n
l
Hans Eelman vindt weer
wrak bij Razende Bol
Raadsleden akkoord met
aankoop „Elzenhof"
Engelse schoener met kostbare lading
\sser college
)ekeek Texel
iek
jndcompetitie volleybal
oster Gyvo
Dartcompetitie weer
van start
Voetbalprogramma
MAB motorcrossweekend
Kookcursus voor mannen
van 55 jaar en ouder
Conditietraining
Den Hoorn
IOERDAG
13 SEPTEMBER 1990
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
„jj: Mannen:
;0 u. DGM-St.Woude Bremakker2
ju, BCT Sp.-Bremakker 2 DGM
14 u. Teso-Paal 9 BCT Sp.
(3 u. Eelman-Bestuur Paal 9
du Gr. Slock-RWS Eelman
ju. Graaf Sp.-Cocky's Gr. Slock
B' vrouwen en gemengd:
lO u. De Vlier-Visser b. NIOZ
ju. De Rival-NIOZ-De Vlier
ju ACS-Wiersma A. De Rival
[3u. St. Jan-Moerbeek NBC
Ou LenR-NBC Moerbeek
ju Bremakker 1-Kobeko RWS
C: Vrouwen:
Ou. Ass.Bremer-Question
Meermarkt
2.u Sportshop-Meermarkt Ass. Br.
4 u. 7 Prov.-Haarstudio Sportshop
l3u. Klif 23-Westerlaken 7 Prov.
Ou Mantje Sp.-LeydekkersKlif 23
ju. Durper Drup-Zegel M. Mantje
jstrijdleiding: Rinus en Ilse tele-
13805.
ndag beginnen de activiteiten
de gymvereniging Gyvo weer in
lapsnol te De Koog. Het rooster
i-19.15 u. Volleybal meisjes v.o.
>•20.15 u. Volleybal dames
dag:
314.45 u. damesgym
5-16.15 u. peuters en kleuters
47.15 u. groep 3 en 4
18.15 u. groep 5 en 6
19.15 u. groep 7 en 8
m
urn
Hans Eelman toont de leitjes die hij uit het wrak naar boven heeft gehaald
het kader van de vernieuwde
xtacten die Texel onderhoudt
et Assen, bracht het college
m B en W van de Drentse
nfdstad dinsdag een bezoek
ons eiland. Het gezelschap
■stond uit burgemeester mr
IV Masman, de vier wethou-
irs H. Blaauwbroek Sj. Kre
et, G.D. Renkema, G.J.
eland alsmede gemeentese-
etaris Ir J. de Lang. Het ge
lschap kwam met de boot
in 10.35 uur en werd opge-
xht door het voltallige Texel-
college en secretaris Piet
xn. Allereerst werd een be
uk gebracht aan het NIOZ. In
:t auditorium vertelde analist
hert Kok aan de hand van
s's over de wetenschappelijke
liviteiten die in en vanuit dit
sanografisch instituut wor-
ïi bedreven, waarna een
ndgang werd gemaakt langs
diverse afdelingen. Met het
is/e van Robert Aris van Bo-
n maakten de Texelse en de
tntse bestuurders een ron-
t die onderbroken werd in
kantiecentrum De Krim. Di-
cteur Martin Warnaar vertelde
de wijze waarop dit cen-
tot stand is gekomen,
interessant was voor de
igeleden uit Assen, omdat
atie ook in Drente een
laansbron van toenemende
Ikenis is. In het restaurant
De Krim werd ook gege-
waarna de rondrit langs de
Ikant van Texel werd ver-
I, totdat het gezelschap op
boot van 17.05 werd gezet
de terugreis.
Hulpstrandvonder Hans Eelman heeft ten noorden van de Razen
de Bol een scheepswrak gevonden. Waarschijnlijk is het de „Mary
Emma", een Engelse schoener, die in 1885 is vergaan. De lading
bestaat uit leien, materiaal dat gebruikt wordt voor dakbedekking
van o.a. kerken. Eelman heeft het wrak bij de burgemeester ge
meld en wacht op nadere instructies. Als bewijs van zijn vondst
heeft hij enige leien aan land gebracht.
Hans Eelman trekt er regelmatig op
uit met zijn schepen en bemanning.
