,Aan foutjes erger me, I ziet de klant het niet" I Joop Kramer: al veertig jaar „druk werk" Laatste zand ligt erop - onsclub Werkloosheid weer gestegen Reclame op Radio Texel binnenkort toegestaan Laksporen Plan voor oesters in het PEN-bassin NSDAG 27 NOVEMBER 1990 TEXELSE COURANT PAGINA 5 ij stamt nog uit het loden tijdperk", maar niet alleen de letter- ik aan de wand in zijn huiskamer herinnert aan dat verleden, ok de toewijding en het „ouderwetse" vakmanschap waarmee vkker Joop Kramer (54) in de moderne jaren negentig zijn be- iep uitoefent, zijn hiervoor aanwijzingen. Vandaag viert Joop, die in zijn hart nimmer een moordkuil maakt en altijd in is voor een ■apje, het feit dat hij veertig jaar in dienst is bij drukkerij/uitgeve- Langeveld de Rooy. Joop de plaats van de loden letters te vinden Verder kreeg hij onderwijs in het tekenen en ontwerpen van let ters. De grondbeginselen zijn nog ge lijk, maar veel vaktheorie is inmiddels door de technische ontwikkelingen achterhaald. „Kleur was indertijd een unicum. Nu kun je haast niet zon der", zegt Joop ter illustratie. In pastei „Toen werd ook van je verwacht dat je alles moest kunnen. In een kleine irenlang had Joop Kramer een be- ngrijk aandeel in de produktie van Texelse Courant, en dat feit al- jn al is reden genoeg voor een in- rview. Als onervaren rrling-handzetter leerde hij aan de renge hand van zijn vader Jan, die istijds chef drukkerij was. de ieepjes van het vak. De jonge Jo- g maakte zich het spiegelschrift ichtig en zette in de loop der jaren Ie duizenden regeltjes ..platte" kst. aangeleverd door TC- dacteuren als Jan de Waal. Arie eet en Harry de Graaf. Sinds de erschakeling van lood op offset, ld jaren zeventig, is Joop drukker heeft hij geen rechtstreekse be- leienis meer met de totstandko- ing van ,,'t Suffertje". Geboorte- rouwkaartjes. entreebewijzen, fol- rs, loterijboekjes en ander han- Isdrukwerk zijn nu zijn specialiteit. kan dol worden om gemakzucht", rtelt hij. „Vroeger is dat er bij mij igeramd. Soms letterlijk, dan kreeg een draai om de oren van mijn va ir. Of als ik bijvoorbeeld niet op ee benen rechtop achter de 'bok' md, kon ik een trap van achteren rwachten." Jertijd verwenste Joop de hardhan- je methoden van zijn vader en leer- sester menigmaal, maar achteraf lurt hij er allerminst om. „Als vader je toch dat je zoon goed terecht mt, misschien ben je daarom wel tra streng. Bovendien was ik toen in speelse, jonge hond, die wel van in geintje hield. Nog steeds trou- ins. Maar goed, in de ogen van in vader deed ik het nooit goed ge- eg. Hij wilde dat de controleur van t leerlingenstelsel geen foutje in t door mij gemaakte drukwerk zou jenkomen." Pakjes bezorgen op kreeg het drukkersberoep met paplepel in gegoten. Al op 13-, ■jarige leeftijd werd hij achter de leidelberg"-pers van vader gezet, at ging spelenderwijs. Er werd niet gevraagd: zou ie het wel kunnen?" En als Joop een middag vrij van school had, ging hij pakjes (drukwerk of boekenl wegbrengen. Toch zag het er eerst naar uit dat hij een andere richting zou inslaan. Op de am bachtsschool in Den Helder leerde Joop voor machinebankwerker. Dat duurde echter niet lang. „Ik had niet veel zin in school. Liever wilde ik iets met mijn handen doen", verklaart Joop. Óp zijn veertiende verruilde hij de schoolbanken voor een baantje in de drukkerij, waar hij nu nog steeds werkt. Hij werd aangenomen voor 52 uur per week. Woensdag en zater dag, de toenmalige verschijningsda gen van de Texelse Courant, werd begonnen om half zes, zodat de kranten voor de abonnees in het bui tengebied nog tijdig op