Whisky-verzameling Ham
bijna Europa's grootste
Geograaf roept hulp in
van Texelse bevolking
Commissie steunt verzet
tegen NBW-bescherming
Jan Koolhof
Kust-VVV's gaan
samen werken
Kinderdansgroep
oefent op dinsdag
KTF dingt mee naar
hoofdprijs festival
Nog raadsel rond „augustus-schok"
Vivid in Question
Bestrijding iepziekte
weHicht rijkstaak
Hervormde vrouwen
naar Westfriesland
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1992
TEXELSE COURANT
PAGINA 5
VERVOLG VAN PAGINA 1
schrijding van het maximum aantal
slaapplaatsen er groter door wordt.
Verder dan vijf kampeerplaatsen per
erf wilde hij niet gaan. Erna Eelman
(VVD) gaf nog geen oordeel en wilde
ook rekening houden met de mening
van de Texelse logiesverstrekkers.
Na afloop van de vergadering werd
die mening gegeven door Gerard Zoe
telief van de kleine
logiesverstrekkers-vereniging. „Geen
appartementen op boerderijen. Als ze
daar vaste accommodatie willen toe
laten moet dat een vrijstaande re
creatiewoning zijn. Dat levert het
meeste op, want naar niets is meer
vraag dan naar kleinschalige, luxueu
ze recreatiewoningen met privacy en
veel ruimte erom heen".
Maximum
Meerdere leden van de raadscommis
sie konden zich vinden in het maxi
mum van 1000 slaapplaatsen dat b
en w hebben uitgetrokken voor kam
peren bij de boer. Jan Koolhof wilde
dat getal niet keihard vastleggen
maar de vrijheid houden om naar
1100 of 1200 te gaan als dat in de
praktijk wenselijk is.
Conform de motie van zijn partijge
noot Poster sprak Cor Kuip zich uit
voor 1500 plaatsen bij tien tenten
per erf. In zijn visie is dat mogelijk
omdat hij voorstander is van groei
van het totale aantal slaapplaatsen
naar 47000, terwijl het college daar
van voorlopig 2000 in reserve wil
houden. Jaap Vlaming van Groen
links vond 750 slaapplaatsen (bij vijf
tenten per erf) genoeg. Erna Eelman
(VVD) vond een maximum van 1000
(ook bij vijf tenten) aanvaardbaar en
bovendien eerlijk, omdat dan alle
agrariërs die kampeerders willen, de
kans zullen krijgen.
Geen redding
Gerard van der Kooi (PvdA) wilde
ook niet verder gaan dan 1000 slaap
plaatsen bij maximaal 5 tenten per
erf. Hij ging ervan uit dat boeren die
in zodanige problemen verkeren dat
ze deze bijverdienste niet kunnen
missen, met vijf tenten extra ook niet
gered zullen zijn. Dat b en w 2000
slaapplaatsen voor de totale Texelse
recreatie in reserve willen houden,
vond hij prima. Zo blijft er speling en
kan worden meegewerkt aan plannen
die daar op grond van redelijkheid en
billijkheid voor in aanmerking zouden
moeten komen.
De 26 Nederlandse kust-VVV's gaan
samenwerken. Ze hebben een Stich
ting Samenwerkende Kust-VVV's op
gericht met een coördinerend
bureau, dat 1 januari van start gaat.
Belangrijkste doel van de samenwer
king is verbetering van het toe
ristisch kustproduct. Financiering
geschiedt door de VVV's zelf, het
Ministerie van Economische Zaken
en het Nederlands Bureau voor Toe
risme. Het bureau heeft onderdak
gevonden bij het NBT-bureau in Leid-
schendam.
De steun van EZ en NBT heeft te
maken met het feit dat deze instan
ties de kust tot speerpunt hebben
verklaard van het toeristisch beleid
en de promotie. Het kustgebied ver
werkt 25% van het totale aantal toe
ristische overnachtingen in
Nederland.
Het bureau zal zich onder meer bezig
houden met de milieuvraagstukken
het kusttoerisme met zich mee
brengt en met toeristische produkten
zoals fietsroutes en evenementen.
Verder zal het bureau aan overheden
advies geven inzake bereikbaarheid,
parkeerproblematiek, toeristenbe
lasting, etc.
