Het kost veel
ijd en geduld"
C9 nkgg
Daalder:
fletaaldetector-fanaat
Texelse triatleten
in vorm op Vlieland
Badgasten
wm
Geitenfokker Pool
succesvol in Opmeer
Veel gastrijders
bij wielrennen
Fietser gewond
Bureaucratie speelt
gemeentewerken parten
J
iïUS udAg 7 AUGUSTUS 1992
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
Sieme Daalder: ....soms reageert het apparaat op een bierdop.
IFoto Tessa de Gr.
te Schans
Ie fraai bev
geen weer, hij gaat alle dagen op
pad met zijn detector. „Overdag naar
de Schans en 's avonds naar het
strand. Het is niet iets dat je effe kan
doen. Geduld en een hoop vrije tijd
moet je hebben, anders moet je er
niet aan beginnen. Ik ga echt alle da
gen, soms té lang. Tja, de kick van
iets vinden hè. Soms loop je een
paar uur en vind je niks. Maar mij
verveelt het niet. Een andere dag
vind je het ene na het andere." Ook
als het regent gaat de hobbyist op
pad, met zijn detector goed ingepakt,
want het apparaat is zeer vochtge-
voelig.
De twee dochters des huizes zijn
door hun vader enthousiast gewor
den en gaan regelmatig met hem
mee op pad. „Ze hebben het druk
met hun werk, maar als ze even vrij
hebben gaan ze mee."
Bierdop
Door zijn ruime ervaring heeft Daal
der veel vaardigheid gekregen in het
werken met de detector. „Wij werken
met vrij eenvoudige apparaten. Je
kunt ze instellen op een bepaalde ge
voeligheid. Wij zoeken naar edelmeta
len, voor een roestige spijker geeft hij
dan geen signaal. Maar wel bij een
massief struk ijzer, bijvoorbeeld een
kanonskogel. En ook wel bij een bier
dop...."
Zodra een voorwerp is gelokaliseerd
moet er worden gespit. „Dat valt erg
mee", aldus Daalder. „Het meeste
ligt dicht aan de oppervlakte. Ja, een
loden gewicht kan wel eens een hal
ve "meter diep zitten."
De omvangrijke collectie vondsten
van Daalder is zorgvuldig opgeborgen
i-'SI
[mensen houden konijnen, vogels,
I'jj| of hamsters. Wij houden gasten.
doer dat al jaren tot grote tevreden-
i niet omdat wij van nature zo gast-
,q| Zlin, maar omdat we deze
i- <Jf»vdienste nodig hebben om boven
stand te kunnen leven. Dat lukt
Ul7la'a' blijft het vervelend dat de be-
0' f#er telkens met een deel van de
vandoor gaat. De overeen-
N tussen logiesverstrekking en de
i-'8' rüe. ho bies is groter dan je
Net als bij dieren moet je bij
zorgen voor een droog hok, vers
jfWhselend voer en een schoon nest.
•n 'oe een vriendelijk woord is ook
lve8- Ze blijven dan handtam en ko-
net als postduiven telkens weer te-
-W m hetzelfde hok, wat veel
edentiekosten bespaart. Als het stel-
K Zijn, planten ze zich ook nog
a' merk je dat pas het volgende
*°en als ze komen aanzetten met
breeuwend jong van drie maan-
Mac/e in Texel. De overeenkomst
"'eren houden was op Texel vooral
in Be vijftiger jaren. In hokken
"n in het ene jaar nog kippen wer-
houden, scharrelden het volgen-
'aar badgasten. Een ingrijpend
gevolg van het inzakken van de prijzen
op de eiermarkt. Toeristen waren toen
nog een betrekkelijk zeldzaam ver
schijnsel en de Texelaars waren echt
trots op hun gasten. Ze pronkten ermee.
Een kind in De Koog zei op het school
plein tegen een vriendinnetje: als ik
jouw tol mag lenen, mag jij even naar
onze Duitser kijken.
Er zijn gelukkig ook verschillen. Katten
en cavia's neem je wel eens op schoot
om ze te knuffelen en te aaien. Als je
dat bij gasten doet gaan ze krabben of
trappen en doen aangifte bij de politie.