de post kon den. Oude drukkerij De drukkerij bevond zich nog in de voormalige „Franse school" aan de Parkstraat, op de plaats waar nu de meubelzaak van Oosterhof is ge vestigd. Ook de kranteredactie zat daar, maar toen een nieuwe snijma chine werd aangeschaft verhuisde re dacteur Jan de Waal naar de bovenverdieping. Toen Joop zijn intre de deed werkten in de drukkerij vier man: Jan Kramer (chef drukkerij en drukker/zetter), de handzetters Jaap Vlaming en Arie Breet en machine- zetter Gerrit Logman. Later voegde handzetter Rikus Kalis zich weer bij het gezelschap, na een uitstapje naar de drukkerij van Jan Brügemann. Di recteur was Jan van Wijk, vader van de tegenwoordige LenR-directeur. „Ik heb het geboortekaartje van mijn hui dige baas nog gezet", vertelt Joop trots. „De oude Van Wijk was maar wat blij met het feit dat hij een zoon had gekregen, dat weet ik nog goed. Van Wijk was trouwens een fijne baas: goed bij de tijd, oprecht, so ciaal voelend, in voor 'n geintje. Hij was de baas, maar stond niet boven je maar naast je." Als 14-jarige leerling-handzetter ving Joop Kramer: ..Ik heb het geboortekaartje van m'n huidige baas nog gedrukt. Joop ?11,13 per week. „Die getallen vergeet je niet zo gauw." De met hard werken verdiende centen leverde hij thuis in. Moeder gaf hem een riks daalder zakgeld, de rest ging op een spaarbankboekje. „Dat was wel ver standig, want als Joop wat moois zag.... Ik was een gemakkelijke met geld uitgeven. Maar van die riks kon je toen de hele wereld nog kopen. Dat deed ik dus ook." Zijn eerste stap op weg naar volleerd handzetter was het uit het hoofd le ren van „de kast". Blindelings leerde drukkerij moest dat gewoonweg. Te genwoordig is alles veel meer gespe cialiseerd. Voor m'n algemene ontwikkeling was het niet slecht om van alles wat te weten. Bovendien kun je nog eens voor een ander in vallen. Het voordeel van specialisatie is dat je sneller tot een goed resul taat kan komen." Joop leerde het handzetten met val len en opstaan. Het losse zetsel moest in stukken worden opgebon den met een touwtje „Dat moest zó stevig zijn, dat als je het zetsel over de hervormde kerk zou gooien, het onaangetast weer zou landen. Maar in het begin trok ik het touwtje soms zó hard aan, dat het 'in pastei' lag. Oftewel: alles lag uit elkaar, zodat je weer helemaal opnieuw moest begin nen." Hé, doorgaan! Het laat zich raden dat Joop in de begintijd als manusje-van-alles werd ingezet. Behalve leerling-handzetter was hij ook stratenveger, wegbrenger van oud papier en degene die de sta tische electriciteit van papier moest tegengaan (dat verschijnsel trad bij voorbeeld op als de vorst in de lucht zat). „Het rottigste werk was het vouwen van de kranten", vertelt Joop. „Dat mocht de jongste dus doen. Maar je haalde het niet in je hoofd om er wat van te zeggen. De ouderen maakten de dienst uit. Er werd ook op je gelet: hé, doorgaan!" Zijn natuur getrouw kon Joop zich niet altijd beheersen. Op een winter se dag mikte hij eens een sneeuwbal in het gelaat van Gerrit Logman, die zó boos werd dat Joop zich die dag nauwelijks op de drukkerij durfde te vertonen. En ook bakte hij de brave Rikus Kalis eens een poets, door hem sigaren uit eigen binnenzak aan te bieden.... Ruit kapot Eenmaal kreeg Joop de opdracht de ramen van de drukkerij te lappen. Ge wapend met een emmer water en een ragebol ging Joop onvervaard te werk. 