Steeds is hij op zoek naar wrakken
en andere zaken, die verborgen lig
gen op de bodem van de zee. Wat
aanvankelijk begon als een hobby is
uitgemond in een volwaardig duik
en bergingsbedrijf. In zijn werkplaats
op het industrieterrein in Oudeschild
vertelt hij over zijn laatste vondst en
niet zonder trots laat hij de opgedo
ken leien zien.
Ten noorden van de Razende Bol lig
gen de Haaksgronden. De Noorder-
haaks is een zeer onrustig gedeelte
hiervan. Bijna altijd is er een ruwe
noordwestelijke deining die zijn oor
sprong bij Groenland vindt. Er ont
staat een situatie die vergelijkbaar is
met de branding zoals die vanaf het
strand zichtbaar is. Hierdoor is het
voor Hans Eelman slechts een paar
dagen per jaar mogelijk deze gronden
te verkennen. In mei 1989 waren er
een paar van die rustige dagen en
wilde Eelman op een hem bekende
plaats een zestal wrakken onderzoe
ken. Verder dan vier kwam hij echter
niet. Toen het weer het een paar we
ken geleden toeliet en het zicht on
der water ter plaatse 2 1/2 meter
was leek de tijd rijp voor een nader
onderzoek naar de twee resterende
wrakken. De eerste duik was gelijk
prijs ondanks dat wrak 5 (tijdelijk?)
onder het zand verdwenen bleek te
zijn. De contouren van een ander
schip waren echter duidelijk zicht
baar. De top van het schip lag vijf
meter van de bodem. Omdat 3 1/2
meter van de romp in de slijtgeul van
de zeebodem lag was slechts 1 1/2
meter goed zichtbaar. Terwijl Eelman
het schip nader onderzocht hield
schipper Arie van der Vis boven wa
ter de zaak in de gaten. Eelman
kwam boven water met een gedeelte
van de lading van het gevonden
schip: Een vierhonderd platte leien
die voornamelijk gebruikt worden als
dakbedekking voor kerken. Na de
succesvolle tocht naar de Noorder-
haaks ging Eelman een aantal zaken
combineren. Het was hem bekend
dat vissersschepen op die plaats hun
netten uitwierpen en die kapot weer
binnenhaalden. Eelman: „Ik ging in
formeren bij Roel Donker in Den Hel
der. Deze man is van onschatbare
waarde voor duiker en zeeman. Hij
heeft in zijn computer een register
met 20.000 scheepswrakken exact
gelokaliseerd en met, voor zover be
kend, alle gegevens over tonnage, be
manning, lading, naam en land van
herkomst. Daaruit bleek dat op de
plek waar ik gedoken had een Engel
se schoener op acht februari 1885
vergaan was. Aan boord waren naast
kapitein Harrison, vier bemanningsle
den en een lading met leien." Hans
Eelman wist dat een duiker al eens
een houten schip met een lading lei
en gevonden had. De man dook in
opdracht van een kottervisser, die al
een paar keer zijn net op die plek
had stukgevaren. De duiker wilde na
tuurlijk niet zeggen waar de plek van
de vondst was, conform de gebrui
ken in dat wereldje. Tijdens één van
zijn wandelingen over de Razende Bol
die Eelman in zijn functie van
hulpstrandvonder regelmatig maakt,
vond hij eenzelfde leitje als hij nu op
gedoken heeft. Hij combineerde al
deze feiten en ging met schipper van
der Vis en zijn schip de Phileas Fogg
op zoek. Met behulp van sonar von
den zij al snel een spoor en de eerste
foto toont de Asser en
Ise gemeentebestuurders
lerend naar Albert Kok in
I NlOZ-auditorium.
de beste duik was raak. Een knappe
prestatie omdat er op de Noorder-
haaks wel 500 wrakken liggen.
Bekend schip?