In de organisatie is de Nederlandse
kust in negen deelgebieden onder
scheiden. Namens het deelgebied De
Wadden heeft directeur J.W. Dekker
van de Stichting VVV Texelpromotie
zitting in het bestuur.
wekelijkse oefenmiddag van de
kinderdansgroep is niet meer op
donderdag maar op dinsdag, telkens
van 16.00 tot 17.30 uur in het gym
lokaal van de Sint Jozefschool in
Den Burg.
Nieuwe leden (van 8 tot ca 14 jaar)
zijn nog steeds welkom; vooral aan
longens is gebrek. Wie zich aansluit,
kan 's zomers meedoen aan de
woensdagse folkloreactiviteiten, maar
dat is niet verplicht. Meer informatie
is te verkrijgen via telefoon 16686.
Andere dief
In de vorige krant stond een berichtje
°ver een 29-jarige Cocksdorper die
een greep had gedaan in een vereni
gingskas. Het blijkt echter te gaan
een 39-jarige man en het betreft
ook geen clubhuis maar een ander
gebouw.
Kijken, ruiken, proeven en noteren, dat is het
den de stemming erin bij deze tafel, waaraan
Gina Langeveld hebben plaatsgenomen.
Van alle whisky's is de Schotse
single malt de zuiverste en meest
oorspronkelijke. Van deze oerdrank,
voor fijnproevers dé whiskysoort, be
vindt zich bij Willem Ham en Els
Veeger in het Hoornder restaurant
Het Kompas vermoedelijk de op een
na grootste collectie van Europa.
Slechts in Schotland zelf schijnt nog
een verzamelaar te zijn met meer
flessen op de plank. De proeverij,
die Ham woensdagavond hield, ver
dient dan ook het predikaat exclu
sief
Tot het selecte gezelschap genodig
den behoorden wederom redacteuren
van magazine Playboy. Hun aanwe
zigheid bij dé eerste proeverij twee
jaar geleden was geruchtmakend.
Een smeuïge reportage in de Texelse
Courant van 4 december 1990 over
hun bèzoek was koren op de molen
van Ouwe Sunderklaas-speulers in
Den Hoorn.
Ook ditmaal zal het bekende bloot
blad een stukje over Hams whisky's
opnemen. Volgens redacteur Guus
Luijters toont marktonderzoek aan
dat in Nederland een breed publiek
(vanaf 25-30 jaar) Schotlands natio
nale drank heeft ontdekt en bij hun
levensstijl vindt passen. Het gaat niet
alleen om het drinken, maar ook om
de romantische geschiedenis, het bij
zondere produktieproces en de sfeer
van westerstorm en knapperend
Het Koninklijk Texels Fanfarecorps
neemt zaterdag 28 november deel
aan het Niedorp Festival. „Hiervoor
worden verenigingen uitgenodigd die
muzikaal wat hebben te bieden", zo
als de organisatie in haar toelichting
op de uitnodiging stelt.
KTF is uitgenodigd op grond van de
concoursprestaties van de afgelopen
jaren, waardoor de vereniging promo
veerde naar de ere-afdeling. Van de
deelnemende verenigingen, vijf in to
taal, wordt verwacht dat zij vier wer
ken uitvoeren, die samen ca. een half
uur in beslag nemen. Twee van de uit
te voeren werken worden beoordeeld
door een deskundige jury, die dit jaar
wordt gevormd door de heren Vlak
en Steijn, die beide hun sporen in de
wereld van de fanfare- en harmonie-
muziek hebben verdiend. Aan de
hand van hun beoordeling wordt de
winnaar van het festival aangewezen.
Als te beoordelen werken heeft KTF
onder leiding van Hendrik-Jan
Trooster gekozen voor de „Vaudeville
Suite" van Pi Scheffer, en „Rossini's
Birthday party" van Henk van Lijn
schoten. Het eerste werk bestaat uit
vijf delen, waarin op zeer geslaagde
en humoristische wijze de sfeer
wordt geschetst, zoals die bestaan
moet hebben in de vaudeville
theaters in het vooroorlogse Frankrijk.
