Boekje open over de Texelse buurtschappen I Jazzballet en Jongerenkoor 'I Bij voldoende animo: f iP www. Witte en V.d. Slikke doen goede zaken Boys overtuigend langs Dirkshorn HHMN Eilandcompetitie volleybal Tevoko programma Dammer Gerrit Vlaming mist unieke kans Playbackshow Martine de Wit verrast tijdens springwedstrijd Jan Zijm overheerst duathlon-veldrit Rioolrenovatie: aanpassing nodig Boekje voor college van culturele raad Sint Nicolaas: f500,- voor Kenia-reis Het Kompas 12 VRIJDAG 11 DECEMBER 1992 TEXELSE COURANT PAGINA 7 Verspreid over het oude land van Texel lagen vroeger diverse buurtschappen. Dat waren nederzettingen bestaande uit wat boerderijen en huizen. Deze mini-dorpen waren bestuurlijke een heden die landerijen, wegen en sloten in eigendom, beheer en ex ploitatie hadden. Over de gezamenlijke belangen werd onder leiding van de buurtheer jaarlijks vergaderd: de Buureton. Buurtschappen moeten zijn ontstaan rond de twaalfde eeuw en hebben tot in onze tijd voortbestaan. In een grafelijk geschrift uit 1356 wordt al melding gemaakt van de buurtschap pen Harkeburen, Haxenburen, Oester- buren, Ungherburen (Ongeren), Cleyerburen en Elmer- en Hoepburen. Dat zijn namen die merendeels in vergetelheid zijn geraakt, maar Texel se plekjes met bekende namen als Noordhaffel, Zuidhaffel, Hogeberg en Westergeest waren ook buurtschap pen, die in het landschap meestal nog goed herkenbaar zijn: groepjes boerderijen op een wat hoger gele gen stuk grond. De aangrenzende polder kreeg vaak de naam van het buurtschap. Als bestuurlijke eenheden zijn de meeste buurtschappen in de eerste helft dan deze eeuw verdwenen. De taken werden overgenomen door het waterschap. Een van de laatste buurtschappen was Hogeberg. Dat werd in 1930 feitelijk overgedaan aan het waterschap De Dertig Polders, maar hield formeel pas 11 maart 1953 op te bestaan toen Gedepu teerde Staten het betreffende besluit tekenden. Administratie Ook het buurtschap Zuidhaffel- Westergeest hoorde tot de hekkeslui- ters. Willem J. Vendel was de laatste buurheer. De administratie van diverse buurt schappen is soms bewaard gebleven en daaruit is af te leiden wat de rechten en plichten waren van de bu ren en waarmee ze zich zoals bezig hielden. Dat waren overigens niet al leen zakelijke kwesties zoals aanleg en onderhoud van wegen en dijken, het verpachten van hooi en het wei- W Ing JAN VAN DER PIJL nieu wsgierig. den van vee, maar het ging ook om de gezelligheid. Op de Buureton werd een borreltje gedronken en speciaal voor deze gelegenheid werden zelfs een bepaald soort krentenbollen ge bakken. Studie De zakelijke en sociale aspecten van de buurtschappen wekten de interes se van Jan van der Pijl (66) uit Den Burg. Hij maakte er een studie van en schreef er een meer dan 100 pa gina's tellend boek over dat vanaf morgen te koop is. Een historisch boek dat uitsluitend gaat over de buurtschappen van Texel en voor een belangrijk deel is opgebouwd uit vaak letterlijk weerge geven citaten uit archiefstukken, dat is nogal specialistisch. Het zou saai kunnen zijn, alleen interessant voor mensen met een uitzonderlijke inte resse voor dit onderwerp. Dat blijkt erg mee te vallen. Van der Pijl heeft de op zichzelf vaak weinig opwinden de opsommingen van feiten en cita ten omlijst met vlot leesbare, verklarende tekst met conclusies die tot de verbeelding spreken. De