Schapenboeten als nieuw
na „goedkoop" herstel
Clubbestuur neemt
runnen manege over
Cursus helpt verzorgers
dementerende ouderen
Rondje Texel Begroting
informeert PvdA-fractie
Jongdierendag „Kotex"
Subsidie maakt einde aan verval monumenten
Schrijven voor Amnesty
Zwarte zwanen vervang!
door andere vogels
Afscheid van „motor" Piet Daalder
Stichting waakt over
monumentaal erfgoed
Bustocht bejaarden
Kandidaat-Wampex'ers
krijgen herkansing
PAGINA 2
TEXELSE COURANT
DINSDAG 22 SEPTEMBER i;
Familieleden en direct betrokkenen
bij dementerende ouderen raken in
een isolement. Het gedrag van de
dementerende verandert en wordt
soms onbegrijpelijk. De omgeving
biedt vaak weinig steun en is meer
bezorgd over de toekomst. Om de
helpende hand te bieden, starten het
RIAGG en de Kruisvereniging volgen
de maand gezamenlijk een gespreks
groep/cursus voor familieleden en
andere directe verzorgers van de
menterende ouderen.
De deelnemers steunen elkaar door
het uitwisselen van ervaringen. Daar
naast krijgen ze ook informatie over
vormen van dementie, het verloop
van de ziekte, de procedure voor op
name in het verpleeghuis of dagbe
handeling en de omgang met de
dementerende oudere. Ook worden
praktische tips verschaft om het in
huis veiliger te maken en de verzor
ging te verlichten.
Begeleiding wordt gegeven door twee
deskundigen: psychologe Leid Zick-
hardt en wijkverpleegkundige Henny
Wilgers. Als gastsprekers staan op
het programma: Hans van Rossem,
verpleeghuisarts en Liesbeth Rijk,
maatschappelijk werkende verpleeg
huis/verzorgingshuizen.
Het is moeilijk te schatten hoeveel
dementerende mensen op Texel thuis
verblijven. Mensen die voor een de
menterende oudere zorgen, voelen
zich vaak moederziel alleen. „Zo ken
ik een man met een dementerende
vrouw. Ze heeft problemen met het
interpreteren van dingen die ze ziet.
Als je haar vraagt de thee te pakken
en ze staat recht voor de theebus,
dan kan ze die toch niet vinden. Haar
man heeft het gevoel dat ze haar ge
heugen terug kan krijgen als hij haar
maar genoeg „traint". Maar dat lukt
niet," aldus Liesbeth Rijk.
„De kinderen waren ver weg en ook
van bekenden in de buurt krijgt hij
weinig steun. Als er bezoek is, gaat
het met de vrouw meestal prima.
Het bezoek geeft de man daardoor
het idee dat het probleem bij hèm
ligt. Ze zien en begrijpen niet hoe
slecht de situatie is. Daarbij komt dat
de man zelf ook moeilijk over het de
menteren van zijn vrouw kan praten.
Uit angst voor geroddel en uit
schaamte; hij wil zijn vrouw in ere
houden. Er kan sprake zijn van ont
kenning."
De gespreksgroep telt maximaal tien
deelnemers. Inmiddels hebben zich
vijf deelnemers aangemeld. Medio
oktober is de eerste bijeenkomst in
het Groene Kfuisgebouw, waarna nog
zeven wekelijkse bijeenkomsten vol
gen. Deelname is gratis (kleine bijdra
ge voor koffie en thee), eventueel is
oppas en vervoer te regelen. Informa
tie over de gespreksgroep is te ver
krijgen bij de huisartsen of bij
Liesbeth Rijk (tel. 10176).
Vooruitlopend op de begroting voor
1993, waarover de gemeenteraad
dinsdag 10 november vergadert,
gaat de Texelse PvdA-fractie zater
dag 26 oktober op pad om een aan
tal eilandaspecten te bezien.
