Wordt Texelse jutter
tropische smokkelaar?
OUDESCHILD
Cor Ellen emigreert naar Suriname
mmMmWrnxM
GEM.TEXEL
Het eiland wordt
me veel te druk"
Fusie onderwijs
voor volwassenen
is onafwendbaar
Borden „50 km"
keren niet terug
Voorkomt hinderwet
komst gevechtsheli's?
Internationale
aandacht voor
Texelse schapen
S™
P
kuststro
PAGINA 14
TEXELSE COURANT
VRIJDAG 13 MAART
Cor Ellen gaat het eiland verlaten. De gepensioneerde meesterjut-
ter gaat zich volgend jaar vestigen in Suriname, het vaderland
van zijn echtgenote Victoriene. Tijdens een bezoek dat hij kort ge
leden met haar aan de voormalige kolonie bracht, raakte hij in de
ban van de bevolking, het klimaat en de ongerepte natuur. „Ik
wilde eigenlijk toen al niet meer weg", aldus Ellen.
Op Texel wordt het hem te druk. Zijn
juttershuisje in Oosterend heeft hij
daarom vorige week verkocht. De
markante collectie aangespoelde
voorwerpen, die sinds mensenheuge
nis een bezienswaardigheid vormt in
de tuin aan de Oesterstraat, moet
noodgedwongen het veld ruimen.
De voorliefde van Cor Ellen voor tro
pische gebieden is niet van de één
op de andere dag ontstaan. Als
dienstplichtig soldaat werd hij van
1946 tot 1950 net als veel leeftijdge
noten gestationeerd in Nederlands
Oost-lndië, het huidige Indonesië. De
jutter over die periode: „We werden
door de regering gedwongen er naar
toe te gaan. Als soldaten kregen we
er bovendien niet zo'n goede behan
deling." In 1949 trok Nederland zich,
na een hevige strijd met de nationa
listen, terug uit het overzeese ge
biedsdeel. Ondanks het onvrijwillige
verblijf raakte de vrijgevochten Ellen
gehecht aan Indonesië en is er nog
steeds niet over uitgepraat. „Zelf wil
de ik er in die dagen wel blijven. Ik
vond het zo'n heerlijke klimaat en het
waren mooie mensen, die tamelijk
onbezorgd door het leven gaan."
Bekend om zijn progressieve ideeën
vreesde de soldaat echter dat hem
onder het bewind van de rechtse lei
der Soekarno weinig goeds te wach
ten stond. Hij keerde daarop terug
naar Texel.
Pensionering
Toch hield hij een zwak voor de tro
pen. Bijna drie jaar geleden ontmoet
te hij zijn huidige echtgenote
Victoriene. Zijn pensionering in no
vember vond hij een goede aanleiding
op reis te gaan. „Ik dacht laat ik van
mijn pensioen wat bijzonders ma
ken." In zijn achterhoofd speelde hij
toen al met de gedachte zich er blij
vend te vestigen.
Met zijn reis naar Suriname ging voor
Cor Ellen een jongensdroom in ver
vulling. „In vergelijking met mijn ge
dwongen verblijf in Indonesië genoot
ik er als vrij man dubbelop van. Suri
name is een ideaal land voor een ge
pensioneerde jutter zoals ik." Net als
veel landgenoten raakte hij na aan
komst onder de indruk van het land.
„De invloed van de Nederlanders, die
er eeuwenlang de dienst uitmaakten,
is nog goed merkbaar. De mensen
spreken allemaal Hollands, en als
blanke wordt je zelfs nog met „me
neer" aangesproken", grapt Ellen.
Harde guldens
Steeds meer Hollanders van zijn leef
tijd (65) verkiezen het aangename
tropische klimaat boven een oude
dag in het eigen kikkerlandje. De
plaatselijke bevolking, die in toene
mende mate hinder ondervindt van
de neergaande spiraal waarin het
land is gekomen, ontvangt de Neder
landers met open armen en kan de
harde guldens die worden meege
bracht goed gebruiken. Het land
wordt momenteel geteisterd door
enorme inflatie. „Prijzen zijn in korte
tijd verdriedubbeld. Een potje pinda
kaas kost er omgerekend f25,-", al
dus Victoriene.