Het loopt ook wel eens anders af, maar
daarover schrijf ik een volgende keer.
Een ander verschil is dat je als Zimmer
mit Frühstück-verstrekker niet bent aan
gesloten bij de Kotex maar bij de VW
En: terwijl dieren meestal geld kosten,
leveren gasten geld op. Om dat laatste is
het ons dus te doen. Ik draai daar niet
omheen en wantrouw mensen die be
weren dat ze gasten houden „alleen
voor de gezelligheid". Intussen brengen
ze wel het hoogst mogelijke tarief in re
kening, vergeten niet dit jaarlijks trend
matig aan te passen en ontduiken ook
nog de toeristenbelasting.
We hebben al heel lang geleden onze
kippen, parkieten en witte muizen weg
gegeven en zijn overgeschakeld op bad
gasten. Want van mijn karige salaris kon
de hypotheekrente niet worden betaald.
Niet voor niets heette de bungalow die
de firma Drijver in 1966 voor f30.000,-
voor ons bouwde „Het gouden dak", al
begrepen alleen insiders dat dit bete
kende dat je een tophypotheek had.
Nog voor we de bouwaanvraag bij de
gemeente indienden, besloten wij lo
gies met ontbijt te gaan verstrekken, in
nauw overleg met de VVV. Daar lagen
de zaken toen nog duidelijk: Sonja Wit
te was de baas, had althans die uitstra
ling. We hadden het advies gekregen
met deze hoofdinformatrice te praten
want zij kon er voorzorgen dat onze ka
mers „vol" werden. In die tijd heerste
algemeen de opvatting dat je vriendjes
met de „meiden van de VW" moest
zijn om tot dit doel te geraken. Er werd
zelfs beweerd dat het in je eigen belang
was om de informatrices eens per jaar
een slagroomtaart of een fles bessenje
never te sturen. Ik heb dat nooit geloofd
en meende stellig dat je met een goed
woord hetzelfde kon bereiken. Hetgeen
ook is gebleken.
Sonja had als geboren Texelse een goed
inzicht in de lokale sociale verhoudin
gen en inkomens. Nog voordat we alles
hadden uitgelegd begreep ze wat van
haar werd verwacht. „De kop van die
hypotheek moet er dus snel af. Dat
moet kunnen", zei ze met haar zakelijke
Ria Bremer-stem. Maar zorg dan wel
voor ééntjes". Eéndjes? Wat moeten die
mensen met eenden? Sonja moest heel
erg lachen. „Nee, eentjes. Zo noemen
wij éénpersoons kamers. Daar is
schreeuwend gebrek aan. Dat zit 'm in
de verloofden. Die komen bij bosjes
naar Texel maar ze mogen natuurlijk
niet bij elkaar slapen. Helaas gebeurt
dat soms toch, omdat wij geen ééntjes
hebben". Door het gebrek aan éénper
soons kamer was de VVV noodgedwon
gen medeplichtig aan een misdrijf: het
geven van gelegenheid. Er lag dus een
jkword je er niet van, daar hoef je het niet voor te doen",
lelt Sieme Daalder (70) uit Oudeschild. Hij is nagenoeg onaf-
(idelijk van zijn metaaldetector en heeft op het eiland veel
nerkelijke vondsten gedaan. Als enige heeft hij toestemming
Fort de Schans af te zoeken, dat momenteel wordt ge
cureerd. Ook daar heeft hij het nodige historische materiaal
n gehaald, zoals oude uniformknopen, munten, kanonsko
en een fraaie passer.
[De Schans, een monument uit
zou worden gerestaureerd was
Her al vroeg bekend. Aangezien
Itok een plaats is met een grote
jrische waarde, verzocht hij eige-
INatuurmonumenten of hij er
zoeken. Hij kreeg toestem-
lot ergernis van andere hobby-
Is. In de gemeenteraad ont-
fenige commotie omdat meer-
schatgravers zich naar het fort
fcn begeven om zich historisch
devolle spullen toe te eigenen.