Het tweede is een hommage aan de
componist Rossini, samengesteld ter
gelegenheid van de herdenking van
zijn geboortedag. Het is een vernufti
ge compilatie van verschillende melo
dieën van zowel Rossini als diverse
andere componisten. KTF is gevraagd
als laatste van de vijf deelnemers op
te treden. Dit heeft tot gevolg dat de
terugreis niet kan plaatsvinden via de
normale veerverbinding. De muzikan
ten moeten dan ook diep in de buidel
tasten om door middel van een ge
charterde boot 's nacht nog voet aan
wal in Oudeschild te kunnen zetten.
vaste ritueel van een whisky proeverij. Organisatoren Willem Ham en Els Veeger Ibeide staand) hou-
v.l.n.r. De Telegraaf-journaliste Innet Ehrnrooth en de Texelaars Arie Langeveld, Hans de Leeuw en
haardvuur die de drank weet op te
roepen.
Aangespoeld
Telegraaf-journaliste Innet Ehrnrooth,
werkzaam voor de rubriek Stan Huy-
gens Journaal, onderstreept de huidi
ge belangstelling voor whisky.
„Nederlanders volgen graag de Engel
se stijl. En op Texel zit je al bijna in
Engeland....", verklaart zij haar komst.
Dat is natuurlijk maar de halve waar
heid: „Een whiskyproeverij is uniek in
Nederland. Bier- en wijnavonden zijn.
meer ingeburgerd. Daarnaast is de
verzameling van Willem Ham werke
lijk verbazingwekkend. Het mankeert
er nog maar aan dat de flessen zou
den zijn aangespoeld; dan was de
sensatie compleet."
Haar Texelse gastheer reageert on
middellijk: hij bezit wel degelijk whis
ky uit zee. Triomfantelijk toont Ham
een stenen kruik met Amerikaanse
whisky uit een op Ameland aan
gespoeld vat.
225 verschillende
De verzameling in Het Kompas omvat
momenteel 225 verschillende Schot
se single malt whisky's. Twee jaar
geleden, bij de eerste proeverij, bezat
hij er nog „slechts" 150. Ham: „Je
begint met een aantal soorten en op
een gegeven moment valt dat op. Bij
handelaren raakt dan bekend'dat er
De oorzaak van de schokgolf die 19
augustus omstreeks 22.30 uur over
Texel ging, laat de gemoederen niet
met rust. Dr. Meent van der Sluis uit
Assen legt zich niet neer bij de
KNMI-veronderstelling dat de myste
rieuze trillingen zijn veroorzaakt door
een supersnel vliegtuig. Bij zijn on
derzoek vraagt hij de Texelaars om
hulp.
In kringen van geleerden wordt geop
perd dat het vliegtuig op vijftig kilo
meter ten westen van het eiland door
de geluidsbarrière is gegaan. Het mi
nisterie van defensie ontkent echter
het bestaan van dit toestel, dat een
topsnelheid heeft van zesduizend ki
lometer per uur. Zelf verklaart de ge
ograaf de drukgolf door de omzetting
van kalk in gips in diepere lagen van
de aarde onder invloed van zuren.
Om achter de precieze oorzaak te ko
men roept hij de hulp in van de
Texelse bevolking. „Wat was het
De uit Texelse studenten bestaande
rockband Vivid treedt morgenavond
op in discotheek Question in Den
Burg. De toegang is gratis en het op
treden begint omstreeks 21.30 uur.
Aanvankelijk zou Vivid (Marieke Eel
man, Pinie Marinus, Wilco Witte,
Oscar Bremer en Jacob Jan Zegel)
het concert vorige week geven, maar
dat werd uitgesteld omdat ze aanbie
ding kregen om in het voorprogram
ma van de Nederlandse topformatie
Lois Lane te spelen. Afgelopen zater
dag stonden de Texelaars voor een
man of duizend in de Oosterpoorthal
in Groningen. Volgens gitarist Pinie
reageerde het publiek waarderend.
„Ze gingen er wel voor." Ook de or
ganisatie toonde zich tevreden. „Het
was heel spannend, maar we kunnen
een zaal nu beter bespelen dan een
jaar geleden. Het laatste half jaar
spelen we wekelijks door het hele
land. Hierdoor zijn de bandleden mu
zikaal naar elkaar toe gegroeid en
ook onze podiumpresentatie is be
ter."
