)e reiziger is weer thuis
Hoe laat is het?
Stadswachten waken
Ler rust in De Koog
y
utz Lohse eerste in
oger crossloop
BERICHT UIT DE RUIMTE
TC 3 artikelen
i !F'
V
Ie Bonte Dinsdagavond"
-1 kabel te ontvangen
v
IS4$DAG 14 JULI 1992
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
Ltadswachten van het beveili-
Isbedrijf CSU uit Uden waken
Es vrijdag 's nachts over de rust
De Koog- Vier van hen zijn gesta
ard op camping Kogerstrand en
overige twee surveilleren op de
Er wordt samengewerkt met
lWee man sterke susploeg en de
spolitie.
werden de stadswachten offi-
cieel geïnstalleerd in het politiebureau
van De Koog, in aanwezigheid van
burgemeester Schipper, H. Wuis van
De Koog Promotion, G. Schuiling van
de Stichting Tropical Sea Festival en
politiecommandant Moeskops.
Burgemeester Schipper noemde het
instellen van de stadswachten het
laatste middel om de leefbaarheid te
verbeteren dat mogelijk resultaat kan
hebben. Hij wees nadrukkelijk op het
experimentele karakter van het pro
ject. „Bevalt het niet, dan stoppen
we ermee."
Geen incidenten
aanwezigheid. Ze hielden zich ten
minste gedeist."
Susploeg
Omwonenden van de Brink en de
Ruyslaan hebben laten weten ingeno
men te zijn met de bewaking. „Ze
vonden het opvallén rustig op
straat", vertelt Bruines.
In de Dorpsstraat wordt de rust be
waard door de susploeg, bestaande
uit de Amsterdammers Sander van
der Brug en Fenton van Boven. Via
portofoons hebben zij verbinding met
de stadswachten en de politie. Brui
nes: „We hebben dit weekend wel
een paar keer met elkaar contact op
genomen, maar het was niet nodig
om elkaar te hulp te schieten."
Door Cees Ribbens
Het antwoord op deze vraag willen
we wel graag een beetje nauwkeurig
hebben, anders zouden we de bus,
de boot of de trein kunnen missen,
of het begin van ons favoriete TV-
programma.
Maar dat is tegenwoordig geen prak
tisch probleem: een beetje kwarts
horloge loopt niet meer dan één
sekonde per maand voor of achter.
En als we de stand niet helemaal
vertrouwen dan is er nog de PTT.
Via het telefoonnummer 06-8002
krijgen we de juiste tijd, op de se
konde nauwkeurig.
Maar hoe weet de PTT dat zo pre
cies? Ze hebben daar natuurlijk een
heel precies werkende klok, die
uiterst regelmatig loopt, maar wijst
die ook de juiste tijd aan? Wat is de
juiste tijd? Wie maakt dat uit? Een
kwestie van afspraken!
Waarschijnlijk bestaat er geen inter
nationale overeenkomst die wereld
wijd zó nauwgezet wordt nageleefd
als die betreffende de stand van de
wijzers van de klok. De wereld is
daarvoor verdeeld in 24 tijdzones. Elk
land maakt zelf uit tot welke tijdzo-
ne(s) het wil behoren, maar het ver
schil met het aangrenzende gebied is
altijd één uur, precies tot op de se
konde. Er zijn een paar uitzonderin
gen waarbij het verschil slechts een
half uur bedraagt, maar ook dan een
half uur precies.
Als de klok in Greenwich, een ster
renkundig observatorium nabij Londen
en per definitie liggend op de nul-
meridiaan, twaalf uur in de middag
aanwijst dan is het in Parijs 13.00
uur precies, in Moskou 15.00 uur
precies en in Teheran 15.30 uur
precies.
Standaard
De volgende vraag is dan: wanneer
staat de klok in Greenwich op twaalf
uur? Men zou denken: als de zon
daar zijn hoogste punt aan de hemel
heeft bereikt, als de zon precies in
het Zuiden staat. Maar zo eenvoudig
liggen de zaken jammer genoeg niet.
