„We! 3000 mensen kwamen naar
die blanke vrouwen kijken"
I
Cursus over beroepen
in gezondheidszorg
„ZUSTER" ADA DIJT VERTELT OVER BEWOGEN LEVEN:
1
Emigrante vierde 50e
verjaardag op Texel
Reünie schoolklas
van Ada Dijt
j
Cursus voor thuis
ziekenverzorger!
Scoutingleden
vermaakten zich
in Valkenswaard
Orgelconcert
Circus Harlekino
weer op Texel
Stokroos groeit
tot recordhoogte
Ringsteekwedst
Cursus kalligraf
voor ouderen
PAGINA 6
TEXELSE COURANT
DONDERDAG 15 AUGUSt
„Op de motor ging ik alle missieposten af. Bij zware regenval
raakte je soms vast in de modder en moest je te voet verder. Te
rug bij de motor was het een kwestie van schoonmaken en zor
gen dat je hem weer aan de praat kreeg. Gelukkig heb ik de
technische knobbel van mijn vader geërfd; sleutelen, ketting om
leggen en lekke banden repareren kon ik wel aan." Aan het
woord is Ada Dijt, geboren op Texel en in 1950 geëmigreerd naar
Australië. Het bleef niet bij die ene grote reis van Texel naar Mel
bourne. Als „zuster Adriana" ging ze in de missie en verbleef o.a.
twaalf jaar in de binnenlanden van Nieuw Guinea. Deze zomer is
Ada Dijt even terug in Nederland; zaterdag vierde zij op haar
geboorte-eiland haar vijftigste verjaardag.
Rondgeleid door vroegere school
vriendinnen heeft Ada inmiddels tal
van bekende plekjes gezien. Het huis
je aan de Wilhelminalaan (naast de
ambulance-garage) bijvoorbeeld, waar
ze haar Texelse jeugd doorbracht.
„De huisjes zijn nog hetzelfde, maar
de bomen zijn weg. Vroeger was de
Wilhelminalaan nog een echte laan",
zegt ze. Ook is ze bij de Jozefschool
langsgeweest, waar ze les kreeg in
de tijd dat meester Riteco er de
scepter zwaaide. De Witte Burcht,
waar destijds zuster Maris Stella
kleuteronderwijs gaf, werd eveneens
met een bezoek vereerd. „De mooie
poort is helaas verdwenen, maar het
pleintje herkende ik nog", vertelt
Ada. Ze reserveerde het onderkomen
meteen voor de viering van haar vijf
tigste verjaardag, waarvoor een ieder
die haar van vroeger kende via een
oproep in de Texelse Courant werd
uitgenodigd. Een klein aantal mensen
reageerde spontaan en maakte er za
terdag een gezellige bijeenkomst van.
Enkele oud-klasgenoten vonden het
weerzien zó leuk, dat ze aan het eind
van deze maand een reünie willen
houden van de toenmalige derde klas
van de Sint Jozefschool. Ada Dijt is
dan nog in Nederland.
Laatste avond
De derde klas was het laatste volledi
ge Texelse schooljaar voor Ada. Na
zes weken vierde klas vertrok het ge
zin Dijt naar de andere kant van de
aardbol. Uit het oog, maar niet uit
het hart, zo blijkt nu. Gré Boogaard-
Hin (Oosterend) en Nel Heijnen-Smit
(Maasbracht) zijn twee schoolvrien
dinnen die het contact levend hiel
den, al liepen de briefwisselingen
vaak via Ada's moeder. In de laatste
dagen voor de emigratie in 1950
sliep Ada bij de familie Hin. Gré kan
zich de laatste avond nog levendig
voor de geest halen en herinnert zich
dat ze het vertrek van haar vriendin
netje heel erg vond.
Mannen apart
Ada zelf vond het allemaal wel span
nend. Met vader (die buschauffeur en
monteur bij Teso was), moeder en
haar zusjes Ria, Hennie en Thea
scheépte ze in voor een reis die zes
weken zou duren. „Het was erg heet
onderweg", weet ze nog. „Er waren
ongeveer 1500 mensen aan boord,
allemaal Nederlandse emigranten. Ze
ker weten doe ik het niet, maar ik
denk dat wij de enige Texelaars wa-
Naar aanleiding van het weerzien
met Ada Dijt hebben enkele oud
klasgenoten het plan opgevat
een reünie te houden. Het gaat
om de derde klas van de Sint Jo
zefschool, jaargang 1949/1950.
