Cjrocn 'wartsj~exels in het harL.
Het zou kunnen
w Hoe is het nou met
Stukje musical tijdens open
podium in Klif 12
Veel tegenstrijdigheden in
de Texelse landbouwsector
sw Veel animo voor
snookertoernooi
\IOS-journaal filmt
jeorgiërs op Texel
S
JELLEBOOE
Gezellig uitgaan?
woensdag 1 januari
GEOPEND
vanaf 01.00 uur.
Absoluut record:
EcoMare begroet
de 250.000e
Wachttijd veroorzaakt
door de kerstdrukte
Schilder verwondt zich
bij lossen glasafval
Slufter-excursie
OPGERICHT 15 SEPTEMBER 1887 - NR 10644
,'oor advertenties, abonnementen, etc.
Langeveld en de Rooy Bv, Postbus 11, 1790 AA Den Burg,
telefoon 02220-12741, na 18.00 uur 14881. Telefax 02220-14111
ledactie Parkstraat 10 of Warmoesstraat 45, Den Burg, telefoon
12220-12741.
3uiten werktijd deze week tot en met dinsdag a s.
"rans Hopman, Pater Witteplein 27. Den Burg, telefoon 02220-15472
DINSDAG 31 DECEMBER 1991
Postgiro 652
Bankrelaties Amro Bank nr. 46.99.17 636
Rabobank nr. 36.25.01.742; N.M.B. nr 67.34.60.398
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Abonnementsprijs /43,95 per half jaar; Los f\,20
n 1990 hebben we met z'n allen gepraat over de leefbaarheid in
Ie gemeente. Naar mijn gevoel een vruchtbare discussie, die ons
illemaal een beetje heeft wakker geschud. 1991 was het jaar,
vaarin moest blijken of het zin heeft gehad je zo druk te maken
iver iets wat, volgens velen, toch niet is op te lossen. Nu dat
.proefjaar" voorbij is, heb ik -en ik weet velen met mij- de con-
;lusie getrokken, dat het op de een of andere manier geholpen
leeft. Het jaar 1991 was, als je praat over de leefbaarheid, ge-
voon een ander jaar dan eerdere jaren. Nu is, denk ik, de tijd
iangebroken om na te denken over de toekomst van Texel. En
laarover ben ik niet zo optimistisch gestemd.
lua leefbaarheid was het afgelopen
sar allemaal nog lang niet ideaal,
naar er is een stap in de goede rich-
ng gezet en het is de moeite waard
m er aan verder te werken. Net zo
ang tot dat we met elkaar tot de
onclusie komen, dat we er uit ge
aaid hebben, wat er in zit. Heleméél
>ssen we de problemen nu eenmaal
ooit op. Daar zullen we, omdat we
och ook een recreatiegemeente wil-
n zijn, mee moeten leren leven.
Lauweren
nu de tijd dan aangebroken om,
laast wat aanvullende maatregelen,
iet lekker rustig aan te gaan doen en
p de lauweren van het overleg van
990 te gaan rusten?
Jaar mijn mening zeker niet. Het is
ijd dat we gaan nadenken over Texel
ia het jaar 2000, als eiland waar de
fexelaar wil wonen en werken in een
ifeer en omgeving, die hij of zij van
ludsher kent en graag zo wil hou-
len. Naar mijn gevoel zijn er helaas
ntwikkelingen op gang gekomen,
lie voor de toekomstige Texelse sa-
lenleving van grote invloed zullen
ijn. En de werkgelegenheid speelt
aarbij een grote rol.
Evenwicht
Ve kunnen op dit moment gelukkig
og spreken van een zeker evenwicht
i de samenstelling van de beroeps-
evolking op Texel. En dat werkt op
llerlei gebied door. Het zorgt er bij
oorbeeld voor dat in de contacten,
ie we met elkaar hebben de inbreng
evarieerd is. Dat maakt het mede
iteressant en boeiend om op Texel
wonen. Een leefgemeenschap is
u eenmaal gediend bij variatie,
lu ben ik bang, dat we in de toe-
omst steeds meer te maken krijgen
iet een eenzijdige werkgelegenheid,
iet daarbij een bevolking, die werkt
f betrokken is bij één soort activi-
ïit.
