HOE GAAT HET MET....
Zeevarenden betreuren
sloop schoorsteen
Inkomensdaling kenmerkt
agrarisch sector in 1990
Achteraf het gevoel van:
we hebben 't weer geflikt"
„Ik speel nog iedere week
gitaar met twee Texelaars"
„Wat mij betreft blijf ik
hier tot mijn pensioen..."
Laatste boot
Trainingen tafeltennis
op andere tijden
Demonstratiemarkt
in Hotel Opduin
Flip Breman gekozen
in bestuur waterschap
Herinnering
aangeboden aan
maritiem museum
Katholieke kerk
Brandweervrouw Astrid Peters:
Dominee Cees de Jong:
Tandarts Peter Meuleman:
i/RIJDAG 28 DECEMBER 1990
TEXELSE COURANT
PAGINA 13
straxonrixy-
In verband met oud en nieuw
vaart maandag de laatste boot
om 20.35 uur vanuit Den Helder.
ting van de bedrijven neemt toe. Het
milieu kan hiermee ontlast worden.
Een ruimere vruchtwisseling is nood
zakelijk, vooral voor de teelt van
bloembollen en aardappelen. Beper
king van het areaal landbouwgrond
zal inhouden dat meer en vaker naar
gewasbeschermingsmiddelen zal wor
den gegrepen.
Net als in voorgaande jaren zijn enke
le bedrijven gestopt met hun aktivi-
teiten, In de meese gevallen kochten
andere bedrijven de produktierechten
van de melk. Hierdoor versterkten de
ze bedrijven niet alleen de eigen posi
tie maar ook die van de gehele
Texelse landbouw. Slechts in enkele
gevallen werd het melkquoten ver
kocht naar het vaste land. En slechte
zaak voor de bruto omzet op het
0lland Toekomst
Alles wijst erop dat de landbouw
grote veranderingen te wachten
staat. Het gebruik van hulpmiddelen
(kunstmest en bestrijdingsmiddelen)
zal worden beperkt. Het traditionele
denken en doen van de ondernemers
in de landbouw vraagt aanpassing en
verandering. Flexibiliteit blijft noodza
kelijk net als tijdig inspelen op nieu
we ontwikkelingen. De landbouw op
Texel heeft gezien de extensieve be
drijfsvoering en zeer goede kwalitei
ten van de ondernemers goede
toekomstmogelijkheden. Het zal daar
bij anders toegaan dan in het verle
den. Want 1990 was weer anders
dan het jaar daarvoor. En zo zal het
altijd wel blijven.
Vanaf januari 1991 worden de trai
ningstijden van tafeltennisvereniging
Tetak verplaatst van maandag naar
donderdag. De jeugd speelt van
19.00 tot 20.00 uur, de senioren van
19.45 tot 21.30 uur. De plaats van
de trainig is ongewijzigd: Sporthal De
Ferrever aan de Emmalaan. Nieuwe
leden zijn van harte welkom.
Zaterdag 29 december vindt in de
lobby van Hotel Opduin een de
monstratiemarkt plaats. Tal van am
bachtelijke en creatieve
beroepen/hobby's zijn te zien. De
markt begint om 14,00 uur. Toegang
is gratis.
Tal van Texelse artiesten en am
bachtslieden verlenen hun medewer
king. Mevrouw van der Werf met
patchwork, waaronder borduren en
kantklossen. Mevrouw Coutinho laat
zien hoe silhouetknippen in zijn werk
gaat. Ton Waterman geeft een de
monstratie houtgraveren. Mevrouw
Dijkshoorn toont de kunst van het
hoefnagelen en Corry Timmer-Prins
presenteert haar schilderskunsten.
Verder zijn tal van andere handvaar
digheden te zien. Naast bezichtigen
kan het publiek ook kunst- en am
bachtsartikelen kopen.
\/issers, pleziervaarders en andere
zeevarenden vinden het jammer dat
de schoorsteen van de voormalige
zuivelfabriek De Eendracht is
gesloopt. Het 35 meter hoge bouw
sel werd door hen namelijk veel ge
bruikt als nauwkeurig werkend
hulpmiddel bij de bepaling van aller
lei plaatsen in de Waddenzee. Vooral
voor diegenen onder hen die (nog)
niet beschikken over electronische
plaatsbepalingsapparatuur, was de
schoorsteen een ideaal baken, dat
als zodanig op alle zeekaarten was
aangegeven.