De leerlingen van toen zijn nu
vrijwel allemaal precies vijftig
jaar. Van de 35 personen zijn er
vermoedelijk 34 op te sporen.
Alleen van Marrie van der Hoort
is niets bekend. Voor informatie:
Peter van der Gracht, tel. 16293,
of Erna Groot-Boom, tel. 12517.
De reünie wordt waarschijnlijk
gehouden op zaterdag 31 augus
tus.
ren. Op het schip verbleven de man
nen gescheiden van vrouwen en
kinderen. Mijn vader zat aan het an
dere eind van het schip, een hele af
stand, zodat wij nogal eens 'weg'
waren. Ik herinner me dat we in gro
te slaapzalen leefden, met wel 200
mensen in één vertrek en stapelbed
den van drie hoog. Veel te doen was
er aan boord niet. De kinderen speel
den in de gangen, regelmatig waren
er kerkdiensten en de ouderen kregen
Engelse les."
IRAi
I
-
Y
r>«t
1>*.V
j
i
-A
'V
Ada Dijt in het wijdse Texelse landschap lin de achtergrond Oost). ,.De mensen helpen en zor
gen dat ze het zelf verder aanpakken, dat is de grondgedachte van het missionaire werk."
De bootreis werd betaald door de
Australische regering, die de wer
klustige Nederlanders goed kon ge
bruiken om het land op te bouwen.
Volgens Ada betrof het de laatste ge
organiseerde emigranten-reis van het
schip, de „Volendam".
Meubels later
In Australië werd het gezin opge
wacht door oom Pieter Jan Dijt en
Rein (of Piet, dat weet Ada niet
meer) Spigt. Vader kon gelijk aan het
werk in een garage. Het gezin werd
voor een week of drie ondergebracht
in een „Travellers Aid"-hostel, daarna
verhuisden de nieuwkomers naar het
plaatsje Colac, op ongeveer 200 km
ten zuidwesten van Melbourne. Het
meubilair arriveerde pas een half jaar
later; mede wegens stakingen was
het, verpakt in grote kisten, in Sidney
blijven staan. „Wat ik heel vreemd
vond", vertelt Ada, „was dat de radio
Engels sprak.... Als kind begreep je
dat niet."
Na nog een verhuizing kwam het ge
zin uiteindelijk terecht in de plaats
Myrtleford, eveneens in de staat Vic
toria waarvan Melbourne de hoofd
stad is. Ada ging daar het onderwijs
in. Terwijl ze een avondstudie volgde,
gaf ze les aan de plaatselijke lagere
school. Eén van haar twee (in
Australië geboren) broertjes zat bij
haar in de klas.
Klooster
Op haar negentiende zette Ada de
stap die haar verdere leven zou beïn
vloeden: ze ging naar het klooster.
„Eerst voor zes weken. Ik dacht: ik
probeer het maar eens, misschien
verdwijnt het gevoel dat ik dit moet
doen dan wel. Maar het tegendeel
was het geval. Het kloosterleven
hoefde van mij niet zo, hoor. Ik wilde
de missie in." Ze trad toe tot de orde
van de zusters der Franciscan
Missionairies of Mary (FMM) en ver
bleef en studeerde 2Vi jaar in een
klooster bij Sidney. Na een jaar les op
een schooi in Sidney te hebben ge
geven, mocht ze de missie in. Dat
was in 1965.
Ada Dijt werd uitgezonden naar
Nieuw Guinea (het deel dat eerst van
Duitsland was), waar ze totaal twaalf
jaar zou blijven en er de onafhanke
lijkheid meemaakte. In de binnenlan
den, aan de rivier Sepik, moest in
een enkele jaren ervoor opgerichte
missiepost een schooltje en medi
sche kliniek worden opgezet. De mis
sionaris die er zat kreeg in één klap
gezelschap van vijf Franciscaanse
zusters, onder wie „zuster Adriana".
Welkomstdans
De blanke vrouwen vormden een be
zienswaardigheid voor de plaatselijke
bevolking. Ada vergeet de eerste dag
nooit meer: „Wel drieduizend mensen
kwamen naar ons kijken. De bewo
ners van alle dorpen uit de wijde om
trek bezorgden ons een welkom met
dans en muziek. Zij waren blij dat wij
hen kwamen helpen. Aan de kust
waren al wel schooltjes en ziekenhui
zen, maar in de bush nog nauwelijks.