Eelman zegt bijna met zekerheid te
weten dat het om de „Mary Emma"
gaat, een Engelse schoener van 30
ton. Het zeilschip is van hout en kan,
indien volgeladen, wel 50 ton lading
hebben. Het schip heeft typisch En
gelse kenmerken. „Dat kon ik zien
aan de bouw, het bronzen beslag van
het roer en de bronzen roerspil, waar
van ik er gelijk ook maar één meege
nomen heb als bewijs. Bij nader
onderzoek van het wrak zal ik wel
wat inventaris vinden en misschien
een vermelding van de naam van het
schip", aldus Eelman. De lading leien
duidt er eveneens op dat het een En
gels schip is. „Dat zeker," zegt Eel
man, „want lei komt uit de leigroeven
in
Engeland en dit schip was met de la
ding op weg naar Bremen in Duits
land. Er kunnen wel 10 van die
schepen met zulke lading in deze
buurt vergaan zijn en dus is nog niet
voor 100% zeker of het hier om de
„Mary Emma" gaat." Ter vergelijking:
Op de Eierlandsche gronden liggen
wel 20 wrakken met steenkool als la
ding omdat er toen een „steenkool
route" over deze gronden liep.
Melding
Hans Eelman meldde de vondst on
middellijk aan bij de hoofdstrandvon
der van Texel, burgemeester
Schipper. De plicht van de vonder is
om de rechtmatige eigenaar op te
sporen van het door Eelman gevon
den wrak. Hij heeft twee maanden
de tijd om dit uit te zoeken en aan te
melden. Het is dan aan de eigenaar
het wrak te lichten of de lading uit
het schip te halen. Na aftrek van
kosten en vindersloon is de op
brengst voor de eigenaar. In dit geval
is nog niet duidelijk wat er met het
wrak gebeuren gaat. Informatie bij de
heer Schipper leerde dat, omdat het
wrak ouder is dan vijftig jaar, het cul
turele en/of historische waarde kan
hebben. In dat geval kan het wrak
worden toegewezen aan het ministe
rie van WVC, die het dan nader gaat
onderzoeken. Binnen enkele weken
geeft het ministerie uitsluitsel aan de
burgemeester of zij van dat recht ge
bruik maakt. Hans Eelman vindt dat
geen probleem omdat zijn schip Phi
leas Fogg voor WVC werkt en hij dan
ook zeer nauw bij het bergen betrok-
Na het succes van de competitie van
vorig jaar wordt er in het laatste
weekend van oktober gestart met
een nieuwe serie dartwedstrijden. Af
gelopen jaar dedenl zeven teams mee
aan de competitie. De organisatoren
hopen dit jaar op meer teams. Nieu
we teams kunnen zich tot 10 oktober
opgeven bij Arie Eelman, telefoon
12924, Jan Duinker, telefoon 10240,
Een team moet bestaan uit drie spe
lers. De speltypen die worden
gespeeld zijn: 301 double, 501 single
en Tac-Tic tussen de complete teams.
Het inschrijfgeld bedraagt 730,— per
team. De speelavond is weer net als
afgelopen jaar op vrijdag. Voor verde
re inlichtingen: Arie Eelman of Jan
Duinker.
De raad ging dinsdagavond na enige
discussie akkoord met de aankoop
van boerderij „Elzenhof" aan de Pij-
persdijk. De aankoop (f426.500,-) is
nodig om het agrarisch bedrijf van
een aardbeienkweker te kunnen ver
plaatsen. Op een gedeelte van de
grond van de kweker wordt binnen
kort een noodontsluiting naar de
Mars gerealiseerd. Een ander deel
zal worden gebruikt voor woning
bouw. Om de gang van zaken niet te
stagneren (1 oktober staat een af
spraak bij de notaris gepland) was
een besluit dinsdagavond harde
noodzaak.
De raadsleden toonden zich ontsticht
over het feit dat zij ter elfer ure over
de aankoop van Elzenhof werden in
gelicht. Bovendien was de toelichting
op het pre advies volgens hen sum
mier en onvolledig. Eén en ander had
bij veel raadsleden de gedachte doen
opkomen dat de gemeente op een
verschrikkelijke manier het schip
inging.