lezers kunnen zich aldus een voorstelling maken van de mensen die in de- buurtschappen lief en leed deelden. Daarbij heeft hij het feitenmateriaal in een wat bredere context geplaatst door ook iets te vertellen over de we reld buiten de buurtschappen en hij heeft niet geaarzeld hier en daar amusante zijwegen te bewandelen, zowel in woord als beeld. Foto's Het zal mogelijk bevreemding wekken dat in het boek nogal wat historische foto's staan die weinig te maken hebben met het onderwerp, maar op zichzelf erg leuk zijn en wel degelijk een bijdrage leveren aan de tijdsbeel den Van der Pijl heeft willen schet sen. Er staan ook diverse recente foto's in van de buurtschappen zoals ze er nu bijliggen. Zo is een tamelijk luchtig geheel ontstaan. Dat neemt niet weg dat „Buurt schappen op het oude Texel" vooral interessant is voor mensen met een meer dan gewone interesse voor cul tuurhistorie. Die zijn er tegenwoordig gelukkig heel veel. Alleen al het feit dat de Historische Vereniging Texel tegenwoordig 600 leden telt, geeft dat al aan. De in Zeeland geboren Ing Jan van der Pijl kwam als kind van anderhalf jaar met zijn ouders naar Texel. Dat was in 1926 toen zijn vader op het eiland werd benoemd als technisch ambtenaar bij het waterschap de Dertig Polders. Hij bracht op het eiland zijn jeugd door, studeerde aan de Amsterdamse HTS en was nadien in tal van plaatsen in Nederland ac tief bij de bouw van wegen, tunnels en viaducten. De laatste tijd was hij directeur van de aannemingsmaat schappij Broekert B.V. in Ijhorst. Op zijn 62e ging hij in de VUT en nu woont hij alweer enige jaren in de woning „Camerlant" aan de Waal- derstraat. Van der Pijl zegt een nieuwsgierige aard te hebben. Hij denkt dat hij daarom meer wilde weten toen hij Voorbeeld van een bekend Texels buurtschap: Zuid-Haffel. (Tekening van Herman Noordermeer, naar een schilderij van Souwtje de Wijn). hoorde over een buurtvereniging die de Buureton heette. Hij begon van al les te verzamelen dat betrekking had op de buurtschappen, met de bedoe ling het voor het nageslacht te bewa ren. Hij legde plakboeken aan die ter beschikking werden gesteld van de historische vereniging en daarnaast had hij een „koffer vol" materiaal dat ook op het onderwerp betrekking had. Gelein Aan het uitgeven van een boek dacht hij helemaal niet. Dat idee kwam van voorzitter Gelein Jansen van de Historische Vereniging. Die bemoeide er zich actief mee, zette alle tekst in de computer en maakte ook foto's. Een fraai uitgevoerd boek dat zijn weg vooral moet vinden naar het kleine Texelse publiek kan niet in een grote oplage worden gemaakt en wordt daardoor al gauw onbetaal baar. Om de zaken toch rond te krij gen werden de kosten beperkt door zelfwerkzaamheid en werd een be roep gedaan op financiële medewer king van personen en instanties. Gemeente Texel, de Lionsclub, Teso, Waterschap en Rabo-bank maakten de uitgave mede mogelijk. Daardoor kon het boek royaal en fraai worden uitgevoerd: prachtige typografie, goed papier, zeer vele foto's, tekeningen, kaartjes en andere illustraties en een mooie omslag. De prijs van nog geen dertig gulden is redelijk, zodat het waarschijnlijk wel zal lukken om de oplaag van 1500 exemplaren binnen redelijke tijd te slijten. De tiende avond van de klaverjasclub Den Burg is op naam gebracht van Jaap Witte en Debby van der Slikke. Zij behaalden 7571 