de typische lucht
van zware stookolie. Volgens hem
moet de grote olievlek toen al op zee
hebben rondgedreven.
Hoe verklaart hij dat een dag erna
het Noorse vrachtschip op heterdaad
werd betrapt bij het lozen van olie?
Eelman: „Het kan best waar zijn dat
die Noor een paar honderd liter biel
solie heeft geloosd. Dat deugt na
tuurlijk niet, maar hij kan niet
verantwoordelijk worden gesteld voor
deze olieramp. De meer dan 100 ton
olie die nodig is geweest om zo'n
grote vlek te veroorzaken was er al
en had een heel andere herkomst. Uit
de monstervergelijking is dat trou
wens gebleken".
Eelman heeft zijn theorie inmiddels
voorgelegd aan de directie Noordzee
van Rijkswaterstaat. Vertegenwoordi
gers van Rijkswaterstaat hebben in
middels een gesprek met hem gehad
en vinden een nader onderzoek de
moeite waard.
Eerder
De duikende makelaar is ervan over
tuigd dat meerdere grote olievlekken
die de afgelopen jaren „zomaar" op
Het strand van De Koog, over de hele breedte
zal volstaan met een bewerking met
een cultivator, waardoor de kluitjes
onder de oppervlakte worden ge
werkt. Het is best mogelijk dat de
natuur een handje meehelpt. Het zou
niet de eerste keer zijn dat olie op
het Texelse strand „vanzelf" weer
verdween als gevolg van een hoog tij
water bij een bepaalde windrichting.
Vlieland
Texel mag overigens nog van geluk
spreken. Op het buureiland Vlieland
is veel meer olie aangespoeld zodat
de verontreiniging daar het karakter
van een ramp begint te krijgen. Aan
genomen moet worden dat ook veel
olie via het Eierlandse gat in de Wad
denzee terecht is gekomen en daar
een bedreiging vormt voor het kwets
bare milieu. Daarvan is tot dusver
echter niets gemeld. Er drijft ter
hoogte van Vlieland nog wel olie
rond op zee; getracht wordt deze op
te ruimen.
bezaaid met kluitjes stookolie.
Zoals bij elke olielozing betalen zee
vogels het zwaarste gelag. Nog
voordat de eerste olie op Texel aan
spoelde, werden langs het hele
strand al vogels gevonden die ern
stig waren besmeurd. Strandwande-
laars en mensen van
Staatsbosbeheer brachten ze naar
het vogelhospitaal van EcoMare,
waar inmiddels een kleine vijftig
olieslachtoffers bijeen zijn. Op twee
alken en een roodkeelduiker na zijn
het allemaal zeekoeten. Voor zover
dat nog zin heeft zullen ze met een
oplosmiddel („Typo") worden gerei
nigd en na verloop van tijd weer in
de natuur worden gezet. De meeste
vogels moeten echter als reddeloos
verloren worden beschouwd.
Als de olielozing een maand eerder
had plaatsgevonden zou de slachting
onder de koeten veel groter zijn ge
weest. De meeste koeten bevinden
zich begin april al weer in hun broed
gebied in Schotland. Tussen novem-
Sommige vogels zijn geheel overdekt door
de zwarte, stinkende smurrie. Hun kans op
redding is nihil.
ber en maart houden ze zich in grote
troepen op in zee in de buurt van
ons land.
Het is onwaarschijnlijk dat de kapi
tein van het Noorse schip dat zondag
werd betrapt op het lozen van olie,
verantwoordelijk kan worden gesteld
voor de huidige olievervuiling in ons
deel van de Noordzee. Er moet meer
dan honderd ton zijn geloosd om een
zo grote olievlek te krijgen en het is
nauwelijks denkbaar dat die olie alle
maal afkomstig is van het betrekkelijk
kleine vrachtschip (geen tanker). Dat
gevoel is nog versterkt door het ver
gelijkende onderzoek van de olie
monsters uit zee en uit het inmiddels
aangehouden schip: de samenstelling
verschilde aanmerkelijk.
Sportduiker Hans Eelman.
de Noordzee verschenen, afkomstig
zijn van het Zweedse wrak. „Dat ge
beurde telkens na een zware storm.
Ze dachten dan dat een kapitein in
een storm olie had geloosd, maar er
werden geen daders gevonden. Ik
heb nooit zo erg geloofd in het be
wust veroorzaken van zo'n grote olie
lozing. Ik weet heus wel een beetje
hoe er in scheepvaartkringen gedacht
en gehandeld wordt. Natuurlijk wordt
wel eens gezondigd tegen de regels
en er gebeurt ook wel eens een on
geluk. Maar ik kan mij eenvoudig niet
voorstellen dat een kapitein tegen
woordig nog willens en wetens meer
dan 100 ton olie in zee gooit. Er
wordt scherp gecontroleerd. Zo'n
man zet zijn hele carrière op het
spel".
Eelman vindt het dus veel waar
schijnlijker dat die olie telkens uit het
Zweedse wrak komt. „Achteraf klopt
het allemaal precies. Bij storm raakt
dat wrak in beweging en komt er
weer een massa olie naar de opper
vlakte. Ik weet dat er monsters be
staan van de olie die in die Zweed
zit. Ik ben heel benieuwd wat de
conclusies zijn als die worden gele
ken met de olie die nu op ons strand
ligt".
Keert de PvdA na een onderbreking
van acht jaar terug in het college
van B en W? Na gisteren is de kans
daarop flink gestegen. De twee
grootste partijen in de nieuwe ge
meenteraad, CDA en Texels Belang,
spraken tijdens een overleg met alle
raadsfracties hun voorkeur uit voor
een college dat op een zo breed mo
gelijke steun zal kunnen rekenen.
