iomandebuut Nico Dros
nap stuk vertelkunst
Amnesty schrijft
voor gevangenen
Rommelmarkt zwemclub
brengt een record op
Fotoapparatuur
gestolen
Bang&Olufsen
Olufsen 1
Voor wie de
(theater-)schoen past
bezocht concert
en De Leeuw
|DERDAG 23 MEI 1991
TEXELSE COURANT
PAGINA 9
tthutst ving ik haar op, kuste het bloedeloos gelaat, bespren-
je vergeefs haar slapen en dompelde haar tenslotte wanhopig
maal onder. Zolang haar bezwijming duurde, bestierf ik het
a in de veronderstelling dat de vermetele besluiping haar het
t'had doen stilstaan. Toen sloeg zij de ogen weer op. Zij
reidde aan mijn borst en ik prevelde duizend excuses. Maar la-
lachte ze, gelukkig en tevreden. Aan de oever krioelden en
3ten de donsvogeltjes. Lepelaars en visdiefjes vlogen over in
voorzomers uitspansel vol schapenwolkjes. De harp vertolkte
lauwe vlagen de melodie van zefier. En daar in dat meertje
Iden wij elkander lief".
Is een fragment uit „Noorderbu-
de zojuist uitgekomen histori-
roman van oud-Texelaar Nico
i (35! uit Amsterdam. Het ver
speelt in de Franse tijd in de
kbeeldige) nederzetting Noorder-
n een vissersdorp op het eiland-
rerland. De ik-figuur, de belezen
roeraat Christiaan Boddaert,
|t daarheen verbannen nadat hij
in een pamflet heeft opgeroepen tot
verzet tegen de Franse overheersers.
Met moeite weet hij zich in de cultu
reel sterk van hem verschillende ge
meenschap een omstreden plaats te
verwerven. Vooral de mannen staan
argwanend tegenover zijn pogingen
om de mensen in aanraking te bren
gen met de vooruitgang, onder ande
re door het stimuleren van het
onderwijs. Harde confrontaties blijven
niet uit, vooral als blijkt dat Boddaert
een verhouding heeft met een jonge
vrouw uit het dorp. Dramatische af
sluiting van de reeks belevenissen
van de romantische banneling is een
gruwelijke tocht per arreslee over de
met ijs en sneeuw bedekte kwelder
om medische hulp te verkrijgen voor
zijn in barensnood verkerende lief.
Aanschouwelijk
„Noorderburen" is het eerste „echte"
boek van Dros. Het debuut is een
knap staaltje van vertelkunst, dat
zich makkelijk („in één adem") lezen
laat. Dit ondanks de verre van alle
daagse woorden en uitdrukkingen
waarvan de schrijver zich heeft be
diend. Hij drukt zich consequent uit
in de taal van anderhalve eeuw gele
den. Alleen als hij personages citeert,
wordt overgeschakeld naar simpele
praat, waardoor de de contrasten die
de botsende culturen opleveren, goed
en soms leuk uit de verf komen. Het
verhaal is mede daardoor heel sterk
geworden. Dros had daarin nog ver
der willen gaan. In eerste instantie le
verde hij een manuscript waarin de
bewoners van Noorderburen zich van
Texels dialect bedienen, maar daar
had uitgever G.A. van Oorschot be
zwaar tegen. Het mocht geen stree
kroman worden
Vrij Blij
Hoe kan iemand die in 1956 geboren
is op „Harkebuurt" bij Oosterend als
zoon van een zich als regel weinig
formeel gedragende en loonwerker,
zich zo geroutineerd uitdrukken in
een bloemrijke en deels in onbruik
geraakte taal?
„Ik denk dat ik een licht archaïsti
sche inslag heb, dus geneigd oude
woorden te gebruiken", vertelt de
schrijver. „Dat is niet zo bijzonder;
Gerard Reve doet het ook. Als
17-jarige was het al een beetje mijn
stijl". Met dat laatste doelt Dros op
zijn schooljaren op Texel, toen hij veel
bezig was met streekromans en
ruimte gaf aan wat hijzelf zijn eerste
literaire bevliegingen noemt. Samen
met Kees Willem de Winter schreef
hij verhalen voor „Vrij Blij", de al
ternatieve RSG-schoolkrant, die op
hield te bestaan toen de belangrijkste
gangmakers wegens studie het eiland
verlieten. Het bloed kroop blijkbaar
waar het niet gaan kon, want Dros
werkte ook mee aan het blad „Stem
men van de Overkant", dat door me
nigeen werd beschouwd als een
orgaan waarin studerende Texelaars
de spanningen van de cultuurschok
die zij doormaakten, van zich af kon
den schrijven.