/oorbeeld: een garnalenvisser of an-
lere Waddenzeegebruiker die vanuit
ee de schoorsteen in één lijn zag
net de electriciteitscentrale, wist dat
ïij aan de noordrand van het Burg-
:and zat. En als je dezelfde schoor
teen in één lijn zag met de
lavenlichten van Oudeschild, was
nakkelijk een bepaald scheepswrak
iij het begin van de Lutjeswaard te
ug te vinden. Ook andere posities,
;oals aantrekkelijke stekkies voor
iportvissers, konden met behulp van
je schoorsteen in combinatie met
;en der kerken van Oudeschild, de
IJzeren Kaap of andere tegen de
ucht afstekende obstakels op Texel,
/lot worden ingenomen. Daarnaast
con de visserman aan de snelheid
A/aarmee de schoorsteen door de
custlijn verzeilde, zien of hij hard ge-
ïoeg vooruit ging. „Skaakt 't piepie
lag 'n beetje?", zeiden de vissers
jan tegen elkaar.
Aandenken
Het zou overdreven zijn om te bewe
ren dat nu een gevaarlijke situatie is
ontstaan, maar heel wat Waddenzee
gebruikers hadden graag gezien dat
de schoorsteen in stand was gehou
den. Gedane zaken nemen echter
geen keer, maar wel hebben enkele
mensen in Oudeschild het initiatief
genomen om de herinnering aan de
schoorsteen als baken voor zeevaren
den levend te houden. Roy en Rmy
Helleman en Jaap Bakker (geadvi
seerd door Hans Jongedijk, Alfons
Boom en een tiental anderen) hebben
maandagochtend een stukje van de
schoorsteen, aangeboden aan het
Maritiem en Juttersmuseum. Het
aandenken, dat in dank werd aan
vaard door waarnemend conservator
Biem Lap, is vervaardigd door Roy
Helleman die een van de speciaal ge
vormde bakstenen van de gesloopte
toren heeft gemonteerd op een plank
tropisch hardhout (afkomstig van de
oude stuurhut van de „Rival" van
Hans Jongedijk). Verder is in het sou
venir een stuk metaal verwerkt: een
der treden waarmee men aan de bin
nenkant van de schoorsteen omhoog
kon klimmen.
Documentatie
Het verdwijnen van de schoorsteen
was voor Helleman ook aanleiding
om allerlei gegevens over dit bouw
werk en over Texelse bakens in het
algemeen, te verzamelen en deze toe
te voegen aan zijn omvangrijke mari
tieme documentatie. Daarbij kwam hij
onder andere terecht bij de Hydrogra
fische Dienst in Den Haag, waar men
nog helemaal niet wist dat de
schoorsteen was verdwenen. Zodra
officieel bericht van de sloop is ont
vangen, zal het baken op de zeekaar
ten worden geschrapt-
De schoorsteen werd gebouwd in
1953 en was 35 meter hoog, het an
derhalve meter lange ondergrondse
gedeelte niet meegerekend. De
schoorsteen nam de plaats in van de
oude schoorsteen, die de helft korter
was. De nieuwe schoorsteen, waar
voor de gemeente op 25 februari
1953 bouwvergunning gaf, kostte
Roy Helleman met de onderdelen van zijn souvenir.
f27.000,- en het gewicht bedroeg
242,75 ton. Als bouwmateriaal wer
den geperforeerde strengpersstenen
gebruikt met enigszins ronde vorm.
De stenen van de gesloopte schoor
steen liggen nog steeds op het
Eendracht-terrein. Door rook- en roe-
taanslag worden ze namelijk als ver
vuild beschouwd en over een
verantwoorde wijze van afvoer of
verwerking wordt nog gepraat
In tegenstelling tot het vermelde in
het blad „Hervormde en Doopsge
zind" is de gezamenlijke kerkdienst
op Oudejaarsavond met in de Her
vormde, maar in de Katholieke kerk.
De diensten die aangekondigd staan
op nieuwjaarsdag worden in plaats
daarvan op zes januari gehouden.
Het jaar 1990 bracht een ommekeer
in de inkomens van de landbouwers.