Een zonnedag, dat is de periode tus
sen twee opeenvolgende zonsdoor-
gangen, duurt niet het hele jaar door
even lang. Soms is het iets meer,
soms iets minder dan 24 uur. Dat
wordt veroorzaakt door het feit (in
deze rubriek al eens eerder ter sprake
gebracht) dat de aarde rond de zon
draait in een ellipsbaan. Dat betekent
dat de snelheid van de aarde in zijn
baan niet konstant is. In januari be
weegt hij wat sneller, in juli wat lang
zamer dan gemiddeld. (De
draaisnelheid van de aarde om zijn
eigen as is overigens wèl heel ge
lijkmatig.)
Dus nogmaals: wanneer staat de
klok in Greenwich op twaalf uur? In
het algemeen niet dus als de zon
daar door zijn hoogste punt gaat,
want dat zou beteken dat we klok
ken moesten maken die precies de
onregelmatigheid van de zonsbewe-
ging volgen en dat is technisch niet
erg aantrekkelijk
Dus heeft men de ware zonnetijd
omgerekend naar de zogenaamde
middelbare zonnetijd, die wel regel
matig verloopt en waarop we dus
wel nauwkeurige klokken kunnen
maken.
De korrektie
Het verschil tussen de ware zonnetijd
en de middelbare zonnetijd noemt
men de tijdvereffening. In het bij
gaande plaatje is weergegeven hoe
die tijdvereffening in de loop van een
jaar varieert. Zo zien we dat er
slechts vier data in het jaar zijn
waarop de doorgang van de zon door
het Zuiden samenvalt met het tijds
tip van twaalf uur volgens de middel
bare zonnetijd. Maar op 3 november
gaat de zon door het Zuiden als de
plaatselijke middelbare zonnetijd nog
geen 11.44 uur aangeeft.
We zijn er nog niet helemaal want
we hadden het hiervoor over de
plaatselijke ware zonnetijd en de
plaatselijke middelbare zonnetijd. Wat
we op onze klok aflezen is echter de
officiële burgerlijke tijd. Dat is voor
ons de in Nederland geldende tijd,
onafhankelijk ervan of we in Den
Burg wonen of bijvoorbeeld in Gro
ningen.
Groningen ligt Oostelijk van Den
Burg, dus gaat daar de zon eerder
door het Zuiden dan hier. Het verschil
is ruim zeven minuten, toch wijzen
de officiële klokken dezelfde tijd aan.
Den, Burg en Groningen liggen in de
zelfde tijdzone en daarvoor geldt als
officiële tijd de Middeleuropese Tijd
(MET).
De MET valt samen met de plaatselij
ke middelbare zonnetijd op plaatsen
die op 15 graden Ooster Lengte lig
gen en dat is precies een uur later
dan de plaatselijke middelbare zonne
tijd in Greenwich, de standaard.
En om het nog ingewikkelder te ma
ken: 's zomers rekenen we met de
Middeleuropese Zomertijd (MEZT) en
dat is nog weer een uur later.
Samenvattend
Als morgen, 4 juli, de zon voor Den
Burg zijn hoogste punt bereikt dan is
de plaatselijke ware zonnetijd: 12.00
uur (per definitie en alleen op een
goede zonnewijzer af te lezen).
De plaatselijke middelbare zonnetijd
is op dat moment: 12.04 uur (af te
lezen uit de figuur).
De burgerlijke tijd, de tijd die Uw hor
loge op dat ogenblik aangeeft, of in
elk geval moet aangeven, is dan ech
ter: 13.45 uur (te berekenen uit het
gegeven dat Den Burg op 4 graden
en 48 boogminuten ten oosten van
Greenwich ligt).
