WEEKEND
RIMLACH
FILM
ANDERE TEXELAARS
06-11
Texelse schakers volgen
cursus spelverdieping
HORSZEL
Jeugdschaken
MEL DANNY
GIBSON GLOVER
In kop NHN over een 2-baans weg
maar (binnenkort) op Texel de vrijheid.
SPORT
Teugel
1jj fRIJDAG 23 OKTOBER 1992
PAGINA 7
X>E Koo<\
8
Er bestaat een misverstand dat zowel door de eilanders als de buitenwacht in
stand wordt gehouden, namelijk dat er op Texel geen buitenlanders zouden wo
nen. „Wij hebben maar één Marokaan en die is heel erg geïntegreerd", heeft
menig Texelaar tegen ongelovige overkanters uitgeroepen. Mis. Er wonen wel
degelijk 'vreemden' op het eiland - natuurlijk overkanters maar ook mensen die
uit een voor ons vreemde cultuur komen. In en serie gesprekken worden deze
mensen belicht. Wat voor soort leven hadden zij in hun vorige woonplaats en
hoe hebben zij de overstap ervaren? Hebben ze het gevoel dat ze volledig door
de Texelaars geaccepteerd worden? Op verzoek van de Werkgroep Anti Discri
minatie publiceert TC3 een serie portretten met als motto: wat van ver komt
hoeft niet altijd vreemd te zijn. Fatuma Wendels-Mahamed (38) is opgegroeid
in Kenia. Zij woont al ruim tien jaar op Texel.
In de Witte Burcht wordt iedere
maandag van 19.00 tot 20.00 uur
een jeugdschaakbijeenkomst ge
houden. Kinderen vanaf 8 jaar zijn
welkom. Onder leiding van leden
van schaakclub En Passant kunnen
zij kennis maken met de
schaaksport. Het is de bedoeling
dat een schaakcompetitie wordt
opgezet. Zowel beginners als erva
ren jeugdschakers zijn welkom.
Waarschijnlijk ligt daar de oorzaak voor
het feit dat ze anders\s, zoals ze zelf
zegt en zich nergens thuis voelt. Anders
omdat ze tegen de gewoonte in de hon
den vroeger voerde en aanhaalde, een
handeling waarna moslims minimaal
zeven keer hun handen moeten wassen,
anders omdat ze een zeer zelfstandige
en geëmanicipeerde vrouw is en tegen
de heersende gewoonte in niet haar da
gen thuis slijt.
Als veertienjarig meisje leerde ze haar
huidige echtgenoot kennen - de Hol
landse zeeman was een vriend van haar
oom. Ruim tien jaar later trouwden ze.
Daarna stond ze voor de keus - in haar
land en bij haar familie blijven of haar
man achterna reizen. „Ik ben getrouwd
uit liefde, niet om mijn land te ontvluch
ten. Ik vond het heel moeilijk om Kenia
te verlaten. Uiteindelijk kwamen we in
Hengelo terecht, daar kwam hij van
daan. Zijn ouders hebben een hechte
band met Texel, via hen zijn we op het
eiland gekomen. In de eerste instantie
ben ik bij mijn man gebleven, ik heb
zes jaar met hem meegevaren."
Fatuma kende Texel niet en haar man
was maanden weg zodat zij haar sociale
leven hier zelf heeft moeten opbouwen.
Kinderen spelen een grote rol in haar le
ven. Voor een zuster uit Hoofddorp
heeft zij tijdelijk de moederrol waarge
nomen. Haar zus is het enige familielid
dat in de buurt woont, de overigen uit
het grote gezin wonen allemaal in So
malië. Fatuma maakt zich zorgen om
haar familie. Ze is emotioneel: „Er is
daar oorlog, ik kan niets doen, het geld
dat ik stuur komt misschien niet eens
aan. Mijn broer, mijn tweelingbroer is
doodgeschoten en ik kan niets doen
voor zijn vrouw of kinderen..."
De eerste jaren onstonden er veel mis
verstanden door de taal. Een ogenblikje,
zei een winkeljuffrouw tegen haar en
liep naar achteren. Fatuma begreep er
niets van, dacht dat ze niet werd gehol
pen en liep weg. „In het begin dachten
de mensen dat ik kapsones had, dat ik
trots en brutaal was maar dat was niet
zo, ik sprak gewoon geen Nederlands.