'n Beetje te enthousiast zelfs, want bij de eerste de beste poging vloog het kopje waarmee hij het wa ter tegen de ramen gooide, uit zijn handen, dwars door de ruit.... Meteen was het de laatste keer dat ze Joop dit karwei lieten doen. In 1956 behaalde Joop het diploma van het leerlingenstelsel, waardoor het toevoegsel „leerling" eindelijk kon worden geschrapt. Veel profijt hadden de anderen daar nog niet van, want eerst verdween Joop voor achttien maanden in militaire dienst. Toen hij terugkwam was zijn vroegere collega in de drukkerij Arie Breet Jan de Waal opgevolgd als redacteur. Dat was weinig verbazingwekkend, aldus Joop, omdat Breet als enige van het drukkerijpersoneel onder zijn overall keurig een stropdas droeg. Wedstrijdjes De jaren zestig braken aan. Joop trouwde, werd vader en maakte de verhuizing van de drukkerij naar de Warmoesstraat mee. Er tevens werd een tweede zetmachine aangeschaft, zodat Joop naast Jaap Vlaming (die inmiddels Logmans plaats had inge nomen) machinezetter werd. „Dat ging me vlot af. Met Jaap hield ik vaak wedstrijdjes wie het eerst zijn werk af had. Jaap zette de adverten ties en het drukwerk, ik deed de platte tekst van de krant. Helemaal van gevaar ontbloot was dat machi- nezetten trouwens niet, omdat we met lood van 280 graden Celsius werkten." Joop toont bruine vlekjes op de bovenkant van zijn handen. „Als er eens een druppel water in dat lood viel, begon het te sissen en vlogen de spetters in het rond." Beeldschermen De grootste verandering volgde in 1977. Na een ongelukje met de druk pers viel het besluit om, als één van de eerste drukkerijen in Nederland, over te schakelen van lood op offset. Van de ene op de andere dag moesten Joop en collega Jaap achter beeldschermen plaatsnemen. „Zeer intensief", omschrijft Joop deze ver andering. „Je moest vreselijk goed opletten, want het toetsenbord zat heel anders in elkaar dan bij het lood- zetten. Vervelend voor mij was dat de instructies in het engels waren. En op de cursus, die we volgden, werd verondersteld dat je de engelse taal machtig was. Toen onze toenma lige drukker Johan Hoekstra aankon digde dat hij zou vertrekken, bood dat mij de kans zijn plaats over te nemen. Fotozetten was wel mooi, zo als ik het hele grafische beroep mooi vind, maar drukken leek me ook leuk." Variatie Nadat Hoekstra hem een maand had ingewerkt, stond Joop er alleen voor. „In het begin was het wel eens mod deren, dan had ik moeite om de juiste inkt/vocht-dosering te vinden. Soms ging 500 vel papier de mist in, daar schaamde ik me dan voor. Na een tijdje werd het een automatisme en achteraf ben ik er blij om dat ik voor de drukpers heb gekozen. Het werk biedt veel variatie en handwerk: machine instellen, papier snijden, drukken, schoonmaken. Rotklusjes? Ja, die heb je er ook tussen, bijvoor beeld dingen die eigenlijk niet kun nen, zoals met verschillende dikten papier. Dan is Joop wel eens niet aanspreekbaar, maar als het lukt heb ik er des te meer voldoening van." „Mooie klusjes vind ik het vierkleuren-drukwerk. Dat zie je groeien en als het resultaat dan een folder met mooie foto's is.... Het al lermooist is als je er de tijd voor kan nemen en er geen kleine dingen tus sendoor komen." Kwaliteit „Drukken is ook teamwork. Wij druk kers zijn de mensen op het eind, maar het begint al aan de balie, waar de orders worden aangenomen. Om de gemaakte afspraken na te komen, is soms net een wedstrijdje. Ik mag de anderen niet in hun hemd laten staan." Snelheid mag echter nimmer ten koste gaan van kwaliteit, vind Joop. „De kwaliteit moet zo hoog mogelijk zijn, zodat je er zelf voor honderd procent achter staat. Ik erger me als een klein stukje niet goed is, ook al ziet de klant het niet." VERVOLG VAN PAGINA 1 de Texelse afdeling van „De inebloem" werd verblijd. De