«Daalder en de gelijknamige
nemer die ter plaatse aan het
was, voelden zich beiden aan
raken en reageerden ontstemd,
ladden afgesproken hun vondsten
hst Maritiem- en Juttersmuseum
udeschild af te staan. De zaak
ld en Daalder hervatte
speurtochten. „Ik zeg altijd: ik
er zelf ook best op passen. Maar
t geval wil ik wel een uitzonde
maken. Vanuit het museum wor-
tenslotte ook excursies gemaakt
De Schans en er hangt een fo-
ntoonstelling over het monument,
mij toch voornamelijk om
f2,!
f UÏ
f3,S
11 was altijd al gek van jutten en
pen. Achttien jaar geleden zag ik
and op het strand lopen met een
aaldetector. Die dingen waren
toen nog onbekend. Ik dacht ge-
oa's wat voor mij." Daalder haal-
ijn eerste metaaldetector
I uit Voorburg. Hij toog er ge-
jiicc aan de slag. „Het begon aar-
'^qoed, ik vond al snel een zilveren
H,S jpand."
Gouden munten
heeft 32 jaar bij het gelijkna-
bedrijf strandwerk gedaan. Hij
Texel als zijn broekzak en weet
ilekken waar vroeger veel men
samen kwamen. „Neem nou het
sieop de Hogeberg. Of Ceres,
ging men vroeger al te zwem-
En Nieuweschild, daar was een
pleet dorp met wel veertig wo-
jn. Maar ook in weilanden ligt
hoor. En in De Koog vond ik op
strand een zilveren speld van de
Bvan 1883!"
met specifiek op zoek naar een
aaide vondst. „De één vindt dit
de ander dat. Kijk, een gouden
tvinden is aardig. Ik heb er in-
lels twaalf. De oudste is van
j, Ik heb ook een stuk of zes Ro-
ise munten gevonden. Dat is
Texel wel een unicum."
De Schans
koperen gespen gevonden. De passer
uit 1600, die vermoedelijk ijzeren
punten heeft gehad, is ook een bij
zondere vondst. „Die moet worden
gerestaureerd. Ook lagen er diverse
loodjes die als kwaliteitsmerk aan
wollen dekens hebben gezeten. .Ge
maakt in Leiden' staat erop. En neem
nou deze prachtig bewerkte vuurslag,
dat is een houder met een
vuursteentje, waarmee een vonk
werd geslagen om het kruit te laten
ontbranden." Daalder had een zwaar
karwei aan de kanonskogels die hij
vond. „De grootste is een twaalfpon
der, maar ik heb ook tienponders en
achtponders gevonden. Kanonnen?
Nee, die zitten er niet. Wel verschil
lende munten uit allerlei landen. Maar
die kun je in ieder willekeurig stuk
land op Texel vinden."
Daalder is zeer fanatiek. Weer of
Vuurslag
heeft Daalder verschil-
bewerkte uniformknopen,
een oud bijltje, hoefijzers en
TEXEL - "Ik heb altijd al
van enigszins afwijkende
sporten gehouden. Zo deed ik
aan diepzeeduiken en berg
beklimmen. En zeilen gaf me
ook best een kick. Totdat ik
kennismaakte met parachu
tespringen. Toen was ik van
het een op het andere mo
ment verkocht."
Anja Goossens zit er ont
spannen bij op het zonover
goten terras van het restaurant van
het Paracentrum Texel. Enkele mi
nuten geleden heeft de 30-jarige
postbestelster uit Heesch haar
599ste sprong gemaakt. Na een
vrije val en enkele fraai uitgevoerde
figuren, bracht de parachute met
het logo PTT Post EMS haar veilig
op de door haar van tevoren uitgè^
kozen landingsplaats op het vlieg
veld.
Zes jaar geleden haalde ze haar A-
brevet. Daaraan gingen 2 dagen
grondtraining, parachutevouwen en
in een goed beveiligde schuur. Het
ziet eruit als een mini-museum, maar
dat is het niet. „We hebben het puur
voor onszelf. Soms komt wel eens
iemand, maar we zitten niet te wach
ten op een horde volk. Als we wat
vinden proberen we erachter te ko
men wat het voorstelt en hoe oud
het is. Dat kost moeite, maar meestal
komen we er wel uit met hulp van
deskundigen. We hebben trouwens
een heel oud gevalletje met een
bronzen koppie waarvan niemand
weer wat het is." Daalder verkoopt
zijn vondsten niet. „Nooit. Ik krijg
vaak verzoeken hoor, maar daar be
gin ik niet aan."