Door dat welkom beseften wij me
teen dat we in een wereld waren be
land, die zó veel anders was dan die
thuis in Australië. Dat verschil viel in
het begin best wel tegen, vooral ook
omdat er geen enkel contact met de
buitenwereld was. Daarnaast was
voor de zusters alles nieuw; de orde
had nog geen ervaring met het werk
dat wij gingen doen. Gelukkig stond
de bevolking open voor onze activi
teiten."
Eigenhandig
Echt pionierswerk dus. Ada Dijt: „Dat
schooltje hebben we eigenhandig ge
maakt. Uit bomen maakten we de ta
feltjes en de boeken voor de Engelse
les schreven we zelf, met behulp van
carbonpapier." De zusters verzorgden
tevens de katechesatie-lessen, de
priester had zijn tijd nodig voor het
timmeren
Van begin af aan was het de bedoe
ling om het onderwijs op gang te
brengen en te zorgen dat de bevol
king het zelf kon overnemen. Dat luk
te. De beste leerlingen werden verder
opgeleid tot o.a. onderwijzer(es) en
verpleegkundige.
Als onderbreking van de periode in
Nieuw Guinea verrichtte Ada Dijt een
jaar ontwikkelingswerk op de Filipij-
nen. Terug op Nieuw Guinea deed ze
een schriftelijke cursus, waardoor ze
leerlingen kon helpen onderwijzer(es)
te worden. Op de motor ging ze mis
sieposten af om les te geven.
Vluchtelingenkampen
Na twaalf jaar keerde ze terug naar
Australië (Sidney). Voor een kerkelijke
organisatie deed ze de coöii
van het ontwikkelingswerk!
oost Azië en op Nieuw Gu«
Fiji's en andere eilanden n
Oceaan. Het werk bestond i
uitzoeken van projecten, hei
van voorlichting hierover inj
ervaringen overbrengen aan
ontwikkelingswerkers, conle
enzovoort. Af en toe nam Ai
kijkje „in het veld", onder n
vluchtelingenkampen in Viet
Cambodja en Thailand. Nai
ging Ada in Sidney universit
denten opleiden voor ontwil
werk. „De studenten vroegj
de bisschop vond het goed,
kon aan de gang. Het wasi
zelfstandige baan, waarbij ij
programma kon bepalen. Mi
dit geval was de opzet de s
zo ver te krijgen, dat ze het
der draaiende houden."
Dat punt werd na vijf jaar b
Tijd voor Ada om zélf (weei
studieboeken te duiken. Vori
kwam ze naar Europa om ei
sus ontwikkelingssamenwerl
volgen. Liefst was ze naark
gegaan, maar de studie in D
zou twee jaar in beslag nem
wijl ze bij de Paters van del
Geest in de Ierse hoofdstad
een 1-jarige opleiding kon vt
van aspecten inzake de soo
tieke en economische situal
Derde Wereld werden daarin
deld. „Interessant en belang
deelt Ada Dijt, na de succei
afronding van de studie. „Ui
ten met de missieposten en
blijkt dat het ontwikkelings*
veranderen. We moeten m#
van de bevolking déér, in pis
onze eigen normen op hem
passen. Een probleem is bijv
dat jongeren wel een opleid
ben gehad, maar dat er te
werk is dat daar op aansluit
naast is er de invloed van ti
radio en zijn er groeiende pi
met alcohol. Ook is er mééi
werking nodig tussen de kei
andere organisaties."
Hoe de bereisde emigrante i
dane kennis in praktijk zal
nog onbekend. Momenteel i
afwachting van de volgende
dracht. „Geen idee wat of i
schien wel in Amerika of Al
in Amsterdam, in de rosse
daar zitten ook zusters van
de. Dat is ander werk, maai
gangspunt is hetzelfde: onti
van de mens. Dat is ook de
dachte van het missionaire
onze orde. De mensen helpt
gen dat ze het zelf verder t
Wij gaan weer verder, voord
ons aan dingen hechten. Ik
niet tegenop om telkens tei
verhuizen. Je moet je thuis:
waar je bent."
