Vk werd dodelijk ongerust
)ver mijn vergeetachtigheid
Personeelstekort
bedreigt bollensector
Ouderen enthousiast over cursus geheugentraining
Veertiende maal „Texelronde"
toernooi Eilandschutters
tekenen voor voorstellingen
schouwburg De Kampanje
Bolwerkbiedt
helpende hand
Geheugentraining
Tips over oplichters
Minder opbrengst Ecocar
door verkeerde route
ALARM
f
ALS ELKE SECONDETELT
SlM|pERDAG 21 JUNI 1990
TEXELSE COURANT
IgnERP
PAGINA 9
o(is heel belangrijk de mensen zelfvertrouwen te geven. Te la-
9® 'zien dat er niets aan de hand is. Dat hun vergeetachtigheid
lal niets met naderende dementie heeft te maken." Goos
95! blaken uit De Waal werkt met zijn handen om zijn woorden
cht bij te zetten. Slechts met 1 op de 50 mensen is werkelijk
san de hand. Kijk, het probleem is vaak dat ouderen er niet
stil staan dat ze vroeger ook wel eens wat vergaten. Maar als
zichzelf nu op vergeetachtigheid betrappen, wordt dat onmid-
ijk als bedreigend ervaren. Zie je wel, daar begint het al,
idt er dan gedacht. Straks weet ik helemaal niet meer wat ik
mdagmorgen half tien. Bij het
eden van het lokaal in de Buure-
overheerst het pruttelende geluid
een op gang komend koffiezet-
araat- De deelnemers aan de cur-
geheugentraining komen drup-
gewijs binnen. Zes vrouwen en
man scharen zich aan een grote
Omdat er in de loop van de
sus af en toe vertrouwelijke za-
m de orde komen, wordt er
igd of iemand bezwaar heeft
pn de aanwezigheid van de pers.
blijkt niet zo te zijn, dus we
ien beginnen.
ia vaak gebeurt het niet dat
md zich aan je voorstelt en je de
m onmiddellijk weer vergeet,"
Goos. Instemmend geknik.
am nu Margreet. Die heeft zich
voorgesteld, maar weet iemand
hoe haar achternaam luidt?"
and weet het meer. Ook Goos
Geen wonder, flitst het door
hoofd, het is me de naam ook
lum
1s begint voor het onmiddellijk
l«ten oorzaken op te noemen. „In
j™ te instantie wijt je het „kwijt
van namen aan jezelf. Maar hoe
komt het niet voor dat degene
zich voorstelt zijn naam niet dui-
k zegt? Je hebt dan wel iets ho-
mompelen, maar echt verstaan
ie het niet. Een andere oorzaak
zijn dat je met je gedachten er-
anders bent. Dat was bij mij
het geval. Ik was tijdens het
.tellen al aan het vooruit denken.
Ill
os
Het vergeten van een naam heeft
dan niets met je hersens te maken."
Verbinding
Goos begint te vertellen hoe je na
men die je werkelijk van belang vindt
om te onthouden, in je geheugen kan
prenten. Goed verstaan is een eerste
vereiste, de naam associëren (verbin
den of koppelen) met iets wat je
aanspreekt, een tweede.
Er worden vijf willekeurige namen op
het bord geschreven waarbij de deel
nemers een associatie moeten leg
gen. De één is er handiger in dan de
ander. De meeste cursisten blijken
van deze manier van onthouden altijd
al gebruik te hebben gemaakt, voor
een enkeling is het nieuw, ledereen is
het er echter over eens dat je zonder
het leggen van linken, moeilijk namen
kunt onthouden. Zeker als die je ook
nog vreemd in de oren klinken. „Als
je dus iets wilt onthouden, zul je on
middellijk een verbinding moeten leg
gen om het later uit je geheugen te
kunnen opdiepen," luidt de conclusie.
Schrik
Een deelneemster stelt het heel
moeilijk te kunnen verdragen dat ze
tegenwoordig dingen vergeet. „Ik heb
vroeger altijd een uitstekend geheu
gen gehad. Als het dan minder wordt
met het klimmen van de jaren, schrik
je enorm."