Het echtpaar Ellen zal er echter wei
nig last van hebben. „Ik emigreer dan
wel, maar ik blijf Hollands staatsbur
ger, zodat ik mijn AOW in harde gul
dens krijg uitgekeerd. De wisselkoers
werkt daardoor niet in mijn nadeel",
legt Ellen uit. Hij verwacht een spoe
dige val van legercommandant Bou-
terse, wiens naam steeds vaker met
drugs in verband wordt gebracht.
„De bevolking en de regering keren
zich meer en meer tegen hem."
Cor Ellen heeft inmiddels een huis
gekocht in Paramaribo. Hij toont een
dia waarop het luxe onderkomen
goed is te zien. Het staat in de bui
tenwijk „Zorg en Hoop", niet ver ver
wijderd van de Surinaamse Rivier. De
huidige bewoners verwachten dat ze
over een jaar kunnen verhuizen.
Natuur
Vol enthousiasme vertelt de natuur
liefhebber over zijn ervaring. „Het
land heeft een uitgestrekt mangrove
woud tot aan de kust toe, de wortels
van de bomen lopen tot diep in het
water. De grond is er kleiachtig, er
groeit veel riet. Het is een ongerepte
omgeving, bezaaid met schelpen.
Met zoveel slangen en grote krabben
aan de kust, is jutten er wel niet
meer bij. Maar ook zijn er veel soor
ten vogels en vlinders in alle kleuren,
het is er prachtig. De leefomstandig
heden zijn er vooral voor wat oudere
mensen ideaal. Het waait er nooit en
de temperatuur schommelt zo rond
de 25 graden Celsius."
Hoewel echtgenote Victoriene (52),
die nu zo'n vier jaar in Nederland ver
blijft, er aanvankelijk niets voor voel
de weer terug te gaan, wijkt zij niet
van Cor's zijde. „Op Texel heb ik het
erg naar mijn zin. De mensen zijn erg
op elkaar aangewezen. Maar ik volg
mijn man overal naar toe." Volgens
Cor zal het klimaat in Suriname haar
zeker goed doen.
Strandvonderij
Hoewel de strandvonderij in de tropi
sche kustgebieden niet actief is,
hoeft het jutten voor Ellen niet meer.
De smokkel, die welig tiert in de Su
rinaamse wateren, oefent meer aan
trekkingskracht uit op hem. „Het zijn
halve zeerovers daar. Met drugshan
del laat ik me echter niet in. Ik heb
het spul in het verleden vaak gevon
den, maar er nooit iets mee gedaan.
Onschuldige zaakjes laat ik echter
niet aan mijn neus voorbijgaan."
De geslepen Oosterender weet als
geen ander dat de juiste contacten in
Suriname goed van pas kunnen ko
men. Bij zijn aankomst op het vlieg
veld daar bleef hem dankzij een
behulpzame kennis een tijdrovende
doorgang via de gebruikelijke aan
komsthal bespaard.
„Als we niet meedoen, geven we de
minister een handvat om voortgezet
volwassenenonderwijs te verplaatsen
naar ver verwijderde centra." Jaap
Vlaming sloeg dinsdag tijdens de
raadsvergadering de spijker op de
kop. Texel moet wel meegaan in een
fusie tussen instanties voor volwas
seneneducatie, zo concludeerden
veertien van de vijftien raadsleden.
De Texelse Open School functioneert
al jaren goed. Toch wordt door de
overheid aangestuurd op samengaan
met instanties in de Kop van Noord
holland, die uiteindelijk moet leiden
tot de oprichting van een regionaal
onderwijs centrum (ROC).
De Texelse raad voelt eigenlijk meer
voor zelfstandigheid van de eilandelij-
ke instelling. Wethouder Tine Krijnen:
„Maar een fusie kan ook voordelen
hebben. Er ontstaan meer mogelijk
heden, vakrichtingen en bij ziekte van
leerkrachten kan voor vervanging
worden gezorgd."