afde- houdt zich bezig met allerlei acti- iten voor ouderen, eenzamen en jdurig zieken van alle gezindten werkt met elf vrijwillige krachten, fondsverdelingscommissie vond zegenrijke werk een bijdrage van 00,- waard. De cheque werd in /angst genomen door Ans les-ldema. Waterputten bijdrage van f2000,- werd toege- d aan een ontwikkelingsprojekt in Derde Wereld: de aanleg van wa- lutten en andere voorzieningen goed drinkwater te produceren behoeve van een 500 gezinnen inde gemeenschap in Thailand, doel werd aangewezen in het ka- van het North Sea projekt (een lenwerkingsorgaan van Lionsclubs landen rond de Noordzee) dat tel- s een ander ontwikkelingsobjekt gteert en waaraan de Texelse Li- club elk jaar al f250,- bijdraagt, keer was het dus aanzienlijk cheque werd ter hand gesteld van js Moors van de Lionsclub van iringermeer. Dakkapel iet reddingboothuis bij De Cocks- a kampt men met ruimtegebrek, nog nijpender zal worden als het ouw wordt veranderd in verband de komst van een andere red- 3boot. Daarom zal in de thans on- xjtte hoge kap van het gebouw kantoor en radiokamer worden laakt. Via een dakkapel heeft n uitzicht op zee. Het bestaande nanningsverblijf zal worden veran- d in een garderobe. De verbou- '9 zal door vrijwilligers worden jevoerd, die voor de aanschaf van materiaal f3000,-kregen uit de Jfengst van de Lions-veiling. De ;que werd overhandigd aan de he- 'J. Engelvaart, A. Schipper en J. itma van de plaatselijke redding- imissie van de KNZHRM. bedrag van ruim f5123,- werd in ontvangst genomen door Aat Riet veld van de Helderse Lions-club. Het geld is bestemd voor de tot diezelfde club behorende gepensioneerde oog arts C.H. („Nok") van Waveren, die zich met meerdere collega's in het Himalayagebied op vrijwillige basis bezig houdt met oogoperaties. De ar me blinden die anders nooit voor zo'n operatie in aanmerking zouden ko men, leggen vaak enorme afstanden af om zich door de dokters te laten behandelen. In ongeveer 75% van de gevallen is de operatie een succes en kunnen de mensen weer zien, derhal ve een ontwikkelingsprojekt met een zeer overtuigend en „zichtbaar" re sultaat. Oefenpop De afdeling Texel van het Rode Kruis kreeg f5300,- voor de aanschaf van een oefenpop, ten behoeve van de verpleegkundige opleiding die de Ro de Kruis-colonne moet volgen. De colonne heeft al een pop, maar daar mee kan alleen hartmassage en mond op mond-beademing worden gedaan. Meer mogelijkheden zijn ge wenst in verband met de veel uitge breidere taak die de colonne heeft gekregen in het kader van de ram penbestrijding. De nu aan te schaffen pop is ook geschikt voor catheterisa- tie, clisma's, injecties, infusies, trans fusies, maag- en darmspoeling en tal van andere behandelingen. De pop is uitgevoerd met inwendige, uitneem- bare organen en beschikt zelfs over uitwisselbare geslachtsorganen waar door zowel een mannelijke als een vrouwelijke uitvoering mogelijk is. De pop zal over enkele maanden worden geleverd. Roeper overhandigde de cheque aan Rode Kruis-voorzitter Th. van Hattem en colonnecommandant M.J. den Boer. Laatstgenoemde had voor de Lionsclub een korte maar zeer verhelderende lezing gehouden over het werk van het Rode Kruis. Dat had ieder tot de overtuiging ge bracht dat dit werk steun verdient. Tesselhuus De rest van het geld, een derde van het totaal, ging naar het Tesselhuus en werd overhandigd aan Arend Hengst en Herman Glas van de Stichting Texelvakantie gehandicap ten. Samen met de Rotaryclub is de Lionsclub de belangrijkste sponsor van het Tesselhuus. Beide clubs zit ten dan ook in het stichtingsbestuur. Enkele