Goos merkt op dat het helemaal de
verkeerde kant uitgaat, als je jezelf
op de kop geeft. „Het valt waar
schijnlijk niet mee, maar je moet pro-
Goos Westerlaken
beren vriendelijk voor jezelf te blijven
als je merkt dat je iets bent vergeten.
Als je er niet ontspannen op kunt
reageren, maak je het jezelf ver
schrikkelijk moeilijk. Je moet jezelf
niet afstraffen, maar troosten. Bij
voorbeeld door het geven van een
complimentje dat je de moed hebt
gehad om naar deze cursus te ko
men. Hoe ontspannener je dingen die
je vergeet benaderd, hoe beter het
gaat."
Een andere cursiste, die na een ope
ratie aan vergeetachtigheid is gaan
lijden, vertelt iets dat haar onlangs
overkwam. „Een tijdje geleden had
den we mijn schoonmoeder op be
zoek. Ze kwam bij ons haar
verjaardag vieren. De afspraak luidde
dat ze voor het eten weer zou ver
trekken. Terwijl ik wat bezoek uitlaat,
hoor ik half en half dat ze niet weg
gaat, maar mee blijft eten. Ik loop
nog even de tuin in om wat planten
te begieten en vergeet blijkbaar
prompt dat de afspraken veranderd
zijn. Als er nog wat buren komen om
haar te feliciteren, vertel ik rustig dat
mijn schoonmoeder al weer naar huis
is. En dat terwijl ze nota bene nog
gewoon in de kamer zit. Tja. Op zo'n
moment denk je wel dat het toch
niet erger moet worden."
Knoppen
Het gesprek komt op veranderingen,
op plotselinge wendingen die het ge
heugen beïnvloeden of zelfs blokke
ren. Een deelnemer vertelt grote
moeite te hebben met de invoering
van de computer in het bedrijf waar
hij werkt. „Op zo'n moment denk je,
oh god. Moet ik daarmee omgaan?
Dat leer ik nooit meer. Alles is nieuw
en onbegrijpelijk. Daar loop je dan
volkomen op stuk."
Een mevrouw vertelt hetzelfde gevoel
te hebben bij een onlangs verkregen
stereo-apparaat. Een cadeautje van
haar zoon. „Hij heeft me wel verteld
waar al die knopjes voor dienen,
maar terwijl hij het uitlegt, denk ik al:
dat onthoud ik toch niet. Het gevolg
is dat het apparaat nog steeds onge
bruikt in de kamer staat. Ik weet niet
hoe ik er geluid uit moet krijgen. Het
eind van het liedje zal wel zijn dat hij
naar mijn zoon teruggaat."
De cursisten spreken hun verwonde
ring er over uit dat de jongere gene
ratie schijnbaar moeiteloos in de
veranderingen meegaat. „Mijn klein
zoon heeft met knopjes geen enkel
probleem. Hij weet precies waar ze
voor dienen," merkt iemand op.
Tempo
Dat het op hoge leeftijd moeilijker
wordt geheel nieuwe informatie op te
nemen, wordt door iedereen erkend.
Aanpassing van je tempo en alleen
datgene wat voor jou de moeite van
het onthouden waard is, in je geheu
gen prenten, kan helpen. „Als je wer
kelijk wilt weten hoe die stereo
werkt, zul je er bij de uitleg ontspan
nen tegenover moeten staan, anders
is de kans dat je de uitleg onthoudt
al bij voorbaat verkeken," geeft Goos
mee. Een 74-jarige mevrouw vertelt
dat opschrijven ook heel goed kan
helpen.
Goos vertelt dat lang niet alle vor
men van vergeetachtigheid toege
schreven moeten worden aan
ouderdom. „Het is ook een gevolg
van teveel aan je hoofd hebben. Dat
je het zo druk hebt, dat je de dingen
niet bij kunt houden. Vergeetachtig
heid kan ook opkomen na het overlij
den van een dierbaar iemand of als
je iemand die zichzelf niet goed meer
kan verzorgen, achterna loopt. Je
kunt je in dit soort gevallen nergens
goed op concentreren. Als de situatie
verandert, verdwijnt de vergeetach
tigheid in de meeste gevallen ook."