De Rondje Texel Begroting 1993 be
gint om 9.00 uur met een bezoek
aan de voormalige vuilstort aan het
Molwerk om te kijken hoe de afdek
king is verlopen. Een gang door de
Herenstraat in Den Hoorn informeert
de socialisten over eeneventuele her
inrichting van de dorpsstraat. Bij de
familie Amsing in Spang komt de
papier- en plasticproblematiek aan de
orde. Om 10.15 uur volgt een bezoek
aan het boerenbedrijf van de familie
Van Zuilen aan de Zeshonderd, dat
kampt met de gevolgen van de ver-
zuringsproblematiek. Op De Krim be
zien de PvdA'ers de nieuwe
ontwikkelingen op recreatiegebied.
Over de toekomst van de Texelse
jeugd, doorstroming naar het vervol
gonderwijs en een baan in het be
drijfsleven op het eiland gaat een
bezoek aan o.s.g. „De Hogeberg".
Het gezelschap besluit de ronde met
een bezoek aan de nieuwe PWN-
waterzuivering aan de Westerweg.
Kleindierensportvereniging Kotex
houdt zaterdag a.s. In het clubge
bouw in De Mars de jaarlijkse jong
dierendag. Het evenement staat
deze keer in het teken van het
50-jarig bestaan van de vereniging.
Het afgelopen seizoen zijn de leden
zeer actief geweest bij de fokkerij,
zodat het aantal jonge dieren dat ter
keuring voor de jury wordt gebracht,
groter is dan ooit.
Gekeurd worden 92 konijnen, 72
hoenders, 15 duiven en 8 cavia's. De
c-keurmeester A. Hoogvorst keurt de
konijnen en cavia's, C-keurmeester
Cornel keurt de duiven en de b-
keurmeester G.W. Tesselaar beoor
deelt de hoenders.
De jongdierendag wordt gehouden
Beeld van de restauratie van de schapenboet van Ruud Bakker aan Mokweg bij Den Hoorn. Nadat eerder het voorschot was vernieuwd, voorzien
medewerkers van de firma Daalder uit De Cocksdorp en rietdekkersbedrijf Luiten uit De Waal de boet van een nieuw dak. iFoto Gerard Timmerman)
Dinsdag 22 september
In De Buureton in de Molenstraat
heeft de Vrouwenbond FNV een
praatavond; 20.00 uur.
De klaverjasclub Eierland houdt
jaarvergadering in Het Eierland-
sche Huis; 20.00 uur.
De afdeling Dialect van de Histo
rische Vereniging Texel komt bij
een in dorpshuis d'Ouwe ULO,
aanvang 20.00 uur. Ook niet-
leden zijn welkom.
In Cinema Texel draait om 20.30
uur „Final Analysis"; 20.30 uur.
Woensdag 23 september
De Hoornder dorpscommissie or
ganiseert een oefenmarathon
met aangespannen paarden.
Start om 13.30 uur bij F. Bakker
aan de Stolpweg.
In Cinema Texel draait om 14.00
uur „Sneeuwwitje" en om 20.30
uur „Final Analysis".
De Plattelandsvrouwen van De
Cocksdorp-Eierland houden in
Het Eierlandsche huis een
gourmet-avond, aanvang 19.30
uur.
In Klif 12 in Den Hoorn treedt )6
cabaretier Job Schuring op mei
„Kangoeroes in Zeeland"; 21.00terc
uur.
Vrijdag 25 september
nioi
pag
ÜP
[mei
Van 17.00 tot 20.00 uur is in
zwembad Molenkoog diploma-
zwemmen.
In het kader van het Israël-
weekend van Jan en Paula Bron
wer wordt in 't Kamphuis in
Zuid-Haffel de kennismakingsbij
eenkomst gehouden met dia
presentatie; 20.00 uur.
In het Haven restaurant van 't
Horntje wordt de aandeelhou
dersvergadering van Teso gehot,
den; 20.00 uur.
De verzamelaarsafdeling van de
Historische Vereniging houdt ru-
lavond in De Witte Burcht; 20.Q
uur. Ook niet-leden welkom.
Thema-expositie: Oudeschild (fo
to's van Jan Bruin).