Vivid is verder nog in de race voor
de talentenjacht Grote Prijs van Ne
derland. Na winst in een voorronde
komt de band zaterdag 28 november
uit in de halve finale, die in zaal Tivoli
in Utrecht plaatsvindt.
een vent op Texel woont die alle
malts in bezit wil krijgen. De groei zit
nu vooral in bijzonderheden, zoals
aparte bottelingen uit slechts enkele
vaten. Kleine, gespecialiseerde be
drijfjes brengen zo een beperkt aantal
flessen op de markt en weten hier
door een opwaardering van hun pro-
dukt te bereiken. Als verzamelaar is
het de kunst die dingen te pakken te
krijgen, de afwijkingen, de rariteiten.
Vergelijk het maar met een filatelist
die zijn complete postzegelverzame
ling slechts nog kan uitbreiden door
misdrukken te sparen."
De faam van de Hoornder verzame
ling is tot in de verste uithoeken van
de Schotse Hooglanden doorgedron
gen. Willem Ham moet echter beken
nen dat hij en partner Els voor deze
uitbreiding zelf nog nooit naar Schot
land zijn afgereisd. „Al jaren krijgen
we uitnodigingen, maar helaas, de
hond wil niet zo lang van huis...."
Ingreep
Zo'n tien jaar geleden begonnen Ham
en Veeger uit hobby whisky's te ver
zamelen om de gasten in hun intieme
eetgelegenheid iets speciaals te kun
nen schenken. Toen het aantal mer
ken de 200 bereikte, was ingrijpen
noodzakelijk. Rye, Bourbon en Schot
se blended whisky's verdwenen van
het toneel, zodat het horecapaar zich
kon toeleggen op de echte Schotse
malt whisky, het destillaat van ge
moute gerst en de zuiverste in zijn
soort. De smaak verschilt per regio,
destilleerderij en aantal rijpingsjaren.
Belegging
Inmiddels is de whiskycollectie behal
ve een hobby ook een wezenlijk be
drijfsonderdeel en een vorm van
belegging. Over de waarde van zijn
collectie laat Ham zich wijselijk niet
uit. Zeker is in elk geval dat hij enke
le juweeltjes in huis heeft, bijvoor
beeld afkomstig van destilleerderijen
die „op de fles" zijn gegaan, tijdelijk
dicht zijn of van een bepaald vat
slechts een beperkt aantal flessen
hebben gebotteld. Van zulke verza
melaarsobjecten probeert Ham meer
dere exemplaren te pakken te krijgen.
Zeldzaam is de Linkwood, een Spey-
side whisky van voor de oorlog
(1939), waarvan de exemplaren zelfs
in Schotland op de vingers van één
hand te tellen zijn. Liefhebbers die
nen voor een glas ƒ150,- neer te tel
len. Whiskykenners loopt het water
ook door de mond bij de Lowland-
soort Little Mill uit 1950, waarvan
destijds niet meer dan 216 flessen
werden gebotteld. De deelnemers
aan de proeverij woensdag maakten
kennis met de excentrieke Glencoyne,
die met Kerstmis 1967 werd gedestil
leerd.
Reguliere Schotse single malts, zoals
de bekende Glenlivet en Glenfiddich,
kan Ham gewoon bij de slijter aan
schaffen.
Whiskykenner Frank de Grave van
Slijterij De Wit vertelt desgevraagd
dat het assortiment whisky's in zijn -
winkel aan de Weverstraat de afgelo
pen jaren flink is uitgebreid. „Acht
jaar geleden hadden we vijf verschil
lende merken, tegenwoordig
kunnen de klanten kiezen uit 35 tot
40 verschillende soorten."