Een beetje ingewikkeld is het wel,
maar U kunt natuurlijk ook gewoon
terugvallen op het tijdsein van de
PTT.
Wegens het grote aanbod aan
artikelen voor de TC 3 Vakantie
krant, kon niet alles worden ge
plaatst. Omdat wij onze lezers
de verhalen die zijn blijven liggen
niet willen onthouden, hebben
we er in deze Texelse Courant
een plaatsje voor ingeruimd.
li M
n.f
1 i rr
«jarr ,'onnp1 ;.iri ;(1(
ffliifilr:!
ai* 7fiWti.ii;
fy,
V
?r' dhr
!?.!0
I? 'r.
?r
j» i's ir m r
jij
«t SFT KT DtC
we vrienden. Het bracht zelfs meer,
want het is niet uitgesloten, dat ik in
de.nabije toekomst -op uitnodiging
terug zal gaan om het interieur van
het museum opnieuw vorm te geven.
Enige nuchterheid, gezien afstand,
vergoeding en tijdstip, is natuurlijk op
z'n plaats, maar het lijkt me wel eer
vol om als Texelaar (namens Texel?)
daadwerkelijk betrokken te zijn bij
een project op zo'n beroemd eiland.
Tentoonstelling
Vooralsnog is het echter zaak om me
de komende tijd volledig te concen
treren op m'n werk en het gebouw
waar een afrondende tentoonstelling
zal plaatsvinden. Aan het einde van
dit jaar zal m'n nieuwe werk te zien
zijn in combinatie met beeldhouw
werk van Paaseiland. Het belang van
deze presentatie en de nieuwe rich
ting voor m'n galerie/museum, maakt
het noodzakelijk om in en rond De
Scholerie het éen en ander op te fris
sen en vorm te geven. Daarom zal
het deze zomer slechts mogelijk zijn
om het atelier op afspraak te bezoe
ken. Dat is natuurlijk wel spijtig voor
de toevallig of bewust langs komen
de toerist, maar deze weloverwogen
„pauze" is absolute voorwaarde om
de zo geweldige ervaring vast te hou
den en om te zetten in een nieuwe
serie schilderijen.
Actie
Na de heerlijk ontspannen maanden
op m'n droomeiland, waar de tijd stil
leek te staan, is het nu op Texel weer
volop actie geblazen. Rond huis en
haard is 2oals gewoonlijk genoeg te
doenmaar na wat ik heb gezien
aan de andere kant van de wereld
denk ik nu „Manana" (hoewel dat
vermoedelijk voor mij betekent, dat ik
inderdaad morgen toch bezig ben...)
Het is fijn om weer aan de slag te
zijn in m'n vertrouwde atelier, waar ik
kan broeden op ideeën en werken
aan „De prent". Vanzelfsprekend
wordt er door intekenaars al ge
vraagd naar 't resultaat van m'n reis
(Die tenslotte mogelijk werd dankzij
hun vertrouwen). Ook hier nog even
„Manana", maar in ieder geval zullen
zij persoonlijk worden geïnformeerd
over de presentatie en andere ont
wikkelingen. Loopt verder alles zoals
gedacht, dan zal er via de TC vast
nog wel iets te melden zijn, want
Paas
eiland blijft -zeker voor mij- „in the
picture". Voor nu wil ik afsluiten met
een welgemeend „Maruru" (bedankt
in het Rapa Nui) aan alle be
trokkenen.
Door Niek Welboren
dag werd door S.V. De Koog de
de crossloopk van het seizoen
duden. Er streden 107 lopers om
[eremetaal in diverse categoriëen.
de heren over 8 kilometer werd
2Lohse eerste met een ruime
orsprong op de nummer twee, Hel-
itSchweer. De vijfde crossloop
at zondag om 19.30 uur van start.
ftgen:
./AVh km, jongens: 1. J.
