Annemarie Vlaming:
Daar sta je dan"
ANDERE TEXELAARS
RIMLACH
WEEKEND
Vrijwilligerswerk in Frankrijk:
fll
1992 landing op de Vliehors
BEDRIJVIGHEID
Dinner for two:
het twee halen,
één betalen-effect
HORSZEL
Komkommer
STRAND
IPAG 7 AUGUSTUS 1992
PAGINA 7
Annemarie Vlaming (19) uit Oosterend werkte het afgelopen jaar tien
maanden op vrijwilllige basis in een inrichting voor geestelijk gehandi
capte in de Dordogne. In september vertok ze en keerde onlangs ge
louterd door indrukken en ervaringenen terug.
heel lang koesterde Annemarie de
na haar eindexamen een jaar
Frankrijk door te brengen. Een fol-
jeop school maakte melding van de
istelijke vrijwilligersorganisatie An-
Diaconale, gevestigd in Straatsburg.
DIACONAAL JAAR
Diaconale staat voor diaconaal
ut, Een jaar van je leven ten dienste
|Ai uilen van je medemens en dat samen
Iwl eijongeren uit allerlei landen. Anne-
pjne: „Je moet zelf eerst goed duide-
1 maken wat je achtergronden en
weegredenen zijn en op welke ma-
serie dat jaar het liefst zou invullen."
veefc zo belandde ze bij de Fondation
rans fin Bost, een groot instituut in het
nwi fcipje La Force in de buurt van Berge-
geva bc,midden in het schilderachtige land-
le be rhap van de Dordogne. Annemarie:
Ie Ta ke weken van te voren krijg je te ho-
urfrj 3iwaar je wordt geplaatst. Dat kan van
)g as iieszijn: daklozen in Parijs van maaltij-
rwad ito voorzien; er zijn ook culturele pro-
emsiijden, maar de meeste vrijwilligers
tisn hun diaconaal jaar in de gezond-
ogm liïdszorg."
izellij amen met twee Duitse meisjes be-
an zij winde zij een huis. Er waren ook men-
iportssiidie helemaal alleen in een stad
etej secht-.kwamen en het daar niet gemak-
ïeetel mee hadden. Die ervaringen
hap", wide ze op de bijeenkomsten die re-
itrijdfc jdmatig door Année Diaconale werden
an Ma joiganiseerd. Ze ontmoette Duitse,
hets raise, Tsjechische, Amerikaanse, maar
W) veel Nederlandse collega's tijdens
vooii ifbijeenkomsten die op verschillende
ifeii jïlsen in Zuid-Frankrijk werden ge-
jhciljfclen. Ondermeer in de Pyreneën en
ide Cöte d'Azur.
JOHN BOST
Liri
ere tanarie werkte 39 uur per week in
te mi aipaviljoen voor dubbel gehandicap
te Fondation John Bost telt
Bij el instens zestien tehuizen en is de
wtste werkgever in het dorp en de
jde omgeving", vertelt ze. Bijna
feeen had wel iets te maken met de
senlïidaiion. Na een tijdje loop je dan
a lat
ook de hele dag „bonjour" te roepen.
En steeds maar weer handen schud
den", lacht Annemarie, die het afgelo
pen jaar steeds Duits en Frans sprak en
nu - volgens haar moeder - teveel ger
manismen gebruikt.
Met geen enkele ervaring op dit gebied
stond ze, samen met één Franse colle
ga, voor de taak tien dubbel gehandi
capte patiënten dagelijks te wassen, uit
bed te tillen, aan te kleden en in een
rolstoel te zetten. Verder moest ze hel
pen met de maaltijden en medicijnen
uitdelen. „Daar heb ik me wel een beet
je op verkeken", zegt ze met gemengde
gevoelens. „Ik ging er vrij idealistisch
naar toe en dacht dat ik naast de verzor
ging nog wel leukere dingen met de
mensen zou kunnen doen. Gezellig wat
wandelen of leuke creatieve bezighe
den. Zo naïef ben je dan. Ik had nooit
gedacht dat- er zo verschrikkelijk veel
tijd in de lichamelijke verzorging zou
gaan zitten. Ik moest aldoor alles vra
gen, steeds weer opnieuw en dan voel
je je erg onzeker. Ik was er nog maar pas
toen een collega nonchalant riep:
„Haal die mevrouw uit bed en zet haar
even in de rolstoel." Die collega liep
vervolgens zonder uitleg de deur uit. En
daar sta je dan! Het lukte me gewoon
niet, alles wat ik deed was verkeerd. Het
was een teer en breekbaar vrouwtje en
alles deed haar pijn. Ze kon niet praten
en samen barstten we in tranen uit. Pas
na een uur kwam de collega terug."