punten en ste gen daardoor van de 13e naar de 6e plaats. Vlak achter hen eindigden op de tweede plaats Rob Caspers en Karei van Heerwaarden met 7515 punten. Zij gingen van de 8e naar de 3e plaats. Met 7079 punten waren Wil Maas en Theo Stoelinga ook weer eens in de top tien: zij stegen vijf plaatsen. In de middenmoot zit alles dicht bij elkaar. De uitschieters zitten op de bovenste en onderste plaatsen. Roel de Zwart en Carlo Bos werden vierde met 6958 punten en staan nu vijfde. Jannie en Ganda Kiewiet wer den vijfde met 6857 punten; zij schuiven steeds in het midden. De topkoppefe behaalden niet zoveel punten. Het echtpaar Freek en Gerda Veeger, dat op de 1e plaats staat, wist met 6546 punten de voorsprong verder te vergroten. Totaalstand na 40 partijen: 1. Echtpaar Veeger 68499; 2. W. Derksen-P. van Heerwaarden 65833; 3. K. van Heerwaarden-R. Capsers 65203; 4. F. Halsema-E. Eelman 64823; 5. R. de Zwart-C. Bos 65411; 6. J. Witte-D. van der Slikke 64342; 7. Echtpaar Of rein 64213; 8. F. Hopman-R. de Ruwe 64098; 9. A. Dijker-N. Koomen 63868; 10. H. van Loo-Th. Witte 63455. Stand 2e periode: 1. J. Witte-d. van der Slikke 9237; 2. K. van Heerwaarden-R. Caspers 9152; 3. J. Kiewiet- G. Kiewiet 8891; 4. P. Buis-T. Huisman 8576; 5. L. van der Veen-F. van der Gracht 8560. Texelse Boys heeft in de modderpoel bij Dirkshorn een 2-5 overwinning behaald. Het terrein in Dirkshorn was door de vele regen zeer zacht en modderig geworden. Na overleg tussen scheidsrechter en consul werd besloten dat het B-veld het minst slecht was, zodat daar werd gespeeld. De Boys, niet bekend staand als goeie kleitrappers, kwamen uitste- kend uit de startblokken. Drect vanaf de aftrap brak Ronald van de Wete- I ring op links door en leverde een voorzet op maat af, die bij de tweede paal door Jelte van der Kooi werd in gekopt. Vervolgens kwamen er een paar riante kansen voor Jasper Joosten en Ruud van de Wetering, maar Dirkshorn ontsnapte aan een grotere achterstand. Sterker nog: na een kwartier spelen hadden zij de j stand weten om te buigen naar 2-1. I Eerst werd een afgeslagen corner kei- Programma dinsdag 15 december: Veld A: mannen: 18.30 u. Meltec/W.-Tex. Autoc. Graaf Sp. 19.12 u. Graaf Sp.-Tatenhove Autoc. 19.54 u. RWS-Koogerend Tatenhove 20.43 u. Gr. Slock 1-Pilaar Cooky's K. 21.30 u. v.d. Woude-Cocky's 12 Balcken 22.18 u. 12 Balcken-Maarcob. Woude Veld B: mannen en vrouwen: 18.30 u. Garantm.-Foto De Waal PH 19.12 u. PH Oranj.-SI. de Boer (C) Waal 19.54 u. Westerl.-Haarstudio Question 20.43 u. Question-Durper Dr. Haarst. 21.30 u. Eierl. Huis-Vespertina Durper Dr. 22.18 u. Leijdekk.-Sportsh. Vespertina Veld C: vrouwen: 18.30 u. Gr. Slock (v)-Smash 2 Cohen 19.12 u. Wiersma A.-Cohen Gr. Slock (v) 19.54 u. SI. lepe de B.-Timmers B. Wiersma A. 20.43 u. Zeilm.-Visser B. lepe de Boer 21.30 u. Smash 3-Ria's W. Visser B. 22.18 u. Ass. Bremer-Meerm. Ria's W. Wedstrijdleiding: Bianca en Annemiek, tel. 15795. Dinsdag 8 december DGM-Pilaar 1-2; Meltec/Waayer-Koogerend 0-3; RWS-Teso 0-3; Bremakker-Tevoko '70 3-0; Kobeko-Cocky's Kapsalon 2-1; Paal 28/De Krim-Graaf Spuiterij 3-0; De Vlier-Vespertina 0-3; Eierlandsche Huis-Sportshop 2-1; Zeven Provinciën-Leydekkers 0-3; EcoMare-Foto De Waal 0-3; PH Oranjeboom-LenR 3-0; RaboIJzer-Super 1-2; Ass. Bremer-Ria's Win keltje 3-0; Nioz-Meermarkt 3-0; Timmers B.