vertegenwoordigers van de begiftigde organisaties maakten van de gelegenheid gebruik om een dan kwoord uit te spreken en iets te ver tellen over hun werk. Jan Zwan ging uitgebreid in op de nood in Roemenië die hij met eigen ogen had gezien. Het feit dat de jaar lijks door Rotary georganiseerde actie „Geef Max de zak" geen schoenen mfeer wil hebben, was voor Zwan aanleiding om die schoenen voor Roemenie te gaan inzamelen. Hij bracht 1200 paar bijeen, waaronder 600 nieuwe die door winkeliers wa ren afgestaan. Ook kleding, speel goed, levensmiddelen en allerlei andere spullen werden in grote hoe veelheden bij hem afgegeven en dat was zeker geen rotzooi. „Er zijn veel beste mensen op Texel die graag wat voor een ander over hebben", aldus Zwan, die min of meer onder de spullen bedolven raakte. Zo kreeg hij van Frans Zegel honderd fraaie pop pen en van de Texeler-fabriek 150 dekbedden. Voor het versturen van Gistermiddag is het laatste zand op het strand tussen de Slufter en de vuurtoren gespoten. Daarmee is de zandsuppletie feitelijk voltooid. Het project als geheel zal over drie weken worden opgeleverd want op het nieuwe strand moeten nog riet- schermen worden gezet. Met het opruimen van de installaties is inmid dels begonnen. De sleephopperzui gers en het hefeiland zullen verdwijnen, maar de zinker naar de wal blijft liggen. Ook de voorraad pij pen en ander materiaal blijft voorlo pig op Texel. De Kombinatie hoopt namelijk in aanmerking te komen voor de zandsuppletie die bij De Koog zal worden uitgevoerd en kan zich dan de kosten van de aanvoer van de spullen besparen. De zinker kan eenvoudig drijvend worden ge maakt en in zijn geheel naar De Koog worden versleept. die goederen is geld nodig. De bijdra ge van de Lions was dus welkom. „De rest schooi ik wel bij elkaar", al dus Zwan. Ans Gieles vertelde dat de Lions- bijdrage zal worden gebruikt voor het organiseren van de jaarlijkse feest middag van de Zonnebloem. In ver band met het eerste lustrum van de afdeling wordt die middag extra at tractief. Onder andere is het gezel schap Maywood gecontracteerd. Ans Gieles nodigde twee bestuursleden van de Lions uit om een dagboot tocht voor Texelse ouderen en lang durig zieken mee te maken, zodat zij een nog beter beeld krijgen van het werk van De Zonnebloem. Herman Glas van het Tesselhuus ver bond aan zijn dankwoord een oproep. Het vakantiehuis zit dringend verle gen om gastvrouwen en gastheren die af en toe in actie komen om groepen gasten te ontvangen. Verder heeft de stichting een secretaris/pen ningmeester nodig omdat Arend Hengst die functie binnenkort neerlegt. Ook de Rode Kruiscolonne kan nog mensen gebruiken, zo liet voorzitter Van Hattem weten. Het werven van vrijwilligers voor dit verantwoordelijke werk, is een groot probleem. Van Hattem was blij met de oefenpop maar zei dat de oude pop („Anna") niet zal worden afgedankt doch be schikbaar blijft voor de EHBO- opleidingen. De werkloosheid op Texel is over de maand oktober 251 personen. Dat zijn er 39 meer dan de maand er voor. Vorig jaar steeg het aantal werklozen in dezelfde maand met 65 tot 313. Door de werkzaamheden bij de lelie- bedrijven zijn er 16 langdurig werke lozen minder. Als wordt gekeken naar leeftijdsopbouw, dan nam de werk loosheid in de groep van 25 tot en met 39 jaar het meest toe. In oktober werden bij het arbeidsbu reau 35 vakatures ingediend; er wer den er 36 afgehandeld. Aan het einde van de maand waren er nog 54 openstaande vakatures. Het algemeen bestuur van Radio Texel heeft het groene licht gegeven om een commercieel en eventueel