RIMLACH wmm TCE FILM LANGS DE WEG Setengah Meter PROGRAMMA 106.1 FM Horen, zien enniets zeggen! VRIJDAG 19 JUNI 1992 PAG;\| Als we 's avonds bij onze voedstervader Berkenbosch of andere burgers op be zoek wilden, hadden we „nachtvergun ning" nodig. Aangezien ik als korpo raal-schrijver de hele dag in de onmid dellijke omgeving van m ijn zeer gemoe delijke commandant vertoefde, was het niet moeilijk om dat papiertje te krij gen. Ik tikte het zelf en hij zette er zijn handtekening onder zonder te kijken wat erop stond. Op de verjaardag van Berkenbosch had ik een zeer laat uur in gevuld als uiterste moment waarop wij weer op ons schip moesten zijn, zodat de gewapende marineman die de toe gang van het Soridokamp bewaakte, ver baasd opkeek toen we om een uur of vier 's nachts in licht beschonken toestand terugkeerden. „Zo, waar ko men de heren zo laat vandaanWij melig antwoorden: „Daer hab je niets mee te maeken, kaerel. Laat ons er door, en een beetje gauw want anders zwa... zwaaait er wat. Zie je niet wie je veur je habtd" Vervolgens namen we hem in de maling door te beweren dat we bij Se tengah Meter waren geweest. Dat was een dame van plezier, die in een naburi ge kampong in een eenvoudig stulpje haar praktijk uitoefende. Een gekke naam, Setengah Meter. Het betekent let terlijk: halve meter. Waar dat op sloeg, weet ik niet. Halve Meter werd bij toer beurt afgewisseld door twee collega's: Rachel en Suzanne. Hun dienstregeling liep parallel met die van de wacht van Sorido: acht uur op en acht uur af. Dat werd tenminste beweerd. Ze waren niet om aan te zien: pokdalig, schurftig en borsten die leken op lapjes rookvlees. Toch scheen het drietal in een behoefte te voorzien. Wie lang genoeg in Nieuw- Guinea zat was blijkbaar niet zo kies keurig meer. Ze lieten zich soms in na- tura betalen. Er is bij ons eens een korporaal-chauffeur aangehouden, die bekende dat hij de dames geruime tijd wekelijks had bezocht en daarbij tel kens twee broden had afgeleverd, die hij had gestolen uit de onderoffi ciersmess. Ik zou nooit van Rachel, Su zanne en Setengah Meter hebben gehoord als de commandant er niet zo tegen had gewaarschuwd. „Je raakt daar niet alleen je zaad, maar vooral je geld kwijt". Ook beweerde hij dat je ziektes zou oplopen waartegen nog geen ge neesmiddel bestond. Zelfs de tocht er heen was gevaarlijk, want je moest dwars door een veld alang-alang, een soort lang gras waarin beestjes zaten. Die beestjes haakten zich als platjes vast tussen de haartjes op je benen en infecteerden je met scrub-typhus, een afschuwelijke ziekte. Ik schrok me een ongeluk want ik kwam wel eens in dat veld, om vlinders te vangen. Toen ik dat ongerust vertelde aan een papoea be gon die smerig te lachen. „Vlinders van gen.Je zult nachtvlinders bedoelen". Pas onlangs ontdekte ik dat met het woord nachtvlinders (kupu kupu ma- lam) ook prostitué's worden bedoeld. „Er is hier een groot vrouwentekort schreef ik in de Texelse Courant van 16 januari 1962. Dat was een waarheid als een koe. Honderden mannen en jon gens in de kracht van hun leven bij el kaar op een tropisch eiland in een zee van vrije tijd. Dat was geen evenwichti ge situatie. Er gebeurden wonderlijke dingen waaraan menige betrokkene niet graag wordt herinnerd. Als het niet kon zoals het moest, dan moest het maarzoals het kon, zo leek het. Menige ondernemende Chinees heeft getracht om op weinig calvinistische en op in elk geval voor hem lucratieve wijze in de nood te voorzien, maar de