- Visser B. 0-3; Zeilmakerij-Smash 2 2-1; Gr. Slock (v)-Cohen 1-2; Smash 3-Slagerij lepe de Boer 1-2; hard in de kruising geschoten door de voorstopper van Dirkshorn en ver volgens kon de midvoor door een dekkingsfout vrij simpel voor een voorsprong voor de thuisploeg zorgen. Boys-spits Ad Guldemond wist diver se keren gevaar te stichten door kort te draaien en hard in te schieten. Wisselspeler Alfred Bakker kreeg langd de lijn een gele kaart wegens aanmerkingen op de leiding. Vlak voor rust gaf John Daalder een splij tende pass op Martijn Beerling, die zijn tegenstander eruit sprintte en de bal langs de uitlopende keeper speel de. Jelte van der Kooi was attent aanwezig om het laaste tikje te ge ven: 2-2. In de tweede helft stelde de Boys or de op zaken. Ruud van de Wetering kon door het midden een één-twee opzetten met Bert Witte, waarna hij hard de keeper van Dirkshorn pas seerde. Japser Joosten haalden van 25 meter vernietigend uit: 2-4. Alfred Bakker verving Ad Guldemond, maar mocht na 1 balcontact direct weer vertrekken toen hij zijn tweede gele, Zaterdag 12 december, sporthal Trefpunt, Den Helder: 13.30 u. Turnlust 1-Tevko 2 (H) 13.30 u. Juvoc 2-Tevoko 3 (D) Gerrit Vlaming kon zich wel voor het hoofd slaan in de Texelse damcom- petitie. Met een schijf voorsprong en een gewonnen stand verkeerde hij in een riante postie om koploper Victor Voskuil zijn eerste nederlaag toe te brengen. Hoe anders kwam het af. Enigszins door tijdnood gedreven of ferde Vlaming twee schijven om door te breken naar dam. Zijn gretigheid werd door Voskuil wreed verstoord met een verrassende, maar eenvoudi ge twee-om-twee. En uit was de droom. Cees Vinke heeft de smaak ook weer goed te pakken. Eerst wist hij in een soort herkansing Gerrit Blom te kloppen, de week daarna moest Frans Kuiper buigen voor het herwonnen zelfvertrouwen. Wim Tim mer hield Gerrit Blom op remise, Adriaan Bruin had veel tegenstand van de knap spelende Sijtsma en Jaap van Heerwaarden ondervond de kracht van Adriaan Bruin, toen hij zijn positiespel wat te luchtig opnam. Frans Kuiper en Frans Bos hielden el kaar lang in evenwicht, maar in de tijdnoodfase buitte Bos zijn kansen goed uit. Piet Bakelaar en Rinus Vi- Zondag 27 december wordt in het Ei erlandsche Huis in De Cocksdorp weer een playbackshow gehouden. Tijdens dit jaarlijks terugkerende eve nement valt vanaf 19.00 uur weer te genieten van verschillende „ar tiesten". Er wordt gejureerd in twee leeftijdsgroepen. Opgave mogelijk tot en met 26 december. Informatie: tel. 16507. dus een rode kaart kreeg. De scheidsrechter wilde de wedstrijd weer spannend maken. Marcel Witte werd in eigen strafschopgebied on deruit gelopen en viel met zijn han den op de bal. In plaats van een vrije trap voor de Boys kreeg Marcel Witte een penalty tegen en een gele kaart. De penalty werd echter ver over ge schoten en in de eerstvolgende aan val van Texelse Boys scoorde Jelte van der Kooi zijn elfde goal van dit seizoen, na goed voorbereidend werk van Paul Witte. Een terechte 2-5 overwinning van een hardwerkend Texelse Boys is een sportief duel, dat als enige negatieve punt het merk waardige optreden van de scheids rechter kende. talli maakten er werk van om'in de race voor de bovenste plaatsen te blijven, Naarmate de partij vorderde, kwam Vitalli geleidelijk aan flink on der druk. Bakelaar wist na een on nauwkeurigheid schrijfwinst te forceren. Vittali's