Rijkheid en ontwikkeling
ixelse bijen verbazend"
KORT TEXELS
te spreken over honing-opbrengst:
isvergadering
Texels Mannenkoor
in zomeravonddienst
Raadsstukken in
bibliotheek
Poppencursussen
Welkomstdienst
Baptisten
ALS ELKE SECONDE TELT
TEXELSE COURANT
STUDENTENABONNEMENT
STUDIEJAAR 1991-1992.
Uitgeverij Langeveld de Rooy biedt
niet op Texel woonachtige studenten
een korting van 50 op het abonne
ment van de Texelse Courant.
Om in aanmerking voor deze korting
te komen dient er een kopie van de
collegekaart en/of een door de
schoolleiding ondertekende school-
verklaring te worden overlegd.
Aanvragen behoren vóór 1 oktober
a.s. in ons bezit te zijn.
Drukkerij/Uitgeverij
Langeveld de Rooy
Parkstraat 10
1791 CA DEN BURG
Telefoon 02220-12741
IRDAG 5 SEPTEMBER 1991 TEXELSE COURANT
PAGINA 5
Menteraad vergadert a.s dins-
hat gemeentehuis, aanvang
uur. De agenda luidt als volgt:
ping.
Istelling volgorde van
uming.
'stelling besluitenslijst raads-
ladering de dato 13 augustus
gekomen stukken
Melingen
leantwoording vragen.
Wicht besluitenlijst raadsver-
'ring de dato 13 augustus
"ging bezoldingensbesluit se-
Brissen.
Isteling budget verkeersadver-
ies.
'schaf diverse zaken ten be-
"B van huishoudelijke
''"huisdrukkerij.
Bntstelling lening ten behoe-
van de Stichting Texels
leum.
tatief plan voor de Basisedu-
6 voor 1992.
°ak uitbreiding basisschool
BBrhonk.
Wicht vermeerdering huis
vesting 1993 tot en met 1995.
13. Vervanging meubilair J. P. Strij-
bosschool.
14. Plan voor nieuwe scholen 1
augustus 1992 - 1 augustus
1995.
15. Schenking gravure.
16. Benoeming leden subsidie-advies-
orgaan.
17. a. Raambesluit 9 seniorenwonin
gen Gasthuisstraat.
b. Toekennen geldelijke steun
voor verbeteren 1 woning.
c. Wijzigingsbesluit inzake defini-
Zondag wordt alweer de laatste inter
kerkelijke zomeravondienst van dit
seizoen gehouden in dit siezoen.
Voorganger in deze dienst is de heer
A. M. Guiljam; het Texels Cristelijk
Mannenkoor onder leiding van de
heer M. de Visser met aan het orgel
J. Kraayma werkt mee om met deze
laatste dienst het seizoen op een
mooie wijze af te sluiten. De geza
menlijke Texelse kerken nodigen
iedereen hiervoor uit. De dienst be
gint om 19.30 uur en wordt gehou
den in de R.K. kerk te De Koog.
tieve toekenning geldelijke steun.
18. Voorbereidingsbesluiten ten be
hoeve van het (bouw)plan van:
a. EcoMare voor de realisatie van
een windmolen op 't Horntje.
b. H.P Bakker voor het verande
ren van het pand Klif 27 te Den
Hoorn.
c. Gemeente Texel voor de aan
leg van een waterpartij aan de
Emmalaan te Den Burg.
19. Rondvraag.
20. Sluiting.
B en w stemmen in met een voorstel
alle gemeentelijke verordeningen
voortaan in de openbare bibliotheek
ter inzage te leggen. Het publiek
wordt hiermee in de gelegenheid
gesteld ook buiten kantoortijden ge
meentelijke zaken in te zien.
Op het gemeentehuis wordt van de
ter inzage liggende raadsstukken re
gelmatig gebruik gemaakt. Ook ver
zoeken om hinderwetvergunningen
mogen zich in de belangstelling ver
heugen. Nu de stukken in de biblio
theek komen te liggen, kan het
publiek ook op dinsdagavond, vrijdag
avond en zaterdagmorgen kennis ne
men van de gemeentelijke zaken.
Bij Poppenatelier ,,De Witte Engel"
beginnen komende week weer een
viertal cursussen poppen maken.