Historisch
De oude taai-routine is nog overtui
gender te verklaren door het het feit
dat Dros historisch onderzoeker is en
beroepshalve regelmatig oude ar
chiefstukken doorneemt. Hij heeft
een voltooide studie algemene ge
schiedenis achter de rug. Thans ver
zamelt hij naarstig materiaal voor een
proefschrift over arbeidsverhoudingen
in de 19e eeuw op platteland van Ja
va, waarop hij over anderhalf jaar
hoopt te promoveren.
Ziek
Nico Dros staat ons met hees stem
geluid te woord vanuit zijn bed in het
Amsterdamse VU-ziekenhuis. Hij
werd daar vorige week opgenomen
met tbc. Hij moet de ziekte hebben
opgelopen in Indonesië waar hij vier
maanden verbleef om onderzoek te
doen in het nationale archief van Ja
karta.
Het plan om Dros naar Texel te halen
zodat hij daar zijn boek zou kunnen
signeren, moest daarom worden ge
schrapt. Inplaats daarvan werd vrij
dagmiddag op initiatief van Theo
Timmer in boekhandel Het Open
Boek een bijzondere happening ge
houden, waarbij het publiek in de ge
legenheid werd gesteld
handtekeningen met gelukwensen te
plaatsen in een exemplaar van „Noor
derburen" dat vervolgens naar Nico
werd gestuurd. Kennissen, vrienden
an anderen die zich betrokken voel
den, maakten van die gelegenheid
gebruik en hieven het glas op het
succes van Dros' romandebuut, na
dat Theo Timmer zijn blijdschap over
deze gebeurtenis in een korte speech
onder woorden had gebracht. De on
dertekenenaars kregen als herinnering
een speciaal voor deze gelegenheid
gemaakte boeklegger, voorzien van
een oud kaartje van Texel waarop
Noorderburen is aangegeven alsof het
echt heeft bestaan.
Meer publicaties
Nico Dros heeft inmiddels meerdere
publicaties op zijn naam staan, maar
die hebben merendeels direct met
zijn vak te maken. In het tijdschrift
„Intermediair" schreef hij een artikel
over prins Diponegoro, een van de
eerste Indonesiërs die een min of
meer succesvolle opstand tegen de
Nederlanders ontketende. Ook werkte
hij mee aan een bundel over de so
ciale ontwikkelingen binnen de dorps
gemeenschappen op de zandgronden
in Drente Een manuscript over loo
narbeid en loonwerk in Indonesië in
de 19e en 20e eeuw is gereed en
ligt bij de uitgever.
Zijn persoonlijke voorkeur gaat echter
uit naar de historische roman, zoals
Het oude kaartje van Texel met een correctie" waardoor Noorderburen erop voorkomt, is de
enige illustratie in het boek.
„Noorderburen". Is spoedig een
tweede boek in dit genre te verwach
ten? Nico Dros betwijfelt dat. „Ik zou
het graag willen, maar ik ben niet zo
productief. Vergeet niet dat ik het
naast m'n gewone werk moet doen".
Tien jaar
Dros heeft „Noorderburen" met even
uit zijn mouw geschud. De basis
werd al in 1981 gelegd, toen hij een
kort verhaal schreef dat „Noordkaap"
heette. Ook dat ging over de beleve
nissen van een verbannen 'aristocraat
en het was bestemd voor het literaire
tijdschrift „Tirade". Het nu versche
nen boek is feitelijk een gewijzigde
en uitgewerkte versie daarvan. Uitge
ver Van Oorschot, die een ander ver
haal van Dros („Familiezaken") in
„Tirade" had gelezen en daarover en
thousiast was, heeft er nogal achter
aan gezeten en zich ook met de
inhoud bemoeid. Om hem op de
hoogte te houden van de vorderingen
stuurde Dros hem na geruime tijd
een „halve novelle" toe met de me
dedeling dat hij dit verhaal eventueel
binnen een jaar zou kunnen voltooi
en. Van Oorschot was enthousiast
over dit voorlopige resultaat en bleef
periodiek bellen. Een opmerkelijke
gang van zaken, want normaal is dat
schrijvers achter de uitgevers aanzit
ten en niet omgekeerd. Het wekt in
elk geval dat hoop dat de roman in
brede kring waardering zal vinden.
Veel zal afhangen van de recensies in
de grote dagbladen.
Dros rondde de roman in eerste in
stantie af met een open eind. Toen
hij in Indonesië werkte kreeg hij be
richt van de uitgever dat het verhaal
prima was bevonden maar er moest
wel een gesloten eind aan komen.