Voorzichtig
Hoewel in brieven van de behande
lende instantie de zelfstandigheid van
de Texelse Open School ook na de
fusie wordt gegarandeerd, is het col
lege van b en w toch erg voorzichtig.
„We worden een beetje overdonderd.
Eerst zou alleen een onderzoek naar
de mogelijkheden worden uitgevoerd
en nu wordt al gepraat over het teke
nen van een overeenkomst op 1 mei!
We willen wel meepraten, maar ons
moet nog blijken of alles wel goed
komt."
Gré Zegers van de PvdA was de eni
ge die zich bleef verzetten tegen een
fusie. „Het is vooral in het belang
van Den Helder. Als dit niet doorgaat
raken zij aangewezen op Alkmaa r."
Ze is bang dat na een samenvoeging
enkele Texelse cursussen naar Den
Helder verdwijnen, wat de toeganke
lijkheid voor Texelaars vermindert. De
wethouder beloofde het kritisch in de
gaten te zullen houden. „Als de na
dere uitwerking tegenvalt, zullen we
ons opnieuw beraden."
Geslaagd
In verpleeghuis „Oudtburgh" te Ber
gen is Astrid Witte geslaagd voor de
opleiding ziekenverzorgster.
Bij het inrijden van de Texelse dorpen
ontbreekt sinds een week het beken
de verkeersbord, dat aangeeft dat
binnen de bebouwde kom niet harder
dan 50 km/u mag worden gereden.
Geen vandalisme, maar een bewuste
actie van gemeentewerken. Door het
nieuwe Reglement Verkeersregels en
Verkeerstekens (RVV), dat per 1 no
vember j.l. van kracht werd, zijn de
gemeenten verplicht deze borden te
verwijderen. De aanduiding is overbo
dig, zo stelt het reglement, omdat de
maximumsnelheid binnen de be
bouwde kom algemeen bekend is. De
oude verkeersborden gaan terug naar
de fabriek en worden ingeruild voor
andere exemplaren. Komende tijd zul
len nog meer RVV-wijzigingen wor
den doorgevoerd. Op het programma
staan onder meer de vervanging van
zuilen door borden op vluchtheuvels,
vervanging van onderborden voor
fietsers bij straten met het bord „ver
boden in te rijden" en plaatsing van
de borden „einde verplicht fietspad"
en „voetgangersoversteek" bij zebra
paden. Later komen nog tal van an
dere wijzigingen aan de beurt,
waarbij honderden borden over het
hele eiland worden verwijderd of ver
vangen. In de raadsvergadering van
dinsdag deden de raadsleden Hin
(CDA), Van der Kooi (PvdA) en Bak
ker (Groen Links) een oproep om het
aantal borden terug te dringen. Van
der Kooi informeerde in hoeverre bor
den kunnen worden vervangen door
Als de luchtmacht haar activiteiten
op de Vliehors wil uitbreiden met
oefeningen voor gevechtshelikopters,
is er een nieuwe hinderwetvergun
ning nodig. Volgens raadslid Erna
Eelman-van der Kooi werkt de ge
meente Vlieland momenteel met een
verouderde hinderwetvergunning. In
de procedure voor een aangepaste
vergunning kan de gemeente Texel
bezwaar maken, als extra overlast
dreigt te ontstaan.
In de raadsvergadering van dinsdag
wilde de VVD-vertegenwoordigster
weten welke stappen het college van
b en w denkt te ondernemen. Wet
houder Terpstra antwoordde dat hij
hierover contact heeft gehad met zijn
partijgenoot J. v.d.Berg, lid van de
Tweede Kamercommissie voor defen
siebeleid. Volgens de PvdA'er zal een
eventuele uitbreiding inderdaad eerst
een procedure moeten doorlopen. B
en w zullen over dit onderwerp te
vens overleg voeren met het Vlie-
landse college.