Opluchting
Dit wordt herkend. Eén mevrouw ver
telt het afgelopen jaar zo druk met
het verzorgen van iemand te zijn ge
weest, dat ze nergens anders meer
aan toe kwam. „Om die reden ben ik
ook hier," vertelt ze na afloop. „Het
is een enorme opluchting voor me
om te weten dat mijn vergeetachtig
heid een gevolg is van de omstandig
heden waar ik in verkeer." Een
andere mevrouw vertelt door haar
vergeetachtigheid dodelijk ongerust
te zijn geworden. „Het beeld van de
mentie hing als een zwaard boven
mijn hoofd. Het is een enorme steun
te weten dat er anderen zijn die met
dezelfde problemen worstelen. Ik heb
mezelf echt moeten overwinnen om
me voor deze cursus op te geven,
maar ik ben verschrikkelijk blij dat ik
het heb gedaan. Ik heb enorm veel
geleerd. Mijn vergeetachtigheid is
flink verminderd. Ik weet nu dat ik er
zelf iets aan kan doen. En hoe dat
het beste kan."
Een andere cursiste merkt op dat het
wel hard werken is. „Maar het is de
moeite dubbel en dwars waard, want
je merkt al snel verschil. Het „koppe
len" of „verbinden" om beter te kun
nen onthouden, heb ik vroeger nooit
gedaan. Maar het is wel iets waar ik
heel veel baat bij heb. Als er een
vervolg-cursus zou bestaan, gaf ik
me direct weer op."
De cursus geheugentraining
wordt georganiseerd door de
Stichting Welzijn Ouderen Texel
in samenwerking met de
volwassenen-educatie. Tijdens
10 bijeenkomsten wordt ge
werkt aan het activeren van
het geheugen en worden advie
zen verstrekt om zaken beter
te kunnen onthouden. De trai
ning wordt verzorgd door Goos
Westerlaken. In september gaat
er weer een nieuwe cursus van
start. Belangstellenden (van 55
jaar en ouder) kunnen zich op
geven bij dienstencentrum De
Buureton, tel. 12696.
sektiebestuur heeft een selectie
naakt. Teso wil geen extra afvaar
ten op dinsdag, zaterdag, zon-
feestdagen, dus dat beperkt de
gelijkheid al enigszins. Men heeft
azen voor een zo breed en geva-
rd mogelijk aanbod, in de hoop
de voor een extra afvaart nodige
personen zich hiervoor inderdaad
'melden.
middel van het invullen van de
itelbon kan men zich inschrijven
één, meerdere of alle voorstellin-
:r biedt de sectie Kunst, Kul
len Hobby van de Stichting On
sleuning Welzijnswerk Texelaars
mogelijkheid om enkele avond-
istellingen van Helderse schouw-
g De Kampanje bij te wonen,
het laten varen van een extra
st, Er moet echter een keuze wor-
gemaakt uit het totale aanbod.
gen. Deze bon moet uiterlijk maan
dag 9 juli worden ingeleverd bij de
administratie in d'Ouwe Ulo (ingang
aan de Wilhelminalaan) of worden
opgestuurd naar Postbus 143, 1790
AC Den Burg.
Hoe eerder de bestelling wordt inge
leverd, hoe meer kans men heeft op
een kaartje. Er wordt bericht gegeven
wanneer de bestelde kaarten kunnen
worden afgehaald.
De avondvoorstellingen beginnen op
20.15 uur (foyer open om 19.30 uur).
Men kan dus met de boot van 19.05
naar Den Helder. De extra boot terug
naar het eiland vertrekt zo'n twintig
minuten na het eind van de voorstel
ling. Voor busvervoer van de schouw
burg naar de boot wordt gezorgd.
Gekozen kan worden uit onderstaan
de voorstellingen:
1. Donderdag 18 oktober „Sweet
Charity", musical met onder andere
Simone Kleinsma (ƒ40,-).
2. Donderdag 25 oktober „Mosterd
na de maaltijd", toneel-komedie met
John Leddy en Nelleke Burg [f25,-).
3. Donderdag 22 november „Magnifi
cent 7", muziek om te horen, te zien
en te lachen met Henny Vrienten,
Fay Lovski, Joost Belinfante en Jan
de Hont (ƒ20,-).