Hoogwater Oudeschildk'
eiter
Di. 22 03.34 en 1 705o srric
Wo. 23 05.25 en 18.20u stei
Do. 24 06.56 en 19.25i llan
Vr. 25 07.44 en 20.47uiKo
Za. 26 08.44 en 21.55»C
Zo. 27 08.44 en 21.45u;stei
Ma. 28 09.34 en 22.25«[mc
Di. 29 10.36 en 22.45
Aan het strand is het ongeveer een uir
eerder hoog water. De zon komt 27 ss
tember op om 6.33 uur en gaat ondet
om 18.25 uur. 26 september nieuwe
maan; 28 september springtij.
Een nieuwe subsidieregeling voor het opknappen van schapen
boeten werpt vruchten af. De restauraties van twee van deze
monumenten zijn inmiddels zo goed als voltooid. Drie andere
staan op het programma. Een kostbare operatie waarmee een
eind lijkt gekomen aan het verval van deze schuren die onlosma
kelijk zijn verbonden met het Texelse landschap.
aldus Ruud Bakker uit Den Hoorn, die
De laatste jaren zijn veel schapen
boeten, waarvan sommigen uit de
17e eeuw dateren, verloren gegaan
omdat ze zelfs voor schapenhouders
nauwelijks nog waarde hebben. Wet
telijke bescherming bleek in het verle
den geen garantie voor het behoud
van de boeten, die steeds meer in
verval raakten. Reden voor bezorgd
heid. De gemeenteraad besloot in
1991 tot een nieuwe subsidieregeling
(de nota behoud schapenboeten).
Voor de komende tien jaar zijn de
kosten geraamd op f257.725,-. Eige
naren van een gemeentelijk monu
ment krijgen zeventig procent van de
restauratiekosten vergoed. De bijdra
ge per boet kan oplopen tot tachtig
procent als de eigenaar voor de
restauratie de Stichting Dorpsherstel
inschakelt. Deze organisatie heeft
een voortrekkersrol bij het restaureren
van schapenboeten. De stichting is
een schakel tussen de overheid, eige
naar en aannemer. Dorpsherstel be
geleidt de restauratie van begin tot
eind en schakelt hiervoor architect
Lex Annema in.
Waardestijging
Voor eigenaren van boeten is het
vaak goedkoper de boet door de
stichting te laten restaureren dan dit
zelf te doen. „De totale kosten vallen
inderdaad iets hoger uit, maar zelf
hoef ik maar twintig procent te beta
len, zo'n vijf a zesduizend gulden",
De Texelse werkgroep van Amnesty
International schrijft de komende we
ken brieven naar Zuid-Afrika en Syrië.
Aan de Zuid-Afrikaanse regering
wordt opheldering gevraagd over de
moord op het voormalig ANC-lid Tse-
po Lengwati, die 28 januari onder
verdachte omstandigheden in een po-
litiebusje werd doodgeschoten. Leng
wati lijkt het slachtoffer van een
doelgerichte moord, waarin de politie
waarschijnlijk een rol speelt. Amnesty
vraagt de regering een onafhankelijk
onderzoek in te stellen en de daders
te berechten.
De Syrische regering krijgt een brief
waarin om de onmiddellijke vrijlating
van de 44-jarige Mustafa Khalifa
wordt verzocht. Khalifa zit al ruim
tien jaar - zonder aanklacht of proces
- gevangen in de Said-Naya gevange
nis, omdat de militaire inlichtingen
dienst beweerde dat hij lid was van
het PCA, een verboden organisatie
die naar grotere politieke vrijheden
streeft.
Texelaars die zich bij de Texelse afde
ling van Amnesty willen aansluiten
kunnen voor aanmeldingen of inlich
tingen terecht bij Willem Witte,
Oesterstraat 17, Oosterend. Tel.
18870.
van 10.00 tot omstreeks 16.00 uur.
Publiek is welkom.
Dat is ook het geval op zaterdag 3
oktober als Kotex verkoopdag houdt.