Maar ik was strijdvaardig, ik kreeg toch
wel wat ik wilde, het koste alleen meer
moeite. In de winter van '85 was het
vreselijk koud. Er lag een enorm pak
sneeuw en de deur was stuk. Ik moest
iemand bellen die het kon repareren
maar ik kon het niet uitleggen. Ik ging
naar de buurman en vroeg of hij wilde
bellen voor mij. Ja, straks, zei hij. Nee,
noe! zei ik. Inmiddels gaat het veel be
ter, Texel is een klein en vriendelijk
eiland, je kent de meeste mensen vrij
snel. Ik heb nu ook wel het gevoel dat
ik word begrepen."
Inmiddels worstelt ook zij met de pro
blemen van een werkende moeder, ver
deelt haar aandacht zo goed mogelijk
tussen haar werk, kinderen en sociale
leven. Daarnaast probeert ze haar ge
loof vast te houden. „Ik mis hier een
plek waar ik mijn geloof kan belijden.
Misschien komt er ooit nog eens een
moskee, ik hoop het."
„Wat ik niet snap is dat er mensen zijn
die alleen moeten wonen. Mensen zijn
er toch voor mensen, om te helpen? Ik
bood een oudere man aan om hem te
lethal WEAPON 3
Het is een bekend verschijnsel in
middels dat diverse topfilms tegen
woordig een vervolg krijgen, waarbij
het meestal lijkt op een afbouwen
van het allereerste kassucces. Het
vervolg op Batman overtrof echter
de eerste film en zo lijkt het ook met
het duo Denny Glover en Mel Gib
son in de serie Lethal Weapon te
gaan. Was de eerste spannend en zat
die vol aktie, was de tweede nog
spectaculairder, de derde is nog sen
sationeler. Desondanks blijven de
beide politie-buddies zeer menselijk
en geloofwaardig, waarbij ze op een
geheel eigen wijze de wet in Los An
geles handhaven. De film was in de
grote steden een dusdanig groot
succes, dat Frits Nieuwenhuizen van
Cinema Texel er pas nu over kon be
schikken.
THE COMMITMENTS
In de filmclub-serie op dinsdag- en
woensdagavond om half negen
draait de swingende muziekfilm
"The Commitments". In een grauwe
arbeidersbuurt van Dublin met kale
tuintjes, wapperend wasgoed en lan
ge rijen werkelozen aan de loketten
van de sociale dienst, is volgens de
jonge Jimmy Rabbitte muziek een
manier om te laten horen dat je
meer bent dan iemand uit de massa.
Hij zet een advertentie om een pop
groep samen te stellen, waarop een
bonte stoet van adspirant-musici
zich meldt. Uit een stelletje ongere-
groeit een hechte muzikale
eenheid, die al gauw alle zalen plat
speelt.
Maker Alan Parker laat op een
geestige manier nuchtere, groffe Ier
se jongeren zien, die we al repete
rend beter zien worden. Dit in
tegenstelling met de gladde semi-
artiesten in zijn vorige succesvolle
muziekfilm Fame. "The Commit
ments" bruist van leven en je wordt
meegesleept door levensechte kib
belende muziekmakers in een aan
eenschakeling van humoristische
momenten, die met een scherp oog
\oor detail prachtig in beeld ge
bracht zijn.
LETHAL WEAPON 3, do. t/m ma.
19.00 uur en 21.15 uur, do. t/m zo.
wo. ook om 15.45 uur
THE COMMITMENTS, di./wo. om
20.30 uur
ASSEPOESTER, dagelijks om 14.00
Aanvankelijk wilde ze niet - ik woon
hier al tien jaar zei ze en ik voel me
geen buitenlander. Uiteindelijk stemde
ze toe.
„Mijn familie komt uit Somalië. Zelf
heb ik er nooit gewoond, ik kwam er al
leen op vakantie en om mijn familie te
bezoeken. Ik ben opgegroeid in Kenia,
Africa's most beautiful place. Mijn vader
was moslim-dominee en werkte in Ke
nia. Hij had daar een contract voor vier
jaar. In de tussentijd werd ik geboren,
als helft van een tweeling. Toen het con
tract van mijn vader afliep ging de hele
familie terug naar Somalië. Ik niet, ik
was zo'n schattig babytje en bleef bij
mijn kinderloze tante."