8,5.54; 2. B. Siebinga, 5.59; 3. G. Kui-
,6.00;
jd v/j km, meisjes: 1. S. Schermer, 6.33;
Schraag, 6.55; 3. A. Dietz, 7,13.
mil km, jongens: 1. A. Priedigkeit,
- j-2. C Zoon, 9.32; 3. R. Zimmer, 9.43;
d2h km, meisjes: 1. S. de Vos, 10.21;
(1 Kikkert, 11.00; 3. N. Schmidt, 11.25.
jgd4'A km, jongens: 1. R. Schraag, 19.00;
(.Bakker, 19.33; 3. H. Visscher, 19.52;
.lm, meisjes: 1. W. Kuiper, 24.11; 2. M.
sran, 24.11.
rsi4%km: 1. T. Stins, 15.45; 2. M. Boer-
16.10; 3- N- Eelman, 16.20;
'«veteranen, 4% km: 1. J. Huisman,
tn8,1 km: 1. L. Lohse, 28.46; 2. H.
»sr, 29.01; 3. H. Olijve, 29.17;
rsi vetaranen, 8,1 km: 1. P. Bakelaar
:3,2 D. Vinke, 34.08; 3. W. Bender
G.M. Bruines uit Den Helder en G.J.
Jorna uit Den Oever beten vrijdag de
spits af als fietsende surveillanten.
„Het ging prima", vertelt Bruines na
afloop. „We zijn in het weekend van
half elf tot half zeven in actie ge
weest. Vanaf woensdag gaan we
iedere avond op pad tot na het Tropi
cal Sea Festival in augustus." De be
waker, die vorig jaar ook al op een
Texelse camping actief was, vond het
redelijk druk op straat. „Maar er heb
ben zich geen incidenten voorgedaan.
We hebben wel menigeen tot stilte
gemaand. Dat advies werd keurig op
gevolgd. We hadden de indruk dat de
herrieschoppers schrokken van onze
Geslaagd. Aan de Faculteit Sociaal
Agogische Opleidingen in Amsterdam
is Yvonne Vittali geslaagd voor de
HBO-opleiding Inrichtingswerk.
Geslaagd. Rob Schraag slaagde
aan het Hoger Laboratorium Onder
wijs in Amsterdam voor het diploma
in de studierichting Milieubiologie.
Triathlon. Ingrid van Lubek is door
de bond uitgekozen om mee te doen
aan het wereldkampioenschap
(kwart) triathlon voor studenten. De
wedstrijd is op 23 augustus in
Darmstadt.
{■Lichtboei-programma „De Bonte
■sdagavond", tot voor kort via Ra-
jTaxel te beluisteren, heeft tijdelijk
as gemaakt voor de serie-
zending „Zomer 1992". Kabel-
Éaars in Den Burg kunnen het
I pima (van 18.00 tot 19.00 uur)
tef nog wèl ontvangen op 100.4
I LDe herhalingen van de door Mar-
Evan Heerwaarden, Marga Eel-
tin Mary Vos gemaakte
jf Kdingen, vinden plaats op
oidagmorgen, van 11.00 tot
5,'ij uyf De stadswacht op de dienstfiets, links G.M. Bruines en rechts G.J. Jorm
Een maand geleden liep ik nog wat rillerig door de straten van Santiago. Sneeuw op de
toppen van de Andes gaf mij een misplaatst gevoel van winter. Niet alleen de kou, maar
ook de drukte van de stad, was een góed middel om weer wakker te worden en me
voor te bereiden op 't „normale" leven Texel.
eboot tussen de honderden toe-
n, raakte ik toch aardig van slag,
'thuiskomen - gezond en opgela-
•was leuk. Zeker toen ik zag dat
"tien en familie zich enorm had
ingespannen om er meteen een
lelijke ontvangst van te maken;
3 borden met welkom bij de deur,
nen op tafel en de feesttent in
duw. Bijna te veel van het goede
'liep 's avonds dan ook wat ver-
asd rond in m'n achtertuin,
leek wel of ik helemaal niet weg
is geweest en alsof de reis van
inden en alles er om heen,
ints een droom was. Nu, een paar
•en later, dwalen m'n gedachten
weer voortdurend af naar
ifiland in de Grote Oceaan en zie
'ifi geweldig het was, om de reis
fini'n dromen te kunnen realiseren.