damcombinatie mocht daarna niet meer baten, om dat de dam voordelig kon worden af genomen. Uitslagen van 1 en 8 december:: C. Vinke-G. Blom 0-2; A. Sijtsma-A. Bruin 0-2; F. Kuiper-F. Bos 0-2; G. Vlaming-V. Vos kuil 0-2; J. de Wolf-W. Timmer 2-0; V. Voskuil-F. Bos 2-0; J. van Heerwaarden-A. Bruin 0-2; F. Kuiper-C. Vinke 0-2; G. Blom-W. Timmer 1-1; Aan de springwedstrijd van de Wad- denruiters en De Kleppertjes in ma nege Akenburg, werd zondag door achttien ruiters deelgenomen, leder kwam tweemaal in actie. Heel verrassend reed Martine de Wit met Cinderella twee foutloze ronden zonder weigeringen, wat haar een eerste prijs met twee winstpunten opleverde. Voor Harma Eilander was een oefen- parcours opgezet, omdat zijn een M- amazone is en officieel in een grotere rijbaan hoort te rijden. Haar pony Va lentine liet zich van zijn beste kant zien. Nadat hij in voorgaande wedstrijden nogal eens weigerde, liet hij nu twee mooie foutloze ronden noteren. Vanaf 15.00 uur werd het oefensprin gen gestart met de kleinste ruiters, dit werd om 17.00 uur afgeloten door de paarden. Zo'n oefensprong is een leerzame ervaring voor de ruiters en de paarden, Ongeveer 25 ruiters deden hieraan mee. Veel jonge paar den die wel eens een hindernisje gesprongen hebben reageren toch heel anders op zo'n rijbak vol muren en combinatiesprongen. Publiek en ruiters zijn heel enthousiast over deze oefenmogelijkheid. Wie weet zal dit De Texelse muziek- en dansschool wil meer cursussen in groepsver band houden. Daarom wordt onder zocht of er animo is voor een jongerenkoor en een jazzballet- opleiding. Voor komend jaar staan al verschil lende korte cursussen op het pro gramma. Dat zijn opleidingen op het gebied van percussie, klarinet en zang (close harmony). Zangdocente Ans Visser begeleidt momenteel een korte cursus voor leden van musical vereniging Geen C te hoog. De mu ziekschool wil in de toekomst graag meer professionele ondersteuning bieden aan het culturele vereni gingsleven op Texel. De school heeft een kinderkoor dat wordt gevormd door speelklasleerlin- gen. Als vervolg hierop wil men een koor oprichten met jongeren van tien tot zestien jaar. Tijdens de zaterdag gehouden wie- lerveldrit in duathlonvorm kwamen bij de senioren maar liefst 21 man aan de start. De deelnemers moesten eerst twee ronden lopen, daarna negen ronden fietsen en tot slot nog drie ronden lopen. Na de eerste twee ronden begonnen Jan Zijm en Rien Brouwer als eersten aan het onderdeel fietsen, op de voet gevolgd door Wobbe van de Kie- boom. Loek van der Vliet volgde op een halve minuut achterstand en Jor- di Vinke op één minuut. Na het fiet sen lag Jan Zijm nog steeds eerste, gevolgd door Wobbe van de Kie- boom. Jordi Vinke en Loek van Vliet begonnen samen aan de laatste drie ronden lopen. Rien Brouwer was af gezakt naar de vijfde plaats. Tijdens die laatste drie ronden wist Loek van Vliet Rien Brouwer nog van zich af te houden en verloor Jordi Vinke terrein. De jeugd was aan elkaar gewaagd. De eindsprint was bepalend. Robert Jan Appel won voor Erwin Goënga en Hans Zijm, die vlak voor het eind ketting pech kreeg. De volgende wedstrijd is op zaterdag 19 december op het parcours aan de Biesbosweg. Uitslag: 1. Jan Zijm 40.34; 2. Wobbe van de Kieboom 41.36; 3. Loek van Vliet 42.27; 4. Rien Brou wer 43.00; 5. Jordi Vinke 43.28; 6. Theo Boom 45.15; 7. Dirk Vinke 46.00; 