Tegenwoordig zijn meer mensen in de
weer met een metaaldetector. Daal
der is niet bang voor concurrentie.
„Wat zou het, er ligt genoeg. En er
zijn maar weinig mensen die genoeg
doorzettingsvermogen hebben om
door te gaan met zoeken."
Triatlete Ingrid van Lubek heeft bij
de triathlon op Vlieland een eervolle
tweede plaats behaald. Net hersteld
van een knieblessure eindigde ze in
een tijd van 2.23.14 uur. De Texelse
kampioen Rien Brouwer van 1991
werd eerste bij de recreanten. Loek
van Vliet werd derde in het vetera-
nenklassement.
Op Vlieland verschenen 225 deelne
mers aan de start, waaronder veel
toppers uit Nederland. Totaal deden
elf Texelaars mee aan de triathlon.
Samen met 25 supporters werden ze
in alle vroegte overgevaren met de
Vriendschap van schipper Sil Boon.
Er werd gestart in twee series, een
wedstrijd- en recreantentriathlon. De
wedstrijdatleten moesten 1500 meter
zwemmen, terwijl de recreanten
1000 meter door het water aflegden.
Hoewel ze drie weken niet had kun
nen trainen zat Ingrid van Lubek
voorin bij het zwemmen. Loek van
Vliet eindigde in 2.26.30 uur als der
de in het verteranenklassement. Deel
nemer Henk Stevens was niet
tevreden over het onderdeel zwem
men, waarin hij normaal de snelst is.
Ditmaal moest hij een minuut prijs
geven op dit onderdeel. Zijn tijd:
2.26.30 uur. Rerrico Nagtegaal viel
uit wegens kramp. Bij dé recreanten
deden Colinda Brouwer (haar eerst
triathlon), Natascha va neder Vis, Wer
ner van der Meer, Arno Smit, Ed Ze-
gers, Rien Brouwer en Simon Appel
mee. Colinda, die normaal een goed
zwemster is, had toch wat last van
spanningen en de golfslag. Tijdens
het fietsen kwam ze ten val, maar
toch reed ze de wedstrijd uit. Eind
tijd: 2.37.41 uur. Haar zus Natascha
presteerde heel goed, want ze eindig
de bij de dames als tweede in een
Geitenfokker Bram Pool uit Den Burg
is deze week op een tentoonstelling
in Opmeer in de prijzen gevallen. Met
zijn dwerggeitje Heidy van der Burght
behaalde hij het kampioenschap
Oude Geiten. Het geitlam Jody van
der Burght werd reservekampioen. De
Texelaar behaalde met andere geitjes
de premies 4X1A, 1X1B en 2X1L.
In de personeelskrant van de PTT
stond vorige week een verslag van
een postbestelster die parachute
springt op Texel met een door de
PTT gesponsorde parachute.
tijd van 2.27.36 uur. Ze fietste uitste
kend, al ging het lopen wat minder.
Competitie
Ook Werner van der Meer was goed
op dreef. Voor hem was het zijn
tweede triathlon. Hij zwom het snelst
van de Texelse recreanten en ook het
fietsen ging snel. Tijd: 2.15.26 uur.
Arno Smit presteerde met een eind
tijd van 2.15.26 uur redelijk, maar
had zijn verwachtingen iets te hoog
gespannen. Ed Zegers was dik tevre
den. Met een tijd van 2.18.04 uur
bleef hij Simon Appel, die normaal
iets sneller is vóór. Het lukte Rien
Brouwer net niet onder de twee mi
nuten te komen. Over het zwemmen
was hij niet tevreden met zijn tijd van
19.58 minuten, maar op de fiets ging
het voortreffelijk. Over de 43 kilome
ter haalde hij een gemiddelde van 41
kilometer per uur. Na het fietsen lag
hij op een zevende plaats, maar hij
haalde iedereen in. Tijd: 2.03.12 uur.