Souvenirs
Ju-Aku" het boek van Thor Heyer-
3t weer in de boekenkast,
eerlijk tussen alle andere lectuur
"formatie die ik verzameld heb.
^ervaringen op Rapa Nui is het
dat boeken zich heel wat
'keiijker laten schikken, dan de
-•ws met hun -elkaar
viserende- theorieën).
Were brokken steen en andere
wnirs (zelfs een oude fles!) heb-
[nmiddels een plaatsje gekregen
"'"atelier. Kaarten, stickers en
C:,s kunnen in het plakboek. De
»is voltooid, een droom gereali-
maar het eiland nog lang niet
ften' De vele schetsen die klaar
om uitgewerkt te worden, zul-
["e deze zomer nog veel plezierig
J* verschaffen n me hopelijk op-
w de mogelijkheid geven om
He dromen.
Zomer
Romers per jaar is zoals ik ver
ste best prettig maar een zomer
betekent ook drukte en on
eerste weken, met een tijde-
'Oesloten Postweg leek het nog
[W te vallen maar nu de
J* Wee[ voorbij racen, zal het
Redelijk niet makkelijk zijn, om
1,1 n ontspannen Paaseiland ge-
vast te houden. M'n gedachten
op papier zetten, met al de onrust te
land en in de lucht, valt niet mee en
het gevaar bestaat om te vervallen in
een „mooier-beter-stiller" vergelijk.
Nu ben ik op z'n tijd graag een dro
mer, maar toch ook voldoende rea
list, om te beseffen dat zo'n vergelijk
niet terecht en nu zeker niet erg zin
vol is. Oké, de eilanden zijn even
groot en afhankelijk van het toerisme,
maar daarmee houdt de overeen:
komst ook wel op. De grote tegen
stelling is, dat men Paaseiland wel de
meest geïsoleerde woonplek op aarde
noemt, terwijl Texel ondertussen één
van de best bereikbare is. Een gege
ven waar ieder zo z'n eigen gedach
ten bij zal hebben-
Een ander opmerkelijk verschil en ho
pelijk tevens het behoud van Paasei
land, is het feit dat er nauwelijks
strand is. Het grootste deel van de
kust bestaat uit rotsen en kliffen en
er zijn slechts twee kleine strandjes
aan de noordkant. Deze zijn niet veel
groter dan het vroegere Ceres of het
huidige surfstrandje aan de dijk.
Rotsen en palmbomen zorgen echter
wel voor een iets ander decor en het
is geen wonder, dat veel eilanders er
kilometers hobbelen en stofhappen er
voor over hebben, om daar 't week
end door te brengen. Zonder eigen
vervoer, stond een verkwikkende duik
helaas niet zo vaak om m'n program
ma. Dat was wel jammer, en een
vreemde ervaring met zo veel prach
tig blauw water constant in zicht
(Nou ja, tenslotte was slechts 10%
vakantie).
Wandelen
Aan lichaamsbeweging had ik overi
gens geen gebrek. Verplaatsen deed
ik me dagelijks te voet en dat beviel
me prima, want wandelend was er
volop gelegenheid om de omgeving
goed op me in te laten werken. Wel
heb ik nog eens'een paar dagen een
four-wheel-drive gehuurd, maar ik
merkte toch al spoedig dat het „heb
ben" van een auto m'n gedrag aardig
beïnvloedde; snel iets doen, vlug hier
of daar heen, vooral de tijd benutten,
omdat huren -ook voor een „amigo"-
duur genoeg was.