Leden en niet-leden zijn dan in de ge
legenheid om dieren te (laten) verko
pen. Marktmeester is Toon van
Haastrecht.
zijn schapenboet aan de Mokweg als
één van de eersten liet opknappen
via de Stichting Dorpsherstel. Hoewel
de muren van zijn oude boet nog in
tact zijn, waren het voorschot en dak
aan vervanging toe. De schapenhou
der heeft de boet nog volop in ge
bruik. „Behalve het praktische nut,
stijgt de boet in waarde. Bovenal vind
ik schapenboeten bij het landschap
horen." Bakker, die de werkzaamhe
den door de tirma Daalder uit De
Cocksdorp nauwlettend volgt, is in
genomen met het resultaat. „Zelf
had ik het nooit zo gered. Het zijn er
varen lieden die de plannen tevoren
goed op tekening hebben gezet."
Ingrijpend
Ook de restauratie van een schapen
boet van Kees Kikkert (Driehuizen)
nadert zijn voltooiing. Zijn boet was
er slecht aan toe. Het dak was inge
zakt, het vierkant verrot en de muren
vervallen. Ondanks de hoge kosten
52.000,-) aarzelde hij geen moment.
„Zo'n vervallen schuur in het land is
ook geen gezicht. Straks staat er
tenminste weer een mooie schapen
boet. Dat is toch ook leuk voor de
voorbijgangers", aldus de schapen
fokker, die straks weervolop gebruik
zal maken van zijn trotse bezit.
Jammer
„Jammer genoeg denkt niet iedere
eigenaar er zo over', aldus Theo Tim
mer van de Stichting Dorpsherstel.
Heersend wantrouwen van de agrari
sche ondernemers tegen de lokale
overheid, waarvan de stichting als
een verlengstuk wordt gezien, weer
houdt sommige landbouwers ervan
met hen in zee te gaan. Soms is het
ook onbekendheid met de subsidie
mogelijkheden die de restauratie in
de weg staat. Agrariër Kees Hin, in
wie de boeren als landbouwvoorman
meer vertrouwen hebben, probeert
zijn collega's warm te maken voor
restauratie van de bouwsels.
Ideeën
Om te voorkomen dat boeten verlo
ren gaan wil Dorpsherstel ze in be
paalde gevallen zelf onder haar hoede
te nemen. Dit kan door ze aan te ko
pen, te verhuren, te laten adopteren
en/of geschikt te maken voor nieuwe
functies, al gelden hierbij wel zekere
beperkingen. „De mogelijkheden
gaan we per geval bekijken, maar
wie interesse heeft of een goed idee
kan zich tot ons richten, zolang de
landschappelijke waarde niet wordt
aangetast." Om het behoud van de
monumenten veilig te stellen, koppelt
de stichting een onderhoudsverplich
ting aan de restauratie. Hiervoor
heeft de gemeente een bijdrage van
veertig procent gereserveerd.
De organisatie wil de boeten zo vol
ledig mogelijk inventariseren, er infor
matie over verzamelen en ze op
tekeningen zetten. De stichting is op
zoek naar wetenswaardigheden over
de boeten, zoals foto's, tekeningen,
gebruikte materialen of schuren die al
zijn verdwenen. Bijzondere interesse
gaat uit naar afwijkende typen, zoals
een „Langeboe". Dit is een boet met
een dubbel vierkant. Ook informatie
over boeten die nog niet staan- gere
gistreerd, is welkom. Met het mate
riaal hoopt de stichting in de
toekomst een boekwerk samen te
stellen.
Regelmatige bezoekers van de vij.
bij het busstation in Den Burg me
ten dat het aantal zwarte zwanen
daar sterk is verminderd. De vogel
zijn niet ontsnapt of gestolen, me
door verzorger Pierre de Kroon be
wust gevangen en verkocht.
Omdat jongen waren geboren m
het aantal zwarte zwanen gestegen
tot zeven. Dat zou op den duur to;
vechtpartijen kunnen leiden omdal
vijver te klein is om elke zwaan eei
territorium van voldoende grootten
geven. Vier zwanen zijn nu
bracht naar de firma Kooij in 't Zan
Ze zijn geruild met enkele kleurige
eenden: twee Carolina's, twee bal1 1
ma pijlstaarten en een rode kadoli
die met de al in de vijver aanwezi
kadobca een stelletje kan vormen.