Nog in Jakarta zorgde Nico daarvoor;
toen hij terugreisde naar Holland was
het boek practisch klaar en op 10 ja
nuari legde hij er definitief de laatste
hand aan.
De historische roman „Noorderbu
ren", een pocket van 163 pagina's,
ligt nu voor f27,50 in de boe
kwinkels.
In het blad „Wordt vervolgd" van
Amnesty International worden maan
delijks enige voorbeelden genoemd
van mensen die onrechtmatig ge
vangen worden gehouden en/of ge
marteld. Via de brieven doen de
schrijvers een beroep op de autori
teiten van de genoemde landen om
de gevangen in kwestie vrij te laten
en aan het martelen een einde te
maken. De Texelse groep van Am
nesty International heeft voor deze
maand de volgende brieven
gemaakt.
Voor Kenneth Matiba in Kenia. Deze
58-jarige vooraanstaande zakenman
en voormalig minister uit Nairobi zit
sinds 4 juli 1990 zonder aanklacht of
proces gevangen op grond van Ke-
nia's administratieve dententiewetten
wegens zijn steun aan de beweging
voor een meer partijenstelsel. Kennith
Matibi wordt in permanente eenzame
opsluiting gehouden in de Kamiti-
gevangenis bij Nairobi. Het contact
met zijn familie is beperkt tot onre
gelmatige, korte bezoeken onder toe
zicht. Kenneth Matiba heeft hoge
bloeddruk maar krijgt geen medicij
nen of behoorlijke verzorging van art
sen.
In Myanmai (Burma) voor de schilde
res en kunstdocente Ma Theingee.
Ma Theingee was privé-secretaresse
van de N.L.D.-leider (Nationale Liga
voor Democratie) Aung San Suu Kyi.
Ze werden allebei gearresteerd bij de
massale onderdrukking van het ver
zet in Myanmai juli 1989. Ma Thein
gee werd veroordeeld „wegens
overtreding van bestaande wetten".
Amnesty heeft geen nadere informa
tie over de datum van haar vonnis of
de exacte aard van de aanklachten
tegen haar. Aangenomen wordt dat
ze in eenzame opsluiting wordt vast
gehouden in de Insein-gevangems bij
Yangon.
De laatste brief is voor Leomdas Tsa-
ouris in Griekenland. Deze 21-jarige
scheikundestudent zit een gevange
nisstraf van vier jaar uit in de militai
re gevangenis van Aulona omdat hij
weigerde zijn militaire dienst te ver
vullen. Leonidas Tsaouris is Jehova's
getuige. Zijn geloofsovertuiging staat
hem met toe in het leger te dienen.
In tegenselling tot de meeste Euro-
peese landen voorziet Griekenland
niet in een volledige vervangende
burgerdienst voor gewetensbezwaar
den. In Griekenland zitten zo'n vier
honderd Jehova's getuigen hiervoor
drie tot vier jaar in de gevangenis.
Amnesty International beschouwt
hen als gewetensgevangen. Al vele
jaren dringt Amnesty er bij de Griek
se regering op aan gewetensbe
zwaarden vrij te laten en een
vervangende burgerdienst in te voe
ren die niet zo lang is. Wie ook voor
deze mensen wil schrijven, kan voor
beeldbrieven ontvangen. Voor brieven
en meer informatie kan men terecht
bij;
Willem Witte, Oesterstraat 17, Ooste
rend, tel. 18870
De pinkster folkloremarkt had zater
dag de weersomstandigheden mee.
Niet te warm, niet te koud en over
wegend zonnig. Uitstekende omstan
digheden om eens lekker over een
markt te slenteren. De Groeneplaats
werd dan ook goed bezocht. Gezien
de opbrengst bleken de mensen niet
alleen kijk- maar ook kooplustig. Aan
het eind van de dag 4<on ZPC TX'71
een absolute recordopbrengst voor
de rommelmarkt bijschrijven:
f5152,55.
Vorig jaar bedroeg de opbrengst on
geveer f3300,-. Het klapstuk van de
rommelmarkt, een rubberboot met
een Johnson 4 pk buitenboordmotor,
ging bij opbod voor een bedrag van
f875,- van de hand. De zwemclub is
bijzonder tevreden met het resultaat.
De rommeltjes die met zijn verkocht,
hebben hun weg naar Den Hoorn in
middels weer gevonden. De spullen
worden daar opnieuw te koop aange
boden en dienen ook dan een goed
doel: de restauratie van het Hoornder
kerkje.