Voor dat ik ging, had ik me gedach
ten gevormd, over het transport op
het eiland en ik zag mezelf gaan op
een paard. Dat is er helemaal niet
van gekomen, want een ruiter -een
snel paard waardig- ben ik niet en de
huurpaarden die werden aangeboden,
bleken stapvoets nog langzamer te
zijn dan ik zelf. Nou dan loop ik lie
ver, inplaats van te hangen op zo'n
schommelende bonkige rug.
Fiets
Een fiets leek me handig en het
bleek al spoedig stom, dat ik er toch
niet één had meegebracht of op
gestuurd. Op het eiland was wel iets
tweewieligs te huur; het zag er uit
als een onduidelijke kruising tussen
een Zwitserse postbode fiets en een
Hollandse transporter. De heuvels in
te gaan met een vast verzet en een
roestige ketting -voor bijna dertig gul
den per dag(!) leek me niks waard en
de fiets bleef dan ook mooi staan bij
't winkeltje. Toch heb ik nog wel een
poging gedaan om me trappend te
verplaatsen op een soort A.T.B.
(noemden we vroeger zoiets niet ge
woon een „trijlfiets'Het karretje
zag er zeer solide uit, maar ik had
gewaarschuwd moeten zijn door de
sticker; „City Bike", want het ding
was inderdaad voor bij de deur. Heu
vel op trapte ik al snel een crank los
en later ook nog de nauwelijks wer
kende derailleur in 't wielbalen
dus. Gelukkig had de „fietsenwinkel"
een plank met wat spaken, plaksets,
moai... en een crankbout.
Na deze ervaring (en de eerdere lekke
band met de auto), besloot ik om
niets meer te ondernemen met me
chanische zaken en gewoon weer te
gaan lopen. M'n lichtgewicht
bergstappers heb ik dan ook tot de
laatste dag benut. Op de eerste dag
had ik ze al kunnen ruilenwat na
tuurlijk niet handig leek, maar ze zijn
er uiteindelijk wel gebleven.
Schoeisel en kleding zijn zeer geliefde
ruilobjecten (voor souvenirs) en als
ondernemende Texelaar zag ik al snel
overal handel; gebruikte huurfietsen,
'overjarige schoenen, u noemt het -
wij sturen het.... Het was natuurlijk
veel verstandiger om me te concen
treren op m'n werk en de kunstzinni
ge uitwisseling die ik voor ogen had!
Zoals ik al schreef in m'n vorige arti
kel, kwam ik op het juiste moment in
contact met een zeer bekwame en
erg vriendelijke beeldhouwer. Het
idee om ooit een
moai (een stenen beeld) op Texel te
hebben, leek wel degelijk realiseer
baar te worden en in de laatste we
ken hebben we, constructief aan het
plan gewerkt.
Zusterhand
Terug op Texel, met bevestigingen
voor het gemeentebestuur inzake de
zusterhand en de ideëen aangaande
de uitwisseling, probeer ik nu om de
bestuurders en andere betrokkenen
enthousiast te maken voor het unieke
project. Het is verheugend om te
kunnen melden, dat er al direkt een
plaatselijke ondernemer (die zélf
bespaald niet van steen is) alle hulp
heeft toegezegd! Het ziet er dan ook
naar uit, dat er nog voor het einde
van dit jaar een Paaseilandbeeld van
behoorlijke afmeting in Eierland zal
staan. Twintig jaar na het aangaan
van de zusterhand en een daarmee
samenhangende -toegezegde- cultu
rele uitwisseling, kan een en ander
nu vorm krijgen. Het zal niemand ver
bazen, als ik zeg dat ik heel blij ben
met het zo positieve resultaat van
m'n missie als „schilderend afge
zant". De reis naar Paaseiland bracht
waar ik op gehoopt had; een map vol
nieuw werk, een hoofd vol ideeën,
goede contacten en een aantal nieu-
g/^77/ Or Trt£ S#0r\/b]