Forse prijs
Gerbrand Poster (Texels Belang) vond
dat er een forse prijs voor de ver
ken wordt. Als het schip indertijd
verzekerd was en er na de ramp ver
zekeringspenningen zijn uitgekeerd
aan de eigenaar, kan er sprake zijn
van „abandonering" van het wrak. In
dat geval worden de eigendomsrech
ten van het schip overgedragen aan
de verzekeringsmaatschappij. Als de
maatschappij nog bestaat kan die
rechten laten gelden op het wrak als
WVC geen gebruik maakt van de
mogelijkheden. Omdat lei ook in deze
tijd nog een kostbaar materiaal is
blijft Hans Eelman de zaak met bij
zondere belangstelling volgen. Wat er
ook gebeurt met het wrak, hij blijft
partij in de zaak: „Ik ben naast von
der ook duiker, maar ook berger. Als
WVC wat wil, gebruiken ze mij en
mijn schip, als de burgemeester of
een andere eigenaar wat wil, kan ik
het wrak bergen of de lading boven
water halen. In al deze gevallen is
het voor mij niet alleen financieel
aantrekkelijk, ik vind het ook machtig
interessant om van begin tot eind bij
deze zaak betrokken te zijn."
Tenslotte merkt hij nog op dat er de
laatste tijd veel is gevonden in door
hem opgedoken wrakken. WVC vond
in het wrak van de „Maria", indertijd
gevonden in het Scheurrak, een paar
zeilen. De zeilen waren nog in origi
nele staat en lagen keurig opgevou
wen in het ruim van het schip. Het
zijn de oudste zeilen ooit ter wereld
gevonden. Het schip dateert namelijk
van 1580. Ook deze vondst werd ge
daan met behulp van de Phileas
Fogg, het schip van Hans Eelman dat
hij aan WVC verhuurt.
Zaterdag 15 september:
KNVB afdeling Noord-Holland:
Junioren:
Oosterend Al-Berdos A2 13.30 u.
DTS B1-Texel B1 14.30 u.
SVAP B1-Texel B2 14.30 u.
ZAP B2-ZDH B1 14.30 u.
Texel C1-JVC C2 13.30 u.
BKC Cl-Tex. Boys C1 14.00 u.
Texel C2-Oosterend C1 12.45 u.
Pupillen:
Texel D1-Oosterend D1 12.00 u.
Tex. Boys D2-de Koog D1 12.00 u.
Texel D2-Oosterend D2 12.00 u.
Tex. Boys Dl vrij
Tex. Boys E1-Texel E2 11.00 u.
Texel E1-Tex. Boys E2 11.00 u.
SVC El-De Koog E1 11.00 u.
Oosterend El-Oosterend E2 11.00 u.
Tex.Boys F1-SVC F1 10.00 u.
SVC F2-Texel F1 10.00 u.
Texel F2-ZDH F1 10.00 u.
Tex. Boys F1-De koog F1 10.00 u.
Zondag 16 september:
KNVB
Texel-SVW 14.00 u.
KNVB Afdeling Noordholland:
Flevo-Tex. Boys 14.00 u.
Hauwert-Oosterend 14.00 u.
ZTS-ZDH 14,30 u.
Knollendam-De Koog 14.00 u.
Flamingo's 2-Texel 2 11.00 u.
Winkel 2-Texel 3 14.00 u.
JVC 4-Tex. Boys 2 14.00 u.
Petten 2-Oosterend 2 14.00 u.
De Koog 2-Succes 5 afgelast
Tex. Boys 3-JVC 5 14.00 u.
Texel 4-Hollandia T. 5 11.30 u.
Junioren:
Helder A2-Tex. Boys Al 12.00 u.
Dames:
Tex. Boys-Duinranders 14.00 u.
JVC 2-De Koog 14.00 u.
Recreatie:
Tex. Boys-Oosterend 10.30 u.
ZDH-De Cocksdorp 10.30 u.
De Koog-Texel afgelast
plaatsing van het bedrijf moest wor
den neergeteld. Ook Peter Bakker
(Groen Links) vertelde die mening
aanvankelijk te zijn toegedaan, maar
bestudering van het taxatierapport
had hem van gedachten doen veran
deren. Gerard Van der Kooi (PvdA) en
Bakker hadden om misverstanden te
voorkomen in dit geval graag een
taxatie-rapport bijgevoegd willen zien.
„Dit om de eerste schrik die bij velen
in eerste instantie toeslag, weg te
nemen." Ook wethouder Tërpstra
noemde het uiteindelijke onderhande
lingsresultaat alleszins redelijk.