Op vijf dinsdagen te beginnen op 10
september, wordt bij voldoende deel
name het knuffelpopje gemaakt. Dit
is het popje uit de serie zonnekind
poppen, zoals die worden gemaakt
voor kinderen van verschillende leef
tijden. Tijdens deze cursus leert men
tevens iets over kleur- en materiaal
gebruik en de technieken die nodig
zijn om de grotere poppen te kunnen
maken. De kosten zijn 755,— inclu
sief materiaal en de cursustijden zijn
van 9.15-11.15 uur.
Op woensdagmorgen 18 september
begint de cursus ledemaatpop ma
ken. In vier morgens wordt deze pop
met draaibare armen en benen ge
maakt. De kosten zijn 750,— inclu
sief materiaal en de tijden zijn van
9.15-11.15 uur.
Voor de woensdagavondcursus van
18 september staat de grote babypop
op het programma. Kosten 755,— in
clusief materiaal. Tijden: 20.00-22.30
uur.
Op donderdagavond 19 september
begint de cursus lijzepop maken. De
ze speelpop bij uitstek wordt in vier
keer gemaakt. De kosten zijn 750,—
inclusief materiaal en de avonden be
ginnen om 20.00 uur.
De cursussen worden gegeven in het
tijdelijk onderkomen van poppenate
lier „De Witte Engel" aan de War
moesstraat 52. Voor inlichtingen
en/of opgave kan men bellen met
Jeannet van Abs, tel. 13644.
De Baptistengemeente Texel opent
zondag het nieuwe seizoen met een
welkomstdienst in het kerkgebouw
aan de Julianastraat, aanvang 19.00
uur. Het koor „Victory Singers" uit
Alkmaar zal aan deze dienst mede
werking verlenen. Alle belangstellen
den zijn van harte welkom.
•Nieuw kantoor. B en w gaan ak
koord met de bouw van een nieuw
kantoor op kampeerterrein „Wouters-
hok". Omdat de bouw in strijd met
het bestemmingsplan is, dient een ar
tikel 19-procedure te worden
gevoerd.
iboom bij de centrifuge, in de korf possen vier honingramen Itegen elke wend één},
intrlfugale kracht wordt de honing uit de reten geslingerd, tegen de binnenkant van
1/08. Nu nog even zeven en klaar is de honing.
it bijen houden op Texel spre-
met de bestuursleden Jac
)en Burg) en Piet Hogenboom
ig) van de Texelse Bijenvereni-
ark heeft al 38 jaar bijen-
itaan en Hogenboom was
acht jaar geleden naar Texel
Ie, ook al jaren als imker ac-
genboom ervoer dat als een
orwaarts: „Ik was aangenaam
d over de rijkheid en ontwik-
an de bijenvolken op Texel,
mindere perioden weten de
Idoende te sprokkelen. Dat
lor de gevarieerde planten-
het eiland, maar ook hebben
ere aantal zonuren en de
kte een positieve invloed."
Langere nazomer
oom vergelijkt de Texelse si-
let die van de Utrechtse heu-
waar hij voordien zijn kasten
an. „Je merkt dat het voor-
Texel twee tot drie weken la-
lang komt. De bijen zwermen
later uit, pas in juli. Daaren-
rofiteren de Texelse bijenvol-
een langere nazomer-periode.
ien dan hun hart ophalen aan
Ie heide, braamstruiken, wil
genroosje en -niet te vergeten- lam
soor", vertelt Hogenboom. Volgens
hem leidt dat op Texel tot een hogere
honing-opbrengst. Ook over de kwali
teit zijn de imkers goed te spreken.
De smaak is de weerslag van de
bloemen waarop de bijen vliegen; in
de honingraten in de kast ontstaat
vermenging.
Heide
Stark zegt dat vooral de Texelse hei
dehoning erg in trek is. Honing van
heide versuikert niet, maar blijft een
gelei-achtige substantie. Spijtig ge
noeg staat de heide er momenteel
niet zo best bij. Het gevolg van twee
strenge winters en oprukkende kraai-
heide ten koste van struikheide. Toch
verwachten de imkers dit jaar een
beste honing-opbrengst. Een gezegde
luidt: „Je moet de bijen er door de
modder heen brengen en er in het
stof weer vandaan halen". Oftewel:
als je de bijenkasten na een natte pe
riode naar een bloemenveld ver
plaatst en het wordt warm (heet)
weer, dan is de oogst op zijn best.
Welnu, deze zomer was uitstekend
wat het aantal zomerse dagen betreft
en was voorafgegaan door de koude
mei en juni. Nu was die koude-
periode iets te lang. Om hun lijfjes op
temperatuur te houden, verbranden
de bijen hun voedselvoorraad en dat
betekent dat de honingopbrengst dan
laag is. Mei en juni waren dit jaar
daarom slecht voor de imkers.