overheid stak daar telkens een stokje voor. Soms ge beurde dat op het allerlaatste moment. Eens verscheen in de wateren van Nieuw-Guinea een schip met meisjes uit Malakka en Thailand die in diverse garnizoensplaatsen aan land zouden worden gezet om aan het werk te gaan. Het schip werd teruggestuurd. Intieme contacten met meisjes van de plaatselijke bevolking waren uitzonde ring. Regel was dat ze zich verlegen op de achtergrond hielden en als ze dat uit zichzelf niet deden, zorgden vaders, broers of echtgenoten daar wel voor. Het ging zo ver dat ze zelfs niet op de foto wilden of mochten. Daar zat overi- Dit zijn Gerrie en Nol Hendrikse. Texel is al 40 jaar favoriet bij het Zaandamse echtpaar, de laatste 15 jaar zijn ze zelfs elke zomer op het eiland te vinden. Woensdag waren ze 50 jaar getrouwd. In de veronderstelling dat niemand hiervan wist besloten ze hun gouden bruiloft alleen in huiselijke kring te vieren. Kinderen, vrienden en mede- kampeerders dachten daar heel anders over en organiseerden heimelijk een en an der op de camping Het 'Woutershok. Een versierde caravan, kadootjes, taart een toespraak en gedichten van een echte ambtenaar en veel felecitaties vielen hen ten deel. gens een respectabele redenatie achter. Ze beschouwden het als een inbreuk op hun privacy. Die soldaat zou later im mers netzo vaak en zo lang naar die fo to kunnen kijken als hij zelf wilde, dus van haar genieten zonder dat zij of haar wettige echtgenoot daar wat tegen zou kunnen doen. Geen foto dus. In veel kampongs geldt die ongeschreven regel nog steeds en dat is te zien aan de dia's die ik de afgelopen jaren heb gemaakt. Toen ik die onlangs vertoonde voor de Lions-club merkte Riewert Veenstra van de Rabobank teleurgesteld op dat ik bij na geen foto's van vrouwen had. Jam mer, Rieuwert, maar ik blijf het proberen. Het was militairen officieel verboden om omgangmet de autochtonente hebben, ook als het om volstrekt on schuldige contacten ging. Dat was je puurste apartheid, waarover toen al in het moederland verbazing heerste. We hebben ons er nooit wat van aangetrok ken en dat is maar goed ook, anders hadden we veel gemist. In de praktijk werd niet scherp gelet op naleving van dat omgangsverbod, maar als de contacten met een meisje serieus en blijvend leken te worden, werd er opgetreden. Een jongen uit Limburg die verkering had met de mooie dochter van een inheemse predikant, werd ge sommeerd de relatie onmiddellijk te verbreken. Toen hij dat weigerde werd hij meer dan eens in de gevangenis ge zet. Hij zette echter door en nam zijn bruid tenslotte mee naar Holland. Wel moest hij schriftelijk verklaren dat hij het meisje op zijn kosten naar Nieuw- Guinea zou terugsturen als het huwelijk binnen vijf jaar schipbreuk zou lijden. Een paar jaar geleden las ik in de Mar griet dat de twee nog steeds heel geluk kig zijn. Minder goed liep het af met een kennis van mij, Ernst Franzen, die op het strand bij Hol land ia zijn hart verloor aan een Papoea-meisje. Het was wederzijds. Ik was één van de eersten aan wie hij het vertelde. Hij omschreef haar in zulke opgetogen bewoordingen, dat ze me te genviel toen ik haar in werkelijkheid zag. Hij was helemaal gek van haar en leende geld om haar te kunnen meene men naar Holland, waar ze trouwden. Het was destijds landelijk nieuws met foto's in alle dagbladen, op zichzelf al een aanwijzing dat zoiets geen schering en inslag was. Ernst Franzen is een paar jaar later bij een motorongeluk om het leven gekomen. Wat