Simon Appel stapte als laatste Texe
laar aan land, maar haalde tijdens het
fieten en lopen diverse mensen in.
Met een zwemtijd van 24.24 minuut
over 1000 meter en een eindtijd van
2.19.30 uur geen slechte start na drie
weken vakantie.
Tijdens de dinsdag gehouden wieler
wedstrijden kwamen in alle klassen
gastrijders aan de start, wat levendi
ge wedstrijden tot gevolg had.
De uitslagen:
A jeugd: 1. Harm van Hasselt, 2. Tijmen de
Wijm, 3. Frits Krich.
B jeugd: 1. Hans Zijm, 2. Hankie van Hasselt,
3. Erwin Goënga.
Senioren A poule: 1. Theo Boom, 2. Ruud
Smit, 3. Wouter Rieboom.
Senioren B poule: 1. Leen van Elk, 2. Kees
Boks, 3. Douwe Dros.
Op een fietspad in de duinen tussen
De Koog en De Cocksdorp is een
40-jarige man uit Gelsenkirchen ten
val gekomen. Hij brak daardoor een
been en zijn sleutelbeen. De man is
per ambulance naar het Geminizie-
kenhuis afgevoerd.
Het jaarverslag 1991 van gemeente
werken is een lijvig boekwerk. Direc
teur Piet Plug laat zich in het
voorwoord zorgelijk uit over de
stroom regelingen, nota's en voor
schriften waarmee zijn afdeling
wordt overladen. ,,We proberen een
zo goed mogelijke dienstverlening in
stand te houden tegen een zo laag
mogelijke kostprijs. Maar dat komt
door de bureaucratie in het ge
drang."
Gemeentewerken heeft vorig jaar een
voordeling bedrijfsresultaat van
ƒ175.119,- behaald. In 1990 stond
nog een nadelig resultaat van
ƒ31.237,- op de balans. De reserve
van de dienst heeft een bovengrens
van ƒ100.000,-. Door het positieve re
sultaat is er ƒ119.873,- teveel, dit is
overgemaakt naar de gemeente.
In 1991 zijn in totaal 341 bouwaan-
vragen ingediend, waarvan op 1 ja
nuari van dit jaar 7 waren geweigerd,
10 ingetrokken, 139 nog in behande
ling en 185 verleend zijn. In 1990
waren er 6 minder aanvragen.
Het eiland heeft 5045 woningen die
voor permanente bewoning in aan
merking komen. Er zijn 45 controles
uitgevoerd op clandestiene bouw
werkzaamheden, waarbij in één geval
een proces verbaal is uitgedeeld.
nationale kollekte
voor mensen met een
verstandelijke
handicap
GIRO 11 22 22 2
BANK 70.70.70.333
t.n.v. Stichting NKGG
te Utrecht
LANDELIJKE KOLLEKTE
VAN 28 SEPT. T/M 3 O KT.
mooie taak voor ons, hoewel het me
voor die verloofden niet zo verschrikke
lijk leek om - als het écht niet anders
kon - bij elkaar te moeten slapen. Ook
Sonja had daar haar eigen gedachten
over, hetgeen was af te leiden uit haar
ondeugende glimlach. Maar zij mocht
de moraal niet ondermijnen want dat
zou tot stopzetting van de gemeentelij
ke subsidie voor de VW kunnen lei
den, waardoor haar arbeidsplaats op de
tocht zou komen.
De nog maar net voor zichzelf begon
nen architect Kees Alkema tekende voor
ons dus een bungalow met zoveel mo
gelijk ééntjes binnen de zeer beperkte
beschikbare oppervlakte. Die kamers
vielen daardoor aanmerkelijk kleiner
uit dan een gemiddelde cel in de
Bijlmer-bajes. Hollandse gasten vonden
dat geen probleem, Duitsers soms wel,
want die waren thuis grotere kamers
gewend.