8; Simon Appel 46.00; 9. Henk Stevens 47.35; 10. Alexander Boks 47.55 in de toekomst zijn vruchten af werpen. Uitslagen federatiewedstrijd springen: Klasse B pony's: categorie A, B en C: 1. Nienke Eilander met Smokey 13% 4% strafpunt. categorie D: 1. Martine de Wit met Cinderella 0 fout, 56 stijl 2 winstpunten; 2, Marcus Kuip met Wibo, 0 fout, 50 stijl 2 winst punten; Klasse B: paarden: 1. Dorothé Koorn met Amora, 0 fout, 49 stijl 2 winstpunten; Klasse L: pony's: 1. Josien Wolf met Loes, 0 fout, 2 winst punten. Klasse M: pony's: Harma Eilander met Valentine, 0 fout. Dansdocente Jolien Scholte geeft op Texel een klassieke dansopleiding. Zij is echter ook bevoegd tot het geven van jazzballet. Wie belangstelling heeft voor deze vorm van bewegen op muziek (voor alle leeftijden) of wie mee wil doen met het jongeren koor, kan contact opnemen met de muziek- en dansschool, van maandag tot en met vrijdag van 14.30 tot 17.00 uur via telefoon 13493. Hoewel de pijpen die uit de Waal- derstraat komen er opvallend gaaf uitzien, is renovatie volgens Cor Ag- terberg van de gemeente wel degelijk nodig. „Het riool had het daar nog wel een jaar of twee uitgehouden, maar omdat de Waalderstraat ook op de lijst staat voor herstrating, hebben we de werkzaamheden iets naar vo ren geschoven." Agterberg wijst erop dat de pijpen aan de binnenzijde behoorlijk zijn uit gesleten. „Ze liggen er al zo'n jaar of veertig in. Het is de bedoeling dat de nieuwe het net zo'n tijd uithouden. Vervanging gebeurt niet alleen omdat het op de planning staat, maar ook omdat er iets aan de hand is, zoals lekkages tussen twee buizen of ver zakkingen." De culturele raad bestaat 15 jaar en viert dat met een boekje. Voor alle 70 Noordhollandse gemeenten is een klein werkje gemaakt met proza en beeldend werk over de bewuste ge meente. In de Texelse versie staat tekst van Theun de Winter en afbeel dingen van Arthur Kempenaar, die vanaf volgende week tevens expo seert in het raadhuis. Het werkje wordt op 15 december aan het college overhandigd door medewerkers van de culturele raad. De boekjes worden in een zeer be perkte oplage ook te koop aangebo den in de Texelse boekhandels voor ƒ39,50. Veel mensen hebben gebruik ge maakt van de gelegenheid om Sint Nicolaas in te huren ten bate van de World Servants-reis naar Kenia. Sint ging op bezoek bij 15 adressen in di verse dorpen, wat f500,- opleverde. Het had nog meer kunnen zijn als niet alle opdrachtgevers de Sint persé op 5 december hadden willen heb ben. Voor die dag was het schema al gauw vol. Verder liep het allemaal naar wens, behoudens een klein ver tragend incident: op de Wilhelmina- laan in Den Burg weigerde de auto met de goedheiligman te starten. Nieuwe acties ten bate van de Kenia- reis liggen in het verschiet. De in ja nuari te houden tweede wijnproeverij van Han Wilmink is inmiddels volge boekt, zodat zich daarvoor geen deel nemers meer kunnen aanmelden. I.M. ADVERTENTIE Bij Het Kompas in Den Hoorn is de 227ste Scotch Single Malt Whisky binnen gekomen. De naam: Dailuaine 13 years old, 64,8%. Gedistilleerd: september 1978. Gebotteld in maart 1992. Zonder problemen overwint deze combinatie de moeilijke muur. IFoto Tessa de Graait) Restaurant - (whisky)bar Het Kompas Herenstraat 7, 1797 AE Den Hoorn - Texel Tel. 02220 - 19360

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1992 | | pagina 7