Ook de kraampjes met Texelse pro-
dukten kregen alle aandacht van de
marktbezoekers. Het optreden van de
Dansgroep Oude Dansen werd met
belangstelling gevolgd. Alleen de
mensen die hadden gerekend op een
demonstratie schapenscheren kwa
men van een koude kermis thuis. Die
attractie vond geen doorgang.
Het echte meerkamersysteem
Beolink bij ons ziet u hoe het werkt
Jan Brouwer
I Spmbaan 15, Tel. 02220-15130
DEN BURG I
Uit een kofferbak zijn een fotocamera
(Minolta), twee Tokina objectieven en
een flitser ontvreemd. De goederen,
ter waarde van ongeveer 71500,-, zijn
eigendom van een 29-jarige Duitser
uit van Celle. De auto stond in de
nacht van zondag op maandag ge
parkeerd aan de Kogerstraat in Den
Burg. De volgens de eigenaar af
gesloten kofferbak vertoonde geen
sporen van braak.
dan goed met de wat lagere en zan
geriger passages. Duidelijk was wel
dat beide musici zich bijzonder thuis-
voelen in het lichtere repertoire, want
het slot van het programma, drie lie
deren van George Gershwin, werden
met veel overgave gebracht.
Al met al was dit concert een uitste
kend begin van de Pinksterdagen en,
gezien de toenemende belangstelling
voor dergelijke koffieconcerten, zeker
een vervolg waard.
W.B.
Wat nu? Hoe heb ik het nu met jul
lie? boos? In de kuif gepikt om dat
een redacteur schreef dat de musical
waar je (buur)man/vader/vrienden of
melkboer in mee deed dit jaar wat
minder was dan anders? Beledigd
dus? En gelijk heb je. Want hoe durft
ze! Waar haalt ze de moed vandaan?
Staat daar zomaar in*je eigen krantje
dat de voorstelling waar je f15,—
voor betaalt en waar jullie, gezien de
vorige resultaten zo veel van ver
wachten, dit jaar wat tegen valt.
Dom hé. Want die redacteur wéét
dat jullie niet anders willen horen
dan: leuk, mooi, geweldig en perfect.
Zal ik jullie echter eens een geheimp
je vertellen? Ik vond de musical dit
jaar ook niet zo geweldig. Wel leuk,
twee scène's zelfs mooi, maar zeker
niet geweldig of perfect. Dat heb ik
die redacteur vertelt en jullie mogen
het ook wel weten. Maar niet verder
vertellen dus, want dan krijg ik ook
van die vervelende telefoontjes.
Riet Veenendaal
Den Burg
EEN BETER MILIEU
BEGINT BIJ JEZELF
I koffieconcerten op de zondag-
ddag weet je het maar nooit: de
I keer zit de zaal goed vol, de an
te keer spelen de muzikanten voor
Chts een handje vol luisteraars.
j oorzaak daarvan is nooit aan te
en. Of het dus kwam door het
'at gedekte weer, door het feit
het Pinksteren was, of eenvou-
omdat Jan Kuhne en Alex de
iw geen onbekende namen meer
op het eiland, is niet duidelijk,
de voorspeelruimte van d' Ou-
UIq was zondag aardig gevuld
P beide musici daar voor het
I//cht traden.
concert was er één uit de serie
Jagsconcerten van jongerensocië-
Time Out, maar vond in de voor-
ïlruimte plaats omdat in de
ëteit geen piano of vleugel aan-
'9 is. In deze fraaie ambiance ver-
)den De Leeuw en Kuhne een
d beluisterd en evenwichtig con-
waarin duidelijk werd dat beide
'n heel wat in hun mars hebben.
Kuhne is als gitaar- en saxofoon-
er^t geen onbekend gezicht meer
'et eiland, ook niet door zijn op
ens met diverse muziekgroepen
de KGB-band en samen met Jaap
s- De muziek van zondag was
:er van een heel ander kaliber. Er
I gekozen voor een klassiek reper-
l's. Op het programma stond
pk van moderne componisten als
Jk Badings en Paul Hindemith.
r Kuhne bleek voor geen kleintje
aard en wist zijn toehoorders ge-
!nde het gehele concert te boeien
de niet altijd even eenvoudige
le*. Zijn leraar Alex de Leeuw
daar zeker ook debet aan, want
Vls* zijn leerling uitstekend op de
gel te begeleiden. Hoewel Kuhne
eens moeite had met de aller-
9ste tonen, maakte hij dit meer
Nicinrr Pjl»c»oT"
TIXILcn T'VTIi:
Maarten Dogger uit Den Burg zag op de rommeltjesmarkt van de ZPC zijn kans schoon achter het orgel even het hoogste lied te zingen.