De VVV stelde niet teleur. Regelmatig
stonden na een waarschuwend tele
foontje van Sonja (of van Tine Zwieren-
ga waarmee zij jaren lang een ijzersterk
duo vormde) de verloofde paren op de
stoep. We zorgden ervoor dat het hen
aan niets ontbrak tegen betaling van f7,-
per persoon per nacht, exclusief een
kwartje toeristenbelasting. De hypo
theek kon worden betaald zonder dat
we honger hoefden te lijden of het ver
wekken van onze kinderen hoefden uit
te stellen.
Croot was dan ook telkens onze vreug
de als er gasten kwamen, vooral als het
gasten van vorige jaren waren, want dat
was een teken dat ze bij ons tevreden
waren. Van hen gingen we echt een
beetje houden.
Maar toch: het gaf nog meer vreugde als
ze weer weg gingen. Vreemde mensen
in je huis, ik vind het zeer belastend,
hoe aardig ze ook zijn. Dat zat 'm niet
in het extra werk dat die logiesverstrek
king met zich meebracht, want dat viel
erg mee. Bij de verloofde paren viel het
bijvoorbeeld op dat meestal maar één
van de bedden was beslapen, zodat we
er ook maar één hoefden op te maken.
Nee, het was de vrijheid die je miste. In
mijn eigen huis wil ik de radio hard
kunnen zetten, liederlijke taal kunnen
uitslaan, met de deuren gooien, hooglo
pende ruzie maken en Hitler of Goeb-
bels imiteren: Die Gaste sind unser
Unglückü Niet dat ik dat allemaal doe,
maar ik wil het gevoel hebben dat het
zou kunnen als ik zou willen, zonder
steeds te hoeven denken aan die keuri
ge mensen die zich daar misschien aan
storen en daarom misschien wel nooit
meer zullen terugkeren. Kortom je gaat
je steeds meer richten naar die gasten.
Om der wille van de smeer, likt de kat
de kandeleer. Al gauw ben je jezelf niet
meer. In mijn geval is dat niet zo'n ver
lies, maar in het algemeen lijkt het me
schadelijk dat een vogeltje niet kan zin
gen zoals het is gebekt. Neem nou de
gesprekken met die gasten. Die worden
niet gevoerd voor het uitwisselen 'van
broodnodige of interessante informatie,
maar om toch maar vooral vriendelijk te
zijn. Sociaal verkeer op niks af en tegen
beter weten in. „En, goed geslapen?"
vroeg je elke ochtend aan de verloofde
paren als ze gapend aan het ontbijt ver
schenen. Terwijl je wist dat ze de halve
nacht aan het donderjagen waren ge-
weest. Want de geluiden die zij daarbij
maakten waren ons niet ontgaan.
En dan dat eeuwige gepraat over het
weer. Die gasten hadden het idee dat
wij als primitieve natuurmensen aan
ons water konden voelen wat voor weer
het die dag zou worden. Ik kwam ze
daarin overdadig tegemoet en gaf een
gedetailleerd weerbericht na een snelle
blik op de wolken buiten. Je vinger nat
maken en uit het raam steken deed het
ook goed. Ik rook dan aan die vinger en
zei: „De eerste twee uur nog droog, dan
een paar buitjes en tegen de avond har
de wind en regen. U mag wel opschie
ten als u de Slufter nog wilt zien!" Ze
vertrokken dan spoorslags, wat de be
doeling was. Die voorspellingen kwa
men soms nog uit ook en dan kon het
natuurlijk niet meer kapot. De zomers
van de jaren zestig en zeventig waren
merendeels zeer nat. Wordt het nog
beter vandaag?" vroegen de gasten 's
morgens als het stortregende, onweerde
en stormde. Wat een vraag! Natuurlijk
werd het beter, want slechter kon het
immers niet. Dat zei ik dan ook en die
voorspelling kwam altijd uit.
Wat een gezwets. Op het laatst begon ik
een hekel aan mezelf te krijgen en
moest ik instemmend denken aan die
Oosterender, die niets van die gasten-
houderij moest hebben. „Een volk dat
van toerisme leeft, verliest houding en
karakter!" had hij meer dan eens ge
zegd. Maar dezelfde man was wel jaren
lang bestuurslid van de WV. Zulke hou
dingen en karakters vind je alleen op
Texel.
Harry.