Stuwende kracht achter de
restauratie van de schapenboe
ten is de Stichting Dorpsherstel,
die zich bezighoudt met het in
standhouden van monumentale
erfgoed. De organisatie bestaat
dit jaar tien jaar en is een ver
lengstuk van de gemeente bij het
restaureren van panden, waar
voor van particuliere zijde geen
belangstelling is. De stichting
heeft in het verleden in Den
Hoorn en Oosterend een tiental
oude panden aangekocht en la
ten opkappen. Vorige week stel
de de gemeente zich garant voor
een lening van ƒ400.000,- door
de stichting, die zo wat meer fi
nanciële armslag krijgt.
De raadsleden in de commissie
voor financieel beleid prezen het
werk van de stichting die door
vrijwilligers wordt geleid. In ruil
voor de gemeentegarantie stel
den de commissieleden wel prijs
op meer inzicht in het financiële
reilen en zeilen van de stichting
die panden aankoopt, restaureert
en daarna weer verkoopt. De
verkoopopbrengst van de panden
is meestal kostendekkend, maar
niet altijd. De gemeente krijgt
overigens jaarlijks een financieel
overzicht.
Het bestuur van de Stichting Over
dekte Manege Texel (SOMT) is com
pleet vervangen door het bestuur
van ponyclub De Kleppertjes en rijve-
reniging De Waddenruiters. Aanlei
ding vormde het vertrek van
stuwende kracht voorzitter Piet
Daalder en drie anderen uit het
stichtingsbestuur. De verenigingen -
de grootste gebruikers van manege
Akenburg- stelden vervolgens voor
het roer over te nemen. De abonne
menthouders gingen zonder tegen
stemmen akkoord tijdens een
donderdag gehouden vergadering.
„Dit leek ons de meest praktische
oplossing, daarom zijn we erin
gestapt", aldus de nieuwe voorzitter
Kees Timmer. „Het zou waarschijnlijk
moeilijk zijn om nieuwe bestuursle
den voor de stichting te krijgen. Ze
ker omdat de stichting geen
achterban heeft en het bestuur veel
zelf moest doen. Als men vrijwilligers
nodig had, liep dat meestal via De
Kleppertjes."
Volgens Timmer zal in de praktijk al-
les bij het oude blijven. De andere
gebruikers van het complex, zoals de
aanspanningen en de bridgeclub, hoe
ven niet te vrezen voor een voor
keursbehandeling van de
paardenclubs. „Hoe méér gebruikers,
hoe beter we de manege kunnen ex-
Woensdag houdt de feestcommissie
van Den Hoorn de jaarlijkse bustocht
over Texel voor bejaarden. In de bus
zijn nog een paar plaatsen vrij.
De bestemming voor de bustocht
wordt tot het laatste moment geheim
gehouden. Het knipselblad kan mis
schien uitkomst brengen. De reis is
bestemd voor Hoornders vanaf 55
jaar, de kosten voor deze geheel ver
zorgde middag bedragen f 30,=, in
clusief de broodmaaltijd.
Gegadigden kunnen zich aanmelden
bij Ria Hoogenraad, telefoon 19536.
Deelnemers aan de bustocht dienen
zich om 14.00 uur in dorpshuis De
Waldhoorn te verzamelen. Op ver
zoek kunnen reizigers thuis worden
opgehaald.
ploiteren. Van de abonnementhouders
is 95 procent lid van De Kleppertjes
en De Waddenruiters. Ook in de oude
situatie hadden we als veruit de
grootste gebruiker al veel in de melk
te brokkelen."
Financieel gezond
Als voordeel noemt Timmer dat de
stichting nu meer democratisch is.
Via de ledenvergaderingen van de
beide verenigingen kan voortaan in
vloed worden uitgeoefend op het
stichtingsbestuur.