Vrouwen die willen werken in de ge
zondheidszorg (bijv. als gezins- of
bejaardenhulp) en vrouwen die van
plan zijn een opleiding voor deze
sector te volgen, krijgen binnenkort
de kans om zich op hun ideaal voor
te bereiden. Maandag 9 september
start de Open School Texel namelijk
een speciale basiscursus verzorgen
de beroepen (bij voldoende aanmel
dingen).
Doel is om vrouwen met beroepen in
de verzorging kennis te laten maken
en te komen tot de keuze van een
beroep. De cursus zal hen daar theo
retisch en praktisch op voorbereiden.
Het cursusprogramma bevat de prak
tijkvakken zorg-, omgangs-,
gezondheids- en huishoudkunde,
oriëntatie op het beroep en keuzebe
geleiding, de vakken Nederlands, re
kenen, studeren en informatica, en er
is aandacht voor solliciteren. Om een
zo goed mogelijk beeld van het toe
komstige werk te geven, verzorgen
gastdocenten enkele lessen, zijn er
excursies en lopen de cursistes korte
stages.
De cursus duurt dertig weken van
Voor als u zich uit en/of thuis wilt voelen:
Kom dan naar Restaurant 't Bikkelement
Kikkertstraat 19. 1795 A4 De Cocksdorp,
telefoon 02220-16547.
gemiddeld vier dagdelen per week.
Daarnaast zal ook enige tijd aan huis
werk moeten worden besteed. Het
cursusgeld bedraagt f 60,- en als bij
drage in lesmateriaal en excursies
wordt nog eens f 40,- verlangd. Bij
voldoende belangstelling kan voor
kinderopvang worden gezorgd, tegen
een vergoeding van f2,50 per kind
per week. Plaats van handeling is
dorpshuis d'Ouwe Ulo in Den Burg.
Voor méér informatie: Mijkje Uitten-
bogaard (tel. 142031 of Siem Zijm
(tel. 11741).
ledereen komt wel eens met een zie
ke in aanraking. Steeds vaker wor
den mensen thuis verpleegd. De tijd
die iemand in een ziekenhuis blijft,
wordt steeds korter. Vandaar dat op
Texel een cursus wordt gegeven over
het thuis verzorgen van zieken.
ledereen kan te maken krijgen met
de ziekte van een kind, verzorging
van iemand die langdurig ziek is of
thuis wil sterven. Wie meer wil we
ten over hoe deze patiënten moeten
worden verzorgd kan meedoen aan
een cursus die uitgaat van de kruis
vereniging Kop van Noordholland af
deling Texel.
De opleiding bestaat uit vier bijeen
komsten die worden verzorgd door
wijkverpleegkundige Marja van Etten
en wijkziekenverzorgster Petra
Zuidewind.
De eerste cursusdag is op vrijdag 20
september van 9.30 tot 11.30 uur in
het Groene Kruis gebouw aan de
Witte Kruislaan 19 in Den Burg. De
volgende onderwerpen komen aan
bod: verzorging van een zieke in bed,
tiltechnieken, hulpmiddelen en bete
kenis van ziek zijn.
Het eerste deel van de bijeenkomst
wordt aan theorie besteed, in het
tweede deel kan de opgedane kennis
in de praktijk worden gebracht.
Voorwaarde voor deelname is dat be
langstellenden lid zijn of willen wor
den van de kruisvereniging. Wie mee
wil doen kan zich telefonisch opge
ven (vóór 30 augustus) tussen 16.30
en 17.30 uur op telefoonnummer
13241. Dit nummer kan ook worden
gebeld voor nadere inlichtingen.
Veertig leden van Scouting Texel,
tussen de 11 en 18 jaar, hebben zich
tien dagen lang uitstekend vermaakt
tijdens een kamp in de omgeving
van Valkenswaard.
De leden waren ingedeeld in drie
groepen, die op verschillende terrei
nen in de buurt van de stad hun
kamp opsloegen. Eten werd gekookt
op houtvuren. Er werd regelmatig
een beroep gedaan op de padvinder-
vaardigheden van de deelnemers.
Het programma bestond onder ande
re uit het bezoeken van musea en de
Efteling en een hike (een meerdaagse
looptocht. Tussendoor werd, in sa
menwerking met Scouting Valkenswa
ard, een spel gedaan. Het kamp werd
afgesloten met een groot gezamenlijk
kampvuur.
Van het evenement zijn dia-opnamen
gemaakt, die op een nog nader be
kend te maken tijdstip zullen worden
vertoond.