Simon Carmiggelt beschreef ooit op aardige wijze hoe proper iemand was. Hij
zei: haar schoonheidscultus grenst aan watersport". Zo erg zal het met mij
nooit worden, maar door hardgrondig boenen van de badkamerinventaris, die
door achterstallig onderhoud een extra beurt nodig had, kreeg ik last van de
rechterelleboog. Het aardige daarvan is, dat zo'n kwaal in onze luxe maatschap
pij nooit gerelateerd wordt aan hard werken, maar aan vrijtijdsbesteding. Mijn
kennissen hadden dan ook al gauw door dat het hier een tennisarm betrof. Stop
pen met tennis was in mijn geval weinig zinvol omdat ik nooit getennist heb
en het ook niet van plan ben. Stoppen met boenen leverde nogal wat praktische
bezwaren op. De kwaal duurde dus voort en de huisarts moest raad verschaffen.
„Een tennisarm zeker", informeerde ik trefzeker op zijn spreekuur, maar dat was
te gemakkelijk. „Een gölfarm", corrigeerde hij sportief. Begrijpend aanvaardde
ik zijn advies het voorlopig kalm aan te doen en ging met een verwijsbriefje
voor de fysiotherapeut de deur uit. Een ongeluk komt zelden alleen. Cisteren
beknelde ik een vinger bij het sluiten van de schuifpui. Voorlopig maar even
rust houden denk ik. Daarvoor hoef ik geen dokter op te zoeken. Het zal wel
een damvinger zijn.
D. WITTE ROEPER J
Voor „Kees de jongen" was zijn
postzegelcollectie pas compleet als
hij ook de uiterst zeldzame, paarse
Zuid-Afrikaanse driehoekzegel in
zijn bezit zou hebben. Hoe zeldza
mer, hoe mooier. Daar hebben fa
natieke verzamelaars heel veel voor
over. Welke bijzondere transactie
vond er woensdagochtend plaats in
het Rabobankje in Den Hoorn? Wat
voor schatten lagen er in de kluis?
Misschien wel postzegels, unieke
munten of Hoornder ringen. En
waarom stonden daar die sombere,
zwijgende Groene Mannen gewa
pend met verrekijkers en van die
geheimzinnige lange toeters? Was
het overval of was men daar nu juist
bang voor? Wel nee!! In de omge
ving van het bankgebouwtje huisde
een zeer bijzonder vogeltje. Van
heinde en ver waren zij gekomen
om het bladkoninkje te zien, want
dan weet je pas zeker dat hij
bestaat en kun je hem afstrepen in
je vogelgids: zo, die hebben we ge
had! Betreft het hier ook nog een
bijzondere ondersoort, Siberisch of
Zuid-Aziatisch en let vooral op het
geluid, een scherp, slepend, oplo
pend tje-jiet. Jaja, het is wat, heb
ben die lui niks beters te doen?!
Ach, en voor een toevallig passe
rende Hoornse is het niks om je
over op te winden: „Dót feugeltje?
O, die sit déér, gewóón in de struu-
ke..."
Horszei
helpen met zijn verzorging, hij vroeg
hoeveel geld ik daarvoor wilde hebben.
Geld? Ik wil helemaal geen geld!. Als je
hier oud bent en in een rusthuis zit zie
je misschien twee keer per jaar je kinde
ren! Wij wonen allemaal bij elkaar, wij
zorgen voor elkaar.
„Misschien gaan mijn man ik en ooit
nog terug naar Kenia, als de kinderen
zelfstandig zijn en wij oud. Voorlopig
blijven we hier, Texel is mijn huis."
Marija Westerlaken
1. Vaya con dios - Time flies
2. Abba - Abba Gold
3. Various - Knuffelrock
4. Lionel Richie - Back to front
5. Eric Clapton - Unplugged
6. Prince - Love Symbol
7. Ome Henk - De nieuwe
avonturen van
8. BZN - Rhythm of my heart
9. Various - Nr. 1 hits
10. Rob de Nijs - 30 jaar Rob de Nijs
ALARM
ALS ELKE SECONDE TELT
Door Jaap Dros
Het Max Euwe Centrum in Amsterdam
is een instituut dat zich ten doel stelt
het niveau van de Nederlandse scha
kers op een hoger peil te brengen. Het
Max Euwe Centrum, genoemd naar de
enige wereldkampioen schaken die Ne
derland ooit heeft voortgebracht, be
schikt daartoe over een bibliotheek die
bestaat uit zo'n 6000 schaakboeken,
een permanente tentoonstelling over
de carrière van Euwe, een ruimte waar
schakers elkaar kunnen ontmoeten èn
een deskundig team van schaakinstruc
teurs dat door het hele land cursussen
verzorgt.