Timmer benadrukt dat de financiële
situatie gezond is. „Alle jaren hebben
we winstgevend gedraaid, waardoor
er een flink eigen vermogen is opge
bouwd. Van dat geld zijn diverse in
vesteringen gepleegd om de
accommodatie te verbeteren. Dit jaar
is de hele hal opgeknapt, een sproei-
installatie aangebracht en zijn we be
zig met de aanleg van een oefen
crossbaan."
Eervol afscheid
Piet Daalder werd donderdag uitge
breid geëerd voor al zijn verdiensten.
Sinds de eerste plannenmakerij in
1984 heeft hij zich met de overdekte
manege bezig gehouden. Vanaf de
oprichting was hij voorzitter van
SOMT. Met veel persoonlijke inzet
droeg hij eraan bij dat het benodigde
geld op tafel kwam en de bouw
werd gerealiseerd. „Ik had de bedoe
ling om op te stappen na afronding
van de bouw", zegt Daalder desge
vraagd. „Overeind zetten is niet zo
moeilijk, maar een manege runnen is
andere koek, zei iemand die het we
ten kon toen tegen mij. Ik heb daar
om ook die uitdaging aangenomen."
Met succes. Na de opening in 1987
was Daalder de stimulator van diver
se activiteiten, zoals de strijd om de
kerst- en Jaap de Graafbokaal, de
cursus koetsiersbewijs, het in-
door/outdoor-weekend, de zwarte
Oud papier De Waal
In verband met het Waalder feest
van zaterdag is het ophalen van oud
papier verschoven. De bundels kun
nen nu zaterdag 3 oktober langs de
straat worden gezet.
markt en een concert van Golden
Earring. De foyer (kantine) wordt
door derden gebruikt, zoals bridge
club Groot Slem die er de wekelijk
drives houdt.
Goed mom!
Volgens rooster was Daalder aftre Z
dend en herkiesbaar, maar hij
vrijwillig af van een derde termijn i^t
vier jaar. „Acht jaar is mooi gewe;
Eigenlijk hóór je dan uitgekeken te
zijn als bestuurder. In elk geval wi
ik voorkomen dat men op mij uit#
keken zou raken. Een beter mome'
om de zaak over te dragen kon ik
niet bedenken, want de donderde:
bekend gemaakte jaarcijfers over
1991 zijn fabelachtig."
Daalder noemt de overname doorl
Kleppertjes- en WaddenruitersbesW
„de allerbeste oplossing in deze
tuatie". Hij kreeg het erelidmaatsd
of -voorzitterschap aangeboden, it
daarvoor moeten eerst nog de sta;
ten worden aangepast.... Verder ot
ving hij een envelop met inhoud ei
mag uit eten met de andere
van het oude bestuur.
Afzwemmen in Molenkot
Zwembad Molenkoog biedt vrijdag
laatste mogelijkheid om zwemdipk-
ma's te behalen. Kandidaten voor'
A-diploma springen om 17.00 uur f
het water. Óm 18.00 uur begint N
afzwemmen voor diploma B en or
19.00 uur is het basisdiploma aar
beurt. Ook is er weer het onderdo
„samen op examen", waarbij een
ouder meezwemt en -bij slagen
certificaat krijgt. Wegens het diplo-
mazwemmen zal het zwembad
16.45 uur sluiten.
Veel aspirant-deelnemers aan de
Wampex, de jaarlijkse „weekend
amphibische expeditie", hebbenj
kraam op maandagse markt vorige
week gemist. Zij hadden zich daarc
organisatie „Kjapsma" kunnen aan
melden voor de Wampex '92en'fr
pen de bonuspunten mis, die hiern"
te verdienen waren. De geruchte"
gaan schijnbaar niet zo snel opl^ w
want slechts zeven groepen mek»
zich aan. Voor Wampex'ers die afr
nog willen meedoen is er een
mogelijkheid voor aanmelding,
via telefoonnummer 16390 bij Ar»
van der Vliet. Het inschrijfgeld^
de avontuurlijke tocht, die op 23fl
24 oktober wordt gehouden, be
draagt ƒ25,- per persoon.
54
Co
An
De
An
Bec
Te>
it*-3 h!