4. Donderdag 29 november „Het
koekoeksnest", toneel met Peter Fa-
ber en Petra Laseur (ƒ22,50).
5. Vrijdag 21 december „Elke-avond-
toch-anders-show", cabareth met
Seth Gaaikema (ƒ25,-).
6. Vrijdag 8 februari Adele Bloemen-
daal met haar nieuwe personelitys-
how (ƒ27,50).
7. Vrijdag 8 maart „Cinderella", ballet
door het Koninklijk Ballet van Vlaan
deren (ƒ40,-).
8. Donderdag 4 april „Orpheus in der
Unterwelt", jubileumuitvoering van de
Hoofdstadoperette (ƒ35,-).
9. Vrijdag 26 april BZN (ƒ40,-).
Reductie: jongeren tot en met 25
jaar kunnen een CJP ƒ15,- per jaar
krijgen bij het Buro Culturele Zaken.
Bejaarden kunnen voor ƒ7,- op de af
deling bevolking een Pas 65 krijgen.
Beide kaarten geven (meestal) recht
op reducties.
BESTELFORMULIER uiterlijk 9 juli 1990 inleveren bij
d' Ouwe Ulo, ingang Wilhelminalaan, of opsturen naar: KKH,
postbus 143, 1790 AC Den Burg.
Naam:
Adres:
Telefoonnummer:
Handtekening:
voorstelling
nr- datum
omschrijving
aantal kaarten
normaal/CJP-pas65
De kans is groot dat ook de bloem
bollentelers op Texel de komende
maanden te kampen krijgen met ern
stig gebrek aan seizoenkrachten. De
afgelopen jaren was het aanwerven
van voldoende mensen al een pro
bleem omdat het bollenseizoen
steeds vroeger begint (met name
door de introductie van vroege lelie
soorten). Omdat het toeristensei
zoen dan nog niet is afgelopen,
levert die sector nog niet de seizoen
werklozen waaruit het arbeidsbureau
kan putten om de bollentelers van
dienst te zijn. Vorig jaar konden
mensen uit Polen nog worden inge
zet, maar dat is voorbij omdat voor
Polen en andere Oost-Europeanen
geen tewerkstellingsvergunningen
meer worden verstrekt.
In het vorige seizoen waren er in de
bollen op Texel zo'n 180 vacatures.
Die konden voor het grootste deel
door het arbeidsbureau worden ver
vuld, waarbij 32 Polen werden
ingezet.
Dit jaar wordt het dus moeilijker, niet
alleen op Texel maar ook elders in de
provincie. De arbeidsbureau's gaan
zich daarom bijzonder inspannen om
werklozen ertoe te bewegen in de
bollen te gaan werken. Daartoe is het
Bemiddelingsproject Bloembollen
Noordelijk Zandgebied, kortweg „Bol
werk", in het leven geroepen. Pro
jectleider is de aan het
Arbeidsbureau Den Burg verbonden
J.A. Kuijper.
Contract
„Bolwerk" zal zich met extra geld en
in samenwerking met de landbouwor
ganisaties inspannen om aan de
vraag naar seizoenkrachten te vol
doen. Bolwerk gaat daartoe met
werkgevers leveringscontracten aan.
Zo'n contract houdt in dat de werk
gever zich verplicht een bepaald aan
tal mensen aan te nemen en dat
Bolwerk er garant voor staat dat die
mensen er inderdaad komen. Verder
is een „bindingspremie" ingevoerd
om verandering te brengen in het feit
dat de meeste werklozen weinig voe
len voor werk in de bollen. Mensen
die langer dan een jaar werkloos zijn
en werk aanvaarden in de bollensec
tor krijgen na twee maanden een
premie van f700,- en voor elke
maand extra (tot een maximum van
zes maanden) telkens f350,-.
Voorwaarden
Bolwerk bemiddelt uitsluitend als
werkgevers een arbeidsovereenkomst
aanbieden volgens de geldende CAO
voor de duur van minstens twee
maanden. Geïnteresseerde werkge
vers kunnen zich aanmelden bij Bol-,
werk door het indienen van een
vacatureformulier. Belangrijk is dat dit
13 weken vóór de aanvang van de
werkzaamheden gebeurt. Die periode
is nodig omdat er gelegenheid moet
zijn om mensen uit andere EG-landen
te halen als in Nederland zelf onvol
doende mensen beschikbaar zijn.