Toen de Texelse schaker Martin Birken-
hager deze zomer een bezoek aan het
Max Euwe Centrum bracht, raakte hij in
gesprek met cursus-coördinator Ignaas
Hendriks die te kennen gaf bereid te
zijn de cursus spelverdieping voor
clubspelers op Texel te willen geven.
Birkenhager polste zijn medeschakers
van schaakclub En Passant en al gauw
bleek de animo voor de cursus boven
verwachting: vrijwel alle leden gaven
zich op. Besloten werd een tweetal cur
sussen te houden met als docent Ignaas
Hendriks, die wel eens kennis wilde
maken met het Texelse schaakwereldje.
En zo kent het schaakseizoen 1992-'93
voor En Passant een bijzondere start:
zo'n dertig schakers volgen op maan
dagavond in het gebouw van de voor
malige Landbouwschool aan de Gast
huisstraat de door het Max Euwe
Centrum ontwikkelde cursus, die mo
menteel op negen plaatsen door heel
Nederland wordt gegeven. De groep
cursisten is in tweeën gedeeld: elke
maandagavond volgt een groep van 15
spelers de cursus, de week daarop ge
volgd door de andere vijftien spelers.
De cursus behelst zes avonden, zodat
pas na twaalf weken de interne competi
tie van En Passant weer voluit zal draai
en. Het is uiteraard de bedoeling dat de
partijen die de schakers dan op het bord
zullen brengen van een duidelijk beter
niveau zijn. „Ik heb nu al het idee dat
ik sterker ben gaan spelen, en dat ter
wijl ik nog maar twee lessen heb ge
had," zegt Stijn Reijnders, één van de
jonge schakers die hoopt met het vol
gen van de curs.us de stellingproblemen
wat gestructureerder te lijf te kunnen
gaan. Dirk Leegwater, die al vele jaren
bij En Passant speelt, is eveneens posi
tief: „Er zitten natuurlijk wel opdrach
ten tussen die niet moeilijk zijn op te
lossen, maar met name de geordende
manier waarop het wordt gepresen
teerd, verruimt toch wel je inzicht. Vele
schakers zijn steeds van plan er eens
„wat meer" aan te doen, maar in de
praktijk komt daar doorgaans niet veel
van. Nu zitten we zes avonden zeer ge
richt op bepaalde stellingen te turen on
der begeleiding van een deskundige,
dus ik geloof zeker dat we enig rende
ment mogen verwachten."
Eén van de stellingen waarover de Texel
se schakers zich in aanwezigheid van de
TC3-medewerker buigen is de volgende:
Zwart aan zet. De opdracht luidt: geef
een duidelijke winstweg voor wit. Men
hoeft geen sterk schaker te zijn om te
zien dat zwart er in de diagramstelling
beroerd aan toe is: zijn ontwikkeling is
nog niet voltooid, de koning staat vast in
het door zware witte Stukken belaagde
centrum en bovendien heeft de aange
vallen dame nauwelijks velden om uit te
wijken. Allen blijft de vraag: hoe verzil
vert wit al deze voordelen? In kleine
groepjes wordt naarstig naar een slui
tende winst gezocht. Met vereende
krachten vindt men tenslotte de sluiten
de winstvariant: 1. ...Df4 2. g3! (de
moeilijkste zet; veel spelers gingen ver
der met onmiddellijk: 2. Dd5: omdat
wit na 2. ...ed5: 3. Lb6+! ab6: (of Dc7)
4. Te8 mat, de partij direct uitmaakt.
Echter, na 2. Dd5: Pd6! is de winst plots
allerminst duidelijk. De wending in de
ze variant is pas winnend na het kleine
zetje 2. g3!) 2. ...Dg5 3. Dd5:! (pas nu is
deze zet echt dodelijk) 3. ...ed5: 4. Lb6!
ab6: 5. Te8 mat! De clubtop van En Pas
sant, die niet aan de cursus meedoet,
kan na afronding van de training een fel
lere tegenstand verwachten dan ooit
tevoren.