Landbouw
onder volledig te zijn wil ik een paar
aken noemen. Laten we eens met
e landbouw beginnen. Nu hebben
e nog een paar honderd zelfstandi-
e boerenbedrijven, die een levendig
nderdeel van ons eiland vormen,
'ver twintig jaar kan volgens een on-
srzoek, dat de Wetenschappelijke
laad voor het Regeringsbeleid ver-
cht naar de landelijke gebieden in
e landen van de Europese Gemeen-
Daarbij hoopt de voorzitter van de
Europese Unie voor kustbescherming
dat een netwerk van reservaten langs
de Europese kusten tot stand komt.
Texel zal, gezien de lange kustlijn en
de aanwezige natuurlijke waarden,
zeker in dit netwerk worden betrok
ken.
De boeren hebben daarnaast te ma
ken met mestwetgeving en andere
milieu-eisen, die rendabele bedrijfs
voering steeds moeilijker zullen
maken.
schap, de landbouwproduktie plaats
vinden op een derde van het huidige
areaal. De vrijkomende grond kan
dan worden bestemd voor recreatie
of natuur. Mede gezien de plannen
van het rijk en de provincie -denk
maar aan bijvoorbeeld de
relatienotagebieden- zal dit voor heel
Nederland geldende beeld zeker met
aan Texel voorbij gaan.
Er wordt in Europees verband gespro
ken over de bescherming van de
kustzones. Hierbij staat het behoud
van natuurlijke waarden centraal.
Weg, een groot gedeelte van onze
landbouwers, die zo'n eigen plaats bij
ons innemen. En dit dan inclusief de
bedrijven, die zo nauw met de land
bouw verbonden zijn.
Visserij
De visserij, toch ook helemaal pas
send in het Texelse beeld, staat er
overigens ook met zo rooskleurig
voor. Kijk maar naar de haven van
Oudeschild, waar de vissers van
oudsher een thuis hebben. De haven
is best leuk, maar ook duidelijk, door
de verandering in scheepsgrootte en
dergelijke, aan verbetering toe Pogin
gen om tot deze verbetering van de
haven te komen, hebben tot nu toe
bij het rijk geen oor gevonden. Straks
breekt nog de tijd aan, dat de vis
sersschepen, noodgedwongen naar
andere havens moeten uitwijken. Het
laat zich raden, welke gevolgen dit
voor de werkgelegenheid heeft.
Naast de problemen met de haven,
moet worden gedacht aan de maat
regelen, die de vissers van buitenaf
raken. Afsluiting van gedeelten van
het Wad is nu al door de regering
besloten en het sluiten van grote de
len van de Noordzee voor de vis
vangst zou er op korte of langere
termijn wel eens in kunnen zitten.
Dag vissers uit ons werkgelegen-
heidsbestand, in hun vertrek meesle
pend de coöperatie, de scheepsre
paratie- en toeleveringsbedrijven.
Rijksoverheid
Een andere categorie werkgelegen
heid is die bij de rijksoverheid. Geluk
kig hebben we nog een eigen
Rijkswaterstaat en een eigen Staats
bosbeheer in ons midden. Ze horen
er helemaal bij. De bezumigingsdrang
en de lust tot schaalvergroting is bij
het rijk echter groot, zodat het me
niet zou verbazen als we straks te
horen krijgen dat ook deze ar
beidsplaatsen verdwijnen. Met de
vuurtoren hebben we wat dat betreft
niet zulke goede ervaringen.
Hoe hard het kan gaan met het ver
dwijnen van allerlei soorten werk, is
in de afgelopen vijf jaar gebleken. De
zuivelfabriek is weg, de waterfabriek
afgebroken en over drie jaar sluit de
electriciteitscentrale, goed voor zo'n
veertig arbeidsplaatsen.