Test
De Grave kwam vorige keer bij de
proeverij als winnaar uit de bus. Dit
maal deed hij buiten mededinging
mee en begeleidde andere genodig
den. Vooraf "bracht amateurcineast
Jaap Eelman de aanwezigen met de
Texelse film „Schip gestrand" in de
juiste stemming en tijdens de proeve
rij deed Nioz-band Manannan er nog
een schepje bovenop. De organisato
ren verbaasden zich over het fana
tisme waarmee de meeste gasten
zich woensdagavond op de proeverij
stortten. Hotelier Arie Langeveld,
intallatie-ondernemer Piet Schuyl,
VVV-directeur Jaap Dekker, media
deskundige Ruud Kalusche en andere
prominente Texelaars -onder wie
slechts twee dames- testten met se
rieus gezicht de 26 geselecteerde
whisky's. Kleur, geur, volheid, smaak
en afdronk moesten daarbij volgens
een vast ritueel worden onderschei
den.
Winnaar van de avond werd Marius
Kikkert van boekhoudcentrale NBC,
na een spannende tweestrijd met
Pieter van der Bijl, mede-directeur
van bouwconcern Ooms (o.a. Daalder
Alkmaar). Favoriete whisky was de
18 jaar oude The Macallan, gevolgd
door de 25-jarige kerst-Glengoyne en
nummer 1 van twee jaar gèleden,
Glenmorangie uit 1973.
Arrangementen
Willem Ham toonde zich na afloop
tevreden. Vorige keer leverde de
proeverij hem publiciteit op in o.a.
Playboy, Eten Drinken en de Texel
se Courant. Naar aanleiding hiervan
wist menig fijnproever de weg naar
de Herenstraat te vinden. „Het
sterkste voorbeeld hiervan beleefden
we vorig jaar. Een gezin met twee
kinderen kwam met de Playboy in de
hand de zaak binnen. Die mensen
waren echt hiervoor naar het eiland
gekomen en kwamen dagelijks van
onze whisky's proeven."
Hierdoor aangespoord gebruikte Ham
de proeverij ditmaal om reclame te
maken voor proeverijen in Het Kom
pas voor belangstellenden uit heel
het land. Daartoe zijn elf arrange
menten samengesteld, naar regio en
smaakvoorkeur. De prijs hangt af van
het aantal whisky's dat men wil
proeven. Het effect van de publiciteit
moet uiteraard nog worden afge
wacht.
Of het daarnaast tot een blootrepor
tage van Texelse schonen in Playboy
zal komen, is eveneens de vraag. Vo
rige keer speculeerden de makers
nog over een fotoserie met de titel
„Meisjes van de Wadden". Zover is
het echter nooit gekomen. „Maar het
plan is nog niet van de baan."
exacte tijdstip van de knal?" Om
streeks 22.30 uur is voor Van der
Sluis' onderzoek niet nauwkeurig ge
noeg. Hij realiseert zich dat velen niet
naar de klok hebben gekeken, maar
misschien heeft men een scène uit
een tv-programma onthouden. „Op
die avond zaten veel mensen naar
„Father Dowling" te kijken." Er zijn
ook Texelaars die enkele minuten la
ter een tweede trilling hebben ge
voeld en weer anderen hebben rond
het middaguur eerder die dag een
schok waargenomen. Ook vraagt hij
zich af of mensen de ramen hebben
zien trillen, hetgeen wellicht te zien
was aan de weerspiegeling van het
licht. Daaruit kan men volgens de ge
leerde de richting afleiden waaruit de
trillingen afkomstig zijn. Verder vraagt
hij zich af of zich die dag nog andere
vreemde verschijnselen hebben voor
gedaan.
Scheidingslijn
Uit telefonisch contact dat hij eerder
had met Texelaars bleek dat In één
geval een stilstaande klok spontaan
weer ging lopen. Bij zijn onderzoek
verdeelt hij het eiland in tweeën. De
scheidingslijn ligt tussen De Koog en
Oudeschild. „Ten noordoosten hiervan
hoorde men de knal uit noordoostelij
ke richting, ten zuiden van de lijn
kwam de knal uit het westen."
Hij roept Texelaars die menen waar
devolle informatie te hebben, te
schrijven. Het adres is: Vaart, Noord
zij 146, 9406 CR, Assen of te bellen
met 05920-54294.
Het college stelt alles in het werk om
de kosten voor de bestrijding van iep
ziekte alsnog op het rijk te verhalen.
De Planteziektekundige Dienst was
aanvankelijk met de controles
gestopt, maar heeft in een Zeeuwse
gemeente deze taak weer opgepakt.