„Op den duur leer je alles wel, maar in
het begin werd je écht in het diepe ge
gooid. We hadden zware epilepsie-
patiënten, mensen met hersenbeschadi
gingen of met aangeboren handicaps.
Een aantal zat de hele dag in catalogi te
bladeren of te scheuren. Anderen kre
gen een doos met blokken voor hun
neus en waren daar de hele dag zoet
mee. Van een paar had ik het idee dat er
toch meer mee te doen was. Van de kant
van de verpleging werden d.e patiënten
ook niet echt gestimuleerd om dingen
te ondernemen. Ik dacht aan knutselen.
zingen en een beetje met ze lezen. Dat
was allemaal niet aan de orde. Het con
tact met de Franse collega's bleef ook
vrij oppervlakkig. De verpleegkundige
bezetting is net als in Nederland krap.
Het is hard werken geblazen en wij, als
vrijwilligers, zijn na een jaar weer weg
en dan komen er weer anderen."
NIET ARMOEDIG
„De Fondation is op zichzelf best een
modern instituut", zegt ze. „Dat viel al
les mee. Ik had van te voren ideeën dat
her er slecht met de hygiëne gesteld zou
zijn en dat het er een beetje armoedig
zou uitzien. Onzin natuurlijk!" Ze laat
foto's zien. Goed onderhouden gebou
wen en het huis waarin de meisjes
woonden beschikte over een prachtige
tuin. „We kregen elke dag volop te eten,
veel fruit en verse groenten. Maar het
stokbrood gaat je op den duur wel ver
velen", zegt francofiel Annemarie, die af
en toe hunkerde naar een volkoren bo
terham. De vrijwilligers kregen onge
veer f200, per maand aan
onkostenvergoeding. „Dat is te doen",
vindt Annemarie. „Je woont en eet gra
tis en anders zou het geen vrijwillig
werk zijn."
Het klimaat vond ze aangenaam, hoe
wel het in de winter behoorlijk koud
was. In februari kon ze opeens in een
shirtje lekker in de zon zitten. „Midden
in de zomer is het er stikheet en ieder
een blijft dan de hele dag binnen. Gor
dijnen, luiken, alles dicht."
OPA EN OMA
Het werk vond Annemarie heel leer
zaam en interessant, maar grappig ge
noeg vond ze het zelfstandig wonen in
een huis minsten zo boeiend. „We za
ten eindeloos te kletsen en thee te drin
ken. En brieven schrijven naar huis. Ik
heb wel honderd brieven gekregen",
zegt ze stralend. „Mijn grootouders in
Oosterend hadden in het kerkeblaadje
een oproep gezet: Wie wil onze klein
dochter in Frankrijk een kaartje sturen."
In februari kreeg ze een beetje heimwee
en tot haar grote blijdschap kwam broer
Joost even op visite. In april kwamen
haar ouders op bezoek, die logeerden
in een speciaal gastenverblijf. „Dat was
allemaal prima geregeld", vertelt Anne-
marie's moeder. De laatste weken telde
ze af. Tot slot was er nog een grote bij
eenkomst van Année Diaconale aan de
Middellandse Zee in de buurt van Mar
seille. „Fantastisch", aldus Annemarie,
„Er werden workshops en muziekses-
sies gehouden. Alle ervaringen werden
uitgewisseld en in theatervormen ver
werkt. Een bijzonder ervaring en ontzet
tend gezellig."
Annemarie heeft een veelbewogen jaar
achter de rug, waar ze met veel plezier
op terug kijkt. Ze heeft internationale
vriendschappen gesloten en nóg beter
Frans leren spreken.
Wie interesse heeft in de organisatie An
née Diaconale, kan contact opnemen
met de familie Vlaming in Oosterend.