redactioneel samenwerkingsverband aan te gaan met de schrijvende pers. Naar alle waarschijnlijkheid staat de mediawet binnen enkele maanden reclame op lokale radiosta tions toe. Volgens de Organisatie Lo kale Omroepen Nederland (OLON) lijkt de aanvankelijk genoemde da tum waarop het reclame-verbod zou worden opgeheven, 1 januari, niet meer haalbaar. Lang kan het in ieder geval niet meer duren. Zoals de zaken er nu voor staan, lijkt het waarschijnlijk dat de gemeente de bevoegdheid krijgt een „lokaal" persorgaan aan te wijzen. Samenwer king met de schrijvende pers is in verband met het voeren van reclame namelijk een verplichting. Omdat de krant/uitgever door het maken van re clame op radiostations benadeeld kan worden, vloeit automatisch een deel van de reclame-opbrengsten van de radio die richting uit. Het bestuur van de lokale omroep heeft over een eventueel gezamenlijke acquisitie van adverteerders reeds gesprekken ge voerd met de directie van de Texelse Courant en kan die nu voortzetten. De winterprogrammering van de hoofdredactie is door het algemeen bestuur afgekeurd. Strijdpunt is we derom de invulling van de zaterdag, die in de huidige winterprogramme ring bijna geheel uit muziek bestaat. Twee leden van het dagelijks bestuur bemiddelen de komende tijd om tot een voor het algemeen bestuur aan vaardbare winterprogrammering te komen. Omdat de ontvangst in De Cocks- dorp nog lang niet optimaal is, wordt geprobeerd de zender te versterken. De mogelijkheid de zender naar De Een bewoner van de Vaargeul trof woensdagmorgen zijn Datsun aan met schade aan de linkerzijde. Er werden gele laksporen gevonden. Eventuele getuigen worden verzocht de politie te bellen, telefoon 12222. Waal te verplaatsen, bovenop de silo, wordt momenteel onderzocht. De ge meente blijft de lokale omroep mid dels een raamsubsidie nog vier jaar ondersteunen. Wethouder Krijnen- Baijs heeft met Radio Texel afspraken gemaakt over verwerving van eigen inkomsten. Omdat zoiets niet van de ene op de andere dag kan worden gerealiseerd, wil de gemeente die pe riode met subsidie overbruggen. Tot nu toe zijn ruim 1000 donateurs ge worven. Wethouder Terpstra ziet via de project-groep „Koppen bij Elkaar" mogelijkheden voor vis- en mossel verwerking op Texel. „Er worden ook plannen ontwikkeld om een oester- kwekerij in het PEN-bassin te begin nen. Zo kan je nog wel meer zaken bedenken die het stempel Texelpro- dukt kunnen krijgen als we daar een positieve slinger aan kunnen geven door het van de grond te krijgen. Dit zou dan vrij breed van opzet kunnen zijn." Uitgifte van mosselpercélen is een andere kwestie. Dat is rijksbeleid, waar de gemeente volgens Terpstra mets over te vertellen heeft. „We zul len wél al het mogelijke doen om in vloed uit te oefenen om te proberen percelen naar Texel te krijgen" De VVV moet volgens Terpstra wat meer aandacht schenken aan de pro motie van Texelse produkten. „Bij het opstarten van de Stichting VVV Texelpromotie is heel nadrukkelijk gesteld dat de produkt-promotie van Texel meegenomen zou moeten wor den. Dat is tot nu toe niet zo heel goed uit de verf gekomen." Nieuwbouw VVV De gemeente Texel is bereid eventue le nieuwbouw van het VVV-kantoor met raad en daad terzijde te staan. Volgens Terpstra wil de gemeente be kijken of bij de provincie subsidie is los te krijgen en of financiering door de FIRON (onderdeel van „Koppen bij Elkaar") mogelijk is. De wethouder zegde tevens zo vlot mogelijke mede werking van de afdelingen ruimtelijke ordening en bouwzaken toe.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1990 | | pagina 5