Vervangend werk
Het gevolg van deze, naar mijn ge
voel niet zo gelukkige ontwikkelin
gen, zal zijn, dat de roep om
vervangend werk steeds sterker
wordt. En het is, juist in de Texelse
eilandsituatie, gebleken, hoe moeilijk
het is aan die roep te voldoen. In elk
geval mag je niet van een willekeurig
bedrijf, dat grondstoffen tot halfpro-
dukten of eindprodukten verwerkt,
verwachten, dat die bereid is eerst
die grondstoffen hier naar toe te
brengen en ze na bewerking weer
over het water te sturen. Dat zal uit
oogpunt van bedrijfsexploitatie wel
niet zo goed uitkomen.
Recreatie
We moeten het dus zoeken in wat
het eiland zelf te bieden heeft of in
zaken, die voor een eiland geschikt
zijn. Er zijn, wat dat betreft, vele
creatieve geesten in ons midden en
de eerste inspanningen zijn al ver
richt, zij het met wisselend succes.
Gelukkig is ons eiland zeer geschikt
voor recreatie. Honderdduizenden
mensen uit binnen- en buitenland
weten te waarderen, dat Texel veel te
bieden heeft. Dit komt zeker mede
door de wijze waarop de betreffende
ondernemers hun bedrijven steeds
weer aan de eisen van de tijd weten
aan te passen.
De werkgelegenheid binnen die be
drijven en binnen de bedrijven die als
aanverwant kunnen worden be
schouwd, dragen uiteraard ook in
grote mate bij aan het zojuist door
mij genoemde evenwicht.
Neiging
Toch denk ik, dat het niet goed zou
zijn als de neiging ontstaat de weg
van alléén de recreatie te kiezen.
En dat zou kunnen gebeuren, on
danks onze vaste overtuiging, dat
47.000 slaapplaatsen méér dan vol
doende zijn, ondanks het feit, dat de
directeur van Teso waarschuwt voor
overbelasting van zijn veerboten en
ondanks het gegeven, dat we met
z'n allen zo zachtjes aan het gevoel
krijgen, dat het aardig vol wordt.
Nu is de verhouding 12.500 inwoners
tegen 47.000 gasten al de grens,
laat staan, dat het aantal inwoners
zou dalen, omdat men wegtrekt om
elders werk te zoeken.
Overigens, een Texelaar laat zich niet
zo gauw overplaatsen, maar zal het,
als het enigszins kan, op zijn eiland
zoeken. Dat kan betekenen, dat gro
tere druk op de politiek wordt uitge
oefend om meer ruimte voor
recreatie te scheppen.
Europa
De roep om meer recreatiemogelijk
heden hoeft niet alleen van binnenuit
te komen. Binnen afzienbare tijd zal
Europa één zijn en zal het vrije ver
keer in dat gebied pas echt op gang
komen. En we hebben in Nederland
mooie kusten langs een, naar we ho
pen, binnenkort schone zee.
De toeristische druk zal naar mijn ge
voel dan ook toenemen en dat zou
door de rijksoverheid, gezien de eco
nomische belangen, wel eens kunnen
worden gestimuleerd.
Als de kust van Zeeland tot Den Hel
der zo benut gaat worden, zoals we
dat nu al in gedeelten van Zeeland
zien, kun je er vanuit gaan, dat de in
woners van Texel hun „paradijsje"
niet alleen voor zichzelf en ten hoog
ste 47.000 gasten kunnen houden.
Zou je dus niet zélf méér willen op
dit gebied, dan kan het van over
heidswege gewoon worden opgelegd.
Het eiland is groot genoeg en in
frastructuur, zoals brede wegen en
dergelijke, kun je maken. Verder is er
landbouwgrond genoeg om voor
recreatie-doeleinden te dienen, want
de boeren zijn immers vertrokken en
niet alles is geschikt voor natuur
gebied.
Somber verhaal
Wat een somber en zwartgallig ver
haal, hoor ik u zeggen. Daar ben ik
me heel goed van bewust en ik hoop
dan ook van harte, dat het bo
venstaande niet allemaal bewaarheid
wordt. Maar het zou kunnen.
Dat ik het allemaal zo stel, heeft als
reden, dat je je eerst moet voorstel
len, wat er kan gebeuren, om vervol
gens je maatregelen te nemen en je
er eventueel tegen te verzetten.