er van het meisje is geworden, weet ik niet. Ik ving overigens écht vlinders, met een groot net van vitragestof dat ik uit Hol land had meenomen, gemaakt door mijn moeder. Tropische vlinders zijn zeer snel. Ik rende met rot in de hitte, hoofdschuddend nagekeken door colle ga's die mij mede door dat gedrag al gauw als een idioot beschouwden. De vlinders maakte ik dood met ether en vouwde ze in papiertjes met de bedoe ling ze later in Holland te strekken en opgeprikt uit te stallen in een vitrine. Zo deden befaamde natuuronderzoekers als Wallace en Darwin het immers ook. Helaas zag men in mij geen Darwin maar een Prikkebeen. Gelukkig waren er soldaten die mijn interessen deelden en zich verenigd voelden door het ideaal om van de „term" in Nieuw- Guinea te maken wat ervan te maken was. Dat was heel wat. We maakten daarbij dankbaar gebruik van het gebrek aan discipline bij de luchtmacht. In tegenstelling tot marine en landmacht, ging het er allerminst mi litair toe. Twintig jaar voordat men daar toe in het moederland overging, was de groetplicht bij ons afgeschaft, althans in de praktijk. Hoog en laag ging op voet van gelijkheid met elkaar om. De enke le fanatiekeling die daar verandering in trachtte te brengen, gaf al gauw de moed op. Er was bij ons zelfs geen ap pèl. Daardoor kon je verdwijnen zon der dat iemand dat direct merkte. Dat leek me ideaal, totdat ik met een groep collega's een onbekende grot ging on derzoeken en daarbij verdwaalde en dat gigantische labyrint. Tijdens het wanho pig zoeken naar de uitgang realiseerden we ons dat we pas na het weekend zou den worden gemist, als we niet op ons werk verschenen en dat we niemand hadden verteld waar we heen waren. Ik had me er al een beetje mee verzoend dat we van honger en dorst zouden om komen, toen we eindelijk licht zagen tussen de stalactieten en stalagmieten. Er was een gat naar buiten waar we net door konden, meer dan een kilometer van de plek waar we de grot waren bin nengegaan. Het rommelige bestaan werd in de hand gewerkt doordat we bijzonder slecht waren gehuisvest. Bij gebrek aan een echte kazerne waren de 300 lucht machtmensen ondergebracht op het voormalige KPM-vrachtschip „Keer kring", dat aan een vijftig meter lange pier lag afgemeerd en bereikbaar was via de poort van de Marinekazerne Sori do. De soldaten en korporaals zaten in de vrachtruimen die vol stapelbedden stonden en het kader was verdeeld over de spaarzame passagiersaccommoda tie. Het was er heet en smerig. Het we melde er van de kakkerlakken, sommige zo groot als muizen. Om ze dood te krijgen werd de vloer elke week overda dig bespoten met een mengsel van pe troleum en DDT. Er hing dan een dichte petroleum mist, waarin wij vrolijk ver bleven en de later zo beruchte ge chloreerde koolwaterstof dus inadem den. Eigenlijk een wonder dat wij of ons nageslacht daar geen enkel nadeel van heeft ondervonden. Als we zeehonden waren geweest, zouden we uitgestorven zijn. We hadden ook ratten aan boord, echte scheepsratten. Dat zijn aardige zwarte diertjes die makkelijk tam worden als je een beetje begrip toont voor de achter standssituatie waarin zij verkeren. Ik had er één in een kistje onder mijn bed. Hij was al gauw moddervet van de „ge malen marinier" die ik hem elke dag voerde. Wat dat was, zal ik later uitleg gen. In een andere kist zat een koes koes, een aapachtig buideldier zo groot als een kat met een prachtig vel, een ka le grijpstaart en wonderlijk grote nacht ogen, waarmee hij je