Gezamenlijke inkoop
De Texelse Bijenvereniging heeft een
stabiel ledental, dat in de afgelopen
jaren ietsje is toegenomen tot nu on
geveer dertig. De verenigingsactivitei
ten zijn niet uitbundig. Tweemaal per
jaar wordt een ledenvergadering ge
houden, er worden ervaringen uitge
wisseld en de vereniging zorgt voor
een gezamenlijke inkoop van materia
len, zoals kasten, raampjes, suiker,
potten en bijengereedschap (o.a. ge
zichtskapjes en handschoenen).
Kun je als bijenhouder rustig afwach
ten hoe de bijen 's zomers emmers
vol honing produceren, of ben je er
het hele jaar mee bezig?
,,'s Winters is alles in rust", vertelt
Stark. „De bijen vormen dan een
soort tros in de kast, met de konin
gin als middelpunt. Ze wisselen daar
bij regelmatig van plaats, zodat niet
telkens dezelfde dieren aan de koude
re buitenkant vertoeven. Ze slapen
niet, maar rusten wel. Dankzij de
tros-achtige formatie kunnen de bijen
eenvoudig voer aan elkaar doorgeven.
Eind maart, begin april, als de buiten
temperatuur boven de tien graden
komt, komen de imkers pas in actie."
De imkers nemen dan een kijkje in de
kasten. Speciaal letten ze erop of de
koningin nog leeft, want zij is per
slot van rekening de enige die voor
nakomelingen kan zorgen. Daarnaast
wordt gekeken of er al broed aanwe
zig is. Eventueel voeren ze het volk
bij met een kleine hoeveelheid suiker
water. Zouden de imkers dat nalaten,
dan lopen ze de kans dat het bijen
volk gaat „inkrimpen": de bijen ver
wijderen dan het broed en raken
hierdoor van slag.
Buren
Bekend in het voorjaar is de zg. „rei
nigingsvlucht", met als gevolg de be
kende gele bijenpoep „Meestal
zoeken ze de witte was van de bu
ren", merken Stark en Hogenboom
cynisch op. Volgens hen blijkt hieruit
dat bijen heel nette dieren zijn: ze
sparen hun uitwerpselen op, zodat ze
het eigen nest niet bevuilen. „Maar",
erkennen ze, „het geeft wel eens
problemen, zeker voor imkers met
kasten binnen de bebouwde kom."
Het houden van bijen binnen de be
bouwde kom is overigens wel toege
staan. Laatst ontstond hierover
discussie, toen een vrouw uit Den
De imkers Jac Stark lllnksl en Piet Hogenboom bij een bijenkast. De bijen verdringen zich bij de ingangmaar reageren niet op de twee mannen.
Die zijn overigens niet beng om een steek op te lopen. Als Imker word je Immuun voor het gif", zegt Stark.
Op de vraag of bijenhouders ook wel
eens worden gestoken, geeft Stark
ongewild het antwoord. Als hij wil
demonstreren hoe een honingraam
functioneert, grijpt hij per ongeluk in
een bij. Geroutineerd vist Stark het
angeltje uit zijn duim. Hij lacht: „Als
imker word je immuun voor het gif.
Bovendien, zo zegt men wel eens, is
een bijensteek goed tegen de reuma
tiek."
[en, broedkamers, uittikken, darrenslag en koninginnegelei.
ar een greep uit de woordenschat van de gemiddelde bijen-
r („imker"). Door dit jargon en het beeld van de zoemende,
i honingproducerende, maar soms ook stekende insecten,
de hobby van bijen houden en honing maken een wat ex-
>ke indruk. De meeste mensen slaan opdringerige insecten
:h af, maar imkers storten zich met alle liefde in hele zwer-
Op rexel bestaat al tientallen jaren een bijenvereniging, die
nteel circa dertig leden telt. Samen met zo'n tien niet aan-
en imkers houden zij verspreid over het eiland 250 bijenvol-
Déél van een honlngkast. In de honlngkemer hangen tien honingramen, met daarin reten. De kamers worden op elkaar gestapeld: de onderste
zijn de broedkamers. In de bovenste bevindt zich de honing. De afgebeelde kast Is van het ..Simplex -type IdubbelwandigI
Burg door bijen van een naburige im
ker werd gestoken. „Als je in het
dorp bijen houdt, kun je door bepaal
de maatregelen voorkomen dat de
bijen hinder veroorzaken. Bijvoorbeeld
door een hoge schutting neer te zet
ten kun je de aanvliegroute regelen",
aldus Hogenboom. Hij wijst erop dat
bijen doorgaans niet agressief zijn.