Want ik ben er wel vast van over
tuigd, dat we inderdaad met op onze
lauweren kunnen gaan rusten. We
zullen, en de landbouwers en vissers
weren zich reeds, alles op alles moe
ten zetten om het geheel in goede
banen te leiden.
Daarvoor zullen we dan wel eerst
zelf moeten weten, wat we nu pre
cies met het eiland willen om vervol
gens onze gedachten daarover uit te
dragen. Eerst dus een stevige interne
discussie, die ver uitgaat boven het
geen we inzake de leefbaarheid heb
ben besproken.
Speciaal beleid
Hebben we ons een beeld gevormd,
dan zullen we de provincie en het rijk
er van moeten overtuigen, dat een
leefgemeenèchap op een eiland niet
te vergelijken is met die aan de vaste
wal. Een speciaal beleid voor Texel
van die kant zal, met name als het
gaat over gevarieerde werkgelegen
heid, heel hard nodig zijn.
Op basis van werkgelegenheid, die
gevonden wordt in een zo groot mo
gelijke variatie, kan naar mijn gevoel
worden verwacht, dat het in alle op
zichten goed blijft gaan met Texel.
Deze toekomstvisie moet echter wel
onze volle aandacht hebben. Zo heeft
de gemeenteraad in een motie zijn
ongerustheid reeds uitgesproken over
de toenemende eenzijdigheid van de
werkgelegenheid. Reden te meer voor
ons allen om, een ieder op zijn ge
bied actief te worden, in het belang
van Texel in de naaste toekomst.
Evenwicht
Resumerend ben ik van mening, dat
de werkgelegenheid, die we via de
recreatie, de landbouw, de visserij en
de dienstverlening kennen, een even
wichtige beroepsbevolking op het
eiland met zich meebrengt. Dat even
wicht moet naar mijn gevoel ook blij
ven bestaan Het is daarbij wel
belangrijk, dat we ons er druk over
maken, dat een en ander in goede
banen wordt geleid. Dit om een al te
eenzijdige werkgelegenheid te
voorkomen.
Hopelijk hebben we in het nieuwe
jaar en vele jaren daarna de tijd om
hier mee bezig te zijn.
Graag wens ik u, mede namens mijn
vrouw, een in alle opzichten, inclusief
het bovenbedoelde, heel goed 1992
toe.
De burgemeester, A Schipper.
loogstwaarschijnlijk is vanavond in
Ie uitzendingen van het NOS-journaal
en reportage te zien, die is opgeno-
ïen op de Georgische begraafplaats
p de Hogeberg. Vanmiddag kwam
en cameraploeg naar het eiland om
e opnamen te maken. De aanleiding
/ordt gevormd door Georgiërs die in
lederland verblijven en wegens de
evechten in eigen land niet kunnen
ïrugkeren. Twee gestrande Georgiërs
evinden zich momenteel op Texel,
let Texel-Georgiè Kontakt (TGK) be-
tiddelde voor het Journaal en had
e afgelopen week ook contact met
o'n beetje alle belangrijke Nederland-
e nieuwsmedia. Hetty van Dijk van
et TGK: Alleen CNN heeft ons nog
iet benaderd...."
BTW. Door wijziging van een be
lastingresolutie kunnen kopers van
grond in bepaalde gevallen de BTW
terugvorderen van de gemeente. Het
college heeft besloten bij het rijk het
bedrag te claimen dat de gemeente
zal moeten uitbetalen als kopers deze
betaling juridisch afdwingen.
Busje. De gemeente geeft een le
ning van f35.000,- aan de Stichting
Recreatiewerk. Van het geld zal een
nieuw busje worden aangeschaft.
Bruinvis. In verband met een
spoedprocedure voor verbouwing van
de Bruinvisschool in Oudeschild zal
waarschijnlijk op 20 januari een extra
raadsvergadering worden gehouden.
Brutaal. Dat de brutaliteit binnen
het dievengilde geen grenzen kent
ondervond de 28-jarige eigenaresse
van een fiets op pijnlijke wijze. Haar
rijwiel, dat (onafgesloten) in de bij
keuken van haar woning in Den Burg
stond gestald, werd 's nachts gesto
len.