Oorzaken voor de inkomensval zijn
de afname van de subsidies uit de
EG-kas en de invoer uit niet-EG lan
den. Zowel de rundvee- en schapen
houders als de telers van
akkerbouwprodukten en bloembollen
kregen te maken met sterke prijsda
lingen voor de produkten.
De melkprijs ligt ongeveer 10 tot 14
cent per kg. onder die van 1989. Te
vens zijn de prijzen van de af te zet
ten dieren aanmerkelijk lager.
Berekeningen wijzen uit dat er onge
veer ƒ1200,- per melkkoe minder bin
nenkomt Het aanvankelijk goede
inkomen binnen de melkveehouderij
sector na intrede van de superheffing
staat nu onder druk. Bij de schapen
houders werd de inkomstendaling in
gezet door halvering van de
wolprijzen gevolgd door sterke prijs
daling van de schapen en lammeren.
Bloembollentelers zagen de prijzen
van narcissen en in mindere mate
voor lelies kelderen. Gunstiger verliep
de prijs van bepaalde soorten tulpen.
De akkerbouwers merkten een verde
re -te voorziene- prijsdaling van de
voergranen.
Groeiomstandigheden
Hoewel niet optimaal viel de groei
over het algemeen niet tegen dit sei
zoen. Na een aanvankelijk vroeg
voorjaar volgde een zonrijke zomer.
De droogte hierin had tot gevolg dat
de aardappelopbrengst niet meer dan
normaal was. De wintergranen deden
het goed, met tegenvallers bij de
wintergerst en waarbij de oogst van
zomergerst als normaal de boeken in
gaat. Met ruim zestig ton suikerbie
ten per ha. haalt Texel een topop-
brengst dit jaar. Het suikergehalte
viel desondanks tegen door hergroei
na de droogte, gecombineerd met
weinig zon en te hoge nachttempera-
tuur in oktober. Voldoende ruwvoer
van goede kwaliteit werd voor de
winter gewonnen.
De opkomst voor verkiezing van de
nieuwe hoofdingeland van het Water
schap Texel viel niet tegen, aldus
zegsman Ph. Vonk. Totaal 266 men
sen leverden hun stem af, waarvan
drie ongeldig. Het opkomstpercenta
ge was daarmee 20.66%, vijf pro
cent hoger dan de landelijke tendens.
Flip Breman kreeg 123 stemmen en
volgde daarmee Ph. Bas op. De overi
ge kandidaten waren Werner Dros,
die slechts één stem minder kreeg,
en Ed Moojen.
Iedere zaterdagochtend haalt Scouting
Texel oud papier op. De mensen wor
den verzocht deze spullen vóór 10.00
uur aan de straat te zetten, zodat ze
vlot kunnen worden ingeladen. Bij de
oud papoer-wagen kunt u ook gereed
schap voor de derde wereld kwijt. Ko
mende zaterdag wordt het oude papier
etc. opgehaald in de volgende straten:
4. Molenstraat, Weststraat, Hollewal,
Lijnbaan, Gasthuisstraat, De Zes.
De Waal:
In De Waal wordt zaterdag oud papier
opgehaald. Leerlingen, ouders en leer
krachten van de Redmer IJskaschool
komen tussen 9.30 en 10.30 uur langs
de huizen. Oud papier kan ook worden
afgeleverd bij de schapenboet in De
Mars te Den Burg, naast het Kotex-
gebouw (vóór 9.30 uur).
naar mijn zin. Ik mis Texel af en toe
wel, het blijft een fijne plek. Nu ik
toch aan het vergelijken ben, nog één
ding. Op het eiland ben ik vrij snel
geaccepteerd zoals ik ben. Hier zijn
mensen die dat ook doen, anderen
zie je zich echter afvragen of 'dat
jongetje bepaalde zaken wel aan kan'.
Dat is iets dat ik op Texel nooit heb
meegemaakt, een nieuwe ervaring."
„Van de zomer kom ik zeker weer
naar het eiland. Het Rondje wil ik bij
voorbeeld beslist niet missen. En er
zijn natuurlijk contacten die gewoon
blijven. Ik ben precies op de hoogte,
hoor. Ik spel de Texelse Courant hele
maal uit. Nog meer dan toen ik er
woonde. Ja, wat denk je? Je moet
toch weten wat er gaande is."