Telefoon 18886.
igr;
Kia werd veertig jaar geleden gebo-
nin Torun, een klein stadje in Polen.
Poznan studeerde ze aan de hoge
inbouw academie waarbij ze zich
sialiseerde in bloembollen. Door
jyiP -rscriptie over bloembollen was zij
1 «al 1975 regelmatig in Nederland en
Pstage in Lisse waar zij experimen-
,J Vernet diverse soorten bollen. Ze
m fleerde af, kreeg de titel doctorandus
rcj dg piieur en begon met haar man een
i can 'n bollen in Starogard, vlakbij
c; ':;r|sk. Gosia zag er echter weinig toe-
JO ^stin. „Ik ergerde me enorm aan de
r.en eerlijkheid en corruptie. Alles in Po-
n t "ws slecht georganiseerd, je moest
T0: »al geld voor betalen. Dat is trou-
^snog steeds zo. Als we voor ons be
dingen kochten moesten we altijd
extra betalen om het te krijgen zoals we
wilden. Ook voor betere medische
zorg, en dat terwijl iedereen arm is. Elke
keer als ik terugkwam uit Nederland en
bij het politieburo mijn paspoort moest
inleveren nam ik pakken koffie en cho
colade voor die ambtenaren mee. Ik zag
geen leven meer in Polen."
Gosia scheidde van haar echtgenoot,
liet bedrijf en hui? achter en vertrok. In
september 1985, vlak voor haar defini
tieve vertrek ging ze op vakantie in
Zuid-Polen en ontmoette daar Texelaars,
ook op vakantie. „Ik had nog nooit van
Texel gehoord maar ik was nieuwsgie
rig. Ze gaven me Texelse les en hun
adres voor het geval ik in de buurt zou
zijn. Ik wilde toch naar Nederland, het
was het land van mijn dromen. Twee
koffers nam ik mee, één met kleren en
één met boeken. Ik wist niet precies
waar en hoe ik terecht zou komen."
Het was niet moeilijk voor haar om een
paspoort te krijgen, ze reisde immers re
gelmatig naar Nederland. Maar toen de
autoriteiten er de lucht van kregen dat
ze niet van plan was om nog terug te ko
men kwam ze op een zwarte lijst. „Ik
had net op tijd mijn paspoort en visum
geregeld en was al weg. Het was een
Er bestaat een misverstand over Texel. Een misverstand dat zowel door eilan
ders als de buitenwacht in stand wordt gehouden, namelijk dat er op Texel
geen buitenlanders zouden wonen. „Wij hebben maar één Marokaan en die
is heel erg geintegreerd", heeft menig Texelaar tegen ongelovige overkanters
uitgeroepen. Mis. Er woont wel degelijk een grote hoeveelheid 'vreemden' op
het eiland - natuurlijk overkanters maar ook mensen die uit een voor ons
vreemde cultuur komen. In een serie gesprekken worden deze mensen be
licht. Wat voor soort leven hadden zij in hun vorige woonplaats en hoe heb
ben zij de overstap ervaren? Hebben ze het gevoel dat ze volledig door de
Texelaars geaccepteerd worden? In samenwerking met de Werkgroep Anti
Discriminatie publiceert de TC3 deze zomer een serie portretten met als mot
to: wat van ver komt hoeft niet altijd vreemd te zijn. Aan het woord is de van
origine Poolse Gosia Dijt-Wenderlich, die inmiddels zeven jaar op Texel
woont.
l5GEert UEgTEROS)
WEET 3E ZEKER DfiT HET
KRNIBRLEH
n2.
vreselijke tijd, het was zo spannend."
In oktober kwam ze aan in Nederland
en ging aan de slag in Hillegom, bij Piet
Bakker. Het adres van de Texelaar liet
haar echter niet los. In november zocht
ze contact en werd zeer gastvrij ontvan
gen. „Het was zo'n mooie, feestelijke
ontvangst, ik was zo verbaasd dat het
hier anders was in dan in Nederland. Ik
dacht: dit zijn andere mensen dan Ne
derlanders, dit zijn gewoon Texelaars!"