„Vaak loopt men een wespesteek op,
maar krijgen de bijen de schuld. Bijen
kunnen agressief worden als je hun
rust in de kast verstoort, bijvoorbeeld
door erin te roeren. Verder willen ze
wel eens niet zo vriendelijk reageren
op bepaalde geuren, zoals zweet,
parfum en haarlak. In elk geval moet
je niet 'slaan, maar rustig blijven. Bij
en reageren op snelle bewegingen en
steken als ze in de verdrukking ko
men."
Broed
Het voorjaar is de tijd van groeien.
Bijen zijn vooral gek op wilgen (kat
jes); soms verplaatsen de imkers hun
kasten ndar echte „stuifmeelgebie-
den". Daarna wordt het drukker voor
de bijenhouders. Voortdurend moeten
ze in de gaten houden hoever het
broed is gevorderd. Eerst komt het
werkstersbroed uit, eind april volgt
het darrenbroed en tot slot het jonge
koninginnebroed. Werksters zwermen
uit om voedsel te halen, darren zijn
er vooral om de koningin te bevruch
ten. Koninginnecellen zijn herkenbaar
doordat ze langwerpig zijn en verti
caal in de broedkamers hangen.
Bijen kunnen uit gewoon werksters-
broed, met hulp van „koninginnege
lei" (een soort krachtvoer) een
nieuwe koningin kweken. Na de der
tiende dag komt de eerste koningin
eruit, de andere eitjes kunnen dan
worden verwijderd. Daar zit wel een
risico aan: als de koningin iets over
komt, raakt een volk „moerloos".
Onzelfzuchtig
Vervolgens breekt de druktepiek aan,
want 's zomers zwermen de volken
uit. Populair bij bijen zijn koolzaad,
distels, mosterdzaad en (in het nasei
zoen) heide en lamsoor. De bloemen
produceren nectar, die via „fermenta
tie" (toevoeging van stoffen) door de
werkbijen in honing wordt omgezet.
Bijen gedragen zich tot geluk van de
imkers erg onzelfzuchtig: ze leggen
grote voorraden honing aan, maar
snoepen er zelf nauwelijks van. De
honing wordt in de kasten opgevan
gen in ramen met de bekende zes-
kantige honingraten.
Stekjes
Imkers doen hun best voor een zo
hoog mogelijke honingproduktie en
verplaatsen regelmatig hun kasten
naar plekken dichtbij velden met de
genoemde plantesoorten. Iedere im
ker heeft zo zijn eigen stekjes en
voorkeuren. Stark noemt bijvoorbeeld
een plaats in polder Het Noorden
waar de harlekijnorchis bloeit.
De imkers vragen aan de landeigena
ren of ze er hun kasten mogen plaat
sen. „Sommige boeren hebben het
liever niet", zeggen Stark en Hogen
boom. „Maar de meesten maken
geen bezwaar. Een voordeel is soms
dat betere zaadvorming en bestuiving
ontstaat als je er een bijenvolk op
loslaat." Hogenboom herinnert zich
vanuit zijn overkantse periode dat
fruitkwekers betaalden voor het
plaatsen van bijenkasten in de boom
gaarden.
Geen Varoa-mijt
Pluspunt voor de bijenhouders op
Texel is het ontbreken van de groot
ste vijand: de Varoa-mijt. Deze para
siet is opgerukt tot Den Helder, maar
heeft de sprong over het Marsdiep
tot dusver niet gewaagd. Dat komt
mede dankzij de gemeente Texel, die
in 1984 positief reageerde op een
verzoek van de Stichting tot Behoud
van de Nederlandse Bij om „de gren
zen te sluiten". Sindsdien is de in- en
uitvoer van bijenvolken op Texel ver
boden.
Dat Texel een relatief geïsoleerd ge
bied is, betekent niet dat er ook een
speciaal Texels bijenras is. De hier
voorkomende bijen zijn een menging
wan diverse soorten. Voor het invoer
verbod van kracht werd, haalden
sommige imkers wel eens buitenland
se volken naar het eiland. Stark:
„Zelf heb ik wel eens een Kaukasisch
ras gehad, maar na twee jaar was
het met dat volkje gedaan." De eer
der genoemde Bijenstichting heeft
zich overigens tegen import gekeerd;
de stichting adviseert uitsluitend bij
en te houden die van nature in ons
land thuishoren.
