WEEKEND
Normaal waar het kan
speciaal waar nodig
RIMLACH
Gezinsvervangend tehuis De Texelse Reede:
HORSZEL
Weer prijs voor
Texelse slager
Uitzondering
KWALITEIT
Onderscheid
nee!!!
Gezelligna-klazen
'92 VRIJDAG 18 DECEMBER 1992
ii
PAGINA 11
len. In ieder vertrek staat een gedekte ta
fel. Na het bidden komen de verhalen
los. Wat er allemaal is gebeurd die dag.
En wat er morgen op het programma
staat. Niet niks, want er komt iemand
van de televisie. De Texelse Rede heeft
gehoord dat er drie bewoners mee mo
gen doen in de quizz van het program
ma „Knoop in je zakdoek", een
t.v.-programma vóór en dóór verstande
lijk gehandicapten. „En ook die me
vrouw blijft eten", roept iemand. „Het
is wel raak deze week."
SOEZEN
In de „ouderen" huiskamer is de maal
tijd wat sneller achter de rug. Terwijl de
afwasgeluiden van de jongere groep
vaag doorklinken, zitten vier mannelij
ke bewoners al rustig in de luie stoelen.
De televisie gaat straks pas aan. Twee
katten liggen lui op de bank te soezen.
Anton vertelt anderhalf jaar op De
Texelse Reede te wonen. „Ik woonde
voordat ik hier kwam al in Den Burg,
maar moest toch enorm wennen. In het
begin heb ik het moeilijk gehad, maar
nu bevalt het me prima."
Thea loopt door de gang. Ze is geheel
verkleed en opgeknapt. Als ik vraag of
ze uit gaat, antwoordt ze verbaasd.
„Nee, dat heb ik voor jou gedaan. Je
zou toch m'n kamer komen bekijken?"
Haar domein ademt de sfeer van BZN
uit. Foto's, uitgaves van de fanclub en
natuurlijk de muziek. Trots vist ze uit
haar trui een kettinkje op, waar de let
ters BZN in zijn verwerkt. „We gaan re
gelmatig naar concerten toe. Eigenlijk
houdt iedereen hier wel van hun mu
ziek." Ze verzamelt allerlei materiaal
over haar lievelingsgroep. Thea is niet
de enige verzamelaarster in de Texelse
Reede. Jur Noordijk (69 jaar) kan er ook
wat van. Hij heeft ordners vol sigare-
bandjes en postzegels.
DOBBELEN
De kamer van André is wel heel bijzon
der. Er staat een grote bar in, waar iede
re week vrienden bijeen komen om te
dobbelen. Aan de muur hangt een oor
konde, waarop te lezen is dat André
100.245.132 dobbelstenen heeft gewor
pen. Een aantal dat nu wel weer dik zal
zijn overschreden.
De kamers hebben een redelijk for
maat, maar zijn niet echt ruim. Vier ka
mertjes zijn zonder meer te klein.
Appie Pinkse uit Den Burg heeft de
Westfriese ereprijs voor zijn prestaties
op school en zijn werk gekregen. Een
„zware" commissie, met afgevaardig
den van o.a. werkgevers, vakbonden en
het onderwijs, beoordeelden de
30-jarige slagersleerling niet alleen op
zijn studieresultaten aan de streek
school in Heerhugowaard, maar ook op
zaken als werkprestaties en collegiali
teit. PinkSjé nam de prijs zaterdag in ont
vangst tijdens een feestelijke
bijeenkomst waarbij alle leerlingen aan
wezig waren. Eerder dit jaar sleepte
Pinkse, die werkzaam is bij slager Aad
van Heerwaarden, al een prijs voor bes
te leerling van het vierde jaar in de
wacht.
Het gezinsvervangend tehuis De
Texelse Reede biedt onderdak aan
16 bewoners. Zuster Haasnoot, in
middels overleden, nam met enke
le ouders 19 jaar geleden het
initiatief tot oprichting van het te
huis. Hoewel het aantal bewoners
(14 mannen) destijds niet' hoog ge
noeg was, werd voor Texel in ver
band met de eilandpositie een
uitzondering gemaakt. De Texelse
Reede is dus het kleinste gezinsver
vangende tehuis van de 44 instel
lingen die de Algemene Stichting
Verpleging en Verzorging Zwakzin
nigen (ASVZ) in Nederland heeft
opgericht. Het gezinsvervangend
tehuis wordt gefinancierd door de
Algemene Wet Bijzondere Ziekte
kosten (AWBZ). De bewoners beta
len een inkomensafhankelijke
eigen bijdrage, die maandelijks
door Univé op het salaris wordt in
gehouden.
Het tehuis heeft - op parttime basis
- tien pedagogische en drie huis
houdelijke personeelsleden in
dienst.
in de Lieuwstraat in Den Burg heeft
de Texelse Reede een dependance,
waar nog twee bewoners zijn ge
huisvest.