Winkeldiefstal.Twee vijftienjarige
meisjes, afkomstig uit Den Burg en
De Waal, zijn eind vorige week be
trapt op het stelen van snoepgoed
uit een winkel in Den Burg. Omdat
beiden zich nog niet eerder op het
dievenpad hebben begeven liep het
voor hen met een sisser af.
Vanochtend heeft EcoMare de
250.000e bezoeker van het jaar
ontvangen. Daarmee heeft het
centrum voor wadden en Noord
zee in het jaar waarin het
40-jarig bestaan werd gevierd
een absoluut record gevestigd.
De tot dusver hoogste score
(216.000 bezoekers in 19901
werd ruimschoots overtroffen.
Een jaar of vijf geleden was het
al bijzonder dat EcoMare
150.000 belangstellenden in één
jaar binnen de poorten kreeg.
Twee jaar terug doorbrak het be
zoekersaantal voor het eerst de
„magische" 200.000-grens. De
winst is voornamelijk geboekt in
voor- en naseizoen. Volgens di
recteur Jan Kuiper speelt de toe
genomen naamsbekendheid een
belangrijke rol. Als andere gunsti
ge factor noemt Kuiper de vele
publiciteit die televisie, radio, lan
delijke en regionale dagbladen dit
jaar aan het jubilerende EcoMare
hebben geschonken.
De kerstdrukte heeft vrijdagmiddag
wachttijd voor de boot opgeleverd.
Zaterdag kwamen de Texelgangers
meer verspreid over de dag, zodat er
niet hoefde te worden gewacht.
Teso vervoerde vrijdag 1512 auto's
van Den Helder naar Texel. Op de
vergelijkbare dag vorig jaar waren dat
er 1380. Het aantal vreemde auto's
dat op het eiland verbleef, was ech
ter lager: 4088 tegen 4397.
Zaterdag werden 1212 auto's ver
voerd, tegen 1223 vorig jaar. Het sal
do vreemde auto's kwam daardoor
op 4473 tegen 4788 in 1990.
Veel Duitse gasten maakten de over
tocht naar het eiland. „Onze Ooster
buren vieren vaak Kerstmis thuis en
oud en nieuw buitenshuis. Bij de Ne
derlanders is dat juist andersom", al
dus Jan Bloem van Teso.
Henk Groenen van de VVV is het
Een schilder uit Den Burg verwondde
zich vorige week aan zijn hand tijdens
het lossen van glasafval op de vuilo-
verslag in Oudeschild. Een windvlaag
kreeg vat op een glasplaat die hij vast
hield, waardoor de schilder een diepe
snee in zijn duim opliep. Een huisarts
verwees de man door naar het Gemini
ziekenhuis voor verdere behandeling.
met hem eens. „Wij hebben de in
druk dat het met Kerst redelijk druk
was op het eiland, maar dat de toe-
loop met oud en nieuw nog groter
is." De vraag naar wandel- en fiets
routes is groot, wat erop wijst dat de
toeristen zelf actief bezig zijn. „Dat
moet ook wel want er zijn in deze
tijd van het jaar weinig georganiseer
de evenementen."
Volgens Groenen zit het Texelse
bungalow- en appartementenbestand
redelijk vol. „Mensen willen het
nieuwjaar buitenshuis vieren met
vrienden en kennissen, maar dan wel
in een huiselijke sfeer."
Morgen, Nieuwjaarsdag, houdt de
Vogelwerkgroep Texel ter gelegenheid
van haar 10-jarig bestaan een specia
le Slufter-excursie, onder leiding van
een vogelwachter. De excursie begint
om 13.00 uur bij het strandpaviljoen
van Piet Zijm bij Paal 28 en is alleen
toegankelijk voor leden van de Vogel-
werkgroep. Inlichtingen zijn te verkrij
gen bij de secretaris, Dick Schermer
(tel. 14239).
Een rij wachtenden vrijdagmiddag in Den Helder
iFoto Dirk Kuiter)
it