Ook de kerstdagen en de jaarwisseling
bracht ze op Texel door. „Ik zag voor het
eerst dat iedereen vuurwerk afstak. In
Polen werd er alleen voor het partijge
bouw vuurwerk afgestoken, dat was
voor de hele stad. Het was hier zo mooi,
zo gezellig, al die mensen op straat met
elkaar en dat vuurwerk, toen was ik ver
loren."
In maart '86 trok Gosia in bij haar va
kantievriend. Ze voelde zich thuis, als
een familielid. „Ze namen me volledig
op en hebben me enorm geholpen. Van
zijn vader leerde ik de eerste woordjes
Nederlands." Gosia realiseerde zich dat
ze door haar beslissing opnieuw moest
beginnen en zeker ten aanzien van haar
werk concessies moest doen. Een blau
we maandag werkte ze als serveerster in
Strends End maar keerde uiteindelijk te
rug in het werk waarvoor ze was opge
leid. Ze ging aan de slag bij een
leliekweker waar ze veldwerk verrichte.
Inmiddels sprak ze redelijk Nederlands
en was in staat om een groep Texelse le
liekwekers Pools te leren. Tijdens de
Poolse les leerde ze haar huidige man
kennen.
Over Texelaars, en de voor- en nadelen
van het wonen op een eiland zegt ze:
„Nederlanders zijn koel en afstandelijk.
Texelaars zijn andere mensen, open,
warm en makkelijk. Dat voelt als fami
lie."
„Het grappige van roddel is dat ieder
een elkaar uiteindelijk schijnt te ken
nen, de draadjes komen altijd weer bij
elkaar. Het wonen op Westergeest is
heerlijk, in de zomer heb ik er een soort
vakantiegevoel. Maar als het koud wordt
en waait... vooral die wind, dan vlucht
ik graag naar Spanje of Portugal."
Gosia voelt zich geintegreerd op Texel.
„Ik ken erg veel leuke mensen en heb
veel kennissen. Aan de andere kant is
mijn Nederlands nog zo slecht, dat is
een obstakel. Maar ik wil niet meer
weg. In Polen had ik geen toekomst, nu
heb ik weer plannen."
Marija Westerlaken
Foto's TC3
gemaakt door
March Heijnen
i
Door Marija Westerlaken
Samen uit eten en na afloop een reke
ning voor één persoon ontvangen, een
vergissing? Nee, een marketingconcept
van Dinner For Two, een internationale
dinner-club die op Texel is neergestre
ken. De Dinner-For-Two kaart is een ini
tiatief van For Two International; een
organisatie met 22 aangesloten landen.
Deze organisatie stimuleert het uitgaan
en buitenshuis recreëren en houdt zich
derhalve bezig met het maken van gids
jes waarin restaurants, maar ook ho
tels, fietsenverhuur, en pretparken
vermeld staan.
Het concept van dit Dinner-For-Two-
systeem is gebaseerd op de gedachte
dat er geen restaurant bestaat dat elke
dag van de week helemaal vol zit. Aan
gezien een vol restaurant er gezelliger
uitziet dan een met een mindere bezet
ting gaat Dinner-For-Two er van uit dat
de restaurateur liever twee mensen aan
zijn tafel heeft waarvan er één betaald,
dan helemaal niemand. Het systeem
werkt als volgt: Men koopt een kaart
voor f17,50, kiest vervolgens een restau
rant uit het bijgeleverde gidsje en reser
veert telefonisch voor minimaal twee
personen. Bij aankomst moet de
Dinner-For-Two kaart aan de gastheer
worden getoond. Bij het betalen van de
rekening worden de duurste maaltijd
plus alle drankjes afgerekend. De goed
koopste maaltijd is voor rekening van
het restaurant.
Dinner-For-Two noemt dit een uiterst ef
ficiënte manier van reclame maken en
heeft een samenstelling media-effect
marketing-inzicht ontwikkeld. Hieruit
kan worden geconcludeerd dat ergens
eten alle zintuigen prikkelt (en hopelijk
ook bevredigt), dit in tegenstelling tot
media als kranten, radio of televisie, die
over het algemeen alleen beeld en/of
geluid leveren. Overigens valt het psy
chologische effect van deze organisatie
niet te onderschatten. Als men op va
kantie naar bijvoorbeeld Oostenrijk
gaat, kan een gidsje van dat land wor
den aangevraagd. Als men daar heg
noch steg kent is zo'n gidsje een handig
houvast voor kost en verblijf tegen gere
duceerd tarief. Men kan er vanuit gaan
dat het betreffende etablissement kwali
teit heeft, getuige het feit dat een Hilton-
keten ook is aangesloten. De echte fan
kan ook jaarlid worden en ontvangt
voor f145,- een clubkaart waarmee 40
keer kan worden gegeten.