Milieu
Aan het milieu werd binnen de land
bouw in 1990 veel aandacht
besteed. Voor zover mogelijk beperk
ten de agrariërs het gebruik van ge
wasbeschermingsmiddelen. Dit door
kritischer te zijn bij toepassing en het
gebruik van het lage doserings
systeem bij verschillende gewassen.
Een demonstratie met milieuvriende
lijke apparatuur voor het inbrengen
van drijfmest werd door vele agra
riërs kritisch gevolgd. Zodra er ge
schikte apparatuur bestaat zal deze
mesttoepassing ook op Texel zijn in
trede doen.
Landbouwstructuur
De behoefte aan oppervlakte vergro-
niet met Texel te vergelijken „Er zijn
een paar cathechisanten die in een
band spelen. Ik ben onlangs wezen
kijken naar een optreden, dat was
heel leuk. Maar op cathechisatie in
Oosterend zaten er elf van de twaalf
man op de Muziekschool. Hier zijn
dat er drie van de zestig. Dat is nog
al een verschil. Het moet hier alle
maal nog opkomen. Zangkoren heb je
hier wel voldoende."
„De sfeer is hier meer werkerig. Zo
van 'we moeten het hier verdienen
voor Nederland'. Dat is op Texel an
ders. De mensen zijn zich er van be
wust op een mooie plek te wonen en
leven daarnaar. Maar ik speel nog
iedere week gitaar, hoor. Twee leden
van de Texelse band „Sassy Call",
Menno Keijser en Lucas Tijssen, wo
nen in de buurt en komen iedere
week een avondje langs." „Maar on
danks alle verschillen heb ik het hier
Dominee Cees de Jong
Va een verblijf van zes jaar op Texel
/ertrok dominee Cees de Jong eind
ipril naar Hoek van Holland. Omdat
we graag wilden weten hoe het hem
daar vergaat, namen we contact op.
,Hé, leuk. Weet je dat ik verleden
week in de Nieuwe Waterweg de
Schulpengat heb zien varen?" De
.zingende dominee" blijkt het naar
:'n zin te hebben. Al zijn er natuur-
ijk wel verschillen tussen Hoek van
Holland en Texel.
Er zijn hier weinig oorspronkelijke
>ewoners. De mensen die hier wo-
len, komen vooral uit Rotterdam en
)en Haag, het Westland en Zeeland.
\llemaal verschillende mensen, die er
lun eigen ideeën op na houden. Eén
ifeer tref je hier dan ook niet aan.
)at is wel een opvallend verschil met
fexel, waar alle dorpjes een eigen ka-
akter hebben."
(et wonen in Hoek van Holland be-
alt goed. „Ik houd van ruimte en ik
it net in een bosstrook die bijna tot
iet strand aan toe loopt. Daar heb ik
iet aardig mee getroffen. Duinen heb
e hier natuurlijk ook. En verder is de
'Vaterweg nog steeds een sensatie
'oor me. Je ziet van alles langsva-
en."
Het dorp zelf is vrij rustig. In het
>egin heb ik erg moeten wennen aan
iet feit dat er heel weinig winkels
ijn. Maar het zit duidelijk in de lift,
n de tussentijd is er al weer flink
vat bijgebouwd. Toen ik hier net
vas, moest ik voor een stoffer en
ilik al naar een ander dorp.
Achterlopen
Toeristisch gezien loopt het hier wel
Astrid Peters (21) uit De Cocksdorp
werd begin dit jaar ingelijfd bij de
Vrijwillige Brandweer Texel. Een te
rugblik op de ervaringen en beleve
nissen van de eerste Texelse
brandweervrouw, die zich staande
houdt temidden van veertig mannelij
ke collega's.
,,Voor mij was het een druk jaartje.
Niet alleen vanwege het blussen van
branden. Maar vooral studeren." Als
je lid wil worden van het vrijwillige
brandweerkorps moet je eerst de no
dige diploma's op zak hebben. Als
adspirant-brandwacht krijgt die met
zomaar in de schoot geworpen. Elke
dinsdag- en donderdagavond reist ze
samen met haar Texelse „brandweer
maatjes" naar Den Helder voor het
volgen van cursussen. Eén diploma -
ze moet er minstens drie halen-
bestaat uit vijf onderdelen. Levens
reddende handelingen, persoonlijke
bescherming, theoretische en prakti
sche kennis over vluchtwegen, zoals
brandtrappen bijvoorbeeld." Dit exa
men legde de brandweervrouw met
succes af op de dag voor ons ge
sprek, „Net zoals mijn drie collega's
Peter Douwma, Hugo Velkers en
Theo Kemper", zo wil zij duidelijk
vermeld zien. In februari volgend jaar
(1991) hoopt zij het laatste diploma
in ontvangst te kunnen nemen. Dan
wordt zij officieel tot brandwacht ge
promoveerd en kan het echte blus
werk beginnen. En wat zij nog
belangrijker vindt: „Het redden van
levens".