Ruimte om naast het bed nog een tafelt
je en een stoel neer te zetten, is er am
per. Jan vertelt dat de bewoners 's
avonds na de koffie vaak naar hun eigen
kamer vertrekken om daar muziek te
draaien of televisie te kijken. „Zelf
schrijf ik bijvoorbeeld veel. Ik heb een
dagboek, waar ik al twaalf jaar lang alle
dingen in schrijf die gebeuren. Het
weer schrijf ik ook op. Ik kan zo nakij
ken wat voor weer het vijf jaar geleden
was."
In de huiskamer is het acht uur journaal
begonnen. Joop van Zijl heeft weinig
goeds te melden. Het nieuws uit Joe
goslavië, India en Somalië wordt door
de bewoners in absolute stilte be
luisterd. „En straks gaan we weer ge
woon kerstfeest vieren", merkt Marian
bitter op. „Vrede op aarde."
PUZZEL
Jacquelien heeft tijdens het journaal
geen moment opgekeken. Ze zit aan de
huiskamertafel een puzzle van 1000
stukjes te maken. Met haar 27 jaren is
ze de jongste bewoner. Af en toe gaat
leidster Gezina Smit even naast haar zit
ten. Er is 's avonds meer personeel dan
overdag, omdat de bewoners - op vier
man na - allemaal naar hun werk zijn.
Gezina is die middag om 4 uur begon
nen en werkt door tot 9 uur de volgende
morgen. „Dat lijkt lang, maar 's nachts
slapen we gewoon. Dat gebeurt tame
lijk ongestoord, je hoeft er bijna nooit
uit. Alleen moetje 's morgens wel vroeg
opstaan. Om half zeven begin je met
het klaarmaken van de medicijnen,
want tegen zeven uur komt iedereen
naar beneden gestommeld voor het ont
bijt. De Bolder begint vrij vroeg."
Bert Kooijman is het hoofd van de Texel
se Reede. Bijna 20 jaar geleden kwam
hij naar Texel met het idee hier een jaar
of drie te blijven. „Nu ben ik er nog en
ik ga nog steeds iedere dag met plezier
Tekst: Margrëet Berndsen
Foto: March Heijnen
Er werd uitstekend gespeuld. De kwaliteit was van een hoog gehalte en -
toegegeven- er zat minder poep en pies in, dan ik van te voren had aangekon
digd. Door het vlijmscherpe satirische karakter, hier en daar zelfs het genade
loos neersabelen van groepen en personen, ontstaat een aardige ontwikkeling.
Ten koste van alles dient voorkomen te worden dat men op 12 december onder
werp van de publieksopinie wordt. Eén manier daarvoor is om het komende jaar
foutloos in te vullen; een poging die bij voorbaat als onhaalbaar verworpen
moet worden. De andere methode is om te zorgen dat eventuele onderwerpen
pas plaats vinden vlak na Ouwe Sunderklaas. Dan is het tijdsbestek tussen ge
beurtenis en volgende feest allang gevuld met andere onderwerpen, want we
zijn allemaal kort van memorie. De eerste die met deze slimme strategie begon
was de Texelse Courant zelf. Een paar jaar geleden was dé machtsstrijd om de
weekend-adverteerders tussen TC 3 en Texels Zondagsblad het onderwerp van
menige speuler. Nu prijkte tussen de nog natte foto's van Ouwe Sunderklaas het
bericht dat de TC 3 helemaal opgaat in de Texelse Courant. Het stukje verdedig
de de stelling: door fors te bezuinigen kunnen we de kwaliteit verbeteren. Zo
bruin hebben de landelijke politici het nog nooit gebakken. Toch maar even
onthouden speuiers!
D. WITTE ROEPER J
naar m'n werk. Wat het werken hier pre
cies inhoudt? We streven er naar een zo
normaal mogelijke afspiegeling van de
maatschappij te zijn. We doen normaal
waar dat kan en speciaal waar dat nodig
is."
Samen met waarnemend hoofd Bas
Huisman heeft Kooijman de leiding van
het tehuis. Omdat het sterk is verouderd
en niet meer voldoet aan de brandvei
ligheidseisen, heeft de leiding het afge
lopen jaar erg veel tijd in de
nieuwbouwplannen aan de Emmalaan
gestoken. Op de plaats waar nu de huis
houdschool staat, komt halverwege
1994 het nieuwe gebouw gereed.
LOGEERKAMERS
Het aantal kamers wordt niet uitge
breid, omdat er maar een kleine wacht
lijst is. Wel worden enkele
logeerkamers bijgebouwd, zodat het
geen problemen meer oplevert als er
eens iemand wil blijven slapen.