stomverbaasd aan keek. Die koeskoes had ik meegeno men van het naburige eiland Noemfoer, waar ik op bezoek was geweest bij ei- landgenoot Jan Boon. Jan zat daar tijde lijk, betrokken bij de bouw van een radarpost en vermaakte zich in zijn vele vrije tijd met pythons, die daar veelvul dig voorkwamen en makkelijk waren te temmen nadat je eerst de tanden uit hun bek had getrokken. De koeskoes kreeg ik van Noemfoerse Papoea's, die het beest net hadden gevangen, maar ik dacht dat het een tamme was. In de Da kota op de terugreis naar Biak ontsnapte het krijsende beest uitzijn mand en ren de met grote sprongen door het toestel. Wij er achteraan. Het werd een bende, waarover marinemensen later met wel gemeende afkeuring spraken. Typisch weer de KLu! De koeskoes liet zich niet pakken, ren de tussen cockpit en wc op en neer en sprong zelfs over de schoot van één van de vliegers, die daar erg van schrok en bijna de macht over het toestel verloor. Na de landing op Biak kregen we het beest uiteindelijk weer in zijn mand. Echt tam is hij nooit geworden zodat ik hem op het laatst maar losliet in het bos. Het eten op de „Keerkring" was slecht. Het werd bereid door soldaten die daar- RADIO TEXEL Elke avond om 18.00 uur Texels nieuws op Radio Texel! De programma's van Radio Texel wor den gelijktijdig op de kabel (106.1 FM) uitgezonden en een dag later tussen 11.00 en 13.00 uur op de kabel herhaald (op 1004 FM). Dinsdag tot en met vrij dag worden de programma's van de vo rige avond nogmaals uitgezonden. Maandag de programma's Vlaswiek en Natuurwijzer. VRIJDAG 18.00 u Zomer '92. Texels nieuws en actuali teiten, de weekagenda en het nieuws uit Oudeschild door Doede de Vries. Presentatie: Pieter de Groot. Techniek: Kees Slik. 19.00 u. Elck wat wils. Lichtboei verzoekplaten- programma voor de zieke en bejaarde luisteraars, m.m.v. Wim en Corrie Witte, Rensje Halsema. Techniek: Hannie van der Vis. Tel. 12199 voor verzoekjes. 20.00 u. Friday Night Fever! Muziek en verkiezing van de Texel Tip, de ToplO van de dansbare 21, de hamerplaat en de zwansplaat door Niels van Heer waarden. 22.00 u. Einde. ZATERDAG 8.00 u. Typisch Texel. Texel-agenda en muziek door Bert Heitink en Niels Wijdogen. 10.00 u. Bedrijven voor bedrijven. Vacaturebank met de rubrieken handel, horeca, verzorging, bouw, installatie techniek, landbouw en overig. Muziek. Door Martin de Wit. 12.00 u. Goedemiddag Texel. Muziek met het weetje van de week door een d.j. van zaterdag. 14.00 u. Onzin op zaterdag. Satirisch programma m.m.v. Bob en Buitenzorg. Presentatie en techniek Clarck de Boer. 16.00 u. Wat. muziek, Wild, Aantrekkelijk en Trendy door Frank en Joost. 17.00 u. Terug in de tijd. Muziekprogramma met iedere week een kwartiertje aandacht voor een artiest uit de jaren '60. Presentatie en techniek Theo Bakker. 18.00 u. De dansbare 21. Iedere zaterdagavond bij jou in de huiskamer, de grootste dis cotheek van Texel, de Dansbare 21! Maurits en Remko presenteren elke week de 21 meest gedraaide platen in een bekende discotheek. Daarnaast pre senteert Alfons het heetste en actueelste popjournaal van de afgelopen week. Luister dus, want het is een gemis als je niet weet wat de nummer 1 van de week is. 20.00 u The Musiccube. Muziek door Peter van der Struis. 21.00 u Vroeg naar de Kroeg. Vooruitblik op het Texels uitgaansleven met veel lekke re muziek. Presentatie en techniek: Marco Veenendaal en Jeroen Wijdogen. 