Hun huidige collegepartner VVD viel
door deze opstelling buiten de boot
en heeft zich uit de onderhandelin
gen teruggetrokken. Volgens VVD-
wethouder Barendregt is dat vooral
te wijten aan een koerswijziging van
het CDA. Ook Groen Links heeft
zich, in afwachting van het verdere
verloop van de onderhandelingen,
voorlopig teruggetrokken.
De mogelijkheid om een college te
formeren bestaande uit Texels Be
lang, CDA en PvdA zal nu als eerste
worden onderzocht. Geprobeerd
wordt overeenstemming te bereiken
over een gezamenlijk programma. Al
leen een zogeheten „afspiegelingscol
lege" (met wethouders van de drie
grootste partijen) is dus niet voldoen
de.
Gistermiddag kwamen de onderhan
delaars van alle vijf raadsfracties voor
de tweede maal bijeen. Plaats van
handeling was de kampeerboerderij
van Texels Belang-onderhandelaar Jan
van Asselt aan het Oude Dijkje. Na
dat de eerste keer vrijblijvend van ge
dachten was gewisseld, werden nu
de partijprogramma's met elkaar ver
geleken. Dat bleek een tijdrovend kar
wei. Na anderhalf uur was men nog
maar weinig opgeschoten. Peter Bak
ker van Groen Links gooide toen de
knuppel in het hoenderhok. Hij wilde
snel duidelijkheid en stelde voor dat
ieder zijn of haar voorkeur voor de te
vormen coalitie zou uitspreken.
Het CDA gaf als eerste optie een col
lege met Texels Belang en PvdA. Re
den daarvan was dat de
christendemocraten in het nieuwe
college graag zowel aan de linker- als
aan de rechterzijde een partij naast
zich willen hebben. In beide gevallen
werd gekozen voor de grootste partij,
zodat bij „rechts" Texels Belang de
voorkeur kreeg boven de VVD.
Liever doorgaan
Texels Belang schaarde zich direct
achter deze optie, zodat het tegen
voorstel van de WD weinig nut had.
De VVD wilde graag een voortzetting
van het huidige college (CDA, Texels
Belang, PvdA). VVD-woordvoerder
Klaas Barendregt: „Uit de verkiezing
suitslag blijkt niet dat de kiezers het
door het college gevoerde beleid heb
ben veroordeeld. Daarnaast is het zo
dat de VVD, ondanks de negatieve
landelijke trend, zich op Texel behoor
lijk heeft gehandhaafd. Vandaar onze
eerste optie. Ik zeg daarmee niet dat
andere opties voor ons niet aanvaard
baar zijn, hoor."
Barendregt had verwacht dat CDA en
Texels Belang ook het liefst met de
VVD verder zouden gaan. „Met name
de koerswijziging van het CDA vind
ik opvallend. Daarnaast hoopte ik nog
op steun van Texels Belang voor de
VVD-optie. Per slot van rekening
heeft Texels Belang via wethouder
Schilling zich jarenlang in dit college
kunnen vinden."
Gewijzigd
Ate Rienstra van het CDA vindt dat
de situatie in vergelijking met de col-
legeformatie vier jaar geleden dusda
nig is gewijzigd, dat inderdaad een
andere koers kan worden gevolgd. Hij
moet echter toegeven dat het huidige
collegebeleid niet door de kiezers is
verworpen. „Ik moet zeggen dat het
functioneren van Barendregt als wet
houder in de laatste periode de in
stemming had van het CDA. Maar
vergeleken met 1986 zijn nu twee
wethouders weg. Op electorale gron
den willen we nu bekijken of het mo
gelijk is een college te formeren met
een zo breed mogelijke basis. Als het
lukt met de PvdA, weet het nieuwe
college zich straks aan de linkerzijde
gesteund door vijf zetels."
Volgens Rienstra lijkt de nu voor
gestane oplossing „programmatisch
niet onoverkomelijk". „De wil is in
elk geval aanwezig", aldus Rienstra.
Gerbrand Poster van Texels Belang
liet zich zeer voorzichtig uit. Hij wil
zelfs niet kwijt naar welke coalitie de
eerste voorkeur uitging. „Wij kiezen in
eerste instantie voor een college-
program waarin wij ons kunnen her
kennen. Een zo breed mogelijk draag
vlak is daarvoor heel belangrijk,
vandaar dat wij het CDA-voorstel wil
len gaan onderzoeken. Nu er twee
wethouders weg zijn, ligt er een
nieuwe situatie. We houden een slag
om de arm en gaan eerst de pro
gramma's vergelijken." CDA en Texels
Belang voerden gisteravond reeds
overleg met elkaar.
Niet verrast
PvdA-voorman Dirk Terpstra toonde
zich niet verrast over de nieuwe kans
voor zijn partij, maar wilde er geen
commentaar op leveren. „We zullen
bekijken of we een goed college
program kunnen opstellen", was het
enige dat hij kwijt wilde.
Groen Links wilde alleen in een colle
ge treden, waarin ook de PvdA zit
ting zou hebben, met daarnaast een
niet met name genoemde derde (gro
te) partij. „Het is voor Groen Links
onaantrekkelijk om in een college te
zitten met twee „rechtse" partners,
terwijl de PvdA in de oppositie zit",
aldus liet Peter Bakker via een pers
bericht weten. Opmerkelijk was het
dat Groen Links in de eventuele on
derhandelingen wilde proberen om
kandidaat-raadsleden die op de
kieslijst stonden, ook in raadscom
missies te laten meedraaien als verte
genwoordiger van de desbetreffende
partij. Tot dusver is dat alleen aan
raadsleden toegestaan, hetgeen voor
kleine partijen vaak een zware be
lasting betekent.
Tot dusver is door geen van de partij
en al gesproken over invulling van de
wethoudersposten.