Daarom moet op het formulier ook
Voor de veertiende maal houdt hand
boogschietvereniging De Eiland-
schutters" het jaarlijkse
„Texelronde" toernooi. Dit gebeurt
zondag vanaf 10.30 uur op de speel
weide aan de Ploegelanderweg.
Tijdens de „Texelronde" wordt ge
schoten op een 25 en een 35 meter
baan op 60 centimeter blazoenen,
stramiteplaten en houtdoelstellingen.
Men schiet volgens een drie pijl
systeem en per afstand mag men 30
pijlen gebruiken, voorafgegaan door
zes proefpijlen.
Aan deze wedstrijd doen niet alleen
de leden van de Eilandschutters mee,
maar ook mensen van de overkant.
Tot nu toe hebben zich al zo'n 45
schutters aangemeld, zodat in De
Dennen in ieder geval heel wat pijlen
zullen vliegen. Niemand hoeft zich
daar overigens zorgen over te maken:
Bij de Texelse politie zijn een handvol
reacties binnengekomen over de vijf
buitenlandse mannen die deze maand
enkele Texelse banken voor een slor
dige ƒ50.000,- hebben opgelicht. De
oplichters zijn vermoedelijk gesigna
leerd in gelegenheden in De Koog en
Den Burg. Ze zijn nog steeds voor
tvluchtig.
direct worden vermeld óf men even
tueel mensen uit EG-lidstaten wenst.
De werkgever moet dan wel voor
huisvesting zorgen. Als de wergever
aan alle voorwaarden heeft voldaan
en Bolwerk zou er niet in slagen in
Nederland of andere EG-staten sei
zoenkrachten te vinden, dan zal de
mogelijkheid worden geboden om te
werkstellingsvergunningen aan te vra
gen voor onderdanen van landen die
niet tot de EG behoren. Die mogelijk
heid staat echter alleen open voor
werkgevers die de termijn van 13 we
ken in acht hebben genomen en zelf
hebben gepoogd om aan mensen te
komen.
Meer informatie kan men verkrijgen
bij projectleider J.A. Kuijper, bereik
baar op het Arbeidsbureau in Den
Burg (tel. 14047) of op het project
bureau in Schagen, Dorpen 22, tele
foon 02240-17057.
er wordt goed op gelet dat zich geen
toeschouwers in het schootsveld be
vinden.
Voor het vervoer van de deelnemers
van de overkant wordt een busje ge
regeld, zodat men de auto in Den
Helder kan laten staan.
De Eilandschutters hebben zelf afge
lopen jaar aanzienlijke ledenwinst ge
boekt. Dat is te merken aan de eigen
clubcompetitie, waaraan ook een
groot aantal jeugdleden meedoen. I
Het resultaat van de maandag 11 ju
ni gehouden inzameling van klein
chemisch afval is tegengevallen:
slechts 690 kilo werd aangeleverd
door 92 personen. Dit komt mede
doordat niet alle inzamelpunten wer
den afgegaan.
De Ecocar werd bemand door nieuwe
chauffeurs, die niet bekend waren
met de route. Afspraak was dat in
zo'n geval iemand van gemeente
Texel mee zou rijden, om ervan verze
kerd te zijn dat er geen punten wor
den overgeslagen. De gemeente werd
echter pas op de dag zelf om 15.00
uur in kennis gesteld van het feit dat I
de chauffeurs nog niet eerder op het
eiland waren geweest. Toen was het
al te laat.
•Geslaagd. Maaike Boerhorst uit Den
Burg is geslaagd voor de opleiding
voor MDGO/AB (Middelbaar Diensten
en Gezondheids Onderwijs, richting
Activiteiten Begeleiding) aan „De
Horne" te Den Hoorn.
i
Geslaagd. Marleen Bakker (van
„Sint Anna") slaagde te Groningen
voor de opleiding HBO jeugdwel-
zijnswerk.