23.00 u. Einde. ZONDAG 9.00 u. Klassiek op zondag. Klassieke muziek m.m.v Roelie Bakker, Martin de Weijer, Arie Blom. 9.30 u. Kerkdienst vanuit de Doops gezinde kerk te Den Burg. Techniek: Wim van Leersum en Math van Beek. 11.00 u. Vlaswiek. Muziek en poëzie, presentatie en techniek Coby Schotanus en Math van Beek. 12.00 u. Natuurwijzer. Informatief natuur programma. Presentatie Hans Witte en Edwin van Egmond. Techniek: Max Kok. Onderwerp deze week: Vogelnesten. Verder actueel Texels natuurnieuws door Sietske Dijksen. 15.00 16.00 - 13? i. Muziek. Ballroom en latin is met zomerstop. In plaats daarvan populaire muziek door Max Kok. i. Een praatje voor een plaatje Muziek met/door een gast. Presentatie en techniek: Wim van Leersum. i. Non stop Nederlandstalig door Wm van Leersum. i. Sport Lokaal. Sportverslagen en interviews deze week m.m.v. Marco van Leersum, Lia van Leersum en Trea van Leeuwen. Techniek: Piet Cornelisse. Time Traveling. Muziekreis door de tijd, van de jaren zestig tot en met de allernieuwste hits, door Herko van Heerwaarden. Zomer '92 Texels nieuws en actuali teiten, markante Texelaars door Aafke Geense en het nieuws uit De Koog door Hans Huisman. Presentatie: Sandra Bakker. Techniek: Jeroen Wjdogen. Lokaal Kabaal. Jeugdprogramma. Presen tatie en muziekredactie Anneke Wtte en Karen Terpstra. Raad- en belspel met muziekfragmenten en prijzen door Lon- neke Veenema. De cassette-single toplO door Annemarie Wtte. Techniek: Herko van Heerwaarden en Martin de Wit. i. Dubbel Bert. Muziek met het Te Gek Voor Woorden Nieuws van de afgelopen week door Bert van der Wal. i. Einde. G voor niet waren opgeleid. Van huis uit waren het bankwerkers en rijwiel herstellers die dit baantje hadden gekre gen als gevolg van een administratieve fout bij de indelingsraad. De jongens deden hun best, maar meestal was de rijst aan snot gekookt terwijl de groente en het vlees ook geen smakelijke aan blik boden. De proviandering was blijk baar slecht geregeld, want alles was in verkeerde hoeveelheden beschikbaar. Er waren bijvoorbeeld duizenden blikken corned beef. Wij noemden dat gemalen marinier, omdat het naar marinier smaakte. We moesten het elke dag eten, bij de rijst, op brood of zo uit de hand. Sommigen konden er wel van kotsen en deden dat ook. Eén keer was de onte vredenheid zo groot, dat een opstand uitbrak, ledereen weigerde te. eten. De soldaten maakten van hun kleffe rijst grote ballen en gooiden die door de pa trijspoorten in zee en met de gemalen marinier gebeurde hetzelfde. Daarna werd een spreekkoor aangeheven. Vol gens aanwijzingen van iemand die die maat sloeg, riepen 300 jongens rhyt- misch en met zo laag mogelijke stem: „honger, honger, honger, honger" ter wijl ze met hun vuisten op de tafels sloegen. Het leek verdacht veel op mui terij en het veroorzaakte dan ook volsla gen paniek onder de officieren, heeft nog geholpen ook, want erk een onderzoek dat uitwees d klachten terecht waren. Er zou eten komen en er werden ook eo koks beloofd. Tot „effectuering" vam ze besluiten kwam het echter niet, toen was Nieuw-Guinea al aan de I enigde Naties overgedragen. (Wordt vervolgd) Hi- ri u v.w. 1. 4 Various - Greatest Hits 1992-.» 2. - Lionel Richie - Back to fronl 3. 10 Various - Countdown rockbal! 4. - Various - Tophits 1992 5. - Various - Liedjes voor Oranje 6. - Metallica - Metallica 7. - ZZ Top - Best of 8. - Right said Fred - Up 9. 3 Various - Het beste uit defy aller tijden 10. - André Hazes - Concertgeba^ '91 live MAANDAG 18.00 u. Zomer '92 Texels nieuws en actuali teiten, Texelse Dow Jones door Pieter de Groot en het nieuws uit De Cocks- dorp door Piet Stam. Presentatie: Nel Kant. Techniek: Clemens Barhorst. 