Ook de MER, de Milieu Effect Rap
portage die wettelijk van toepassing
is op grote activiteiten in het Wad
dengebied, kan een uitkomst bieden.
Zowel aan de lokatie als het gebruik
Meesterjutter Cor Ellen en zijn eega Victorien voor hun huisje aan de Oesterstraat in Oosterend. Het tweetal verhuist over ruim een jaar nas Zf
riname. (Foto Gerard Tmra S1
Ellen, die het grootste deel van zijn
tijd in zijn nieuwe thuisland zal door
brengen, keert Texel niet geheel de
rug toe. „Het meest zal ik de Texelse
Courant en bakker Timmer missen.
Ze hebben daar alleen maar wit
brood. Direct na mijn terugkomst ben
ik gauw even de bakkerij ingedoken."
Hun huisje heeft hij verkocht aan een
stichting, waarvan hij de naam nog
niet kan onthullen. Hoewel ze de
spulletjes in hun huidige woonhuis al
druk aan het verhuizen zijn naar het
appartement ernaast, verkopen ze de
aangrenzende woning niet. „De zo
mertijd brengen we het liefst in
Oosterend door. Want ik houd een
zwak voor dit eiland." Vooral de on
gerepte natuurgebieden op Texel
spreken hem aan. „En natuurlijk de
kust. Maar het wordt me de laatste
jaren te druk. Tijdens de krokusva
kantie stonden elke dag minstens
dertig mensen in mijn tuin te gluren.
En in de winkels, zelfs in Oosterend,
moet je steeds langer wachten. Ook
de wegen worden voller, het verkeer
rijdt harder en roekelozer. Je bent je
leven op de fiets niet meer zeker. En
het zijn daarbij niet alleen de Duitsers
die een grote mond hebben." Hij er
kent volmondig voorstander te zijn
van het plan van Groen Links dat
verkeer wil weren uit het buiten
gebied.
Politiek
Van de jutter is bekend dat hij zijn
mening niet onder stoelen of banken
steekt. Door zijn scherpe uitspraken
joeg hij menig eilandgenoot tegen
zich in het harnas. De omstreden
Texelaar liet er zich echter niet door
afschrikken. Treffend bewijs daarvan
is de periode van twaalf jaar die hij
namens het PAKT (Progressief Ak
koord Texel) in de gemeenteraad ze
telde. Instandhouding van het
landschap beschouwt hij nog steeds
als zijn stokpaardje, net als de zorg
om het milieu. Om zijn mening kracht
bij te zetten maakte hij samen met
een aantal studenten een manshoge
vogel van gejut afval. Het artistieke
protest haalde in 1980 de landelijke
pers. „Dat was een goed jaar, want
toen maakte ook het programma
Showroom een programma over mij."
Conflict
Het was één van de talloze tv-
optredens van de markante jutter, die
tot de initiatiefnemers van het Jut-
tersmuseum in Oudeschild behoorde.
Jaren achtereen gaf hij tekst en uj'11
leg over de geëtaleerde vondsten,
Een conflict tussen de museumlei
ding en Ellen mondde echter uit ir
een breuk. „Het streven is nu zow
mogelijk mensen binnen de poon
krijgen. Ik vind dat de educatieve
kant wordt verwaarloosd. Ik nam
tijd de tijd om met de mensen ter;
ten, want het gaat er toch om dal
de mensen inspireert, zodat ze beJ
leren omgaan met het milieu." De|_
oude jutter heeft geen goed wo<
over voor het huidige beleid. „Hi
juttersmuseum is uniek voor Ned»
land, alles eromheen niet."
Oude stui
Hij kijkt nog eens meewarig zijn tl
in naar de oude stuurhut, die ooit
toebehoorde aan de TX 18. „Je
natuurlijk wel op je vingers natelle
waar m'n spullen niet naar toe
gaan." Waar de collectie wél zalK
landen, houdt hij nog even voor?»
„Voor de brug heb ik wel een lieftl
ber. Alleen zijn vrouw ging flirv
keer toen hij het haar vertelde."