Mark Heerink (25 jaar) geeft dinsdag
om 20.15 uur een orgelconcert in de
R.K. kerk van Den Burg. Dit zomer
avondconcert is gratis toegankelijk.
Bij de uitgang wordt een collecte ge
houden ter bestrijding van de on
kosten.
Mark Heerink studeert aan het Swee-
linck Conservatorium van Amster-
Vanaf woensdag 21 augustus is het
circus Harlekino weer op de Nikadel
in De Koog. Tot en met 26 augustus
worden tweemaal daags (om 14.00
en 20.00 uur) twee uur durende
voorstellingen gegeven. Op 27
augustus is alleen een voorstelling
om 14.00 uur.
Circus Harlekino komt voor de derde
keer naar Texel. Vorige jaren was het
programma met name bedoeld voor
een jeugdig publiek. Voor het eerst is
dit jaar de show voor jong en oud,
met een keur aan internationale ar
tiesten. Er valt te genieten van leeu
wen, een fakir-act, paarden, ezels,
acrobaten, een western-act, clowne
rie, een hondenrevue en nog veel
meer.
Kaartjes kosten voor kinderen, resp.
volwassenen 710,-/712,50 (2e rang),
712,50/715,- (1e rang), 715,-/717,50
(loge). Telefonisch reserveren kan via
06-52957950. Er kunnen ook kaar
ten worden gehaald aan de kassa,
die een uur voor aanvang van de
voorstelling is geopend.
dam. Hij heeft gekozen voor de
richting orgel- en kerkmuziek. In het
voorjaar haalde hij het diploma Doce
rend Musicus. Hij is nu bezig aan de
studie voor uitvoerend musicus. In
1990 haalde Heerink de eerste prijs
op het orgelconcours te Leiden in de
categorie Renaissance, Barok en
Rococo.
Het programma:
1. Sortie en sol majeur van C.
Franck.
2. Prière op.20 van C. Franck.
3. Boléro de concert op.166 van L. J.
A. Lefébure-Wely.
4. Pari intervallo (Anlasslich des To-
des von M.K.) van Arvo Part.
5. uit: Tierkreis van K. Stockhausen:
Fische; Krebs; Wassermann en
Zwillinge.
6. uit: 24 Pieces en style libre van L.
Vierne: Prélude; Pastorale; Berceuse,
Carillon.
Een stokroos in de achtertuin van
Maarten en Betty Heerschap uit
Oosterend heeft een recordhoogte
van 4,35 meter bereikt. „Maar is
nog steeds niet uitgegroeid", aldus
de vrouw des huizes, die zelf
„maar" een lengte heeft van 7,75
meter. Om te voorkomen dat de sier
lijke stam afbreekt, heeft zij er ter
ondersteuning een hengel naastge-
zet. IFoto Dirk Kuiter)
Op de Brink in De Koog wc
avond de laatste ringsteek*
gehouden voor het Texels la
schap. De organisatie is in I
van De Koog Promotion. De
prijs die wordt uitgeloofd is
schoonste geheel. Het begi-'
19.00 uur. Omwonenden tf
gasten worden verzocht he!
cours tijdig autovrij te make
Afgelopen donderdag is gesi
De Cocksdorp, onder zeer g
blieke belangstelling. De eer
ging naar Wil Zijm met zijn
Johanna. Tweede werden Di
Nelie Smit. Derde waren Jd
der Zwaag en Nicole Kalk. f
prijs voor „miss-ring" wasv
Marie Reiding.
Woensdag wordt het kamp'
om de Jan Agter bokaal af?
Den Burg op de Groeneplac
nog verschillende deelneme'
kans maken op een eerste P
dus dat beloofd een spannf
eindstrijd.
Kalligrafie, de kunst van h<;
schrijven", was heel vroeg»
lijks werk voor monniken. 1
woordig is deze schrijfkunf
hobby voor velen. De Stief
zijn Ouderen Texel organise
mende maanden een cursis
kalligrafie.
Tijdens de lessen, die bij d
deelname starten op 13 sef
leert de cursist fraaie letten
met een zogenaamde beitel
zijn veel soorten en typen'
waarbij de gotische het mS
spreken. De lessen, die and
duren, beginnen om 10.00'
Buureton" in Den Burg.
voor beginners omvat twa»
Opgave voor 1 september
leider Henk Snijders, tel.