19.00 u. Symphonica. Klassieke verzoekplaten m.m.v. Marene van Beek, Wies van Beek. Techniek: Daan Koopman. 20.00 u. Einde. DINSDAG 18.00 u. Zomer '92. Texels nieuws en actualiteiten, het Maritiem museum door Gelein Jansen en Cora de Winter met het nieuws uit De Waal. Presenta tie: Pieternel Geurtz. Techniek: Alfons Witte. 19.00 u. Einde. WOENSDAG 18.00 u. Zomer '92. Texels nieuws en actua liteiten, Texelse politiek door Roelie Bakker en het nieuws uit Oosterend door Fia Joustra. Presentatie: Matthy van de Berg. Techniek: Wm van Leersum. 19.00 u. Onder de toren. Geestelijke verzoek platen en bijdragen van de Texelse geestelijkheid. Gast deze week J. ter Haar. m.m.v. Roelie Bakker, Coby Scho tanus, Fia de Ligt èn Lia van Leersum. 20.00 u. Einde. DONDERDAG 18.00 u. Zomer '92. Texels nieuws en actu aliteiten, een reportage uit het Radio Texel Archief en het nieuws uit Den Hoorn door Hans Zijm. Presentatie: Nettie Molenaar. Techniek: Jeroen .Wjdogen. 19.00 u. Country Time. Countrymuziek door Trea van Leeuwen. Techniek: Math van Beek. 20.00 u. Einde. Voor en na de uitzendingen Radio 10 Gold. DONATEUR WORDEN? BEL 12199 of 13340!!! DE NOORDERLINGEN De Noorderlingen is het lang ver wachte vervolg op de -per ongeluk- enorme kassa-kraker „Abel" van Alex van Warmerdam. Het is welis waar geen vervolg op het verhaal, maar er werd uitgezien naar een nieuw fantasierijk geesteskind van Van Warmerdam. Met een heerlijk gevoel voor hu mor, die doorgaans een tikje iro nisch en beschouwend is, heeft hij weer een film afgeleverd waar bij zonder veel in gebeurd, maar wat moeilijk na te vertellen is. In ieder geval jaagt de slager op alle vrou wen in het dorp, omdat hij van ge zonde seks houdt. Zijn vrouw echter gelooft alleen nog maar in de heilige Franciscus. Hun zoon is derhalve op zichzelf aangewezen en probeert graag van alles uit. Hij speelt het liefst voor Loemoemba in het bos en is ondertussen verliefd op een Sirene. Van Warmerdam, die zelf de rol speelt van de postbo de en de post leest van alle mede bewoners van de nieuwbouwwijk, heeft een duidelijk gevoel voor snelle komedie en vooral voor ab surde humor. De Noorderlingen is een film die duidelijk uitstijgt bo ven de gemiddelde polderhumor en spruitjesgeest waar ons landje zo rijk aan is. Kortom een film zoals er weinig gemaakt worden, laat staan in Nederland. Dagelijks om 21.15 uur DE VADER VAN DE BRUID Denkt u echter meer van de p Amerikaanse humor van bijvoor' beeld Steve Martin te houden, kun' u de komende week nog naar „Fa ther of the Bride". De wil van vader Steve zal wel nooit Wet worden, want hij doet al het mogelij de aanstaande echtgenoot van zijn oogappel op een zo groot mogelij ke afstand te houden, maar hij tre« voortdurend aan het kortste eind Ongecompliceerde lol en sen ment, maar wel met kwaliteit, ii een heerlijke komedie, waarin Ste ve Martin alle registers van zijn Ko misch talent mag en ojoentrekken. Dagelijks om 19.00 uur ASTERIX EN DE KNALLENDE KETEL Voor de jeugd draait zondag- en woensdagmiddag ofl 15.00 uur een geheel Nederlands gesproken tekenfilm met Asten*. Obelix en alle andere Gallische dorpelingen en Romeinse soldaten en wat dies meer zij. Kortom een week met 3 films die nu eens geen geweld en terreur la ten zien, maar het leven zonnige kant tonen. (CvH)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1992 | | pagina 10