Om iepziekte in toom te houden
vindt de gemeente het nodig dat de
bomen tweemaal per jaar worden na
gelopen. Dit komt neer op 250 ma
nuren per jaar. Ook buiten de
controleperiode vergt bestrijding van
iepziekte de nodige tijd. De gemeente
raamt de totale kosten op 714.500,-
per jaar.
Met de feestdagen in aantocht be
zoekt de Hervormde Vrouwengroep
van de ring Texel dinsdag 8 decem
ber het tuincentrum van Kees en
Marja Braas en de kerstshow in
Scharwoude, waar een uitgebreide
collectie kerstvers ie ring is te zien. 's
Middags staat een bezoek aan het
Westfries museum op het program
ma. Momenteel is daar een
Wedgewood-tentoonstelling met een
verzameling Engels porselein en ser
viesgoed. Het gezelschap vertrekt per
bus met de boot van 8.00 uur en
keert om 18.00 uur weer terug. De
kosten per persoon zijn 760,-. Organi
sator Riet de Ridder meldt dat er nog
plaatsen vrij zijn.
Als er echt iets is dat beschermd
moet worden, dan moet dat gebeu
ren. Maar als aanwijzing van gebie
den krachtens de
natuurbeschermingswet (NBW) leidt
tot onnodige beperking van vrijheid
van de mensen, moet daar bezwaar
tegen worden gemaakt.
Dat was de strekking van het com
mentaar dat de meeste leden van de
raadscommissie voor ruimtelijke orde
ning woensdag gaven op de voorge
nomen aanwijzing van een deel van
de Hors en stukken wad en wadden
zee bij de oostkust van Texel, als ge
bied dat krachtens de
natuurbeschermingswet beschermd
moet worden. B en w vinden dat de
in het geding zijnde natuurwaarden
een zo „zware" bescherming niet
rechtvaardigen. De menselijke vrijheid
zou er onnodig door worden beperkt.
Vogels
CDA-raadslid Jan Koolhof (sprekend
over de Hors): „Gebiedjes waar vo
gels broeden moeten beschermd
worden. De rest moet toegankelijk
blijven voor Texelaar en toerist". Ge
rard van der Kooi (PvdA) vond ook
dat bescherming gefundeerd moet
zijn op „feiten en gegevens". Hij
voelde wel voor een beschermende
status van de Razende Bol, in zoverre
dat voorkomen moet worden dat dit
gebied wordt gebruikt voor motor
crossen e.d. Maar je moet er wel met
een bootje heen kunnen.
Deskundig?
RO-chef Jim Ie Roux legde uit dat
gebieden als de Hors en de Razende
Bol worden genoemd als fourageer-
plaatsen voor vogels, terwijl ieder die
daar wel eens komt, weet dat dit
niet zo is. Het gaat hier niet om wad,
maar om zandplaten waar niets te
halen is. Er kunnen evengoed wel be
paalde natuurwaarden zijn (vogels
gebruiken de zandplaten als rust
plaats en op de Razende Bol zitten
zeehonden) maar dat rechtvaardigt
niet zo'n zwaar beschermingsmiddel.
Le Roux zei dat te weten uit eigen
waarneming maar ook wel eens te
praten met mensen van Staatsbosbe
heer en andere kenners. De meerder
heid van de commissie nam het
graag van hem aan, maar Jaap Vla
ming en Gerard van der Kooi wilden
eerst navraag doen.
Vanaf de publieke tribune liet Martin
van der Wal van de Werkgroep Land-
schapszorg weten dat de nu aan de
orde zijnde beschermende maatrege
len zijn gebaseerd op rapporten van
deskundigen. Hij vond dat er geen re
den is voor paniek want voor de te
beschermen gebieden zullen be
heersplannen worden gemaakt die
zijn afgestemd op de specifieke situa
tie. Wat de Hors betreft geldt de aan
wijzing overigens voor de oostelijke
helft van deze uitgestrekte zandplaat;
de grens valt samen met de grens
van de Planologische Kernbeslissing
Waddenzee. Le Roux bleef van me
ning dat toepassing van de Natuurbe
schermingswet hier niet nodig is.
Bescherming kan evengoed worden
geboden krachtens de eigen Recrea
tieverordening.