Kooijman wil graag méér bieden dan
het wonen op zich. „We willen de sa
menwerking met de stichting Begeleid
Zelfstandig Wonen in de toekomst uit
breiden. Er zijn activiteiten die we goed
samen zouden kunnen ondernemen."
GEZIN
Terwijl ik m'n jas aan sta te trekken,
komt Jacquelien nog even haar konijn
laten zien. Noppes, die uit z'n buiten-
hok is gehaald, zit knipperend met z'n
ogen op haar arm.
Op weg naar huis dringt zich de ge
dachte op dat De Texelse Reede op één
punt volledig is geslaagd. Bewoners en
leiding vormen samen een gezin. Naar
de normen van deze tijd weliswaar een
groot gezin, maar dankzij de indeling
heb je geen moment het idee met zo
veel mensen in huis te zijn. Hopelijk
blijft die kleinschalige opzet in de
nieuwbouw bewaard.
In geen jaren hebben we zo goed
Ouwe Sunderklaas gevierd. Dan
blijft er voor een horszelig steekje
maar bitter weinig over. Zit het ve
nijn dit jaar soms in de staart? De
winkelsluiting moet naar maandag-
ochend, net als in de grote stad.
Willen we ons niet meer onder
scheiden? De markt verschuiven
we of verlengen we naar de maan
dagmiddag. Met waarschijnlijk als
gevolg dat er 's winters helemaal
geen kramen meer op de Groene-
plaats staan. Het zwembad „Mo
lenkoog" moet worden
gemoderniseerd. Mensen, steek je
licht eens op bij het zwemparadijs
(Hé oen, hoe kun je dan nou zeg
gen!) De Texeltoerist wordt wel véél
dikker, maar verschijnt nog slechts
één keer per jaar: All seasons spe
cial". En dan snik, snik -gaat de
TC3- definitief helemaal op in de
Texelse Courant, twee jaar geleden
ging één van eerste „Horzeltjes"
over al die krantjes, periodieken,
blaadjes, brochures, foldertjes
enzn. die Texel overspoelen. Waar
heen en waarx'oor? Blijf uw stokou
de, maar springlevende
„Tesselaartje" trouw: Uw wekelijk
se Ouwe sund laat u niet in de
steek
Horszei
■TESSELAHK
.Coed, hè? Deze videoband heb ik ge
maakt op 5 december. We hebben geen
sinterklaas gevierd, maar gewoon een
gezellige avond gehouden. Met bingo.
In plaats van pakjesavond hebben we
dit jaar afgesproken met kerst uit eten
te gaan. Met alle bewoners. We hebben
er over gestemd." Trots staart Romke,
bewoner van gezinsvervangend tehuis
De Texelse Reede, naar de televisie in
zijn kamer aan de Zes in Den Burg. Het
tehuis herbergt zestien van die kamers,
bewoond door Texelaars in leeftijd va
riërend van 27 tot 75 jaar.
Natuurlijk willen de meeste bewoners
graag even hun kamer laten zien. Behal
ve Aris. Hij kijkt eens argwanend in het
rond en deelt vastbesloten mee dat hij
niet van plan is ook maar fets los te la
ten. „Zeker weer zo'n maatschappelijk
werkster, nou mooi niet." Mopperend
maakt hij zich uit de voeten.
G
„Je komt na het eten toch wel even bij
mij op de kamer, hè. Ik heb wel twintig
pluche knuffelbeesten op mijn bed",
vraagt Thea. Natuurlijk, maar eerst
moet er nog koffie worden gedronken
en gegeten, want de regelmaat lijkt door
het bezoek al genoeg verstoord.
Thea zit naast Marian op de bank in één
van de twee huiskamers die De Texelse
Reede rijk is. Het verschil tussen de
twee ruimten is aanzienlijk. Waar in het
ene vertrek vredige rust hangt, klinkt uit
de andere kamer druk gepraat en gelach
op. Thea (33 jaar) en Marian (45 jaar)
zeggen wel van een beetje reuring te
houden. „We zitten altijd bij de jongste
groep." Het gesprek wordt snel op de
eerstvolgende vakantie gebracht. Eén
van de bewoners heeft voorgesteld een
bezoek aan Disney World bij Parijs te
brengen, waar bijna iedereen wel oren
naar heeft. „En dan liefst met het vlieg
tuig. Dat is een droomwens van me",
meldt Marian. Alleen Inge kijkt wat
moeilijk. Zij is aan het sparen voor een
Spartamet en vakanties moeten uit
eigen zak worden bekostigd.
PREISOEP
Het eten- wordt binnengebracht. Prei
soep met bonenschotel, precies zoals
het menu in de hal al vermeldde. De
jongerenhuiskamer bestaat uit twee de-
Lekker aan de preisoep
lOVERKflNTER??)