Zijn opvallende rijwiel, waarmee
steevast langs de vloedlijn was
vinden, gaat niet mee naar
„Die fiets hoort hier. Ik
wel een andere op de kop te
tekens op het wegdek. Wethouder
Barendregt beloofde een kritische
opstelling inzake het aantal borden
en zegde toe de mogelijkheden van
verkeerstekens te onderzoeken. Ba
rendregt: „Wel moeten we zorgen dat
bij slecht weer de verkeerssituatie
voldoende duidelijk blijft. Tekens op
het wegdek kunnen dan slecht zicht
baar worden."
Hockeytraining. Het zetduiveltje
heeft kennelijk iets tegen hockey. De
trainingstijden zoals vermeld in de vo
rige krant waren onjuist. De juiste tij
den zijn: iedere maandag op het
Boysveld van 16.30 tot 17.30 uur
voor de jeugd en 20.00 tot 21.00 uur
voor volwassenen.
Gymles. De gemeente zal de twee
uur gymnastiekles die per week aan
de asielzoekerskinderen op de Luber-
tischool worden gegeven, vergoeden.
Het gaat om een bedrag van ƒ500,-
voor de periode 15 maart tot 31 mei.
Volgens het contract met het mini
sterie van WVC zullen de vluchtelin
gen dan naar elders worden
overgeplaatst.
Riolering. De gemeenteraad heeft
een krediet van ƒ140.000,- uitgetrok
ken voor de afronding van de riole
ringsverbetering in Den Burg. Voor dit
bedrag wordt in de loop van dit jaar
het verouderde riool in de Waal-
derstraat (tussen Stenenplaats en
Burgerhoutstraat) vervangen.
van het oefenterrein kunnen via de
MER bepaalde eisen worden gesteld.
Met behulp van de MER wordt niet
uitsluitend naar de gevolgen voor het
milieu gekeken, maar worden alle be
langen afgewogen.
Gerbrand Poster (Texels Belang) zei te
vrezen voor strengere regelgeving als
gevolg van de MER. Hij had gelezen
dat de MER niet alleen op de
denzee, maar ook op de
van toepassing zal zijn.
Terpstra verwacht echter dat c
eerder positieve dan negatieve gei
gen voor Texel heeft.
Schipper beloofde de kwestie
orde te stellen in het regelmatig
leg met andere waddengemeente
Zes van Texel afkomstige 1-jarige
ooien hebben een prima indruk
gemaakt op de Dag van het
Texelse schaap, een der mani
festaties van de Internationale
Landbouwbeurs SIA Salon In
ternationale de I'Agriculturedie
vorige week in Parijs werd ge
houden. Helaas werd door de or
ganisatie afgezien van een
vergelijkende keuring, omdat de
diverse rubrieken zo divers waren
ingevuld, dat een goede vergelij
king practisch onmogelijk was.
Net als de Belgische inzending,
vielen de uit Nederland afkomsti
ge dieren in gunstige zin op door
hun royale afmetingen. Met na
me de zes ooien (afkomstig van
Piet Ver be me en Jan Mantje)
trokken veel bekijks van kenners
uit tal van landen, waaronder
Brazilië. De dieren vormden een
opvallend contrast met schapen
uit andere landen, met name
Frankrijk, dat meer heeft geselec
teerd op snelle groei en vrucht
baarheid dan op kwaliteit. De
jury wijdde aan één dier uit elke
inzending een „internationale
bespreking" maar wees geen
verliezers of winnaars aan. Alleen
Denemarken, Frankrijk, België en
Nederland waren op de keuring
van de partij, inzendingen uit an
dere landen schitterden in ver
band met gerezen of verwachte
problemen bij de grens (om vete- gc
rinaire redenen) door afwezig- Gr
heid. De zes ooien van Texel zijn 0p
voor een goede prijs eigendom se
geworden van de Fransman Pel
zen De foto (gemaakt door Kees
Vis uit Lutjewinkel) toont het
zestal.