Eilanden zijn erg gewild bij One For
Two International. Het zijn compacte,
afgesloten gebieden die vrij eenvoudig
zijn te meten. Vhn Ameland bestaat al
een gids. En dan nu ook op Texel. Onge
veer 11 restaurants hebben zich hierbij
's Zomers zijn de - Texelse - kranten
altijd behoorlijk dun, want er ge
beurt niet zo veel en bovendien
heb je toch geen tijd om alles uitge
breid te lezen. De zogenaamde
komkommertijd zorgt ook voor
veel „onnieuws"; berichten in het
genre man bijt hond". Het inter
nationale nieuws brengt nu echter
wel veel informatie van Balkandra
ma tot Gouden Medaille Festijn.
Onze Tesselaardoet niet onder
voorde landelijke media: Partijen
wapenen zich voor bezetting Vlie
hors, Vlieland verwerpt Texelse vre
desmissie". Of nota bene Van den
Broek zélf met de voltallige Veilig
heidsraad naar het eiland komt! En
we barsten ineens van de compu
tervirussen. O jee... Valt dat ook
nog onder het ziekenfondsDokter
Ben uut Deburreg heeft er vast wel
een Tessels huismiddeltje voor. Als
je in die materie niet thuis bent,
snap je er ook geen bal van. Maar
ja, het is computer- pardon, kom
kommertijd. Is er trouwens al een
Texelaar met een gouden plak...
Horszei
aangesloten, kosten f185,-, waarvoor zij
drie jaar in deze Texel-gids vermeld zul
len staan. Ook een aantal recreatiecen
tra staan vermeld onder Club-For-Two.
Dat de organisatie haar best doet om ac
tueel te blijven blijkt wel uit het feit dat
alle adressen twee maal per jaar gcon-
troleerd en zo nodig gewijzigd worden.
Verkoop kaarten en informatie punten
op Texel zijn:- Drogisterij Van 't Noor-
dende, Kikkertstraat 14 in De Cocks-
dorp (16388).
- Reisburo Texel, Warmoesstraat 21-23,
Den Burg (12242).
A?
Welke brochure over Texel je ook openslaat, er staat altijd wel een alinea in
over onze superieure stranden. De totale lengte wordt geroemd, de kleur
(blank!) wordt benadrukt en de verscheidenheid geprezen. Citaat uit een info-
boekje:
„Rustzoekers kunnen na een kleine wandeling van de stilte genieten en er is
gezelligheid bij de strandafgangen." Uit reklametechnische overwegingen
had ik liever van strandopgangen gesproken, maar toch voel ik wel mee met
de oorspronkelijke versie. Op onze stuivende opspuitsels wordt alles wat ik
leuk vind onmogelijk gemaakt of verboden. Een boek blijft na een kwartier
lezen permanent onder een hoek van negentig graden staan. Barbecuën of
fikkie stoken is ook leuk voornamelijk omdat ik daar vrij goed in ben. Er is
echter op het strand „nog veel niet-ontplofte munitie aanwezig", waarschuwt
het boekje, dus mag het niet. Zwemmen doe ik het liefst in water dat mijn
lichaamstemperatuur benadert. Dat komt aan het strand nooit voor en daar
om ben ik liever op het water dan erin. Gedeeltelijk mag dan nog. Een lucht
bed is daarvoor ideaal, maar dat blijkt plotseling geen luchtbed meer te zijn,
maar „een opblaasbaar voorwerp dat ik als drijf lichaam gebruik en waarmee
ik mij in het water begeef en/of bevind." In onze tuin smeult de barbecue nog
na en boven regelt de thermostaatkraan op een graad nauwkeurig het badwa
ter. Het was echt strandweer vandaag.
D. WITTE ROEPER