Duinbranden
Over haar praktijkervaringen afgelo
pen jaar houdt ze een dagboek bij.
„Ik had nog maar net mijn brand
weerpieper op zak, toen er al een
containerbrand uitbrak. Erop af na
tuurlijk. De papiercontainer in De
Cocksdorp ging zelfs meerdere keren
Brandweervrouw Astrid Peters.
in vlammen op. Oók duinbrandjes
waren er volop deze zomer. Zelf ging
ik de vlammen met een vuurzweep
te lijf. De brandspuiten waren reeds
„bemand" door collega's. We werk
ten ons daar echt in het zweet. Bij
de brand langs de Muyweg dreigde
het vuur zelfs over te slaan naar de
andere zijde van het fietspad. Dat
moesten wij ten alle tijden zien te
voorkomen. Het viel niet mee. Soms,
wanneer je jezelf omdraaide ging het
vuur achter je rug weer verder. On
danks de wind slaagden we er toch
in de brand onder controle te krijgen.
Het was wel puffen na afloop, maar
we hebben het toch geflikt. Dat
geeft een goed gevoel."
15 jaar achter bij Texel. Als er plan
nen worden gemaakt, zijn die zó
groots van opzet, dat na veel praten
wordt besloten het toch maar niet te
doen. Bestuurlijk gezien is het hier
een tamelijk log lichaam: de polder
Westland, Rijkswaterstaat en de ge
meente Rotterdam hebben allemaal
een stem in het kapittel. Want Hoek
van Holland is een wijkgemeente van
Rotterdam, dus minder zelfstandig
dan Texel."
Ook op muzikaal gebied is de plaats
Komt Henk van der Blaak volgend
jaar na zijn wereldreis per zeilschip
nog terug op Texel? Het antwoord is
nee, als tandarts in ieder geval niet.
Volgens het contract dat is op
gesteld bij de overdracht, mag hij
tien jaar lang geen praktijk hebben
op Texel. De opvolger van Van der
Blaak is de 37-jarige Peter Meule
man. Die voelt zich, evenals zijn
vrouw en twee kinderen, al helemaal
thuis op het eiland.
In april nam Meuleman de praktijk en
de woning van tandarts Van der
Blaak over. Hij komt uit Utrecht. „Ik
ben met mijn vrouw een dagje naar
het eiland gegaan, waar Van der
Blaak ons rond heeft gereden. Het
klikte gewoon, we hadden al snel
een besluit genomen."
Meuleman had in Utrecht geen prak
tijk. Hij zocht in heel Nederland naar
eentje om over te nemen. „Ik moet
toegeven dat ik eerst niet zoveel in
Texel zag. Ik was hier ooit eens ge
weest voor een weekendje, maar ver
der kende ik het eiland met."
Hij zegt er geen dag spijt van te heb
ben. „Het is spannend, zo'n start.
Maar Texelaars zijn prettige mensen
en dat maakt het makkelijk. Ik voel
me hier helemaal thuis en wat mij
betreft blijven we tot mijn pensioen!"
Verwaarloosd
Meuleman heeft al geconstateerd dat
de gebitten van de Texelse jeugd erg
goed zijn. „Dat komt met name door
de jeugdtandverzorging. Bij de oude
ren is het wisselend. Het is wel leuk
dat ouderen, die vroeger de boel heb
ben verwaarloosd, nu vaak alles in
het werk stellen om te redden wat er
te redden valt. Dat doe ik graag. En
dan de mensen motiveren om er
goed voor te zorgen, hè."
De niéuwe Texelse tandarts zegt een
hekel te hebben aan trekken. „Als
het echt niet anders kan, moet het
natuurlijk. Maar zolang ik het kan uit
stellen, doe ik dat."
Tandarts Peter Meuleman: ..Ik wil hier wel tot
mijn pensioen blijven...."