Hij deelde voorts mee, naar aanlei
ding van een vraag van Cees Hin
(CDA), dat het aankoopbedrag van
de grond van de aardbeienkweker is
verwerkt in de hele exploitatieopzet
van de Mars. „In het exploitatieplan
zit een post van 5 procent onvoor
zien en die behoeft voor deze aan
koop niet te worden gebruikt. Wat
dat betreft ziet het er goed uit."
Alvorens een besluit te nemen werd
de vergadering op verzoek van Ger
brand Poster kort geschorst. Na af-
loopstelde hij „na kort
fractie-overleg" nog steeds van me
ning te zijn dat de zaak weinig ele
gant was verlopen. Het voorstel werd
vervolgens zonder in stemming te zijn
gebracht, aangenomen.
Toen de Texelse motorcrossers eind
vorig jaar gast waren van de motor
club MTTK in Assen en daar een
schitterend weekend beleefden,
werd uiteraard het idee geopperd
van een tegenbezoek. De bekende
barrières, de bootreis en de kosten
daarvan, moesten worden overwon
nen maar dit weekend komen er dan
toch zo'n 20 crossers naar ons
eiland om de vorig jaar geworpen
handschoen op te rapen.
Het betreft hier uitsluitend crossers
van het niveau recreatierijders, dat
zijn crossers zonder nationaal- of in
ternationaal startbewijs. Er zal wor
den gereden in de bekende klassen,
aangevuld met een naar Texelse be
grippen unieke zijspanklasse. Er heb
ben zich vijf combinaties aangemeld.
Hoewel er niet meer gereden wordt
met zware viertaktmotoren blijft deze
klassse toch altijd nog een lust voor
het oog. Kent de zijspanklasse geen
Texelse deelnemers, in de soloklassen
zijn er genoeg die erop gebrand
zijn,het de gasten moeilijk te maken.
Ronald Zijm is torenhoog favoriet
voor de jeugdklasse 125 cc. Bij de
senioren 125 cc zal Remco de Beer
erop gebrand zijn te bewijzen dat zijn
nederlaag van twee weken terug te
gen Kees Pol toeval was. Nico Bakker
is, mits voldoende hersteld van een
sleutelbeenbreuk, altijd een geduchte
tegenstander in de 250 cc klasse.
Op zaterdag hebben de gasten gele
genheid om uitgebreid te trainen
voordat om 14.00 uur de wedstrijden
beginnen. De wedstrijden tellen mee
voor het MAB-clubkampioenschap en
voor het totaalklassement.
Op zondagmiddag wordt het pro
gramma om 14.00 uur hervat met
wedstrijden die uitsluitend meetellen
voor het totaalklassement. Het week
end wordt afgesloten met een prijs
uitreiking.
De Stichting Welzijn Ouderen Texel
organiseert weer een kookcursus
voor mannen. De leeftijdsgrens voor
deelname aan deze cursus is gesteld
op 55 jaar. Deze cursus is van be
lang voor het langer zelfstandig func
tioneren in eigen woonomgeving. Het
komt ook nu nog te veel voor, dat
mannen alléén voor de huishoudelijke
taken komen te staan en de kook
kunst niet onder de knie hebben.
Veel mannen hebben de afgelopen
vijf jaar de kookcursussen met groot
plezier gevolgd. Naast het leren ko
ken staan ook de gezelligheid en het
samenwerken centraal. De cursus
start in de week van 21 oktober. Me
vrouw Schipper-Koopstra is de do
cente. Kosten voor acht lessen:
725,—; Opgave voor deze cursus:
Henk Snijders, tel. 12696. Bij vol
doende belangstelling wordt op
maandag 1 oktober om 14.00 uur
voorlichting gegeven over de cursus
in Dienstencentrum De Buureton,
Molenstraat 2, Den Burg.
De ZDH-afdeling gymnastiek start op
18 september .a.s een cursus condi
tietraining voor dames en heren. De
cursus bestaat uit 13 lessen op dins
dagavond van 19.30-20.30 uur en
vindt plaats in de Jan Drijverschool
te Den Hoorn. De cursus kost
742,25 en staat onder leiding van
Annemarie de Vreugt-Nijkoops. Inlich
tingen: Altine Nijdam, telefoon
19672.
